Summary
Samenvatting Micro-Economie
- Course
- Institution
16/20, geen herexamen
[Show more]
2 reviews
By: marsepein • 1 year ago
By: arneheyndrickx • 9 months ago
Seller
Follow
runedeschepper
Reviews received
Content preview
Micro-economieInhoud
Hoofdstuk 1. Inleiding ............................................................................................................................. 6
Hoofdstuk 2. Vraag & aanbod ................................................................................................................. 6
Kwesties om over na te denken .......................................................................................................... 6
Een kort overzicht: vraag, aanbod, evenwicht, elasticiteiten ............................................................. 7
Elasiciteit.......................................................................................................................................... 7
Kruiselingse prijselasticiteit van vraag en aanbod .......................................................................... 9
Inkomenselasticiteit van de vraag ................................................................................................... 9
Elasticiteit op de korte termijn versus de lange termijn ................................................................. 9
Back-of-the-envelop berekeningen ................................................................................................... 10
Berekening..................................................................................................................................... 10
Het identificatieprobleem ................................................................................................................. 12
Het effect van vraag- en aanbodschokken op het marktevenwicht ................................................. 12
Meerdere markten: algemeen evenwicht......................................................................................... 14
Hoofdstuk 3. Klantvoorkeuren en het concept van nut ........................................................................ 15
Voorstellingen en voorkeuren ........................................................................................................... 15
Volledigheid en transitiviteit ......................................................................................................... 15
Indifferentiecurves ........................................................................................................................ 16
Nutsfuncties ...................................................................................................................................... 17
Marginaal nut ................................................................................................................................ 18
Quasi-lineaire nutsfunctie ............................................................................................................. 18
Speciale voorkeuren .......................................................................................................................... 19
Perfect substituten: constant MRS................................................................................................ 19
Perfecte complementen: MRS niet te bepalen ............................................................................. 19
Concave voorkeuren...................................................................................................................... 19
Overige voorkeuren ....................................................................................................................... 19
Hoofdstuk 4. Consumentenkeuze ......................................................................................................... 20
Optimale keuze.................................................................................................................................. 21
Keuze van de consument met samengestelde goederen ................................................................. 22
Inkomenstoeslagen versus vouchers ............................................................................................ 22
Jaarlijkse kosten en eenheidsprijzen: Lid worden van een club ................................................... 23
Abonnementen voor mobiele telefoons ....................................................................................... 24
Lenen en sparen ............................................................................................................................ 24
1
, Hoeveelheidskortingen ................................................................................................................. 26
Dualiteit ............................................................................................................................................. 26
Onthulde voorkeur ............................................................................................................................ 26
Beperkte rationaliteit ........................................................................................................................ 27
Definition of bounded rationality .................................................................................................. 27
Psychology of bounded rationality ................................................................................................ 27
Implications of bounded rationality: Influencing behavior ........................................................... 29
Hoofdstuk 5. Theorie van vraag ............................................................................................................ 29
Optimale keuze en vraag ................................................................................................................... 29
Vraagcurve..................................................................................................................................... 29
Effecten van een prijsverandering ................................................................................................ 29
Effecten van een inkomensverandering........................................................................................ 30
Effecten van een prijs- en inkomensverandering.......................................................................... 31
Verandering in de prijs van een goed: substitutie-effect en inkomenseffect................................... 32
Het substitutie-effect en het inkomenseffect ............................................................................... 32
Substitutie- en inkomenseffect wanneer goederen niet normaal zijn ......................................... 32
Toepassing: de consumentenprijsindex CPI .................................................................................. 33
Verandering in de prijs van een goed: Consumentensurplus ........................................................... 34
Marktvraag en netwerkexternaliteiten ............................................................................................. 36
Positieve netwerkexternaliteiten: 'bandwagon'-effecten............................................................. 36
Negatieve netwerkexternaliteiten: ‘snob’-effecten ...................................................................... 36
De keuze van arbeid en vrije tijd ....................................................................................................... 36
Implicaties voor optimaal werk: Achterwaarts buigend arbeidsaanbod ...................................... 37
De kenmerkende benadering van de vraag van de consument.................................................... 38
K. Lancaster ................................................................................................................................... 38
Kenmerken en goederen koppelen ............................................................................................... 38
Voorkeuren definiëren .................................................................................................................. 39
Hoofdstuk 6. Inputs en productiefuncties......................................................................................... 40
Introductie van inputs en productiefuncties ................................................................................. 40
