Psychodiagnostische gespreksvoering Kinderen en jongeren
Inhoud
Les 1 kennismaking en deontologie ........................................................................................................ 3
1. Inleiding ....................................................................................................................................... 3
1.1 Situering PGKJ ............................................................................................................................ 3
2. beroepsgeheim en discretieplicht ............................................................................................... 5
2.1 beroepsgeheim .......................................................................................................................... 5
2.2 Schending ...................................................................................................................................... 5
2.3 discretieplicht ............................................................................................................................ 6
2.4 gedeeld beroepsgeheim ............................................................................................................ 7
2.5 uitzonderingen beroepsgeheim ................................................................................................ 8
2.6 ouders van minderjarige ........................................................................................................... 9
2.7 wilsbekwaamheid .................................................................................................................... 10
2.7 uitdagingen .............................................................................................................................. 12
Les 2 het netwerk binnen de hulpverlening .......................................................................................... 13
1. Inleiding ..................................................................................................................................... 13
1.1 Definitie ................................................................................................................................... 13
1.2 Het belang van een vitaal sociaal netwerk .............................................................................. 13
1.3 Sociale netwerken in een veranderende samenleving ........................................................... 13
1.4 Sociale netwerken in een veranderende hulpverleningscontext ............................................ 13
1.5 huidige organisatie van de hulpverlening ............................................................................... 14
2. Netwerkanalyse ......................................................................................................................... 14
3. Externe diensten inschakelen.................................................................................................... 20
4. Mogelijke hindernissen ............................................................................................................. 20
Les 3 aanmelding en intake ................................................................................................................... 23
1.Aanmelding .................................................................................................................................... 23
2.Intakefase ....................................................................................................................................... 25
2.1Intakegesprek met ouder ......................................................................................................... 25
2.2 Gespreksvoering met kind/jongere ......................................................................................... 27
2.3Mogelijke uitdagingen faire en divers – sensitieve intake ....................................................... 31
Les 4 intake – kindtekening, ontwikkelingsamnese en gebruik algemene screeningsvragenlijsten .... 32
Intakefase .......................................................................................................................................... 32
1 (intake)gesprek meet kind: kindtekening....................................................................................... 32
2 Ontwikkelingsamnese .................................................................................................................... 33
3.Gebruik van algemene screeningsvragenlijsten bij kinderen en jongeren .................................... 34
, 3.1 CBCL/6-18 ................................................................................................................................ 35
3.2 SDQ .................................................................................................................................... 55
3.3 CBCL/6-18 versus SDQ ............................................................................................................. 61
Les 6: voorlopig integratief beeld opstellen en onderzoekstraject bepalen......................................... 63
1.Intakefase: Voorlopig integraties beeld ......................................................................................... 63
2.Fase aanvullend onderzoek: denken in de fase van aanvullend onderzoek .................................. 69
onderzoekshypothesen opstellen en toetsen ............................................................................... 69
onderzoekstraject bepalen............................................................................................................ 69
Les 7 aanvullend onderzoek .................................................................................................................. 75
1. Belevingsonderzoek/indirecte methoden ................................................................................. 75
1.1 affecten.................................................................................................................................... 76
1.2 familie in dieren....................................................................................................................... 77
1.3 levenstaart ............................................................................................................................... 77
1.4 netwerkanalyse ....................................................................................................................... 78
2. Systematische observatie van gedrag ....................................................................................... 78
2.1 systematische observatie van extern gedrag .......................................................................... 78
2.2 systematische observatie van intern gedrag........................................................................... 79
3. Vragenlijsten.............................................................................................................................. 82
3.1 FEEL-KJ ............................................................................................................................... 82
3.2 CDI-2 .................................................................................................................................. 83
3.3 CBSA: competentiebelevingsschaal voor adolescenten .......................................................... 84
3.4 terugkoppeling ........................................................................................................................ 86
3.5 uitdagingen .............................................................................................................................. 86
Les 9 advies en rapportering ................................................................................................................. 86
1 Wat zijn de stappen binnen fase ‘advies en rapportering’ ............................................................ 86
2 Denkproces van de PC .................................................................................................................... 86
2.1 Opstellen integraties beeld ..................................................................................................... 86
2.2 Oplijsten mogelijke interventies.............................................................................................. 87
2.3 Aanbeveling kiezen .................................................................................................................. 87
3 Handelen van de PC........................................................................................................................ 88
3.1 Adviesgesprek.......................................................................................................................... 88
3.2 Schriftelijke en/of mondeling terugkoppelen: schooloverleg ................................................. 88
Les 10: interventies ............................................................................................................................... 90
prOP model........................................................................................................................................ 90
,Les 1 kennismaking en deontologie
1. Inleiding
1.1 Situering PGKJ
Verder bouwend op
• Verbindende vaardigheden
Basis gespreksvaardigheden
• Practicum 1 en psychodiagnostiek 1
Kennis en inzicht in
– Psychodiagnostische terminologie & principes
– Psychodiagnostisch procesmodel (Debeer et al., 2015)
– Observatiemethoden
Gelijktijdig volgtijdelijkheid met PGVO!
