Hoofdstuk 2 Soorten en relaties
Havo/vwo 4
Paragraaf 2.1 Soorten
-Ecologische akkerbouwers proberen ziekten en plagen zoveel mogelijk te voorkomen door gebruik
te maken van biotische factoren. Dat zijn andere organismen die het gewas beïnvloeden.
-abiotische factoren zoals temperatuur of vochtigheid en wind is ook belangrijk voor een goed
product. Elke plant heeft zijn eigen tolerantiegebied voor abiotische factoren. Dat gebied is de reeks
waarden van een abiotische factor waarbij individuen van een soort kunnen leven. De meeste
individuen van een soort vind je rond de optimumwaarde van de abiotische factor, bij de maximum-
en minimumwaarden overleven bijna geen planten. Buiten de tolerantiegrenzen gaan ze dood.
-Planten hebben een wetenschappelijke naam, meestal in het Latijn. Die naam bestaat uit twee
delen.
1. Voorop, met een hoofdletter, staat de naam van het geslacht waar de soort toe behoord. Een
soort is bijvoorbeeld de haas; poolhaas, sneeuwhaas horen daar ook bij. Planten hebben dat dus ook.
Voor de peen (wortel) is dat Daucus.
2. Daarna komt, met een kleine letter, de aanduiding van de soort. Een soort is een groep
organismen die zich onderling geslachtelijk voortplanten. Poolhaas + poolhaas, sneeuwhaas +
sneeuwhaas. Voor de peen is dat carota.
-Soms staat achter die tweedelige naam nog een letter of een naam. Zoals de L van Lisseaeus, de
bedenker van het systeem van de dubbele naamgever. Het kan ook de naam van het ras heten. De
peen heet daarom Daucus carota L. De Romance is de naam voor het ras peen.
-Mensen ordenen dingen. Ordenen ontward dingen en maakt alles duidelijk.
-Linneaus is begonnen met het tweedelige wetenschappelijke naam systeem om dingen te ordenen.
Hij plaatste soorten bij elkaar in steeds grotere groepen: organismen --> soorten --> geslachten -->
families --> orden.
-Soorten met gemeenschappelijke kenmerken vormt een geslacht en geslachten samen is een
familie. Voorbeeld: de haas heet Lepus europeaus en die hoort bij de familie van de hazen
(Leporidea, poolhaas of sneeuwhaas). De familie vormt samen met andere families, (poolhaas &
sneeuwhaas) de orde van de haasachtigen (Lagomorpha).
-Via DNA-onderzoek kunnen we veel meer dieren indelen in groepen
Paragraaf 2.2 Populaties
-Een monocultuur is een grote akker met één soort gewas. Daardoor kan de boer alle planten tegelijk
zaaien en oogsten. Door dat efficiënt gebruik maken van de grond gaan de arbeidskosten omlaag -->
prijs van het gewas omlaag voor de kopers.
-preciesielandbouw is lonend, nieuwe machines en technieken verbeteren het efficiënt platen en
laten de prijzen dalen.
-Monoculturen lijken een goede oplossing om veel voedsel te produceren voor een lage prijs. Er is
wel een nadeel: insecten en dat soort beestjes komen in plagen naar de planten toe en beschadigen
het hele veld. Er zijn ook plagen van beestjes die met schepen of vliegtuigen naar ons land reizen, die
nieuwe soorten die via de mens binnenkomen noemen we exoten.
-De enige oplossing om deze beesten weg te houden, want ze geven ook ziektes aan het eten mee, is
chemische bestrijding. Via satelliet beelden worden plagen ontdekt en weten we waar ze zijn.
Als je een aardappel plant, komen er nieuwe aardappels uit. Als je die dan weer plant komen er nog
meer. Die nieuwe aardappel noem je een kloon. Die aardappelen zijn door ongeslachtelijke
voortplanting ontstaan. Ze hebben dezelfde erfelijke eigenschappen, voor een monocultuur is dat
Havo/vwo 4
Paragraaf 2.1 Soorten
-Ecologische akkerbouwers proberen ziekten en plagen zoveel mogelijk te voorkomen door gebruik
te maken van biotische factoren. Dat zijn andere organismen die het gewas beïnvloeden.