Productiefunctie met 1 input ........................................................................................................ 41
Productiefunctie met meer dan 1 input ........................................................................................ 42
Substitueerbaarheid tussen inputs ............................................................................................... 43
Returns to scale ............................................................................................................................. 45
Technologische vooruitgang ......................................................................................................... 46
Hoofdstuk 7. Kosten en kostenminimalisatie.................................................................................... 47
Definitie van kosten en winst ........................................................................................................ 47
2
, Kostenminimalisatie ...................................................................................................................... 48
Functies voor inputvraag ............................................................................................................... 50
Kostenminimalisatie op korte termijn........................................................................................... 52
Hoofdstuk 8. Kostencurves.................................................................................................................... 53
Kostenfuncties ................................................................................................................................... 53
1 Sheppards Lemma ...................................................................................................................... 54
2 Dualiteit ...................................................................................................................................... 54
3 Kostenfuncties schatten: econometrische kostenmodellen ...................................................... 54
4 Kostenfuncties ............................................................................................................................ 55
Gemiddelde en marginale kostencurves ........................................................................................... 55
Relatie tussen totale, gemiddelde, marginale kosten ................................................................... 56
Schaalvoordelen ................................................................................................................................ 57
Toepassing: stalen buizen ............................................................................................................. 57
Outputelasticiteit van de totale kosten......................................................................................... 57
Applicatie: elektrische industrie .................................................................................................... 57
Applicatie: ziekenhuizen ................................................................................................................ 57
Minimum efficiënte schaal ............................................................................................................ 58
Extensies ............................................................................................................................................ 59
Meerdere outputs en schaalvoordelen ......................................................................................... 59
Leer- en volume-effecten .............................................................................................................. 61
Kostenfuncties op korte termijn ....................................................................................................... 63
Relatie tussen kostenfuncties op korte en lange termijn ................................................................. 64
Relatie tussen korte termijn en lange termijn kosten: .................................................................. 64
Hoofdstuk 9. Perfecte mededinging...................................................................................................... 65
1 Wat is perfecte mededinging? ....................................................................................................... 65
2 Winstmaximalisatie door concurrerende bedrijven ...................................................................... 66
Winstmaximalisatie voor concurrerende bedrijven ...................................................................... 66
3 Korte termijn evenwicht................................................................................................................. 67
Korte termijn kostenstructuur....................................................................................................... 67
Korte termijn aanbodcurve wanneer alle vaste kosten verzonken/sunk zijn ............................... 67
Korte termijn aanbodcurve voor verzonken en niet-verzonken kosten ....................................... 67
Korte termijn marktaanbod........................................................................................................... 68
4 Lange termijn evenwicht ................................................................................................................ 69
Het bedrijf zijn LT aanbodcurve..................................................................................................... 69
Lange termijn competitief evenwicht ........................................................................................... 70
Interpretatie van een nulwinst ...................................................................................................... 70
3
, Lange termijn marktaanbod .......................................................................................................... 71
Constante kosten, toenemende kosten en dalende kosten bedrijven ......................................... 71
Hoofdstuk 10. Competitieve markten: toepassingen van overheidsingrijpen...................................... 72
1 De onzichtbare hand, accijnzen en subsidies ................................................................................. 72
De onzichtbare hand ..................................................................................................................... 72
Accijnzen of indirecte belastingen ................................................................................................ 72
Subsidies ........................................................................................................................................ 75
2 Prijsplafonds en bodems ................................................................................................................ 75
3 Quota’s ........................................................................................................................................... 75
4 Internationale handel ..................................................................................................................... 76
Import quota’s en taksen .............................................................................................................. 76
Hoofdstuk 11. Monopoly en monopsonie............................................................................................. 77
1 Barrières voor toegang ................................................................................................................... 77
2 Winstmaximalisatie door monopolist ............................................................................................ 77
3 Prijsregel omgekeerde elasticiteit .................................................................................................. 80
Winstmaximalisatie en prijselasticiteit van de vraag .................................................................... 80
Marktmacht: Lerner-index ............................................................................................................ 81
Implicaties van de prijsregel voor inverse elasticiteit ................................................................... 81
4 Prijzen in de praktijk: prijsverhogingen .......................................................................................... 82
