BEWEGING 1-1
Leereenheid 1: Uitgangspunten van goed bewegingsonderwijs
Kerngedachte
Het bewegingsonderwijs speelt een belangrijke rol in kinderen leren omgaan met
de verschillende aspecten van onze hedendaagse bewegingscultuur
5 kerngedachten van goed bewegingsonderwijs:
1. Bewegingsopvoeding :
o Ontwikkelen van bewegingsgebonden basiscompetenties
▪ Kinderen kunnen hiermee in de maatschappij functioneren
vb. samenwerking, veerkracht…
o Kinderen de vereiste bekwaamheid meegeven om deel te nemen
aan de bewegingscultuur
2. Vertrekken vanuit bewegingssituaties
o Kinderen leren op een efficiënte wijze handelen in relatie met de
omgeving
o Ze bouwen competenties op die belangrijk zijn om verschillende
bewegingsproblemen op te losse
3. Gericht op de totale ontwikkeling van het kind
o Op geïntegreerde wijze aandacht voor de ontwikkeling van
motorische, cognitieve, dynamisch- affectieve en sociale
vaardigheden
o Gebruik ‘bewegen’: vooropgestelde doelen bereiken
4. Gericht op een positieve houding t.a.v. een actieve en gezonde
levensstijl
o Kinderen ervaren dat gezond en veilig bewegen belangrijk is en
hierin hun eigen verantwoordelijkheid dragen
o Nadruk op blijvende attitudevorming
5. Gericht op een brede ontwikkeling van het kind
o Meervoudige bewegingsbekwaamheid: kinderen kunnen een
bewegingssituaties benaderen vanuit verschillende invalshoeken:
gezondheid, recreactie…
▪ De kinderen leren zich aan te passen aan bepaalde
beweginscontexten
o Veelzijdige bewegingsbekwaamheid: kinderen een stevige basis
meegeven om te kunnen functioneren in de verschillenden
bewegingscultuurgebieden?
Eindtermen voor lichamelijke opvoeding
Lichamelijke opvoeding wil in en door bewegingssituaties
1. Een bijdrage leveren aan de motorische en fysieke ontwikkeling van het
kind
2. Zelfredzaam en weerbaar functioneren in verschillende omstandigheden
verhogen
3. Bijdragen tot de persoonsvorming en sociale vorming
1
,3 groepen binnen de eindtermen LO:
1. Motorische competenties ontwikkelen
- Van natuur tot cultuur: bewegingsmogelijkheden uitbouwen:
basisvaardigheden ontwikkelen tot specifieke vaardigheden
- Van bewegingen uitvoeren tot gedrag stellen: basisvaardigheden
kunnen uitgroeien tot motorisch competent gedrag door een bepaalde
oefening in een bepaalde context steeds complexer te maken. Bestaat
uit 3 fasen:
o 1ste fase: het lichaam biedt zelf een oplossing voor het probleem.
Het kind doet beroep op basisvaardigheden
o 2de fase: kind beheert competenties op elementair niveau. Hij
kan deze inzetten in herkenbare bewegingssituaties, gelijkaardig
aan de oorspronkelijk situatie.
= nabije transfer
Bewuster omgaan met basisvaardigheden: verfijnen, wijzigen en
anders coördineren
o 3de fase: kind past competenties toe in onvoorspelbare
bewegingssituaties
= verre transfer
In staat om bewegingen met een voorgeschreven
bewegingsverloop uit te voeren
Gedrag stellen = vaardigheden kunnen aanpassen en inzetten
volgens de situatie
- Ontwikkeling van motorische competenties → verandering in de wijze
waarop iemand beweegt: handiger, vloeiender, efficiënter,
nauwkeuriger, meer details
Een proces: het kind wordt steeds vaardiger door oefeningen
2. Een gezonde en veilige levensstijl ontwikkelen
- Fysieke basisconditie: kracht, lenigheid, uithouding en snelheid = KLUS
o Hebben we al sinds onze geboorte, blijven onderhouden
- Lkr. hebben aandacht voor veiligheid, hygiëne en gezonde voeding
- Blijvende attitudevorming
3. Het zelfconcept en sociaal functioneren ontwikkelen
- Kinderen leren zichzelf en andere waarderen
- Leren omgaan met eigen mogelijkheden en beperkingen
- Kinderen bouwen hun zelfvertrouwen op door lukken, mislukken,
ervaren van vreugde, fierheid en voldoening.
