Samenvatting De Wereld van Aardrijkskunde HAVO H3 Brazilië

Samenvatting hoofdstuk 3 – Brazilië
3.1 – De wereld van de favela’s
 Brazilië
o 11,5 miljoen mensen in favela’s = illegale zelfbouwwijken
o Veel racisme in favela’s
o Bewoners favela’s = afro-Brazilianen en mestiezen (gemengde bevolkingsgroep)
o Eerst houten krotwoningen  nu steenwoningen
o Stromend water/elektriciteit/gebrekkig sanitair  wel alles illegaal
o Tot 1980: militaire regime in Brazilië pakten leiders bevolkingsgroepen op en
mishandelden die  angst in favela’s/ veel favela’s gesloopt  paus Johannes
Paulus II: 1982 bezoek aan Brazilië  riep op tot verbetering (infrastructuur) favela’s
 1985: na val militair regime opknappen wijken
o Maatschappelijke positie (jongeren) favela’s slecht (bijvoorbeeld drugshandel)
 Onveilige plekken
 Regering en politie greep in
 Geld om wijk op te knappen
 Economische groei in Brazilië gaat niet samen met sociale gelijkheid
 Sinds 2013: slechtere economie Brazilië
 Noodtoestand in 2016 in Rio de Janeiro  lening overheid om Olympische
Spelen te financieren  niet besteed aan keren drugsbendes of helpen
jongeren

3.2 – Beeldvorming over Brazilië
Geografisch beeld: gaat over ruimtelijke verschijnselen in de wereld = beeld van verschijnselen
gebaseerd op geografische feiten. Vragen die je daarbij kunt stellen zijn:

1. Wat is dat?
2. Waar is dat?
3. Hoe vaak komt dat voor?
4. Etc.

Mentaal beeld = mental map = beeld van verschijnselen niet gebaseerd op feiten maar de manier
waarop wij de werkelijkheid ervaren (perceptie)  gebaseerd op meningen/emoties (bijv. bedreigd
voelen als buitenlanders in je wijk komen wonen  onjuiste beeldvorming)

Mentale beelden  gevormd door stereotypen: erg algemene, vaak overdreven beelden over
groepen mensen (kunnen mentale beeld van mensen over gebieden/verschijnselen versterken).

Brazilië:

 40% is regenwoud  dus niet helemaal regenwoud
 2% inheemse indianen  dus niet hele bevolking
 Huishouden gemiddeld 3,3 personen  niet erg veel kinderen
 Financiële crisis  wel grote stadions voor Olympische Spelen  veel ongelijkheid
 86% bevolking woont in de stad  niet iedereen is boer  Brazilië is erg verstedelijkt
 22% protestants/7% atheïst/Katholieke kerk groot en veel invloed omdat Brazilië een
Portugese kolonie was  niet iedereen is katholiek

Mental map Brazilië wijkt af van geografische werkelijkheid

, 3.3 – Klimaten en landschappen
Brazilië: ligt op Zuid-Amerikaanse plaat  aan westzijde ligt subductiezone

 Hierdoor is Andesgebergte ontstaan
 Hoge bergtoppen
 Andesgebergte ligt op stabiele deel Zuid-Amerikaanse plaat met oude gebergte
 Hoogvlaktes: Hoogland van Guyana/Brazilië  resten van Gondwanaland: oercontinent:
Afrika en Zuid-Amerika zaten aan elkaar. Nu zijn de bergen een hoogland door erosie en
verwering  weinig hoge bergtoppen
 Andes: daarvanuit stromen rivieren richting oosten – stroomgebied Amazone
o Rivieren banen weg door hooglanden  scheiding tussen Hoogland van
Guyana/Hoogland van Brazilië
o Zelfde soort gebied ligt ten zuidoosten van Brazilië: stroomgebied van de Paraná 
bekken tussen Hoogland Brazilië/Andes
 Daar liggen oeroude gesteentes uit Precambrium



4 klimaatzones Brazilië:

 Noorden: tropisch regenwoudklimaat – Af-klimaat
 Iets daaronder: savanneklimaat – Aw klimaat
 Rond Steenbokskeerkring: gematigd klimaat (deel Cw-(China)klimaat wat een soort
Middellandse Zeeklimaat is – ander deel Cf-klimaat: gematigd zeeklimaat)

4 factoren die zorgen voor klimaatverschillen Brazilië:

1. Breedteligging – hoe dichter bij de evenaar hoe warmer het klimaat  daarom noorden
tropisch en zuiden gematigd
2. Ligging aan zee – zuidelijk halfrond: minder landmassa + meer oppervlaktewater dan
noordelijk halfrond  verkoelend effect (water warmt minder snel op)
a. Gebied rond Steenkeerkring: gematigd klimaat
b. Kreeftskeerkring: noordelijk halfrond: droog klimaat
3. Windsystemen
a. Brazilië in invloedssfeer ICTZ
b. Lagedrukgebieden zorgen voor veel neerslag  juli: lagedrukgebied verplaatst naar
noordelijk halfrond  Brazilië krijgt hogedrukgebied  nemen vaak droge lucht mee
 daarom heerst in Brazilië een savanneklimaat – tropisch regenwoudklimaat met
droog seizoen
4. Ligging van gebergten
a. Andesgebergte: invloed op klimaten
b. Wind komt uit oosten vanaf Atlantische Oceaan  boven oceaan: veel waterdamp
 door de bergen moet de wind opstijgen  koelt af  condenseert 
stuwingsneerslag  leidt tot meer neerslag in hogere gebieden in Andes  voedt
stroomgebied Amazone/Hoogland Brazilië ontstaat ook stuwingsneerslag  leidt tot
Paranárivier

Brazilië: veel natuurlijke ecosystemen: ligging bepaald door klimaten – ecosysteem bepaald door
specifieke vegetatietypen. Van noord  zuid

 Noorden: Amazone – altijd groene tropisch regenwoud (selva)