2022/2023 Basiskennis Loonadministratie – Loonheffingen
Inhoud
Hoofdstuk 1: Dienstbetrekking ............................................................................................................... 2
Hoofdstuk 2: Inhoudingsplicht ............................................................................................................... 3
Hoofdstuk 3: Loonbegrip ........................................................................................................................ 5
Hoofdstuk 4: Loonheffingen ................................................................................................................... 7
Hoofdstuk 5: Loonaangifte ................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 6: Betalen loonheffingen .................................................................................................... 12
Hoofdstuk 7: Sancties rond de loonheffingen ...................................................................................... 13
Hoofdstuk 8: Bezwaarprocedure .......................................................................................................... 14
Belangrijke getallen en percentages .................................................................................................... 15
Belangrijke info:
Het boek waar deze samenvatting op is gebaseerd heet BKL Loonheffingen 2022/2023.
De auteur van dit boek is Drs. L.M. van Rees.
Wanneer er een bepaalde wet benoemd wordt is deze onderstreept.
Wanneer een bepaald begrip is benoemd of bepaalde wettekst of uitgeschreven staat deze cursief.
Belangrijke percentages en bedragen zijn dikgedrukt. De belangrijkste percentages en bedragen zijn
tevens nogmaals in het laatste hoofdstuk van dit document opgenomen.
Er zijn geen kleurmarkeringen aangebracht in deze samenvatting zodat je dit zelf kan doen.
1
,2022/2023 Basiskennis Loonadministratie – Loonheffingen
Hoofdstuk 1: Dienstbetrekking
Bij een arbeidsrelatie gaan de loonheffingen een rol spelen als er sprake is van een dienstbetrekking.
Een arbeidsovereenkomst kent volgens het Burgerlijk Wetboek de definitie: de overeenkomst waarbij
de ene partij (de werknemer) zicht verbindt om in dienst van de andere partij (de werkgever) tegen
loon gedurende een zekere tijd arbeid te verrichten.
Hieruit zijn vier elementen af te leiden:
- Een gezagsverhouding: de werknemer is in dienst van de werkgever waarbij hij eventueel
aanwijzingen moet opvolgen;
- Het loon: het gaat om een tegenprestatie van meer dan een kostenvergoeding;
- Gedurende zekere tijd;
- De arbeid: moet door de werknemer persoonlijk worden verricht.
Als er sprake is van een arbeidsovereenkomst in de zin van het BW, is er altijd sprake van een
dienstbetrekking in de zin van de Wet op de loonbelasting 1964. Dit is echter aan de werkgever om
te bepalen of hier sprake van is. Als dit zo is wordt de werkgever inhoudingsplichtige.
Er bestaan 3 soorten dienstbetrekkingen:
- Privaatrechtelijke dienstbetrekking: Dit wordt de echte dienstbetrekking genoemd die
werkgever en werknemer met elkaar overeenkomen op grond van een arbeidsovereenkomst
naar burgerlijk recht.
- Publiekrechtelijke dienstbetrekking: Dit wordt de echte dienstbetrekking genoemd waarbij
de werknemer door een overheidsorgaan wordt aangesteld of benoemd. Op 1 januari 2020 is
de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (WRNA) in werking getreden, die de
dienstbetrekking van vrijwel de meeste ambtenaren onder het privaatrecht heeft gebracht.
- Fictieve dienstbetrekking: de dienstbetrekking waarbij één van de vier elementen (zoals
hierboven benoemd) van een echte dienstbetrekking ontbreekt, maar die de Belastingdienst
voor de loonheffingen wel als zodanig behandelt.
Op 1 mei 2016 is via de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) een nieuw
hulpmiddel ingevoerd voor opdrachtgevers om te bepalen of de loonheffingen een rol gaan spelen
voor een arbeidsrelatie. Dit is een systeem van goedgekeurde overeenkomsten. Deze goedgekeurde
overeenkomsten hebben de plaats ingenomen van de Verklaringen Arbeidsrelatie (VAR’s).
Onder dit systeem kunnen opdrachtgevers hun eigen overeenkomst met zelfstandige
opdrachtnemers van tevoren voorleggen aan de Belastingdienst, om hiermee zekerheid te krijgen
over het al dan niet bestaan van een inhoudingsplicht voor de loonheffingen. De Belastingdienst
heeft ook eigen modelovereenkomsten en deze staan gepubliceerd op hun website. Een
goedgekeurde (model)overeenkomst biedt alleen zekerheid rond de loonheffingen zolang er in de
praktijk ook daadwerkelijk volgens deze overeenkomst wordt gewerkt. Onder deze wet, de Wet DBA,
zijn opdrachtgever en opdrachtnemer samen verantwoordelijk voor de fiscale gevolgen van hun
arbeidsrelatie.
