Ergotherapie in de geriatrie
Voor dit vak: zeker cursus en digitap nakijken op extra leerstof
Inhoud
1 Kaat Deel1/les 1: werken in en met de context.......................................................................4
Welzijns en zorgbeleid voor ouderen.........................................................................................4
Autonomie van de oudere: behouden/herstellen/ondersteunen/verbeteren......................4
Autonomie..........................................................................................................................4
Zelfmanagement.................................................................................................................5
Empowerment....................................................................................................................5
Waardigheid van de oudere behouden, herstellen, ondersteunen, verbeteren...................7
Integriteit van de oudere behouden/ herstellen/ ondersteunen/ verbeteren......................7
Vlaams indicatieproject wzc handleiding................................................................................7
Maatschappelijke verantwoorde zorg en ondersteuning...........................................................7
Profiel ergotherapeut in de geriatrie..........................................................................................9
Functieprofiel wzc en g dienst................................................................................................9
2 kaat deel 2..............................................................................................................................10
Deel 2: diagnosticeren..............................................................................................................10
Het geriatrisch profiel...............................................................................................................10
De 6 criteria van het geriatrische profiel..................................................................................11
Verminderde homeostase....................................................................................................11
Enkel tips voor de ergotherapeutische interventie..........................................................12
Multiple, chronische aandoeningen.....................................................................................12
Ergotherapeutische Interventies →..................................................................................13
Bedreigde validiteit...............................................................................................................14
risico van polyfarmacie.........................................................................................................14
ergotherapeutish..............................................................................................................15
Gewijzigde presentatie en verloop van pathologie..............................................................15
De ergotherapeutische meerwaarde................................................................................15
De somato psycho sociale verwevenheid.............................................................................16
Besluit........................................................................................................................................16
3 deel 3 kaat diagnocticeren: geriatrisch profiel......................................................................17
Onderverdeling.....................................................................................................................18
1
, meest voorkomende kenmerken van ouderen met geriatrische syndromen......................18
6 criteria................................................................................................................................18
1 Multiple chronische aandoeningen...............................................................................18
2 Verminderde homeostase.............................................................................................20
3 bedreigde validiteit........................................................................................................22
het risico van polyfarmie...................................................................................................23
Gewijzigde presentatie en verloop van de pathologie.....................................................24
6 de somato- psycho-sociale verwevenheid.....................................................................25
Besluit....................................................................................................................................25
4 deel 4 kaat cognitie : diagnocticeren.....................................................................................27
Delirium.....................................................................................................................................27
Mogelijke oorzaken zijn:.......................................................................................................27
Delier.....................................................................................................................................27
verschillende verschijningsvormen:......................................................................................28
ontstaan:...............................................................................................................................28
Extra gevoelig....................................................................................................................28
uitlokken................................................................................................................................28
Wat bij een delier..................................................................................................................29
Gevaar...................................................................................................................................29
Herkenning van delirium door gericht verzamelen van gegevens:......................................29
Mogelijke verschijnselen?.....................................................................................................29
Screening...............................................................................................................................30
Educatie:................................................................................................................................30
Ncd: neurocognitieve stoornissen............................................................................................31
Oorzaken van dementie ( gaat over dementie maar eigenlijk over ncd).............................31
Alzheimer dementie..........................................................................................................32
Vasculaire dementie.........................................................................................................34
Fronto-temporale dementie.............................................................................................34
Lewy body.........................................................................................................................35
Dus.....................................................................................................................................35
Traumatische hersenschade.............................................................................................35
Middelen en medicatie geinduceerd................................................................................36
NCD tgv HIV-infectie..........................................................................................................36
2
, NCD tgv prionziekte..........................................................................................................36
NCD tgv ziekte van parkinson...........................................................................................36
ncd tgv ziekte van huntington...........................................................................................36
Andere oorzaken...............................................................................................................36
Jongdementie....................................................................................................................36
Gedragsstoornissen...........................................................................................................37
Differentiaalfiagnose.........................................................................................................37
...........................................................................................................................................37
4 les 4 : vigo...............................................................................................................................39
6 deel 6 : behandelen, adviseren, begeleiden, coachen...........................................................42
benadering................................................................................................................................42
Bedreigde ik – beleving.........................................................................................................44
Verdwaalde ik-beleving.........................................................................................................44
Verborgen ik-beleving...........................................................................................................45
Verzonken ik-beleving...........................................................................................................46
Benaderingswijzen....................................................................................................................47
