Algemeen
Institutioneel kader
Overzicht van wet- en regelgeving
Algemene maatregel van bestuur (amvb)
Een wet wordt voorbereid door ambtenaren van ministerie: wetsonderwerp
Een wetsontwerp wordt behandeld in 1e en 2e kamer. Vervolgens zet de Koning zijn handtekening.
Hierbij zie je vaak dat er algemene richtlijnen worden gegeven, waarbij wordt vermeld ‘de minister is
bevoegd nadere voorschriften te geven’. Deze algemene maatregel van bestuur kan dan sneller tot
stand komen en wordt onderdeel van de wet.
Kapstokartikel 2:362 BW
“De jaarrekening geeft volgens normen die in het maatschappelijk verkeer als aanvaardbaar worden
beschouwd een zodanig inzicht dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd omtrent het
vermogen en het resultaat, alsmede voor zover de aard van een jaarrekening dat toelaat, omtrent de
solvabiliteit en de liquiditeit van de rechtspersoon.”
1. In het maatschappelijk verkeer aanvaardbare normen
2. Inzicht
3. Verantwoord oordeel
Mogelijkheid tot afwijken van de wet:
Burgerlijk Wetboek 2 is dwingend recht o.b.v. art. 2:25 BW: van de bepaling van dit boek kan slechts
worden afgeweken, voor zover dat uit de wet blijkt.
Artikel 2:362 lid 4 BW:
“Indien het verschaffen van het in lid 1 bedoelde inzicht dit vereist, verstrekt de rechtspersoon in de
jaarrekening gegevens ter aanvulling van hetgeen in de bijzondere voorschriften van en krachtens deze
titel wordt verlangd. Indien dit noodzakelijk is voor het verschaffen van dat inzicht, wijkt de
rechtspersoon van die voorschriften af; de reden van deze afwijking wordt in de toelichting uiteengezet,
voor zover nodig onder opgaaf van de invloed ervan op vermogen en resultaat.”
, Als de jaarrekening wordt opgesteld cf. RJ-richtlijnen, wordt voldaan aan de wet. Andersom geldt dat de
jaarrekening alsnog kan voldoen aan de wet, als de RJ niet wordt gevolgd.
Er is dus ruimte om aan de wet te voldoen en tegelijkertijd af te wijken van de RJ, in praktijk echter niet
gebruikelijk.
RJ-richtlijnen: in Nederland beschouwd als een invulling van de in artikel 2:362 BW vermelde
aanvaardbare normen
IFRS: verplicht voor beursgenoteerde ondernemingen
Onderdelen van de jaarrekening:
Artikel 2:362 BW Lid 1:
Balans
Winst- en verliesrekening
Toelichting
RJ-Richtlijnen:
Kasstroomoverzicht
Overzicht van totaalresultaat van de rechtspersoon
De wet (geen onderdeel van de jaarrekening):
Bestuursverslag
Overige gegevens (controleverklaring, statutaire bepalingen resultaatbestemming en zeggenschap)
De jaarrekening moet worden opgemaakt in overeenstemming met het Besluit Modellen Jaarrekeningen
(BMJ). Het BMJ is een onderdeel van de wet (BW2:9), er mag dus niet van worden afgeweken!
Het wisselen van model is een stelselwijziging.
Sommige (maar niet alle!) benamingen mogen worden aangepast als dat het inzicht vergroot.
Tussentellingen mogen worden tussengevoegd en benoemd.
Let op mogelijke gevolgen voor de verklaring! Als wordt afgeweken van de modellen, kan de accountant
niet verklaren dat de jaarrekening aan BW2:9 voldoet.