Handhaving van de Wet DBA is voorlopig opgeschort, inmiddels is er ook een pilot geweest met een
vervanger van deze wet: de Webmodule beoordeling Arbeidsrelatie (WBA). De Belastingdienst voert
nog wel controles uit maar legt geen naheffingen en boetes op. Tenzij het om kwaadwillenden gaat.
2
, 2022/2023 Basiskennis Loonadministratie – Loonheffingen
Hoofdstuk 2: Inhoudingsplicht
De inhoudingsplicht brengt met zich mee dat de werkgever loonbelasting/premie volksverzekering
(loonheffing) moet inhouden bij de werknemers en dit samen met de werkgeverslasten op aangifte
moet afdragen aan de Belastingdienst. Dit kan ook een ex-werkgever of uitkeringsinstantie zijn.
Bij artiesten en beroepssporters kan de inhoudingsplicht worden overgenomen van degene die deze
inhuurt, hiervoor is een inhoudingsplichtigenverklaring nodig. Deze geeft de Belastingdienst af in de
vorm van een beschikking waartegen binnen zes weken bezwaar mogelijk is.
De werkgever moet de identiteit van de werknemer vóór de eerste werkdag vaststellen. Als de
werknemer diezelfde dag nog aan de slag gaat moet dat gebeuren voor aanvang van de
werkzaamheden. Dit moet gebeuren aan de hand van een origineel en geldig identiteitsbewijs, geen
rijbewijs. Dit zijn:
- Nederlands paspoort of identiteitskaart;
- Een paspoort of identiteitskaart van een ander Europees land;
- Verblijfsdocument (type I t/m IV en type EU/EER) van de Immigratie- en Naturalisatiedienst
(IND).
Als een werknemer de Nederlandse nationaliteit niet bezit moet de werkgever ook controleren of
diegene in Nederland mag werken. Voor werknemers van buiten de Europese Economische Ruimte
(EER), zijne alle EU-landen met Liechtenstein, Noorwegen en IJsland is een werkvergunning nodig. Als
die buitenlandse werknemer korter dan drie maanden in Nederland komt werken is meestal een
tewerkstellingsvergunning (TWV) nodig. Komen zij voor drie maanden of langer dan is meestal een
gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA) nodig. Deze kunnen worden aangevraagd
bij UWV.
De werknemer moet bij indiensttreding het volgende verstrekken als ‘gegevens voor de
loonheffingen’: naam en voorletters, geboortedatum, BSN, straat en huisnummer, postcode en
woonplaats, woonland en regio (buitenland), een verzoek om de loonheffingskorting toe te passen.
De werknemer moet dit schriftelijk of digitaal aanleveren met handtekening. Dit moet ook gebeuren
wanneer de werknemer meerdere werkgevers heeft (of uitkeringsinstanties). Wanneer de
werknemer de loonheffingskorting bij een van de twee werkgevers wil laten toepassen, moeten er
twee nieuwe opgaven ‘gegevens voor de loonheffingen’ moeten inleveren. Een opgaaf bij de
werkgever die de toepassing van de loonheffingskorting in het vervolg achterwege moet laten en een
opgaaf bij de werkgever die de loonheffingskorting juist moet gaan toepassen. Van de studenten- en
scholierenregeling kunnen werkgevers gebruik maken als zij studenten of scholieren in dienst
hebben. Dan dragen zij minder loonbelasting/premie volksverzekering af.
Een loonstaat is een staat waarin alle betalingen en inhoudingen voor een werknemer die van belang
zijn voor de loonheffingen worden vastgelegd. Dit is een weergave van het bruto-nettotraject. De
loonstaat bestaat uit de rubrieken van de loonstaat met de algemene gegevens (persoonlijke
gegevens werknemer, gegevens werkgever, gegevens tabeltoepassing) en de kolommen van de
loonstaat met de specifieke gegevens (loontijdvak, nummer inkomstenverhouding, loon in
geld/anders dan geld, fooien, loon voor de werknemersverzekering/ZW/loonbelasting en premies
volksverzekering, inhouden loonbelasting/premie volkverzekering, bijdragen ZVW, uitbetaald bedrag
en verrekende arbeidskorting). In de loonstaat staan ook andere afspraken (zoals reiskosten).