1.1.1 Verbindende vaardigheden
Wie ben ik als hulpverlener?
• Blinde vlekken
• Tegenoverdracht
• Luister naar de eigen associaties
• Al dan niet kunnen resoneren met de patiënt
• Belang van zelfbeheersing
• Eigen verwachtingen
Wie is de client en wat is zijn/haar verhaal?
Luisteren volgens multipele perspectieven:
• Objectief: vorm, inhoud, wat en hoe, stijl, non-verbaal
• Subjectief: welk gevoel wekt het spreken op?
• Empathisch: zich verplaatsen wereld van P
• Intersubjectief : co-constructie, listening to listening
• Luister op verschillende niveaus tezelfdertijd: context, open, intentie vs inhoud, naar de
oppervlakte of naar de diepte
Communicatiestijl/interactie
• Open communicatie
• Niet oordelend
• Professioneel
• Taboe-loos
1.1.2 psychodiagnostisch procesmodel
, 1.1.3 OF
OF1: start zelfempathie, eerlijk spreken
en empathisch luisteren
Hoe?
Mild zijn tov jezelf, bewustwording
referentiekader, basishouding, open & relevante
vragen, stiltes, parafrases,…
OF2: empathisch luisteren: begeleidend &
diagnostisch, eigen stijl
Hoe?
Exploreren, openen & sluiten gesprekken,
parafrases, gevoelsreflecties, erkenning,…
OF3: verderzetting, maar diepgaander met
specifiekere focus (Coa, Cou, Tra),
eigen stijl, werken vanuit gespreksmodellen
Hoe?
bv. Motivationele GV, GRROW
Inhoud
Les 1 kennismaking en deontologie ........................................................................................................ 3
1. Inleiding ....................................................................................................................................... 3
1.1 Situering PGKJ ............................................................................................................................ 3
2. beroepsgeheim en discretieplicht ............................................................................................... 5
2.1 beroepsgeheim .......................................................................................................................... 5
2.2 Schending ...................................................................................................................................... 5
2.3 discretieplicht ............................................................................................................................ 6
2.4 gedeeld beroepsgeheim ............................................................................................................ 7
2.5 uitzonderingen beroepsgeheim ................................................................................................ 8
2.6 ouders van minderjarige ........................................................................................................... 9
2.7 wilsbekwaamheid .................................................................................................................... 10
2.7 uitdagingen .............................................................................................................................. 12
Les 2 het netwerk binnen de hulpverlening .......................................................................................... 13
1. Inleiding ..................................................................................................................................... 13
1.1 Definitie ................................................................................................................................... 13
1.2 Het belang van een vitaal sociaal netwerk .............................................................................. 13
1.3 Sociale netwerken in een veranderende samenleving ........................................................... 13
1.4 Sociale netwerken in een veranderende hulpverleningscontext ............................................ 13
1.5 huidige organisatie van de hulpverlening ............................................................................... 14
2. Netwerkanalyse ......................................................................................................................... 14
3. Externe diensten inschakelen.................................................................................................... 20
4. Mogelijke hindernissen ............................................................................................................. 20
Les 3 aanmelding en intake ................................................................................................................... 23
1.Aanmelding .................................................................................................................................... 23
2.Intakefase ....................................................................................................................................... 25
2.1Intakegesprek met ouder ......................................................................................................... 25
2.2 Gespreksvoering met kind/jongere ......................................................................................... 27
2.3Mogelijke uitdagingen faire en divers – sensitieve intake ....................................................... 31
Les 4 intake – kindtekening, ontwikkelingsamnese en gebruik algemene screeningsvragenlijsten .... 32
Intakefase .......................................................................................................................................... 32
1 (intake)gesprek meet kind: kindtekening....................................................................................... 32
2 Ontwikkelingsamnese .................................................................................................................... 33
3.Gebruik van algemene screeningsvragenlijsten bij kinderen en jongeren .................................... 34
, 3.1 CBCL/6-18 ................................................................................................................................ 35
3.2 SDQ .................................................................................................................................... 55
