PEDIATRISCHE PATHOLOGIE
Inhoud
1. Wat is pediatrie?...................................................................................................................................................3
1.1 Leeftijdscategorieën........................................................................................................................................4
Het specialisme pediatrie......................................................................................................................................4
2. Het gezonde kind...................................................................................................................................................4
2.1 Zwangerschap..................................................................................................................................................4
2.1.1 Berekening datum bevalling (à terme datum).........................................................................................5
2.1.2 Zwangerschapsduur.................................................................................................................................5
2.1.3 Verloop zwangerschap.............................................................................................................................6
2.1.4 Embryonale ontwikkeling.........................................................................................................................7
2.1.5 Levensvatbaarheid prematuren.............................................................................................................10
2.2 Babyreacties van het 1ste levensjaar..............................................................................................................11
2.2.1 Reflexen vs (baby)reacties.....................................................................................................................11
2.2.2 belangrijkste babyreacties.....................................................................................................................12
3. Afwijkende motorische ontwikkeling..................................................................................................................18
3.1 Cerebrale parese...........................................................................................................................................19
3.1.1 Definitie..................................................................................................................................................19
3.1.2 Etiologie van CP......................................................................................................................................19
3.1.3 Types CP.................................................................................................................................................21
3.1.4 Classificatie volgens ernst......................................................................................................................27
3.1.5 Classificatie volgens topografie..............................................................................................................28
3.1.6 Prognose en diagnose............................................................................................................................28
3.2 NAH................................................................................................................................................................29
3.2.1 definitie..................................................................................................................................................29
3.2.2 Etiologie en epidemiologie.....................................................................................................................29
3.2.3 Diagnose.................................................................................................................................................30
3.2.4 Mogelijke gevolgen van NAH bij kinderen.............................................................................................31
3.2.5 Prognose na NAH bij kinderen...............................................................................................................33
3.3 Obstetrisch plexus brachialis letsel...............................................................................................................34
3.3.1 Definitie..................................................................................................................................................34
3.3.2 Functie wortel in plexus brachialis.........................................................................................................34
3.3.3 Risicofactoren.........................................................................................................................................34
3.3.4 Ziektebeeld.............................................................................................................................................35
3.3.5 Syndroom van Horner............................................................................................................................37
1
,4. Het zieke kind......................................................................................................................................................38
4.1 Spina bifida....................................................................................................................................................38
4.1.1 Definitie..................................................................................................................................................38
4.1.2 Epidemiologie.........................................................................................................................................39
4.1.3 Oorzaken................................................................................................................................................39
4.1.4 Verschillende klinische vormen..............................................................................................................39
4.1.5 Co-morbiditeit bij spina bifida................................................................................................................42
4.1.6 Diagnose spina bifida.............................................................................................................................43
4.1.7 Behaldeling spina bifida.........................................................................................................................43
4.2 Duchenne – spierdystrofie............................................................................................................................44
4.2.1 Definitie..................................................................................................................................................45
4.2.2 Oorzaak..................................................................................................................................................45
4.2.3 Pathofysiologie.......................................................................................................................................45
4.2.4 Symptomen............................................................................................................................................46
4.2.5 Verloop...................................................................................................................................................46
4.2.6 Diagnose.................................................................................................................................................46
4.2.7 Behandeling............................................................................................................................................47
4.3 Muscoviscidose.............................................................................................................................................47
4.3.1 Definitie..................................................................................................................................................47
4.3.2 Oorzaak..................................................................................................................................................47
4.3.3 Epidemiologie.........................................................................................................................................48
4.3.4 Pathofysiologie.......................................................................................................................................48
4.3.5 Gevolgen.................................................................................................................................................48
4.3.6 Klinische verschijnelselen kind...............................................................................................................49
4.3.7 Therapie..................................................................................................................................................49
4.3.8 Prognose.................................................................................................................................................50
4.4 SMA...............................................................................................................................................................50
4.4.1 Definitie..................................................................................................................................................50
4.4.2 Etiologoe.................................................................................................................................................50
4.4.3 Diagnose.................................................................................................................................................51
4.4.4 Classificatie.............................................................................................................................................51
2
,1. WAT IS PEDIATRIE?