Stramien
Grondbeginselen
1. Continuïteitsbeginsel (going concern): er wordt verondersteld dat er continuïteit is.
2. Toerekeningsbeginsel (accrual basis): twee verschijningsvormen:
Realisatieprincipe: opbrengsten nemen op het moment dat ze zijn gerealiseerd
Institutioneel kader
Overzicht van wet- en regelgeving
Algemene maatregel van bestuur (amvb)
Een wet wordt voorbereid door ambtenaren van ministerie: wetsonderwerp
Een wetsontwerp wordt behandeld in 1e en 2e kamer. Vervolgens zet de Koning zijn handtekening.
Hierbij zie je vaak dat er algemene richtlijnen worden gegeven, waarbij wordt vermeld ‘de minister is
bevoegd nadere voorschriften te geven’. Deze algemene maatregel van bestuur kan dan sneller tot
stand komen en wordt onderdeel van de wet.
Kapstokartikel 2:362 BW
“De jaarrekening geeft volgens normen die in het maatschappelijk verkeer als aanvaardbaar worden
beschouwd een zodanig inzicht dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd omtrent het
vermogen en het resultaat, alsmede voor zover de aard van een jaarrekening dat toelaat, omtrent de
solvabiliteit en de liquiditeit van de rechtspersoon.”
1. In het maatschappelijk verkeer aanvaardbare normen
2. Inzicht
3. Verantwoord oordeel
Mogelijkheid tot afwijken van de wet:
Burgerlijk Wetboek 2 is dwingend recht o.b.v. art. 2:25 BW: van de bepaling van dit boek kan slechts
worden afgeweken, voor zover dat uit de wet blijkt.
Artikel 2:362 lid 4 BW:
“Indien het verschaffen van het in lid 1 bedoelde inzicht dit vereist, verstrekt de rechtspersoon in de
jaarrekening gegevens ter aanvulling van hetgeen in de bijzondere voorschriften van en krachtens deze
titel wordt verlangd. Indien dit noodzakelijk is voor het verschaffen van dat inzicht, wijkt de
rechtspersoon van die voorschriften af; de reden van deze afwijking wordt in de toelichting uiteengezet,
voor zover nodig onder opgaaf van de invloed ervan op vermogen en resultaat.”
, Als de jaarrekening wordt opgesteld cf. RJ-richtlijnen, wordt voldaan aan de wet. Andersom geldt dat de
jaarrekening alsnog kan voldoen aan de wet, als de RJ niet wordt gevolgd.
Er is dus ruimte om aan de wet te voldoen en tegelijkertijd af te wijken van de RJ, in praktijk echter niet
gebruikelijk.
RJ-richtlijnen: in Nederland beschouwd als een invulling van de in artikel 2:362 BW vermelde
aanvaardbare normen
IFRS: verplicht voor beursgenoteerde ondernemingen
Onderdelen van de jaarrekening:
Artikel 2:362 BW Lid 1:
Balans
Winst- en verliesrekening
Toelichting
RJ-Richtlijnen:
Kasstroomoverzicht
Overzicht van totaalresultaat van de rechtspersoon
De wet (geen onderdeel van de jaarrekening):
Bestuursverslag
Overige gegevens (controleverklaring, statutaire bepalingen resultaatbestemming en zeggenschap)
De jaarrekening moet worden opgemaakt in overeenstemming met het Besluit Modellen Jaarrekeningen
(BMJ). Het BMJ is een onderdeel van de wet (BW2:9), er mag dus niet van worden afgeweken!
Het wisselen van model is een stelselwijziging.
Sommige (maar niet alle!) benamingen mogen worden aangepast als dat het inzicht vergroot.
Tussentellingen mogen worden tussengevoegd en benoemd.
Let op mogelijke gevolgen voor de verklaring! Als wordt afgeweken van de modellen, kan de accountant
niet verklaren dat de jaarrekening aan BW2:9 voldoet.
Stramien
Grondbeginselen
1. Continuïteitsbeginsel (going concern): er wordt verondersteld dat er continuïteit is.
2. Toerekeningsbeginsel (accrual basis): twee verschijningsvormen:
Realisatieprincipe: opbrengsten nemen op het moment dat ze zijn gerealiseerd