3.3 CBCL/6-18 versus SDQ ............................................................................................................. 61
Les 6: voorlopig integratief beeld opstellen en onderzoekstraject bepalen......................................... 63
1.Intakefase: Voorlopig integraties beeld ......................................................................................... 63
2.Fase aanvullend onderzoek: denken in de fase van aanvullend onderzoek .................................. 69
onderzoekshypothesen opstellen en toetsen ............................................................................... 69
onderzoekstraject bepalen............................................................................................................ 69
Les 7 aanvullend onderzoek .................................................................................................................. 75
1. Belevingsonderzoek/indirecte methoden ................................................................................. 75
1.1 affecten.................................................................................................................................... 76
1.2 familie in dieren....................................................................................................................... 77
1.3 levenstaart ............................................................................................................................... 77
1.4 netwerkanalyse ....................................................................................................................... 78
2. Systematische observatie van gedrag ....................................................................................... 78
2.1 systematische observatie van extern gedrag .......................................................................... 78
2.2 systematische observatie van intern gedrag........................................................................... 79
3. Vragenlijsten.............................................................................................................................. 82
3.1 FEEL-KJ ............................................................................................................................... 82
3.2 CDI-2 .................................................................................................................................. 83
3.3 CBSA: competentiebelevingsschaal voor adolescenten .......................................................... 84
3.4 terugkoppeling ........................................................................................................................ 86
3.5 uitdagingen .............................................................................................................................. 86
Les 9 advies en rapportering ................................................................................................................. 86
1 Wat zijn de stappen binnen fase ‘advies en rapportering’ ............................................................ 86
2 Denkproces van de PC .................................................................................................................... 86
2.1 Opstellen integraties beeld ..................................................................................................... 86
2.2 Oplijsten mogelijke interventies.............................................................................................. 87
2.3 Aanbeveling kiezen .................................................................................................................. 87
3 Handelen van de PC........................................................................................................................ 88
3.1 Adviesgesprek.......................................................................................................................... 88
3.2 Schriftelijke en/of mondeling terugkoppelen: schooloverleg ................................................. 88
Les 10: interventies ............................................................................................................................... 90
prOP model........................................................................................................................................ 90
,Les 1 kennismaking en deontologie
1. Inleiding
1.1 Situering PGKJ
Verder bouwend op
• Verbindende vaardigheden
Basis gespreksvaardigheden
• Practicum 1 en psychodiagnostiek 1
Kennis en inzicht in
– Psychodiagnostische terminologie & principes
– Psychodiagnostisch procesmodel (Debeer et al., 2015)
– Observatiemethoden
Gelijktijdig volgtijdelijkheid met PGVO!
1.1.1 Verbindende vaardigheden
Wie ben ik als hulpverlener?
• Blinde vlekken
• Tegenoverdracht
• Luister naar de eigen associaties
• Al dan niet kunnen resoneren met de patiënt
• Belang van zelfbeheersing
• Eigen verwachtingen
Wie is de client en wat is zijn/haar verhaal?
Luisteren volgens multipele perspectieven:
• Objectief: vorm, inhoud, wat en hoe, stijl, non-verbaal
• Subjectief: welk gevoel wekt het spreken op?
• Empathisch: zich verplaatsen wereld van P
• Intersubjectief : co-constructie, listening to listening
• Luister op verschillende niveaus tezelfdertijd: context, open, intentie vs inhoud, naar de
oppervlakte of naar de diepte
Communicatiestijl/interactie
• Open communicatie
• Niet oordelend
• Professioneel
• Taboe-loos
1.1.2 psychodiagnostisch procesmodel
, 1.1.3 OF
OF1: start zelfempathie, eerlijk spreken
en empathisch luisteren
Hoe?
Mild zijn tov jezelf, bewustwording
referentiekader, basishouding, open & relevante
vragen, stiltes, parafrases,…
OF2: empathisch luisteren: begeleidend &
diagnostisch, eigen stijl
Hoe?
Exploreren, openen & sluiten gesprekken,
parafrases, gevoelsreflecties, erkenning,…
OF3: verderzetting, maar diepgaander met
specifiekere focus (Coa, Cou, Tra),
eigen stijl, werken vanuit gespreksmodellen
Hoe?
bv. Motivationele GV, GRROW
