Bestuursrecht
Bestuursrecht is het geheel van regels dat betrekking heeft op de relatie tussen het
openbaar gezag – de overheid – en de burgers.
Eenzijdige beinvloeding van de overheid naar de burger. Het betreft een verticaal systeem.
Wie is de overheid?
In het bestuursrecht: alles dat niet bij de rechtspraak en wetgeving hoort volgens de Trias
politica. Het bestuur behartigt het algemeen belang.
Grondslagen van het bestuursrecht:
- democratische rechtsstaat: volksoevereiniteit, verantwoordelijkheid, openbaarheid van het
bestuur, inspraak.
- Rechtstaat: legaliteitsbeginsel:
Bevoegdheden worden toegekend door middel van de grondwet of een andere wet in
formele zin. Het bestuurs handelen dient in overeenstemming te zijn met (on)
geschreven recht.
Eingriffsverwaltung: daar waar de overheid een inbreuk maakt op onze rechten
Leistungsverwaltung: daar waar de overheid helpt.
Rechtszekerheid, gelijkheid en transparantie.) , waarborgen van de grondrechten,
scheiding,
PP
Specialiteitsbeginsel: 3:4 lid 1 AWB. Alleen de rechtstreekt bij een besluit betrokken
belangen moeten worden afgewogen. (Mevrouw Cupido uitspraak)
Rechtszekerheidsbeginsel: formeel en materieel.
Gelijkheidsbeginsel: gelijke gevallen gelijk behandelen, ongelijke naar mate van ongelijkheid.
Stelselmatigheidsbeginsel: consistent en consequent handelen.
Individuele rechtsbedeling: zorgvuldigheid 3:2
Doeltreffendheidsbeginsel en effectiviteitsbeginsel: EU recht heeft invloed op het
bestuursrecht en nationaal recht mag dit niet bemoeilijken.
Algemeen en bijzonder bestuursrecht (lex specialis staan achter de AWB zoals
Vreemdenlingenwet).
Besluiten, belanghebbenden en bestuursorganen daar draait het om.
8:1 belanghebbenden kan in bezwaar op een besluit bij een bestuursrechter.
Bestuursorganen:
A-organen: art 1:1 lid 1 sub a en lid 2 AWB
Orgaan: zekere eigen taak en zelfstandige functie heeft en onder eigen verantwoordelijkheid
handelt (Kabinet Koningin uitspraak)
Eerst toets je sub a. rechterpersonen kunnen slechts handelen dmv organen. Ingevolge 2:3
BW kan je vinden of het om een rechtspersoon gaat. Maar ook openbare lichamen dus he.
B-organen: art. 1:1 lid 1 sub b: een persoon of college met enig openbaar gezag.
Artikel 2:1 BW RIKP: rechtspersoon ingesteld krachtens publiekrecht. Hiervoor wordt
gekeken naar 2:1 BW.
Eerst toets je of er sprake is van een a-orgaan. Daarna pas door naar b-orgaan. Je bent een
b-orgaan zodra je het openbaar gezag uitoefent.
1
, Openbaar gezag: je krijgt op basis van de wet openbaar gezag (VNG uitspraak)
Eén uitzondering: (Schilhol Regio uitspraak)
Het openbaar gezag is het uitoefenen van een publiekrechtelijke bevoegdheid
waarmee de rechtspositie van rechtssubjecten kunnen worden bepaald en dit een
publiekrechtelijke bevoegdheid heeft. Oftewel het kunnen verrichten van
publiekrechtelijke rechtshandelingen en dus het nemen van besluiten ex 1:3.
Onder omstandigheden kan een rechtshandeling een rechtshandeling krachtens publiekrecht
zijn:
Publieke taak criterium: Minister bepaalt en betaalt. In jurisprudentie uitgewerkt. Dit werd te
ruim en toen kwam Schiphol Regio met twee vereisten, inhoudelijke en financiële vereiste.
Inhoudelijke criteria voor het verstrekken van gelden wordt in beslissende mate bepaald door
een of meer a organen.
Financiele criteria het verstrekken van gelden wordt in overwegende mate gedaan door een
of meer a organen.
