31
Thema 6. Rechtshandhaving
Objectief recht: geheel van normen die we moeten naleven (abstract)
Regelt het maatschappelijk
leven
Door overheid afdwingbaar
Subjectief recht: recht om iets te
vragen/eisen/ vorderen in een
concreet geval
Concrete situatie +
rechtsregels(s) die erop van
toepassing zijn
Objectieve regel wordt
geïndividualiseerd
Eigenrichting: mensen mogen niet
zomaar zelf het heft in handen
nemen, zelf sanctioneren
Gerechtelijke procedure: je moet de overheid laten tussenkomen, een rechter laten
beslissen (rechtspraak)
1. De rechterlijke macht en het gerechtelijk recht
‘Rechterlijke macht’:
Organieke betekenis: (gewone) hoven en rechtbanken
Functionele betekenis: alle geschillen (‘contentieux’)
- Subjectief contentieux: overheid gebonden
o ‘gewone’ of traditionele rechtbanken
o Andere (privaat- en tucht) rechterlijke instanties
- Objectief contentieux: discretionaire betekenis
o Administratieve rechtscolleges (vooral RvS)
+ RvS kan ook schadevergoeding toekennen na vernietiging
o Het GwH
‘Gerechtelijk recht’
= organisatie/werking rechterlijke ‘orde’
Dit omvat
- Gerechtelijk privaatrecht (gerechtelijk wetboek)
- Strafvordering (later)
- Gerechtelijk publiekrecht (niet kennen)
+ bijzondere regelingen van bijzondere colleges
L.D.
, 32
= procesregels van de rechtspraak
- Vrijwillige rechtspraak
o Leidt tot minnelijke schikking
o Eventueel via bemiddeling
Vrouw en man kunnen niet meer samenleven, naar rechtbank enkel voor het akkoord.
- Contentieux (ook bemiddeling mogelijk)
b. Controle op de naleving van het recht: hoven en
rechtbanken
A. Organisatie
Soorten rechtbanken:
- Burgerlijk rechtbanken: privaatrechtelijke geschillen (ALG.)
- Strafrechtbanken: strafzaken (BIJZ.)
- Publiekrechtelijke rechtbanken (BIJZ.)
!Niet strikt gescheiden!
Bv. burgerlijke en strafkamers IN rechtbank van eerste aanleg
Deze heeft 4 afdelingen:
Burgerlijke rechtbank
Correctionele rechtbank
Familie- en jeugdrechtbank
Strafuitvoeringsrechtbank
Hiërarchieën hoven en banken: piramides en specialisaties
Rechtbanken
(meestal) eerste aanleg (lage gerechten)
‘rechters’ (en (substituu-)procureur des Konings)
‘vonnissen’
Hoven
(meestal) beroep en cassatie
‘raadsheren’ (en parket-generaal)
‘arresten’
L.D.
Thema 6. Rechtshandhaving
Objectief recht: geheel van normen die we moeten naleven (abstract)
Regelt het maatschappelijk
leven
Door overheid afdwingbaar
Subjectief recht: recht om iets te
vragen/eisen/ vorderen in een
concreet geval
Concrete situatie +
rechtsregels(s) die erop van
toepassing zijn
Objectieve regel wordt
geïndividualiseerd
Eigenrichting: mensen mogen niet
zomaar zelf het heft in handen
nemen, zelf sanctioneren
Gerechtelijke procedure: je moet de overheid laten tussenkomen, een rechter laten
beslissen (rechtspraak)
1. De rechterlijke macht en het gerechtelijk recht
‘Rechterlijke macht’:
Organieke betekenis: (gewone) hoven en rechtbanken
Functionele betekenis: alle geschillen (‘contentieux’)
- Subjectief contentieux: overheid gebonden
o ‘gewone’ of traditionele rechtbanken
o Andere (privaat- en tucht) rechterlijke instanties
- Objectief contentieux: discretionaire betekenis
o Administratieve rechtscolleges (vooral RvS)
+ RvS kan ook schadevergoeding toekennen na vernietiging
o Het GwH
‘Gerechtelijk recht’
= organisatie/werking rechterlijke ‘orde’
Dit omvat
- Gerechtelijk privaatrecht (gerechtelijk wetboek)
- Strafvordering (later)
- Gerechtelijk publiekrecht (niet kennen)
+ bijzondere regelingen van bijzondere colleges
L.D.
, 32
= procesregels van de rechtspraak
- Vrijwillige rechtspraak
o Leidt tot minnelijke schikking
o Eventueel via bemiddeling
Vrouw en man kunnen niet meer samenleven, naar rechtbank enkel voor het akkoord.
- Contentieux (ook bemiddeling mogelijk)
b. Controle op de naleving van het recht: hoven en
rechtbanken
A. Organisatie
Soorten rechtbanken:
- Burgerlijk rechtbanken: privaatrechtelijke geschillen (ALG.)
- Strafrechtbanken: strafzaken (BIJZ.)
- Publiekrechtelijke rechtbanken (BIJZ.)
!Niet strikt gescheiden!
Bv. burgerlijke en strafkamers IN rechtbank van eerste aanleg
Deze heeft 4 afdelingen:
Burgerlijke rechtbank
Correctionele rechtbank
Familie- en jeugdrechtbank
Strafuitvoeringsrechtbank
Hiërarchieën hoven en banken: piramides en specialisaties
Rechtbanken
(meestal) eerste aanleg (lage gerechten)
‘rechters’ (en (substituu-)procureur des Konings)
‘vonnissen’
Hoven
(meestal) beroep en cassatie
‘raadsheren’ (en parket-generaal)
‘arresten’
L.D.