3
Inhoud
Hoofdstuk 1: Dienstbetrekking ............................................................................................................... 2
Hoofdstuk 2: Inhoudingsplicht ............................................................................................................... 3
Hoofdstuk 3: Loonbegrip ........................................................................................................................ 5
Hoofdstuk 4: Loonheffingen ................................................................................................................... 7
Hoofdstuk 5: Loonaangifte ................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 6: Betalen loonheffingen .................................................................................................... 12
Hoofdstuk 7: Sancties rond de loonheffingen ...................................................................................... 13
Hoofdstuk 8: Bezwaarprocedure .......................................................................................................... 14
Belangrijke getallen en percentages .................................................................................................... 15
Belangrijke info:
Het boek waar deze samenvatting op is gebaseerd heet BKL Loonheffingen 2022/2023.
De auteur van dit boek is Drs. L.M. van Rees.
Wanneer er een bepaalde wet benoemd wordt is deze onderstreept.
Wanneer een bepaald begrip is benoemd of bepaalde wettekst of uitgeschreven staat deze cursief.
Belangrijke percentages en bedragen zijn dikgedrukt. De belangrijkste percentages en bedragen zijn
tevens nogmaals in het laatste hoofdstuk van dit document opgenomen.
Er zijn geen kleurmarkeringen aangebracht in deze samenvatting zodat je dit zelf kan doen.
1
,2022/2023 Basiskennis Loonadministratie – Loonheffingen
Hoofdstuk 1: Dienstbetrekking
Bij een arbeidsrelatie gaan de loonheffingen een rol spelen als er sprake is van een dienstbetrekking.
Een arbeidsovereenkomst kent volgens het Burgerlijk Wetboek de definitie: de overeenkomst waarbij
de ene partij (de werknemer) zicht verbindt om in dienst van de andere partij (de werkgever) tegen
loon gedurende een zekere tijd arbeid te verrichten.
Hieruit zijn vier elementen af te leiden:
- Een gezagsverhouding: de werknemer is in dienst van de werkgever waarbij hij eventueel
aanwijzingen moet opvolgen;
- Het loon: het gaat om een tegenprestatie van meer dan een kostenvergoeding;
- Gedurende zekere tijd;
- De arbeid: moet door de werknemer persoonlijk worden verricht.
Als er sprake is van een arbeidsovereenkomst in de zin van het BW, is er altijd sprake van een
dienstbetrekking in de zin van de Wet op de loonbelasting 1964. Dit is echter aan de werkgever om
te bepalen of hier sprake van is. Als dit zo is wordt de werkgever inhoudingsplichtige.
Er bestaan 3 soorten dienstbetrekkingen:
- Privaatrechtelijke dienstbetrekking: Dit wordt de echte dienstbetrekking genoemd die
werkgever en werknemer met elkaar overeenkomen op grond van een arbeidsovereenkomst
naar burgerlijk recht.
- Publiekrechtelijke dienstbetrekking: Dit wordt de echte dienstbetrekking genoemd waarbij
de werknemer door een overheidsorgaan wordt aangesteld of benoemd. Op 1 januari 2020 is
de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (WRNA) in werking getreden, die de
dienstbetrekking van vrijwel de meeste ambtenaren onder het privaatrecht heeft gebracht.
- Fictieve dienstbetrekking: de dienstbetrekking waarbij één van de vier elementen (zoals
hierboven benoemd) van een echte dienstbetrekking ontbreekt, maar die de Belastingdienst
voor de loonheffingen wel als zodanig behandelt.
Op 1 mei 2016 is via de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) een nieuw
hulpmiddel ingevoerd voor opdrachtgevers om te bepalen of de loonheffingen een rol gaan spelen
voor een arbeidsrelatie. Dit is een systeem van goedgekeurde overeenkomsten. Deze goedgekeurde
overeenkomsten hebben de plaats ingenomen van de Verklaringen Arbeidsrelatie (VAR’s).
Onder dit systeem kunnen opdrachtgevers hun eigen overeenkomst met zelfstandige
opdrachtnemers van tevoren voorleggen aan de Belastingdienst, om hiermee zekerheid te krijgen
over het al dan niet bestaan van een inhoudingsplicht voor de loonheffingen. De Belastingdienst
heeft ook eigen modelovereenkomsten en deze staan gepubliceerd op hun website. Een
goedgekeurde (model)overeenkomst biedt alleen zekerheid rond de loonheffingen zolang er in de
praktijk ook daadwerkelijk volgens deze overeenkomst wordt gewerkt. Onder deze wet, de Wet DBA,
zijn opdrachtgever en opdrachtnemer samen verantwoordelijk voor de fiscale gevolgen van hun
arbeidsrelatie.
