Hoofdstuk 1: Waar produceren
Open economie- Een land handeld veel met het buitenland, importeert & exporteert veel Er is meer
keuze aan goederen of diensten dan in een gesloten economie
Concurrentiepositie - Geeft weer in welke mate een bedrijf bereid is om hetzelfde product
beter/goedkoper te produceren dan andere bedrijven
Internationale handel= internationale ruil Landen specialiseren zich in waar ze goed in zijn hierdoor
ontstaat er internationale ruil/handel
Oorzaken waarom landen zich specialiseren: 1) Natuurlijke omstandigheden 2) De loonkosten en
kwaliteit per product 3) Infrastructuur 4) Stabiliteit 1) Natuurlijke omstandigheden- In een land waar
bijvoorbeeld veel zon schijnt kunnen druiven goed groeien, dit land zal zich gaan specialiseren in
wijn. 2)
De loonkosten en kwaliteit per product- Wanneer de loonkosten per product laag zijn, kunnen de
producten voor een lagere prijs worden geproduceerd en worden afgezet
Arbeidsproductiviteit- Geeft aan hoeveel een werknemer in een bepaalde periode produceert
Loonkosten per product - Hangt af van loonkosten per product & arbeidsproductiviteit Loonkosten
per product omhoog- Prijzen omhoog- Internationale concurrentiepositie omlaag
Technische ontwikkelingen, hoge scholingsgraad etc zorgen voor hogere arbeidsproductiviteit
Innovatie- Investeringen in betere en modernere kapitaalgoederen zoals machines 3)
Infrastructuur- Leidt tot aanvoer van grondstoffen of overleg, waardoor de productie soepeler
verloopt wat leidt tot lagere productiekosten 4)
Stabiliteit- Landen met veel stakingen of tegenstellingen zijn onaantrekkelijk voor internationale
bedrijven, omdat er veel onzekerheid is
Vrijhandel leidt tot specialisatie en vergroot de concurrentie De EU heeft een vrijhandel met elkaar
afgesproken, ook hebben ze een speciaal buitentarief
Protectionisme- Landen of groepen landen die binnenlandse producenten beschermen door
subsidies te geven aan binnenlandse producenten en buitenlandse producenten te weren met
heffingen Tarifaire maatregelen- Invoerrechten & Exportsubsidies Invoerrechten/invoerheffingen-
Importproducten worden belast met een heffing, waardoor ze duurder op de binnenlandse markt
verschijnen De hoogte van de invoerheffingen verschillen per product
Export Subsidie- Subsidie op export waardoor producenten tegen een lagere prijs kunnen
exporteren naar het buitenland Non-tarifaire maatregelen-
Invoercontingenten & kwaliteitseisen Invoercontingenten/ kwaliteitseisen- Er worden beperkingen
opgelegd aan de hoeveelheid of de waarde van de geïmporteerde producten Door kwaliteitseisen op
te leggen aan buitenlandse producten, kunnen sommige van deze producten makkelijk van de
binnenlandse markt worden geweerd Argumenten voor het toepassen van protectionistische
maatregelen:
1) Infant Industy-argument - Beschermen en kans bieden aan jonge industrieën
, 2) Werkgelegenheid - Een bepaalde industrie wordt beschermd tegen buitenlandse concurrentie, zo
wordt de werkgelegenheid in de industrie vrijgesteld
3) Antidumping Argument- Exporteren tegen een lagere prijs dan de kostprijs waardoor er een nieuw
afzetgebied wordt veroverd. Protectionisme leidt er niet altijd toe dat de producten daar worden
geproduceerd waar ze het beste geproduceerd kunnen worden Gevolg van heffingen op ingevoerde
landbouwproducten is dat een consument meer betaald dan nodig is
Hoofdstuk 2: Samenwerken in Europa Redenen
samenwerking
EU: 1) Bevorderen van internationale handel binnen EU 2) Beleid ene land met invloed op andere
land Om deze samenwerking te laten slagen moet er collectieve dwang worden toegepast, iedereen