Belanghebbenden
1:2 lid 1 AWB
Degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken
Degene wiens: natuurlijke personen, bestuursorganen, organisaties, groepen zonder
rechtspersoonlijkheid zoals Occupy
Normadressaat of derde belanghebbende
Derde belanghebbende OPERA criteria:
- objectief: geen gevoel, toetsbaar feit
- Persoonlijk: voldoende mate van onderscheid van willekeurige anderen
Uitspraken: Haaksbergen kapvergunning (zicht en nabijheidscriterium);
Mestbassin (geur, gevolgen van enige betekenis); Zwarte Piet (geen
belanghebbende, maar zaaks overstijgend maatschappelijk juridisch belang)
Woningsluiting (geen procesbelang, maar zaak overstijgend maatschappelijk
juridisch belang)
- Eigen belang: niet voor een ander, tenzij gevolmachtigd
- Rechtstreeks: rechtstreeks causaal verband, parallel belang niet, afgeleid tegengesteld wel.
- Uitspraken: Afgeleid belang verhuurder (beperking eigendomsrecht = wel afgeleid
belang, en beperking Grondrecht dus daarom wel belang)
Maar geen parallel belang en een tegengesteld afgeleid belang is wel mogelijk. Geen belang
als het afzonderlijke effect van het besluit op zijn belang erg klein is.
- Actueel: enigszins zeker feit.
Rechtspersoon als belanghebbende, mede in aanmerking nemen : 1:2 lid 3.
Onder hun belang wordt mede gezien de algemene en collectieve belangenbehartiging die
zij voldoende specifiek en in het bijzonder behartigen. Dit blijkt uit hun statuten en feitelijke
werkzaamheden. Statuten moeten voldoende concreet zijn (Greenpeace).
Als rechtspersonen geadresseerd zijn, dan gewoon normadressaat.
Een bestuursorgaan handelend ten behoeve van het algemeen belang en niet zijn
persoonlijke belang. Welk algemeen belang zij behartigt is in de wet geregeld.
Bestuursorganen kunnen wel tegengestelde belangen hebben.
Een rechtspersoon kan ook belanghebbende zijn. Uiteraard als normadressaat. Maar onder
hun belang valt naast hun eigen, persoonlijke en objectieve belang, ook de algemene en
collectieve belangen die zijn krachtens hun doelstellingen en feitelijke werkzaamheden in het
2
Bestuursrecht is het geheel van regels dat betrekking heeft op de relatie tussen het
openbaar gezag – de overheid – en de burgers.
Eenzijdige beinvloeding van de overheid naar de burger. Het betreft een verticaal systeem.
Wie is de overheid?
In het bestuursrecht: alles dat niet bij de rechtspraak en wetgeving hoort volgens de Trias
politica. Het bestuur behartigt het algemeen belang.
Grondslagen van het bestuursrecht:
- democratische rechtsstaat: volksoevereiniteit, verantwoordelijkheid, openbaarheid van het
bestuur, inspraak.
- Rechtstaat: legaliteitsbeginsel:
Bevoegdheden worden toegekend door middel van de grondwet of een andere wet in
formele zin. Het bestuurs handelen dient in overeenstemming te zijn met (on)
geschreven recht.
Eingriffsverwaltung: daar waar de overheid een inbreuk maakt op onze rechten
Leistungsverwaltung: daar waar de overheid helpt.
Rechtszekerheid, gelijkheid en transparantie.) , waarborgen van de grondrechten,
scheiding,
PP
Specialiteitsbeginsel: 3:4 lid 1 AWB. Alleen de rechtstreekt bij een besluit betrokken
belangen moeten worden afgewogen. (Mevrouw Cupido uitspraak)
Rechtszekerheidsbeginsel: formeel en materieel.
Gelijkheidsbeginsel: gelijke gevallen gelijk behandelen, ongelijke naar mate van ongelijkheid.
Stelselmatigheidsbeginsel: consistent en consequent handelen.
Individuele rechtsbedeling: zorgvuldigheid 3:2
Doeltreffendheidsbeginsel en effectiviteitsbeginsel: EU recht heeft invloed op het
bestuursrecht en nationaal recht mag dit niet bemoeilijken.
Algemeen en bijzonder bestuursrecht (lex specialis staan achter de AWB zoals
Vreemdenlingenwet).
Besluiten, belanghebbenden en bestuursorganen daar draait het om.
8:1 belanghebbenden kan in bezwaar op een besluit bij een bestuursrechter.