Handhaving van de Wet DBA is voorlopig opgeschort, inmiddels is er ook een pilot geweest met een
vervanger van deze wet: de Webmodule beoordeling Arbeidsrelatie (WBA). De Belastingdienst voert
nog wel controles uit maar legt geen naheffingen en boetes op. Tenzij het om kwaadwillenden gaat.
2
, 2022/2023 Basiskennis Loonadministratie – Loonheffingen
Hoofdstuk 2: Inhoudingsplicht
De inhoudingsplicht brengt met zich mee dat de werkgever loonbelasting/premie volksverzekering
(loonheffing) moet inhouden bij de werknemers en dit samen met de werkgeverslasten op aangifte
moet afdragen aan de Belastingdienst. Dit kan ook een ex-werkgever of uitkeringsinstantie zijn.
Bij artiesten en beroepssporters kan de inhoudingsplicht worden overgenomen van degene die deze
inhuurt, hiervoor is een inhoudingsplichtigenverklaring nodig. Deze geeft de Belastingdienst af in de
vorm van een beschikking waartegen binnen zes weken bezwaar mogelijk is.
De werkgever moet de identiteit van de werknemer vóór de eerste werkdag vaststellen. Als de
werknemer diezelfde dag nog aan de slag gaat moet dat gebeuren voor aanvang van de
werkzaamheden. Dit moet gebeuren aan de hand van een origineel en geldig identiteitsbewijs, geen
rijbewijs. Dit zijn:
- Nederlands paspoort of identiteitskaart;
- Een paspoort of identiteitskaart van een ander Europees land;
- Verblijfsdocument (type I t/m IV en type EU/EER) van de Immigratie- en Naturalisatiedienst
(IND).
Als een werknemer de Nederlandse nationaliteit niet bezit moet de werkgever ook controleren of
diegene in Nederland mag werken. Voor werknemers van buiten de Europese Economische Ruimte
(EER), zijne alle EU-landen met Liechtenstein, Noorwegen en IJsland is een werkvergunning nodig. Als
die buitenlandse werknemer korter dan drie maanden in Nederland komt werken is meestal een
tewerkstellingsvergunning (TWV) nodig. Komen zij voor drie maanden of langer dan is meestal een
gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA) nodig. Deze kunnen worden aangevraagd
bij UWV.
De werknemer moet bij indiensttreding het volgende verstrekken als ‘gegevens voor de
loonheffingen’: naam en voorletters, geboortedatum, BSN, straat en huisnummer, postcode en
woonplaats, woonland en regio (buitenland), een verzoek om de loonheffingskorting toe te passen.
De werknemer moet dit schriftelijk of digitaal aanleveren met handtekening. Dit moet ook gebeuren
wanneer de werknemer meerdere werkgevers heeft (of uitkeringsinstanties). Wanneer de
werknemer de loonheffingskorting bij een van de twee werkgevers wil laten toepassen, moeten er
twee nieuwe opgaven ‘gegevens voor de loonheffingen’ moeten inleveren. Een opgaaf bij de
werkgever die de toepassing van de loonheffingskorting in het vervolg achterwege moet laten en een
opgaaf bij de werkgever die de loonheffingskorting juist moet gaan toepassen. Van de studenten- en
scholierenregeling kunnen werkgevers gebruik maken als zij studenten of scholieren in dienst
hebben. Dan dragen zij minder loonbelasting/premie volksverzekering af.
Een loonstaat is een staat waarin alle betalingen en inhoudingen voor een werknemer die van belang
zijn voor de loonheffingen worden vastgelegd. Dit is een weergave van het bruto-nettotraject. De
loonstaat bestaat uit de rubrieken van de loonstaat met de algemene gegevens (persoonlijke
gegevens werknemer, gegevens werkgever, gegevens tabeltoepassing) en de kolommen van de
loonstaat met de specifieke gegevens (loontijdvak, nummer inkomstenverhouding, loon in
geld/anders dan geld, fooien, loon voor de werknemersverzekering/ZW/loonbelasting en premies
volksverzekering, inhouden loonbelasting/premie volkverzekering, bijdragen ZVW, uitbetaald bedrag
en verrekende arbeidskorting). In de loonstaat staan ook andere afspraken (zoals reiskosten).
3