Markup pricing .............................................................................................................................. 82
5 Monopolie voor meerdere firma’s (multi-plant monopoly) .......................................................... 83
Kartelgedrag .................................................................................................................................. 83
6 De welvaartskosten van monopolie ............................................................................................... 84
Welvaartsverlies ............................................................................................................................ 84
Natuurlijke monopolies ................................................................................................................. 84
7 Monopsonie ................................................................................................................................... 85
Hoofdstuk 12. Surplus afnemen ............................................................................................................ 86
1 Prijs discriminatie ........................................................................................................................... 86
Eerstegraads: maximale betalingsbereidheid in rekening brengen .............................................. 87
Tweedegraads: kwantumkortingen............................................................................................... 88
Derde graad: verschillende prijzen voor verschillende groepen consumenten............................ 91
2 Binden en bundelen ....................................................................................................................... 93
3 Adverteren & reclame .................................................................................................................... 95
Hoofdstuk 13. Marktstructuren en competitie ..................................................................................... 96
Inleiding: Marktstructuren ................................................................................................................ 96
Oligopolie ...................................................................................................................................... 97
4
, Oligopolie met homogene producten ............................................................................................... 97
Het Cournot model ........................................................................................................................ 97
Het Bertrand model..................................................................................................................... 100
Het Stackelberg model ................................................................................................................ 102
Dominante vaste markten ............................................................................................................... 102
Kenmerken van deze markt: ....................................................................................................... 103
Oligopolie met horizontaal gedifferentieerde producten ............................................................... 103
Bertrand-concurrentie met horizontaal gedifferentieerde goederen ........................................ 104
Conclusie oligopolische markten ................................................................................................. 104
Monopolistische concurrentie ........................................................................................................ 105
Korte termijn marktevenwicht .................................................................................................... 105
Lange termijn marktevenwicht ................................................................................................... 105
Monopolistische concurrentie: Belangrijke opmerkingen .......................................................... 106
Marktstructuren: belangrijke opmerkingen ................................................................................ 106
Hoofdstuk 14. Spel theorie en strategisch gedrag .............................................................................. 106
One-shot, simultaneous-move games ............................................................................................ 107
Nash-evenwicht ........................................................................................................................... 107
Het dilemma van de gevangenen ................................................................................................ 108
Vinden van Nash-evenwicht bij eenmalige spellen met gelijktijdige beweging ......................... 109
Alternatieve beslissingsregel: Maximin ....................................................................................... 110
Repeated, simultaneous-move games ............................................................................................ 111
Strategieën .................................................................................................................................. 111
Sequential-move games .................................................................................................................. 111
De spelboom................................................................................................................................ 111
Strategieën .................................................................................................................................. 112
Geloofwaardigheid en onomkeerbaarheid ................................................................................. 113
5
,Hoofdstuk 1. Inleiding
De gemengde economie ('een markteconomie' met 'overheidsinterventie') heeft tot nu toe redelijk
goed gewerkt (kapitalisme, vrije markt & socialisme, planeconomie, centraal geleide economie)
Vergelijking van groeivoeten doorheen de tijd tussen versch
landen
Verdubbeling op de verticale as (= ratioschaal)
Industriële revolutie
Landen vertrekken ook later aan de piek
Productiviteit van arbeid verloopt hetzelfde
Interactiviteit tussen landen ook
Kapitalistische revolutie (privaat eigendom, vrije markt,
bedrijven eenheid van productie)
Redenen dat kapitalistische eco zorgde voor meer economie:
- technologische vooruitgang (meer bedrijven, concurrentie, moeten innoveren)
- specialisatie (nieuwe markten, expansie markten, meer werknemers)
- Is dat voor iedereen een succesverhaal?
Niet alle landen hebben met groei te maken
- Reden: instellingen die verschillen, overheidsingrijpen verschillen
Succes bij Zuid-Korea: instellingen goed op orde (investeringen in onderwijs van hoge kwaliteit &
overheid heft bedrijven gestimuleerd om concurrentieel te zijn)
- Planeconomie: gemengd (staat heeft recht tot het verstrekken van goederen en diensten,
dus vraag & aanbod komt te vervallen)
Twee belangrijke tekortkomingen
- interacties van het economische systeem en de fysieke omgeving: milieuproblemen,
gezondheidsproblemen
- aanhoudende inkomens- en vermogensongelijkheid, blijvende armoede
- pandemie: niet iedereen werd gelijk getroffen door het virus, kappers vs. supermarkten
Voorspelling toekomst
- Meer rijkdom uit kapitaal en vermogen (zal groter zijn dan de groeivoet), robotisering
Waarom belangrijk?
Cruciaal voor het begrijpen van zakelijke beslissingen: prijzen, investeringen, advertenties, enz.
Cruciaal om de effecten van overheidsbeleidsbeslissingen te begrijpen
- beleid met betrekking tot gezondheid, sociale zekerheid, werkgelegenheid, onderwijs, milieu,
handel, vervoer, huisvesting, enz.
- hoe efficiënt is dit beleid?
- wat is hun effect op ongelijkheid en armoede?
Uiteindelijk moet micro-economie leiden tot betere beslissingen van bedrijven en overheden
Hoofdstuk 2. Vraag & aanbod
Kwesties om over na te denken
Waarom worden sommige goederen (bijv. fruit) goedkoper tijdens de maanden met het hoogste
verbruik, terwijl andere goederen (bijv. appartementen aan het strand) duurder worden tijdens de
maanden met het hoogste verbruik?
- Fruit: hangt af van het seizoen
- Appartement: niet makkelijk aanpasbaar om nieuwe appartementen te bouwen
Hoe kan worden verklaard dat de prijzen van sommige goederen in de loop van de tijd sterk zijn
gedaald, ondanks de toenemende vraag?