RealiteitsOriëntatie...............................................................................................................48
Validation..............................................................................................................................49
Warme zorg:..........................................................................................................................52
Reminiscentie:.......................................................................................................................53
Zintuigactivering (snoezelen)................................................................................................53
Levensboeken:......................................................................................................................53
PDL: passiviteiten dagelijks leven.........................................................................................54
Ergotherapeutische inteventies................................................................................................55
Voor de persoon met dementie............................................................................................55
Voor de mantelzorger...........................................................................................................55
In een residentiële setting.....................................................................................................56
Naar familie toe.....................................................................................................................56
Methodieken.........................................................................................................................56
Reminiscensie....................................................................................................................57
Werken met muziek.........................................................................................................57
Clowning............................................................................................................................57
Snoezelen of zintuiggericht werken..................................................................................58
3
, Waar rekening mee houden bij het in contact komen.........................................................59
8 les 8 practicum.......................................................................................................................60
MMSE........................................................................................................................................60
MOCA........................................................................................................................................61
GDS: (gds – 15)..........................................................................................................................63
CORNELL SCALE FOR DEPRESSION IN DEMENTIA.....................................................................64
KATZ..........................................................................................................................................65
LAWTON: IADL..........................................................................................................................66
CAM...........................................................................................................................................68
VALPREVENTIE..........................................................................................................................70
1 Kaat Deel1/les 1: werken in en met de
context
Welzijns en zorgbeleid voor ouderen
Het is verdeeld in 4 stukken:
- Autonomie van de oudere: het is niet omdat je therapeut bent dat je alles mag
beslissen oudere beslist zelf wat hij wel/niet wil, vaak komen ouderen in wzc omdat
iemand anders dat beslist heeft voor hen. Dat is niet per se dat de oudere dat wilt,
maar het is niet omdat ie het niet wilt dat het nog lukt om alleen te wonen. Oudere
zo goed mogelijk ondersteunen
- Waardigheid van de oudere: oud is niet versleten, ze betekenen nog iets voor de
samenleving, iedereen waar je mee werkt is evenwaardig. Maatschappelijk beeld is
slecht van ouderen, omdat ze niet werken = “last” maar ouderen hebben een lang
leven bijgedragen om de gezondheid te betalen dus ze mogen er ook van genieten
- Intergriteit van de oudere: op de juiste manier omgaan met mensen, niks
verspreiden, privacy
- Levenskwaliteit van de oudere: het is niet omdat ouderen oud worden en minder
nodig hebben, levenskwaliteit blijft belangrijk, maatschappelijk beeld is anders (wzc
altijd slecht in beeld) mag niet levenskwaliteit is primair
Autonomie van de oudere:
behouden/herstellen/ondersteunen/verbeteren
Opgedeeld in 3 delen
Autonomie
Onafhankelijk zijn van anderen en handelen naar eigen wensen en inzichten zonder de ander
te schaden.
4
Voor dit vak: zeker cursus en digitap nakijken op extra leerstof
Inhoud
1 Kaat Deel1/les 1: werken in en met de context.......................................................................4
Welzijns en zorgbeleid voor ouderen.........................................................................................4
Autonomie van de oudere: behouden/herstellen/ondersteunen/verbeteren......................4
Autonomie..........................................................................................................................4
Zelfmanagement.................................................................................................................5
Empowerment....................................................................................................................5
Waardigheid van de oudere behouden, herstellen, ondersteunen, verbeteren...................7
Integriteit van de oudere behouden/ herstellen/ ondersteunen/ verbeteren......................7
Vlaams indicatieproject wzc handleiding................................................................................7
Maatschappelijke verantwoorde zorg en ondersteuning...........................................................7
Profiel ergotherapeut in de geriatrie..........................................................................................9
Functieprofiel wzc en g dienst................................................................................................9
2 kaat deel 2..............................................................................................................................10
Deel 2: diagnosticeren..............................................................................................................10
Het geriatrisch profiel...............................................................................................................10
De 6 criteria van het geriatrische profiel..................................................................................11
Verminderde homeostase....................................................................................................11
Enkel tips voor de ergotherapeutische interventie..........................................................12
Multiple, chronische aandoeningen.....................................................................................12
Ergotherapeutische Interventies →..................................................................................13
Bedreigde validiteit...............................................................................................................14
risico van polyfarmacie.........................................................................................................14
ergotherapeutish..............................................................................................................15
Gewijzigde presentatie en verloop van pathologie..............................................................15
De ergotherapeutische meerwaarde................................................................................15
De somato psycho sociale verwevenheid.............................................................................16
Besluit........................................................................................................................................16
3 deel 3 kaat diagnocticeren: geriatrisch profiel......................................................................17
Onderverdeling.....................................................................................................................18
1
, meest voorkomende kenmerken van ouderen met geriatrische syndromen......................18
6 criteria................................................................................................................................18
1 Multiple chronische aandoeningen...............................................................................18
2 Verminderde homeostase.............................................................................................20
3 bedreigde validiteit........................................................................................................22
het risico van polyfarmie...................................................................................................23
Gewijzigde presentatie en verloop van de pathologie.....................................................24
6 de somato- psycho-sociale verwevenheid.....................................................................25
Besluit....................................................................................................................................25
4 deel 4 kaat cognitie : diagnocticeren.....................................................................................27
Delirium.....................................................................................................................................27
