Sofie Coppens Wetenschappen & Techniek 2022 - 2023
WETENSCHAPPEN & TECHNIEK
SAMENVATTING
CONTENTS
Table of Contents
Contents............................................................................................................................. 1
Dierlijke stelsels.................................................................................................................. 2
1.1 Het centrale zenuwstelsel.......................................................................................... 3
1.2 Het perifere zenuwstelsel.......................................................................................... 4
Reflex en gewilde beweging............................................................................................ 5
Gewilde beweging........................................................................................................ 5
Reflexboog................................................................................................................... 5
Uitwendig skelet........................................................................................................... 6
Inwendig skelet............................................................................................................ 7
Ondersteuning van het lichaam....................................................................................7
Beschermen van organen.............................................................................................8
Aanhechting spieren..................................................................................................... 9
Aanmaak bloedcelleN................................................................................................... 9
Calciumreserve............................................................................................................. 9
Nut van eten bij dieren.................................................................................................. 12
Stappenplan............................................................................................................... 12
Spijsverteringsstelsel..................................................................................................... 13
Spijsvertering............................................................................................................. 14
Voeding en gezondheid................................................................................................. 19
Bouwstoffen................................................................................................................ 19
Brandstoffen............................................................................................................... 19
Hulpstoffen................................................................................................................. 20
Evenwichtig voedingspatroon.....................................................................................20
Nut................................................................................................................................. 21
1
,Sofie Coppens Wetenschappen & Techniek 2022 - 2023
Het ontstaan van ademhalingssystemen.......................................................................22
Longen........................................................................................................................... 23
In- en uitademen (ventileren).....................................................................................25
Kieuwen......................................................................................................................... 26
Tracheeën...................................................................................................................... 26
Soorten bloedsomloop................................................................................................... 27
Bloed............................................................................................................................. 30
Nieren............................................................................................................................ 32
Lever............................................................................................................................. 33
Seksuele ontwikkeling bij de mens................................................................................35
Het vrouwelijk voortplantingsorgaan..........................................................................35
Het mannelijk voortplantingsorgaan...........................................................................36
Menstruatiecyclus en zwangerschap.............................................................................37
Koorts............................................................................................................................ 41
DIERLIJKE STELSELS
2
,Sofie Coppens Wetenschappen & Techniek 2022 - 2023
Alle aanduidingen uit het boek + benamingen kennen!
1. ZENUWSTELSEL
Functie: reageren op omgeving om te overleven (in samenwerking met de zintuigen)
- Basis: neuronen of zenuwcellen
Zenuwcel: cel met celkern
Uiteinden: dendrieten en axon
Via dendrieten - informatie ontvangen – impuls (elektrische ontlading) genereert en plant
zich voor via de axon – neurotransmitters – in de volgende zenuwcel (synabsspleet:
lossen neurotransmitters) – in de dendrieten weer een impuls opwekken…
Staan dus allemaal met elkaar in verbinding
Sommige zorgen ervoor dat dit proces wordt afgeremd, sommigen zorgen ervoor
dat dit proces doorgaat
1.1 HET CENTRALE ZENUWSTELSEL
- In de schedel
- In het ruggenmerg
Ruggenmerg: zenuwbanen lopen hierdoor
3
, Sofie Coppens Wetenschappen & Techniek 2022 - 2023
Hersenen met de hersenstam bestaat uit 3 delen:
1. Verlengde merg: functies die ervoor zorgen dat we in leven blijven -
(ademhaling, spijsvertering, bloedsomloop) – beschadiging = dodelijk (+
zenuwbanen kruisen hier ook)
2. De pons: brug tussen grote en kleine hersenen (welke info van GH - KH: gehoor
en evenwichtszintuig)
3. De middenhersenen: gewilde en reflexmatige oogbewegingen
Tussen hersenen (NK)
Kleine hersenen: motorisch geheugen: alles wat wij motorisch kunnen worden hier
opgeslaan + gebruikt
Vb: fietsen – 1st heel moeilijk voor evenwicht: bewegingspatroon is opgeslaan in
KH
Grote hersenen: verwerking van zintuigelijke informatie + uitsturen van signalen naar
spieren om te bewegen + denkvermogen (taalcentrum – ruimtelijk inzicht…)
- Groeien steeds
- Vormt een laag boven de hersenstam
Dit is +/- het enige vlak waarbij wij (de mens) het toppunt zijn van de evolutie –
bij alle andere dingen zijn we dat NIET!