- Ontwikkeling sociale vaardigheden: werken aan een goed relationeel
klimaat
o Erkennen van samenwerken, rekenhouden met elkaar en elkaar
helpen
o Respect opbrengen voor elkaar, omgaan met winst- verlies,
afspraken naleven…
2
, Leereenheid 2: De lesvoorbereiding
Info verzamelen
Voldoende geïnformeerd over:
- Het aantal leerlingen
- De motorische voorkennis van de leerlingen ifv het lesonderwerp
- De didactische voorkennis van de leerlingen ifv het lesonderwerp
- De effectieve lestijd
- De relevante lesgewoonten van de mentor
- De beschikbare infrastructuur en accommodatie
- De (on)mogelijkheden om toestellen op voorhand te plaatsen
- De verwachtingen van de mentor
- De leerlingen die speciale aandacht vragen binnen bewegingsopvoeding
Lesverloop
De lesfasen
Fase 1: instap: opwarming
- Begin van de les: leerlingen lichamelijk en geestelijk voorbereiden op
de les
- Kenmerken goede instap:
o Intensief, maar niet explosief
o Iedereen altijd betrokken, geen dode momenten of wachttijden
o Snel aan het werk
o Eenvoudig en/of gekende opdrachten of spelen
o Groot- motorische bewegingsvormen
o In de lijn van de kern, ruimte- en materiaal verkennend
o Duur: ongeveer 10 min.
Fase 2: kern
- Lesonderwerp komt aan bod in vorm van herhalingsoefening en/of
nieuwe leerstof
- Hoofddoel bereiken staat centraal
- Aandachtspunten:
o Logische opbouw in volgorde van zowel oefeningen, opstelling,
materiaalgebruik en groepsindeling
o Afwisseling in intensiteit
o Bouw 2 of 3 opdrachten uit via variatie en gradatie. Zorg ervoor
dat je les 1 geheel vormt
o Duur: ongeveer 30 minuten
Fase 3: slot
- Een les moet afgesloten worden d.m.v. zintuigspel, rustgevende
opdracht of afsluitend gesprek.
3
Leereenheid 1: Uitgangspunten van goed bewegingsonderwijs
Kerngedachte
Het bewegingsonderwijs speelt een belangrijke rol in kinderen leren omgaan met
de verschillende aspecten van onze hedendaagse bewegingscultuur
5 kerngedachten van goed bewegingsonderwijs:
1. Bewegingsopvoeding :
o Ontwikkelen van bewegingsgebonden basiscompetenties
▪ Kinderen kunnen hiermee in de maatschappij functioneren
vb. samenwerking, veerkracht…
o Kinderen de vereiste bekwaamheid meegeven om deel te nemen
aan de bewegingscultuur
2. Vertrekken vanuit bewegingssituaties
o Kinderen leren op een efficiënte wijze handelen in relatie met de
omgeving
o Ze bouwen competenties op die belangrijk zijn om verschillende
bewegingsproblemen op te losse
3. Gericht op de totale ontwikkeling van het kind
o Op geïntegreerde wijze aandacht voor de ontwikkeling van
motorische, cognitieve, dynamisch- affectieve en sociale
vaardigheden
o Gebruik ‘bewegen’: vooropgestelde doelen bereiken
4. Gericht op een positieve houding t.a.v. een actieve en gezonde
levensstijl
o Kinderen ervaren dat gezond en veilig bewegen belangrijk is en
hierin hun eigen verantwoordelijkheid dragen
o Nadruk op blijvende attitudevorming
5. Gericht op een brede ontwikkeling van het kind
o Meervoudige bewegingsbekwaamheid: kinderen kunnen een
bewegingssituaties benaderen vanuit verschillende invalshoeken:
gezondheid, recreactie…
▪ De kinderen leren zich aan te passen aan bepaalde
beweginscontexten
o Veelzijdige bewegingsbekwaamheid: kinderen een stevige basis
meegeven om te kunnen functioneren in de verschillenden
bewegingscultuurgebieden?