moet meedoen indien dat niet gebeurt moet er een straf volgen er wordt gewerkt onder een
overkoepelende organisatie
Gevangenendilemma- Iedereen maakt uit eigenbelang een voordelige keuze, de uitkomst is dan
echter niet optimaal
Dominante strategie - Strategie die voor ieder individu het gunstigst is, wat de ander ook doet
Collectieve dwang - Bestaat uit bindende afspraken, wetten en verdragen, maar ook uit sociale
normen, collectieve dwang kan ervoor zorgen dat niet ieder voor het eigenbelang kiest
Hoofdstuk 3: Stabiliteits-en groeipact
De EMU-landen vormen de Economische en Monetaire unie hebben de Euro als betaalmiddel
Volgens de EMU mogen de overheidstekorten niet oplopen boven de 3% en de staatsschuld mag niet
boven 60% van het bbp komen
Stabiliteits- en groeipact- Verdrag waarin de genoemde afspraken tussen de EMU-landen zijn
vastgesteld Bij een overschrijding van de 3% norm krijgen de landen een waarschuwing als dit een
jaar later nog steeds zo is kan het land een boete krijgen
Overheidstekort/begrotingstekort- Uitgaven van de overheid zijn in een jaar groter dan de
ontvangsten overheidsinkomen bestaat voornamelijk uit: 1) Belastingen 2) Sociale verzekeringen
premies Stroomgrootheid- Wordt gemeten over een bepaalde periode Overheidstekort=
Stroomgrootheid (net zoals het inkomen dat ook is)
Staatsschuld/overheidsschuld- Totale schuld van overheid in die in loop der tijd is opgebouwd Als de
overheid een tekort heeft moet zij gaan lenen, hierdoor stijgt de schuld De staatsschuld neemt af bij
aflossing van de schuld
Vermogensmarkt - Spaargeld wordt hier aangeboden door: 1) Pensioenbedrijven 2) Banken 3)
Andere bedrijven 4) Particulieren Spaargeld wordt op vermogensmarkt gevraagd door: 1) Overheden
2) Bedrijven 3)
Open economie- Een land handeld veel met het buitenland, importeert & exporteert veel Er is meer
keuze aan goederen of diensten dan in een gesloten economie
Concurrentiepositie - Geeft weer in welke mate een bedrijf bereid is om hetzelfde product
beter/goedkoper te produceren dan andere bedrijven
Internationale handel= internationale ruil Landen specialiseren zich in waar ze goed in zijn hierdoor
ontstaat er internationale ruil/handel
Oorzaken waarom landen zich specialiseren: 1) Natuurlijke omstandigheden 2) De loonkosten en
kwaliteit per product 3) Infrastructuur 4) Stabiliteit 1) Natuurlijke omstandigheden- In een land waar
bijvoorbeeld veel zon schijnt kunnen druiven goed groeien, dit land zal zich gaan specialiseren in
wijn. 2)
De loonkosten en kwaliteit per product- Wanneer de loonkosten per product laag zijn, kunnen de
producten voor een lagere prijs worden geproduceerd en worden afgezet
Arbeidsproductiviteit- Geeft aan hoeveel een werknemer in een bepaalde periode produceert
Loonkosten per product - Hangt af van loonkosten per product & arbeidsproductiviteit Loonkosten
per product omhoog- Prijzen omhoog- Internationale concurrentiepositie omlaag
Technische ontwikkelingen, hoge scholingsgraad etc zorgen voor hogere arbeidsproductiviteit
Innovatie- Investeringen in betere en modernere kapitaalgoederen zoals machines 3)
Infrastructuur- Leidt tot aanvoer van grondstoffen of overleg, waardoor de productie soepeler
verloopt wat leidt tot lagere productiekosten 4)
Stabiliteit- Landen met veel stakingen of tegenstellingen zijn onaantrekkelijk voor internationale
bedrijven, omdat er veel onzekerheid is
Vrijhandel leidt tot specialisatie en vergroot de concurrentie De EU heeft een vrijhandel met elkaar
afgesproken, ook hebben ze een speciaal buitentarief