Linkerhersenhelft: besturen van rechterdeel van het lichaam
Rechterhersenhelft: besturen van het linkerdeel van het lichaam
- Deze kruising bevindt zich ter hoogt van het verlengde merg
Sensorische zone: staat in voor het verwerken van zintuigelijke informatie
1.2 HET PERIFERE ZENUWSTELSEL
Ligt in de omgeving van het centrale zenuwstelsel
Bestaat uit 2 delen:
1. Efferente zenuwstelsel: (wegbrengen) – brengen info/signalen van de hersenen
weg naar de rest van het lichaam
1.1. Autonome zenuwstelsel – zelfstandig (hart, longen… - je hoeft er niet over
na te denken)
- Activeren van het lichaam
- Tot rust brengen van het lichaam
1.1. Somatische zenuwstelsel – motorische (zenuwen die onze spieren
aansturen)
4
WETENSCHAPPEN & TECHNIEK
SAMENVATTING
CONTENTS
Table of Contents
Contents............................................................................................................................. 1
Dierlijke stelsels.................................................................................................................. 2
1.1 Het centrale zenuwstelsel.......................................................................................... 3
1.2 Het perifere zenuwstelsel.......................................................................................... 4
Reflex en gewilde beweging............................................................................................ 5
Gewilde beweging........................................................................................................ 5
Reflexboog................................................................................................................... 5
Uitwendig skelet........................................................................................................... 6
Inwendig skelet............................................................................................................ 7
Ondersteuning van het lichaam....................................................................................7
Beschermen van organen.............................................................................................8
Aanhechting spieren..................................................................................................... 9
Aanmaak bloedcelleN................................................................................................... 9
Calciumreserve............................................................................................................. 9
Nut van eten bij dieren.................................................................................................. 12
Stappenplan............................................................................................................... 12
Spijsverteringsstelsel..................................................................................................... 13
Spijsvertering............................................................................................................. 14
Voeding en gezondheid................................................................................................. 19
Bouwstoffen................................................................................................................ 19
Brandstoffen............................................................................................................... 19
Hulpstoffen................................................................................................................. 20
Evenwichtig voedingspatroon.....................................................................................20
Nut................................................................................................................................. 21
1
,Sofie Coppens Wetenschappen & Techniek 2022 - 2023
Het ontstaan van ademhalingssystemen.......................................................................22
Longen........................................................................................................................... 23
In- en uitademen (ventileren).....................................................................................25
Kieuwen......................................................................................................................... 26
Tracheeën...................................................................................................................... 26
Soorten bloedsomloop................................................................................................... 27
Bloed............................................................................................................................. 30
Nieren............................................................................................................................ 32
Lever............................................................................................................................. 33
Seksuele ontwikkeling bij de mens................................................................................35
Het vrouwelijk voortplantingsorgaan..........................................................................35
Het mannelijk voortplantingsorgaan...........................................................................36
Menstruatiecyclus en zwangerschap.............................................................................37
Koorts............................................................................................................................ 41
DIERLIJKE STELSELS
2
,Sofie Coppens Wetenschappen & Techniek 2022 - 2023
Alle aanduidingen uit het boek + benamingen kennen!
1. ZENUWSTELSEL
Functie: reageren op omgeving om te overleven (in samenwerking met de zintuigen)
- Basis: neuronen of zenuwcellen
Zenuwcel: cel met celkern
Uiteinden: dendrieten en axon
Via dendrieten - informatie ontvangen – impuls (elektrische ontlading) genereert en plant
zich voor via de axon – neurotransmitters – in de volgende zenuwcel (synabsspleet:
lossen neurotransmitters) – in de dendrieten weer een impuls opwekken…
Staan dus allemaal met elkaar in verbinding
Sommige zorgen ervoor dat dit proces wordt afgeremd, sommigen zorgen ervoor
dat dit proces doorgaat
1.1 HET CENTRALE ZENUWSTELSEL
- In de schedel
- In het ruggenmerg
Ruggenmerg: zenuwbanen lopen hierdoor
3
, Sofie Coppens Wetenschappen & Techniek 2022 - 2023
Hersenen met de hersenstam bestaat uit 3 delen:
1. Verlengde merg: functies die ervoor zorgen dat we in leven blijven -
(ademhaling, spijsvertering, bloedsomloop) – beschadiging = dodelijk (+
zenuwbanen kruisen hier ook)
2. De pons: brug tussen grote en kleine hersenen (welke info van GH - KH: gehoor
en evenwichtszintuig)
3. De middenhersenen: gewilde en reflexmatige oogbewegingen
Tussen hersenen (NK)
Kleine hersenen: motorisch geheugen: alles wat wij motorisch kunnen worden hier
opgeslaan + gebruikt
Vb: fietsen – 1st heel moeilijk voor evenwicht: bewegingspatroon is opgeslaan in
KH
Grote hersenen: verwerking van zintuigelijke informatie + uitsturen van signalen naar
spieren om te bewegen + denkvermogen (taalcentrum – ruimtelijk inzicht…)
- Groeien steeds
- Vormt een laag boven de hersenstam
Dit is +/- het enige vlak waarbij wij (de mens) het toppunt zijn van de evolutie –
bij alle andere dingen zijn we dat NIET!
Linkerhersenhelft: besturen van rechterdeel van het lichaam
Rechterhersenhelft: besturen van het linkerdeel van het lichaam
- Deze kruising bevindt zich ter hoogt van het verlengde merg
Sensorische zone: staat in voor het verwerken van zintuigelijke informatie
1.2 HET PERIFERE ZENUWSTELSEL
Ligt in de omgeving van het centrale zenuwstelsel
Bestaat uit 2 delen:
1. Efferente zenuwstelsel: (wegbrengen) – brengen info/signalen van de hersenen
weg naar de rest van het lichaam
1.1. Autonome zenuwstelsel – zelfstandig (hart, longen… - je hoeft er niet over
na te denken)
- Activeren van het lichaam
- Tot rust brengen van het lichaam
1.1. Somatische zenuwstelsel – motorische (zenuwen die onze spieren
aansturen)
4
