Maag- en Leverziekten
De werking van de maag en het eigen beschermingsmechanisme tegen zure
verteringsenzymen uitleggen
De maag ligt hoog voorin de buikholte en bestaat uit 4 delen. De cardia (het deel bij de
slokdarm), de fundus (links tegen het diafragma), corpus (het grote middenstuk) en het
antrum (het smalle deel bij het duodenum. De wand bevat meerdere spierlagen die
samentrekken wat zorgt voor een goede vermenging van de maaginhoud. Er wordt per
dag ongeveer 2 liter maagsap geproduceerd, wat bestaat uit:
- Water
- Pepsine (een enzym, dat eiwitten splitst)
- Zoutzuur (HCL → H+ en CL-)
- Intrinsic factor (voor opname vit B12)
- Slijm (voor bescherming van de maagwand)
De pylorus is de spier tussen maagantrum en duodenum. Deze kringspier laat steeds
kleine porties zure maaginhoud door naar de dunne darm.
Reflux (terugstroom) van maagzuur naar de
slokdarm wordt beperkt door de onderste
oesophagus sfincter die alleen opent om voedsel
de maag in te laten gaan. Ook de scherpe hoek
van His tussen oesophagus en cardia vormt een
soort klepje dat dichtgedrukt worden door een
volle maag.
De wand van de maag zelf wordt beschermd
dankzij een basisch slijmlaagje en doordat het
eiwitsplitsend enzym pas goed gaat werken in
een zuur milieu. Het diepe deel van de maag maagklieren maakt pepsinogeen, dat nog
niet actief is. Oppervlakkig wordt overal een beschermlaagje gevormd onder invloed van
prostaglandinen. Pas als er voedsel in de maag komt, wordt zoutzuur afgegeven dat
pepsinogeen omzet in pepsine. De breekt dan de voedingseiwitten af, terwijl op de
maagwand al een beschermend laagje zit.
Het duodenum wordt beschermd door basisch pancreassap en de pylorus, die maar korte
tijd opent. Dan komt er telkens maar een klein beetje maaginhoud in het duodenum, dat
eerst geneutraliseerd wordt door basisch pancreassap. Pas bij een pH van ongeveer 8
laat de pylorus een volgende portie door.
De definitie, risicofactoren, symptomen, onderzoeken en behandeling bij ulcus
pepticum (waaronder ulcus ventriculi en duodeni) benoemen
Definitie
Wanneer zoutzuur en pepsine de oesophagus, maag of dunne darm, ondanks de
beschermingsmechanismen, toch beschadigen, spreekt men van ulcus pepticum. In de
slokdarm komt dit vaak door gastro-oesofageale reflux (terugstroom van maagzuur).
Ulcus duodeni (in de dunne darm) en ulcus ventriculi (in de maag) komen meestal door
te weinig beschermende of te veel agressieve factoren. In dit leerdoel worden ulcus
duodeni en ulcus ventriculi behandeld in het volgende leerdoel de gastro-oesofageale
reflux.
Risicofactoren
Risicofactoren zijn:
- Erfelijkheid
- NSAID- gebruik (verminderen beschermende slijmproductie)
- Corticosteroïden (onderdrukken eiwitsynthese)
- Stress (doorbloeding neemt af)
- Helicobacter pylori (maagbacterie)
De werking van de maag en het eigen beschermingsmechanisme tegen zure
verteringsenzymen uitleggen
De maag ligt hoog voorin de buikholte en bestaat uit 4 delen. De cardia (het deel bij de
slokdarm), de fundus (links tegen het diafragma), corpus (het grote middenstuk) en het
antrum (het smalle deel bij het duodenum. De wand bevat meerdere spierlagen die
samentrekken wat zorgt voor een goede vermenging van de maaginhoud. Er wordt per
dag ongeveer 2 liter maagsap geproduceerd, wat bestaat uit:
- Water
- Pepsine (een enzym, dat eiwitten splitst)
- Zoutzuur (HCL → H+ en CL-)
- Intrinsic factor (voor opname vit B12)
- Slijm (voor bescherming van de maagwand)
De pylorus is de spier tussen maagantrum en duodenum. Deze kringspier laat steeds
kleine porties zure maaginhoud door naar de dunne darm.
Reflux (terugstroom) van maagzuur naar de
slokdarm wordt beperkt door de onderste
oesophagus sfincter die alleen opent om voedsel
de maag in te laten gaan. Ook de scherpe hoek
van His tussen oesophagus en cardia vormt een
soort klepje dat dichtgedrukt worden door een
volle maag.
De wand van de maag zelf wordt beschermd
dankzij een basisch slijmlaagje en doordat het
eiwitsplitsend enzym pas goed gaat werken in
een zuur milieu. Het diepe deel van de maag maagklieren maakt pepsinogeen, dat nog
niet actief is. Oppervlakkig wordt overal een beschermlaagje gevormd onder invloed van
prostaglandinen. Pas als er voedsel in de maag komt, wordt zoutzuur afgegeven dat
pepsinogeen omzet in pepsine. De breekt dan de voedingseiwitten af, terwijl op de
maagwand al een beschermend laagje zit.
Het duodenum wordt beschermd door basisch pancreassap en de pylorus, die maar korte
tijd opent. Dan komt er telkens maar een klein beetje maaginhoud in het duodenum, dat
eerst geneutraliseerd wordt door basisch pancreassap. Pas bij een pH van ongeveer 8
laat de pylorus een volgende portie door.
De definitie, risicofactoren, symptomen, onderzoeken en behandeling bij ulcus
pepticum (waaronder ulcus ventriculi en duodeni) benoemen
Definitie
Wanneer zoutzuur en pepsine de oesophagus, maag of dunne darm, ondanks de
beschermingsmechanismen, toch beschadigen, spreekt men van ulcus pepticum. In de
slokdarm komt dit vaak door gastro-oesofageale reflux (terugstroom van maagzuur).
Ulcus duodeni (in de dunne darm) en ulcus ventriculi (in de maag) komen meestal door
te weinig beschermende of te veel agressieve factoren. In dit leerdoel worden ulcus
duodeni en ulcus ventriculi behandeld in het volgende leerdoel de gastro-oesofageale
reflux.
Risicofactoren
Risicofactoren zijn:
- Erfelijkheid
- NSAID- gebruik (verminderen beschermende slijmproductie)
- Corticosteroïden (onderdrukken eiwitsynthese)
- Stress (doorbloeding neemt af)
- Helicobacter pylori (maagbacterie)