= Kindergeneeskunde
Geneeskundig specialisme dat zich bezighoudt met de curatieve, preventieve en ethische
zorg voor zieke en gezonde kinderen vanaf hun geboorte tot 18j.
Integratie van lichamelijke, psychische en sociale ontwikkeling van het kind.
Kinderartsen houden zich bezig met pathologieën die zich uitsluitend in deze levensfase
openbaren
Aandoeningen als gevolg van foetale ontwikkelingsstoornissen congenitale
aandoeningen (erfelijke + aangeboren aandoeningen)
Groeistoornissen
Kindertumoren
Infecties
Stofwisselingsziekten
Voorbeelden:
Erfelijke ziekte
Ziekte van Duchenne (fout in DNA waardoor spieren niet goed ontwikkelen)
Downsyndroom
Aangeboren ziekte tijdens zwangerschap
FAS
Toxoplasmose
Open rug
Aangeboren ziekte tijdens bevalling
Onderbreking bloedsomploop van het kind
Ademhalingsproblemen
3
,1.1 LEEFTIJDSCATEGORIEËN
Categorie Leeftijd
Neonaat of pasgeborene Dag 1 – dag 28 postnataal
Zuigeling Dag 1 – dag 364 postnataal
Baby 0 – 18 maanden
Peuter 18m – 3 jaar
Kleuter 3 jaar – 6 jaar
Kind 6 jaar – 12 jaar
Jongere 12 jaar – 18 jaar
HET SPECIALISME PEDIATRIE
Een kind is geen kleine volwassene
o Lichaam met eigen anatomie en fysiologie
Specifiek is dat het individu ontwikkelt
Ziekten kunnen grote invloed hebben op groei en ontwikkeling
o Vb: als een kind een open verhemelte heeft kan het niet goed slikken. Op een
bepaald moment in de ontwikkeling is het aanleren van het slikpatroon
belangrijk. Als dat kind dat niet goed kan op dat moment, heeft dat een
invloed op de ontwikkeling.
Gevolgen voor het verdere leven
Belang van tijdig ontdekken van stoornissen in de groei/ontwikkeling
o Kind & Gezin, medisch onderzoek, testen van reflexen, groeicurves, …
2. HET GEZONDE KIND
2.1 ZWANGERSCHAP
4
,2.1.1 BEREKENING DATUM BEVALLING (À TERME DATUM)
1ste dag van de laatste menstruatiecyclus + 280 dagen of 40 weken
280 dagen of 40 weken zwangerschap
14 dagen 266 dagen of 38 weken ontwikkeling vrucht
1ste dag van de Dag 14: À terme
laatste ovulatie en datum
menstruatie bevruchting
Voorbeeld:
Een vriendin vertelt op zondag 31 oktober 2021 dat ze exact 6 weken zwanger is .
Wanneer gebeurde de bevruchting?
3 oktober
Hoeveel weken zal haar zwangerschap nog duren?
34 weken
2.1.2 ZWANGERSCHAPSDUUR
5
, 1ste trimester 2de trimester 3de trimester
T.e.m. einde week 14 Start week 15 t.e.m. Begin week 29 t.e.m.
Grootste risico op einde week 28 geboorte
miskraam Meer dan 90% van
Einde = NIPT (week de babies overleeft
11 – week 14) buiten de
baarmoeder vanaf
het 3de trimester
* NIPT = Niet Invasieve prenatale test
Voorbeeld invasieve test: vruchtwaterpunctie
Voorbeeld prenatieve invasieve test: vlokkentest
Prematuur minder dan 37 weken zwangerschap
À terme neonaat of voldragen pasgeborene tussen 37 en 42 weken zwangerschap
Postmature neonaat of serotien geborene langer dan 42 weken zwangerschap
2.1.3 VERLOOP ZWANGERSCHAP
1. Bevruchting
Versmelting oöcyt en spermatozoïde
2. Zygote
6
, Bevruchte oöcyt
3. Blastocyst
Stadium van zygote na 4 dagen ontwikkeling
4. Implantatie of innesteling
Inbedding van de blastocyst in het endometrium.
Gebeurt op dag 7 na de bevruchting.