Eindtermen voor lichamelijke opvoeding
Lichamelijke opvoeding wil in en door bewegingssituaties
1. Een bijdrage leveren aan de motorische en fysieke ontwikkeling van het
kind
2. Zelfredzaam en weerbaar functioneren in verschillende omstandigheden
verhogen
3. Bijdragen tot de persoonsvorming en sociale vorming
1
,3 groepen binnen de eindtermen LO:
1. Motorische competenties ontwikkelen
- Van natuur tot cultuur: bewegingsmogelijkheden uitbouwen:
basisvaardigheden ontwikkelen tot specifieke vaardigheden
- Van bewegingen uitvoeren tot gedrag stellen: basisvaardigheden
kunnen uitgroeien tot motorisch competent gedrag door een bepaalde
oefening in een bepaalde context steeds complexer te maken. Bestaat
uit 3 fasen:
o 1ste fase: het lichaam biedt zelf een oplossing voor het probleem.
Het kind doet beroep op basisvaardigheden
o 2de fase: kind beheert competenties op elementair niveau. Hij
kan deze inzetten in herkenbare bewegingssituaties, gelijkaardig
aan de oorspronkelijk situatie.
= nabije transfer
Bewuster omgaan met basisvaardigheden: verfijnen, wijzigen en
anders coördineren
o 3de fase: kind past competenties toe in onvoorspelbare
bewegingssituaties
= verre transfer
In staat om bewegingen met een voorgeschreven
bewegingsverloop uit te voeren
Gedrag stellen = vaardigheden kunnen aanpassen en inzetten
volgens de situatie
- Ontwikkeling van motorische competenties → verandering in de wijze
waarop iemand beweegt: handiger, vloeiender, efficiënter,
nauwkeuriger, meer details
Een proces: het kind wordt steeds vaardiger door oefeningen
2. Een gezonde en veilige levensstijl ontwikkelen
- Fysieke basisconditie: kracht, lenigheid, uithouding en snelheid = KLUS
o Hebben we al sinds onze geboorte, blijven onderhouden
- Lkr. hebben aandacht voor veiligheid, hygiëne en gezonde voeding
- Blijvende attitudevorming
3. Het zelfconcept en sociaal functioneren ontwikkelen
- Kinderen leren zichzelf en andere waarderen
- Leren omgaan met eigen mogelijkheden en beperkingen
- Kinderen bouwen hun zelfvertrouwen op door lukken, mislukken,
ervaren van vreugde, fierheid en voldoening.
- Ontwikkeling sociale vaardigheden: werken aan een goed relationeel
klimaat
o Erkennen van samenwerken, rekenhouden met elkaar en elkaar
helpen
o Respect opbrengen voor elkaar, omgaan met winst- verlies,
afspraken naleven…
2
, Leereenheid 2: De lesvoorbereiding
Info verzamelen
Voldoende geïnformeerd over:
- Het aantal leerlingen
- De motorische voorkennis van de leerlingen ifv het lesonderwerp
- De didactische voorkennis van de leerlingen ifv het lesonderwerp
- De effectieve lestijd
- De relevante lesgewoonten van de mentor
- De beschikbare infrastructuur en accommodatie
- De (on)mogelijkheden om toestellen op voorhand te plaatsen
- De verwachtingen van de mentor
- De leerlingen die speciale aandacht vragen binnen bewegingsopvoeding
Lesverloop
De lesfasen
Fase 1: instap: opwarming
- Begin van de les: leerlingen lichamelijk en geestelijk voorbereiden op
de les
- Kenmerken goede instap:
o Intensief, maar niet explosief
o Iedereen altijd betrokken, geen dode momenten of wachttijden
o Snel aan het werk
o Eenvoudig en/of gekende opdrachten of spelen
o Groot- motorische bewegingsvormen
o In de lijn van de kern, ruimte- en materiaal verkennend
o Duur: ongeveer 10 min.
Fase 2: kern
- Lesonderwerp komt aan bod in vorm van herhalingsoefening en/of
nieuwe leerstof
- Hoofddoel bereiken staat centraal
- Aandachtspunten:
o Logische opbouw in volgorde van zowel oefeningen, opstelling,
materiaalgebruik en groepsindeling
o Afwisseling in intensiteit
o Bouw 2 of 3 opdrachten uit via variatie en gradatie. Zorg ervoor
dat je les 1 geheel vormt
o Duur: ongeveer 30 minuten
Fase 3: slot
- Een les moet afgesloten worden d.m.v. zintuigspel, rustgevende
opdracht of afsluitend gesprek.
3
