Samenvatting Werkplekleren in de klas 1

Werkplekleren in de klas 1

1. Belang onderwijs
 Een hefboom voor gelijkheid en sociale mobiliteit
 Beleidsinspanningen om kleuterparticipatie te verhogen en ongekwalificeerde
uitstroom te verlagen
‘Een optimale persoonlijkheidsontwikkeling en een kritisch-creatieve integratie in een
dynamische samenleving te betrachten, uitgaande van een pedagogische missie van elke
school’

Functies onderwijs
Kwalificatie:
 Onderwijs zorgt voor het werven van competenties die hen kwalificeren
(jongeren/volwassenen)
 Deze competenties heb je nodig om te kunnen functioneren in de
samenleving/beroep

Socialisatie:
 Voorbereiden op het leven als lid van een gemeenschap
 Kennismaken met tradities, omgangsvormen en praktijken
 Leren participeren, relaties aangaan bewuste keuzes maken

Persoonsvorming:
 Zorgen dat iedereen zichzelf kan zijn en worden (eigen identiteit)
 Drijfveren en passies
 Wie ben ik, wat kan ik en wie wil ik zijn?

Rol en belang van leerkracht

 School en klas = leeromgeving
 Creëren en vormgeven (belangrijke taak leerkracht)
Rol leerkracht:
 Leraar bouwt pedagogische relatie met kinderen, vertrouwensrelatie zorgt voor
openstellen
 Samenwerking met ouders levert belangrijke informatie over het kind (slaagkansen)
 Leraar leert bij en zoekt vernieuwing -> nieuwe vakinhouden (permanente
bijscholing)
 Werkt mee aan vorm geven van onze maatschappij, onderwijs wordt beïnvloed door
maatschappij waar het deel van uitmaakt, maar ligt mee aan de basis
- Overleg met externe ondersteunende diensten zijn steeds meer noodzakelijk

Terminologie vakgebied

Onderwijskunde: wetenschap leren, opleiden en ontwikkelen in onderwijs beschrijft
->helpen ondersteunen, organiseren en ontwikkelen van leerprocessen (kennis sociologie,
recht, economie)

, Werkplekleren in de klas 1

Pedagogie(k): wetenschappelijke studie manier waarop volwassenen hun kinderen
grootbrengen met een bepaald doel
->beoefenaar is pedagoog
->kind = persoon jonger dan 18 jaar
 Praktijkwetenschap (elke praktijkomstandigheid is verschillend)
->methodiek past nooit overal
 Onvermijdelijk een normatieve wetenschap: beïnvloed door individuele en
maatschappelijke normen en waarden (waardenpluralisme)
Pedagogie: praktijk van het opvoeden

Opvoeding: verantwoordelijkheid van de ouders over het opvoeden van het kind
Primaire opvoedingsmilieu: in (kern)gezin (2 generaties + afhankelijke kinderen)
->verloopt gemakkelijk als iedereen zich thuis voelt
->veel samengestelde gezinnen, grootouders die intrekken,..

Secundaire opvoedingsmilieu: vormgeving door professionals (school, instelling,
kinderdagverblijf)
->leerkracht naast didactische vaardigheden ook pedagogische bekwaamheid

Tertiaire opvoedingsmilieu: alle omgevingen die invloed hebben op kinderen, zonder
structuur (woonwijk, vriendengroep)
->minder makkelijk te beïnvloeden factoren

Quartaire opvoedingsmilieu: ‘de wereld’, nieuwe technologie, globalisering (televisie,
internet, sociale media, games)
->minder makkelijk controleren en beïnvloeden

Didactiek: hoe kunnen competenties door een leerkracht overgebracht worden aan een
leerling
 Algemene didactiek(wpl) en vakdidactiek (krachtig leren)
 ‘van het leren’, model van het leren, principes van het leren,..

Algemene didactiek: de theorie van het onderwijzen en het leren
 Steun op theorie uit psychologie en pedagogiek
 Cognitieve neurowetenschappen: waarom onderwijsstrategieën?

Vakdidactiek: verschillende didactieken per vak, hoe vakken onderwijzen, hoe wordt het het
best aangeleerd
 Inhoud van vak in bepaalde context openen voor kinderen
 Vakkennis: wat je niet beheerst, kan je niet overbrengen
 LO, Muzische vorming, wiskunde, mens en maatschappij, wetenschap en techniek

, Werkplekleren in de klas 1

Kleuterdidactiek: begeleiden van kleuters in ontwikkeling
 Kleuteronderwijsactiviteiten organiseren om evenwichtige
persoonlijkheidsontwikkelingen te begeleiden
 Cognitief, affectief, motorisch, sociaal
 OLA: onderwijsleeractiviteit
 VOLA: voorbereiding onderwijsleeractiviteit
OLA, didactische handelen van de kleuterleerkracht:
 Leerkracht observeert kleuters om hun mogelijkheden, ontwikkelingsniveau en
interesses te leren kennen (ABS)
 De activiteiten die hij/zij organiseert (klassikaal of keuzeactiviteit)
 De wijze waarop je begeleidt, materiaal, evaluatie en spelend leren
 Hoe praktijk evalueren en bijsturen

Beroepsprofiel en basiscompetenties leraar
Basiscompetenties: omschrijven welke kennis, vaardigheden en attitudes er verwacht
worden (beginnend leraar-vooraf)
 Basiscompetenties stellen in staat door te groeien naar het beroepsprofiel

Beroepsprofiel: omschrijving kennis, vaardigheden en attitudes van de leraar (tijdens
beroepsuitoefening)
 Beroepsvereisten
 Proces van levenslang leren -> professionalisering, nascholing,..

Uitgangspunten:
Taalvaardigheid: algemeen Nederlands, algemene beginsituatie, taalaanpak, tweede taal
aanvaardbaar niveau beheersen
->voorbereid zijn op omgaan met diversiteit

Visie op leraarschap:
 Nadruk op verruimde professionaliteit: leraar is intellectueel die visie en
verantwoordelijkheid heeft (autonomie, collegialiteit,..)
 Emancipatorische onderwijsvisie: aandacht voor mondigheid, zelfstandigheid,..
->aandacht voor jongeren als persoon en stimuleren leerproces

Verantwoordelijk t.o.v lerende Verantwoordelijkheid t.o.v school
- Begeleider leer- en - Als partner van ouders/verzorgers
ontwikkelingsprocessen - Lid van een schoolteam
- Als opvoeder - Partner van externen
- Als inhoudelijk expert - Als lid van onderwijsgemeenschap
- Als organisator
- Als innovator/onderzoeker
Verantwoordelijkheid t.o.v maatschappij
- Als cultuurparticipant