2.1.4 EMBRYONALE ONTWIKKELING
5 weken zwangerschap 5 weken zwangerschap
7 weken zwangerschap
5 weken zwangerschap
7
Inhoud
1. Wat is pediatrie?...................................................................................................................................................3
1.1 Leeftijdscategorieën........................................................................................................................................4
Het specialisme pediatrie......................................................................................................................................4
2. Het gezonde kind...................................................................................................................................................4
2.1 Zwangerschap..................................................................................................................................................4
2.1.1 Berekening datum bevalling (à terme datum).........................................................................................5
2.1.2 Zwangerschapsduur.................................................................................................................................5
2.1.3 Verloop zwangerschap.............................................................................................................................6
2.1.4 Embryonale ontwikkeling.........................................................................................................................7
2.1.5 Levensvatbaarheid prematuren.............................................................................................................10
2.2 Babyreacties van het 1ste levensjaar..............................................................................................................11
2.2.1 Reflexen vs (baby)reacties.....................................................................................................................11
2.2.2 belangrijkste babyreacties.....................................................................................................................12
3. Afwijkende motorische ontwikkeling..................................................................................................................18
3.1 Cerebrale parese...........................................................................................................................................19
3.1.1 Definitie..................................................................................................................................................19
3.1.2 Etiologie van CP......................................................................................................................................19
3.1.3 Types CP.................................................................................................................................................21
3.1.4 Classificatie volgens ernst......................................................................................................................27
3.1.5 Classificatie volgens topografie..............................................................................................................28
3.1.6 Prognose en diagnose............................................................................................................................28
3.2 NAH................................................................................................................................................................29
3.2.1 definitie..................................................................................................................................................29
3.2.2 Etiologie en epidemiologie.....................................................................................................................29
3.2.3 Diagnose.................................................................................................................................................30
3.2.4 Mogelijke gevolgen van NAH bij kinderen.............................................................................................31
3.2.5 Prognose na NAH bij kinderen...............................................................................................................33
3.3 Obstetrisch plexus brachialis letsel...............................................................................................................34
3.3.1 Definitie..................................................................................................................................................34
3.3.2 Functie wortel in plexus brachialis.........................................................................................................34
3.3.3 Risicofactoren.........................................................................................................................................34
3.3.4 Ziektebeeld.............................................................................................................................................35
3.3.5 Syndroom van Horner............................................................................................................................37
1
,4. Het zieke kind......................................................................................................................................................38
4.1 Spina bifida....................................................................................................................................................38
4.1.1 Definitie..................................................................................................................................................38
4.1.2 Epidemiologie.........................................................................................................................................39
4.1.3 Oorzaken................................................................................................................................................39
4.1.4 Verschillende klinische vormen..............................................................................................................39
4.1.5 Co-morbiditeit bij spina bifida................................................................................................................42
4.1.6 Diagnose spina bifida.............................................................................................................................43
4.1.7 Behaldeling spina bifida.........................................................................................................................43
4.2 Duchenne – spierdystrofie............................................................................................................................44
4.2.1 Definitie..................................................................................................................................................45
4.2.2 Oorzaak..................................................................................................................................................45
4.2.3 Pathofysiologie.......................................................................................................................................45
4.2.4 Symptomen............................................................................................................................................46
4.2.5 Verloop...................................................................................................................................................46
4.2.6 Diagnose.................................................................................................................................................46
4.2.7 Behandeling............................................................................................................................................47
4.3 Muscoviscidose.............................................................................................................................................47
4.3.1 Definitie..................................................................................................................................................47
4.3.2 Oorzaak..................................................................................................................................................47
4.3.3 Epidemiologie.........................................................................................................................................48
4.3.4 Pathofysiologie.......................................................................................................................................48
4.3.5 Gevolgen.................................................................................................................................................48
4.3.6 Klinische verschijnelselen kind...............................................................................................................49
4.3.7 Therapie..................................................................................................................................................49
4.3.8 Prognose.................................................................................................................................................50
4.4 SMA...............................................................................................................................................................50
4.4.1 Definitie..................................................................................................................................................50
4.4.2 Etiologoe.................................................................................................................................................50
4.4.3 Diagnose.................................................................................................................................................51
4.4.4 Classificatie.............................................................................................................................................51
2
,1. WAT IS PEDIATRIE?