Bestuursorganen:
A-organen: art 1:1 lid 1 sub a en lid 2 AWB
Orgaan: zekere eigen taak en zelfstandige functie heeft en onder eigen verantwoordelijkheid
handelt (Kabinet Koningin uitspraak)
Eerst toets je sub a. rechterpersonen kunnen slechts handelen dmv organen. Ingevolge 2:3
BW kan je vinden of het om een rechtspersoon gaat. Maar ook openbare lichamen dus he.
B-organen: art. 1:1 lid 1 sub b: een persoon of college met enig openbaar gezag.
Artikel 2:1 BW RIKP: rechtspersoon ingesteld krachtens publiekrecht. Hiervoor wordt
gekeken naar 2:1 BW.
Eerst toets je of er sprake is van een a-orgaan. Daarna pas door naar b-orgaan. Je bent een
b-orgaan zodra je het openbaar gezag uitoefent.
1
, Openbaar gezag: je krijgt op basis van de wet openbaar gezag (VNG uitspraak)
Eén uitzondering: (Schilhol Regio uitspraak)
Het openbaar gezag is het uitoefenen van een publiekrechtelijke bevoegdheid
waarmee de rechtspositie van rechtssubjecten kunnen worden bepaald en dit een
publiekrechtelijke bevoegdheid heeft. Oftewel het kunnen verrichten van
publiekrechtelijke rechtshandelingen en dus het nemen van besluiten ex 1:3.
Onder omstandigheden kan een rechtshandeling een rechtshandeling krachtens publiekrecht
zijn:
Publieke taak criterium: Minister bepaalt en betaalt. In jurisprudentie uitgewerkt. Dit werd te
ruim en toen kwam Schiphol Regio met twee vereisten, inhoudelijke en financiële vereiste.
Inhoudelijke criteria voor het verstrekken van gelden wordt in beslissende mate bepaald door
een of meer a organen.
Financiele criteria het verstrekken van gelden wordt in overwegende mate gedaan door een
of meer a organen.
Belanghebbenden
1:2 lid 1 AWB
Degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken
Degene wiens: natuurlijke personen, bestuursorganen, organisaties, groepen zonder
rechtspersoonlijkheid zoals Occupy
Normadressaat of derde belanghebbende
Derde belanghebbende OPERA criteria:
- objectief: geen gevoel, toetsbaar feit
- Persoonlijk: voldoende mate van onderscheid van willekeurige anderen
Uitspraken: Haaksbergen kapvergunning (zicht en nabijheidscriterium);
Mestbassin (geur, gevolgen van enige betekenis); Zwarte Piet (geen
belanghebbende, maar zaaks overstijgend maatschappelijk juridisch belang)
Woningsluiting (geen procesbelang, maar zaak overstijgend maatschappelijk
juridisch belang)
- Eigen belang: niet voor een ander, tenzij gevolmachtigd
- Rechtstreeks: rechtstreeks causaal verband, parallel belang niet, afgeleid tegengesteld wel.
- Uitspraken: Afgeleid belang verhuurder (beperking eigendomsrecht = wel afgeleid
belang, en beperking Grondrecht dus daarom wel belang)
Maar geen parallel belang en een tegengesteld afgeleid belang is wel mogelijk. Geen belang
als het afzonderlijke effect van het besluit op zijn belang erg klein is.
- Actueel: enigszins zeker feit.
Rechtspersoon als belanghebbende, mede in aanmerking nemen : 1:2 lid 3.
Onder hun belang wordt mede gezien de algemene en collectieve belangenbehartiging die
zij voldoende specifiek en in het bijzonder behartigen. Dit blijkt uit hun statuten en feitelijke
werkzaamheden. Statuten moeten voldoende concreet zijn (Greenpeace).
Als rechtspersonen geadresseerd zijn, dan gewoon normadressaat.
Een bestuursorgaan handelend ten behoeve van het algemeen belang en niet zijn
persoonlijke belang. Welk algemeen belang zij behartigt is in de wet geregeld.
Bestuursorganen kunnen wel tegengestelde belangen hebben.
Een rechtspersoon kan ook belanghebbende zijn. Uiteraard als normadressaat. Maar onder
hun belang valt naast hun eigen, persoonlijke en objectieve belang, ook de algemene en
collectieve belangen die zijn krachtens hun doelstellingen en feitelijke werkzaamheden in het
2