Protectionisme- Landen of groepen landen die binnenlandse producenten beschermen door
subsidies te geven aan binnenlandse producenten en buitenlandse producenten te weren met
heffingen Tarifaire maatregelen- Invoerrechten & Exportsubsidies Invoerrechten/invoerheffingen-
Importproducten worden belast met een heffing, waardoor ze duurder op de binnenlandse markt
verschijnen De hoogte van de invoerheffingen verschillen per product
Export Subsidie- Subsidie op export waardoor producenten tegen een lagere prijs kunnen
exporteren naar het buitenland Non-tarifaire maatregelen-
Invoercontingenten & kwaliteitseisen Invoercontingenten/ kwaliteitseisen- Er worden beperkingen
opgelegd aan de hoeveelheid of de waarde van de geïmporteerde producten Door kwaliteitseisen op
te leggen aan buitenlandse producten, kunnen sommige van deze producten makkelijk van de
binnenlandse markt worden geweerd Argumenten voor het toepassen van protectionistische
maatregelen:
1) Infant Industy-argument - Beschermen en kans bieden aan jonge industrieën
, 2) Werkgelegenheid - Een bepaalde industrie wordt beschermd tegen buitenlandse concurrentie, zo
wordt de werkgelegenheid in de industrie vrijgesteld
3) Antidumping Argument- Exporteren tegen een lagere prijs dan de kostprijs waardoor er een nieuw
afzetgebied wordt veroverd. Protectionisme leidt er niet altijd toe dat de producten daar worden
geproduceerd waar ze het beste geproduceerd kunnen worden Gevolg van heffingen op ingevoerde
landbouwproducten is dat een consument meer betaald dan nodig is
Hoofdstuk 2: Samenwerken in Europa Redenen
samenwerking
EU: 1) Bevorderen van internationale handel binnen EU 2) Beleid ene land met invloed op andere
land Om deze samenwerking te laten slagen moet er collectieve dwang worden toegepast, iedereen
moet meedoen indien dat niet gebeurt moet er een straf volgen er wordt gewerkt onder een
overkoepelende organisatie
Gevangenendilemma- Iedereen maakt uit eigenbelang een voordelige keuze, de uitkomst is dan
echter niet optimaal
Dominante strategie - Strategie die voor ieder individu het gunstigst is, wat de ander ook doet
Collectieve dwang - Bestaat uit bindende afspraken, wetten en verdragen, maar ook uit sociale
normen, collectieve dwang kan ervoor zorgen dat niet ieder voor het eigenbelang kiest
Hoofdstuk 3: Stabiliteits-en groeipact
De EMU-landen vormen de Economische en Monetaire unie hebben de Euro als betaalmiddel
Volgens de EMU mogen de overheidstekorten niet oplopen boven de 3% en de staatsschuld mag niet
boven 60% van het bbp komen
Stabiliteits- en groeipact- Verdrag waarin de genoemde afspraken tussen de EMU-landen zijn
vastgesteld Bij een overschrijding van de 3% norm krijgen de landen een waarschuwing als dit een
jaar later nog steeds zo is kan het land een boete krijgen
Overheidstekort/begrotingstekort- Uitgaven van de overheid zijn in een jaar groter dan de
ontvangsten overheidsinkomen bestaat voornamelijk uit: 1) Belastingen 2) Sociale verzekeringen
premies Stroomgrootheid- Wordt gemeten over een bepaalde periode Overheidstekort=
Stroomgrootheid (net zoals het inkomen dat ook is)
Staatsschuld/overheidsschuld- Totale schuld van overheid in die in loop der tijd is opgebouwd Als de
overheid een tekort heeft moet zij gaan lenen, hierdoor stijgt de schuld De staatsschuld neemt af bij
aflossing van de schuld
Vermogensmarkt - Spaargeld wordt hier aangeboden door: 1) Pensioenbedrijven 2) Banken 3)
Andere bedrijven 4) Particulieren Spaargeld wordt op vermogensmarkt gevraagd door: 1) Overheden
2) Bedrijven 3)