= Kindergeneeskunde
Geneeskundig specialisme dat zich bezighoudt met de curatieve, preventieve en ethische
zorg voor zieke en gezonde kinderen vanaf hun geboorte tot 18j.
Integratie van lichamelijke, psychische en sociale ontwikkeling van het kind.
Kinderartsen houden zich bezig met pathologieën die zich uitsluitend in deze levensfase
openbaren
Aandoeningen als gevolg van foetale ontwikkelingsstoornissen congenitale
aandoeningen (erfelijke + aangeboren aandoeningen)
Groeistoornissen
Kindertumoren
Infecties
Stofwisselingsziekten
Voorbeelden:
Erfelijke ziekte
Ziekte van Duchenne (fout in DNA waardoor spieren niet goed ontwikkelen)
Downsyndroom
Aangeboren ziekte tijdens zwangerschap
FAS
Toxoplasmose
Open rug
Aangeboren ziekte tijdens bevalling
Onderbreking bloedsomploop van het kind
Ademhalingsproblemen
3
,1.1 LEEFTIJDSCATEGORIEËN
Categorie Leeftijd
Neonaat of pasgeborene Dag 1 – dag 28 postnataal
Zuigeling Dag 1 – dag 364 postnataal
Baby 0 – 18 maanden
Peuter 18m – 3 jaar
Kleuter 3 jaar – 6 jaar
Kind 6 jaar – 12 jaar
Jongere 12 jaar – 18 jaar
HET SPECIALISME PEDIATRIE
Een kind is geen kleine volwassene
o Lichaam met eigen anatomie en fysiologie
Specifiek is dat het individu ontwikkelt
Ziekten kunnen grote invloed hebben op groei en ontwikkeling
o Vb: als een kind een open verhemelte heeft kan het niet goed slikken. Op een
bepaald moment in de ontwikkeling is het aanleren van het slikpatroon
belangrijk. Als dat kind dat niet goed kan op dat moment, heeft dat een
invloed op de ontwikkeling.
Gevolgen voor het verdere leven
Belang van tijdig ontdekken van stoornissen in de groei/ontwikkeling
o Kind & Gezin, medisch onderzoek, testen van reflexen, groeicurves, …
2. HET GEZONDE KIND
2.1 ZWANGERSCHAP
4
,2.1.1 BEREKENING DATUM BEVALLING (À TERME DATUM)
1ste dag van de laatste menstruatiecyclus + 280 dagen of 40 weken
280 dagen of 40 weken zwangerschap
14 dagen 266 dagen of 38 weken ontwikkeling vrucht
1ste dag van de Dag 14: À terme
laatste ovulatie en datum
menstruatie bevruchting
Voorbeeld:
Een vriendin vertelt op zondag 31 oktober 2021 dat ze exact 6 weken zwanger is .
Wanneer gebeurde de bevruchting?
3 oktober
Hoeveel weken zal haar zwangerschap nog duren?
34 weken
2.1.2 ZWANGERSCHAPSDUUR
5
, 1ste trimester 2de trimester 3de trimester
T.e.m. einde week 14 Start week 15 t.e.m. Begin week 29 t.e.m.
Grootste risico op einde week 28 geboorte
miskraam Meer dan 90% van
Einde = NIPT (week de babies overleeft
11 – week 14) buiten de
baarmoeder vanaf
het 3de trimester
* NIPT = Niet Invasieve prenatale test
Voorbeeld invasieve test: vruchtwaterpunctie
Voorbeeld prenatieve invasieve test: vlokkentest
Prematuur minder dan 37 weken zwangerschap
À terme neonaat of voldragen pasgeborene tussen 37 en 42 weken zwangerschap
Postmature neonaat of serotien geborene langer dan 42 weken zwangerschap
2.1.3 VERLOOP ZWANGERSCHAP
1. Bevruchting
Versmelting oöcyt en spermatozoïde
2. Zygote
6
, Bevruchte oöcyt
3. Blastocyst
Stadium van zygote na 4 dagen ontwikkeling
4. Implantatie of innesteling
Inbedding van de blastocyst in het endometrium.
Gebeurt op dag 7 na de bevruchting.
2.1.4 EMBRYONALE ONTWIKKELING
5 weken zwangerschap 5 weken zwangerschap
7 weken zwangerschap
5 weken zwangerschap
7