Mogelijke oorzaken zijn:.......................................................................................................27
Delier.....................................................................................................................................27
verschillende verschijningsvormen:......................................................................................28
ontstaan:...............................................................................................................................28
Extra gevoelig....................................................................................................................28
uitlokken................................................................................................................................28
Wat bij een delier..................................................................................................................29
Gevaar...................................................................................................................................29
Herkenning van delirium door gericht verzamelen van gegevens:......................................29
Mogelijke verschijnselen?.....................................................................................................29
Screening...............................................................................................................................30
Educatie:................................................................................................................................30
Ncd: neurocognitieve stoornissen............................................................................................31
Oorzaken van dementie ( gaat over dementie maar eigenlijk over ncd).............................31
Alzheimer dementie..........................................................................................................32
Vasculaire dementie.........................................................................................................34
Fronto-temporale dementie.............................................................................................34
Lewy body.........................................................................................................................35
Dus.....................................................................................................................................35
Traumatische hersenschade.............................................................................................35
Middelen en medicatie geinduceerd................................................................................36
NCD tgv HIV-infectie..........................................................................................................36
2
, NCD tgv prionziekte..........................................................................................................36
NCD tgv ziekte van parkinson...........................................................................................36
ncd tgv ziekte van huntington...........................................................................................36
Andere oorzaken...............................................................................................................36
Jongdementie....................................................................................................................36
Gedragsstoornissen...........................................................................................................37
Differentiaalfiagnose.........................................................................................................37
...........................................................................................................................................37
4 les 4 : vigo...............................................................................................................................39
6 deel 6 : behandelen, adviseren, begeleiden, coachen...........................................................42
benadering................................................................................................................................42
Bedreigde ik – beleving.........................................................................................................44
Verdwaalde ik-beleving.........................................................................................................44
Verborgen ik-beleving...........................................................................................................45
Verzonken ik-beleving...........................................................................................................46
Benaderingswijzen....................................................................................................................47
RealiteitsOriëntatie...............................................................................................................48
Validation..............................................................................................................................49
Warme zorg:..........................................................................................................................52
Reminiscentie:.......................................................................................................................53
Zintuigactivering (snoezelen)................................................................................................53
Levensboeken:......................................................................................................................53
PDL: passiviteiten dagelijks leven.........................................................................................54
Ergotherapeutische inteventies................................................................................................55
Voor de persoon met dementie............................................................................................55
Voor de mantelzorger...........................................................................................................55
In een residentiële setting.....................................................................................................56
Naar familie toe.....................................................................................................................56
Methodieken.........................................................................................................................56
Reminiscensie....................................................................................................................57
Werken met muziek.........................................................................................................57
Clowning............................................................................................................................57
Snoezelen of zintuiggericht werken..................................................................................58
3
, Waar rekening mee houden bij het in contact komen.........................................................59
8 les 8 practicum.......................................................................................................................60
MMSE........................................................................................................................................60
MOCA........................................................................................................................................61
GDS: (gds – 15)..........................................................................................................................63
CORNELL SCALE FOR DEPRESSION IN DEMENTIA.....................................................................64
KATZ..........................................................................................................................................65
LAWTON: IADL..........................................................................................................................66
CAM...........................................................................................................................................68
VALPREVENTIE..........................................................................................................................70
1 Kaat Deel1/les 1: werken in en met de
context
Welzijns en zorgbeleid voor ouderen
Het is verdeeld in 4 stukken:
- Autonomie van de oudere: het is niet omdat je therapeut bent dat je alles mag
beslissen oudere beslist zelf wat hij wel/niet wil, vaak komen ouderen in wzc omdat
iemand anders dat beslist heeft voor hen. Dat is niet per se dat de oudere dat wilt,
maar het is niet omdat ie het niet wilt dat het nog lukt om alleen te wonen. Oudere
zo goed mogelijk ondersteunen
- Waardigheid van de oudere: oud is niet versleten, ze betekenen nog iets voor de
samenleving, iedereen waar je mee werkt is evenwaardig. Maatschappelijk beeld is
slecht van ouderen, omdat ze niet werken = “last” maar ouderen hebben een lang
leven bijgedragen om de gezondheid te betalen dus ze mogen er ook van genieten
- Intergriteit van de oudere: op de juiste manier omgaan met mensen, niks
verspreiden, privacy
- Levenskwaliteit van de oudere: het is niet omdat ouderen oud worden en minder
nodig hebben, levenskwaliteit blijft belangrijk, maatschappelijk beeld is anders (wzc
altijd slecht in beeld) mag niet levenskwaliteit is primair
Autonomie van de oudere:
behouden/herstellen/ondersteunen/verbeteren
Opgedeeld in 3 delen
Autonomie
Onafhankelijk zijn van anderen en handelen naar eigen wensen en inzichten zonder de ander
te schaden.
4