-abiotische factoren zoals temperatuur of vochtigheid en wind is ook belangrijk voor een goed
product. Elke plant heeft zijn eigen tolerantiegebied voor abiotische factoren. Dat gebied is de reeks
waarden van een abiotische factor waarbij individuen van een soort kunnen leven. De meeste
individuen van een soort vind je rond de optimumwaarde van de abiotische factor, bij de maximum-
en minimumwaarden overleven bijna geen planten. Buiten de tolerantiegrenzen gaan ze dood.
-Planten hebben een wetenschappelijke naam, meestal in het Latijn. Die naam bestaat uit twee
delen.
1. Voorop, met een hoofdletter, staat de naam van het geslacht waar de soort toe behoord. Een
soort is bijvoorbeeld de haas; poolhaas, sneeuwhaas horen daar ook bij. Planten hebben dat dus ook.
Voor de peen (wortel) is dat Daucus.
2. Daarna komt, met een kleine letter, de aanduiding van de soort. Een soort is een groep
organismen die zich onderling geslachtelijk voortplanten. Poolhaas + poolhaas, sneeuwhaas +
sneeuwhaas. Voor de peen is dat carota.
-Soms staat achter die tweedelige naam nog een letter of een naam. Zoals de L van Lisseaeus, de
bedenker van het systeem van de dubbele naamgever. Het kan ook de naam van het ras heten. De
peen heet daarom Daucus carota L. De Romance is de naam voor het ras peen.
-Mensen ordenen dingen. Ordenen ontward dingen en maakt alles duidelijk.
-Linneaus is begonnen met het tweedelige wetenschappelijke naam systeem om dingen te ordenen.
Hij plaatste soorten bij elkaar in steeds grotere groepen: organismen --> soorten --> geslachten -->
families --> orden.
-Soorten met gemeenschappelijke kenmerken vormt een geslacht en geslachten samen is een
familie. Voorbeeld: de haas heet Lepus europeaus en die hoort bij de familie van de hazen
(Leporidea, poolhaas of sneeuwhaas). De familie vormt samen met andere families, (poolhaas &
sneeuwhaas) de orde van de haasachtigen (Lagomorpha).
-Via DNA-onderzoek kunnen we veel meer dieren indelen in groepen
Paragraaf 2.2 Populaties
-Een monocultuur is een grote akker met één soort gewas. Daardoor kan de boer alle planten tegelijk
zaaien en oogsten. Door dat efficiënt gebruik maken van de grond gaan de arbeidskosten omlaag -->
prijs van het gewas omlaag voor de kopers.
-preciesielandbouw is lonend, nieuwe machines en technieken verbeteren het efficiënt platen en
laten de prijzen dalen.
-Monoculturen lijken een goede oplossing om veel voedsel te produceren voor een lage prijs. Er is
wel een nadeel: insecten en dat soort beestjes komen in plagen naar de planten toe en beschadigen
het hele veld. Er zijn ook plagen van beestjes die met schepen of vliegtuigen naar ons land reizen, die
nieuwe soorten die via de mens binnenkomen noemen we exoten.
-De enige oplossing om deze beesten weg te houden, want ze geven ook ziektes aan het eten mee, is
chemische bestrijding. Via satelliet beelden worden plagen ontdekt en weten we waar ze zijn.
Als je een aardappel plant, komen er nieuwe aardappels uit. Als je die dan weer plant komen er nog
meer. Die nieuwe aardappel noem je een kloon. Die aardappelen zijn door ongeslachtelijke
voortplanting ontstaan. Ze hebben dezelfde erfelijke eigenschappen, voor een monocultuur is dat