6
, - Moore: technologische vooruitgang, de chips verdubbelen ieder jaar
Wat zijn de korte en lange termijn effecten van immigratie op de huizenprijzen?
Kan slecht nieuws voor de landbouw (droogte, noodweer) goed nieuws zijn voor landbouwers?
- omgekeerd, kan een grote oogst slecht nieuws zijn voor boeren?
Heeft u als verkoper liever klanten met een elastische of inelastische vraag naar uw product?
Wat verklaart ‘speculatieve bubbels’? = marktprijs is groter dan de effectieve waarde van het goed
Een kort overzicht: vraag, aanbod, evenwicht, elasticiteiten
Supply = aanbod
Demand = vraag
Excess supply = aanbodoverschot
Elasiciteit
= Meten in hoeverre kopers en verkopers reageren op veranderingen in marktomstandigheden
Prijselasticiteit van vraag en aanbod
VRAAG
Berekening: de procentuele verandering in de gevraagde hoeveelheid gedeeld door de procentuele
verandering in prijs
Voorbeeld:
De prijs stijgt van $ 2,00 naar $ 2,20 en de gevraagde hoeveelheid daalt van 10 naar 8 eenheden
(8−10)
𝜀𝑃𝐷 = 10
(2,2−2) = −2
2
Boogelasticiteit (de middelpuntmethode)
= geeft hetzelfde antwoord, ongeacht de richting van de verandering
(8−10)
(10+8)/2
𝜀𝑃𝐷 = (2.20 −2.00) = −2.33
(2.00+2.20)/2
(Nieuw-oud)/gemiddeld
Invloeden van de prijselasticiteit van de vraag: Beschikbaarheid van naaste vervangers, Definitie van
de markt, Benodigdheden versus luxe, Tijdshorizon (korte termijn versus lange termijn)
De vraag is meestal elastischer:
- hoe groter het aantal naaste substituten
- hoe nauwer de markt gedefinieerd
- als het een luxegoed is
- hoe langer de tijdshorizon (uitzondering: duurzame goederen, zijn inelastisch: kunnen niet in
1x geconsumeerd worden)
- Inelastische vraag: 𝜀𝑃𝐷 > −1 of |𝜀𝑃𝐷 |< 1
De gevraagde hoeveelheid neemt minder dan proportioneel af
- Elastische vraag: 𝜀𝑃𝐷 < −1 of |𝜀𝑃𝐷 | > 1
7
, Q eiste daalt meer dan proportioneel
- Twee uitersten
Perfect inelastisch: 𝜀𝑃𝐷 = 0
• Q gevraagd reageert helemaal niet op prijswijzigingen
Perfect elastisch: 𝜀𝑃𝐷 = −∞
• Q gevraagd reageert extreem sterk: er is maar één prijs haalbaar
Grafisch
𝑑𝑄 𝐷 𝑃 𝑃
𝜀𝑃𝐷 = 𝑑𝑃 𝑄 𝐷
= −𝑏 𝑄𝐷
⇓
𝑎−𝑄𝐷
𝑎−𝑄 𝐷
𝜀𝑃𝐷 = −𝑏 𝑏
𝑄𝐷
=− 𝑄𝐷
= de functie van de grafiek
Prijselasticiteit van de vraag (in een bepaald punt) op verschillende vraagcurves vergelijken
𝐷1 is minder elastisch dan 𝐷2
D3 is meest elastisch
Prijselasticiteit van de vraag en de impact van een prijsstijging op de inkomsten
De totale opbrengst (total revenu) is het bedrag dat door kopers is betaald en door verkopers van
een goed is ontvangen: 𝑇𝑅 = 𝑃 × 𝑄(𝑃)
Het effect van een prijsstijging op de totale omzet
𝑑𝑇𝑅 𝑑𝑄(𝑃) 𝑑𝑄(𝑃) 𝑃
=𝑃 + 𝑄(𝑃) = 𝑄(𝑃) (1 + ) = 𝑄(𝑃)(1 + 𝜀𝑃𝐷 )
𝑑𝑃 𝑑𝑃 𝑑𝑃 𝑄(𝑃)
Je prijs verhogen kan een heel slecht idee zijn als de vraag elastisch is
Inelastisch: kleine prijscategorieën, gewoontegoederen, verslavingsgoederen (taxes), noodzakelijke
goederen
Leisure (vrije tijd) zijn elastischer (hier is geen tijdsdruk, meer substituten)
Prijselasticiteiten van de vraag op de automarkt
De prijselasticiteit voor auto's in het algemeen is veel kleiner dan voor bepaalde autotypes. Waarom?
- Luxe, minder alternatieven dus minder elastisch
AANBOD
= Meet in hoeverre de aangeboden hoeveelheid reageert op een prijsverandering
8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller runedeschepper. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now