Ethisch en juridisch handelen
Juridisch handelen
1. Inleiding tot het recht
1.1. Wat is recht?
A. Definitie van recht
Waarom is het van belang te weten wat recht is: - Recht is overal
- Iedereen w er onwillekeurig mee geconfronteerd
Bv: Je huurt een kot en de kotbaas beslist dat je vd ene op andere maand 200 euro meer
moet betalen → in dit geval w wat mag/moet/niet mag door het recht geregeld
Defenitie
Recht= geheel v gedragsregels en ermee samenhangende institutionele voorschriften,
uitgevaardigd en gehandhaafd door of krachtens het maatschappelijk gezag, met het
oog op een doeltreffende, rechtszekere en rechtvaardige ordening van de
maatschappij
Fundamentele kenmerken = regels die gedrag vd samenleving ordenen
- Gedragsregels met bijkomende institutionele voorschriften= wnr lid vd samenleving zich
niet houdt aan regels dan tast die het recht v iem ander aan, dan moeten er voorschriften
zijn die dat gedrag terug aanpassen zodat die persoon zijn rechten niet meer aantast.
- Opgelegd door maatschappij
- Doel: ordening v maatschappij
- Handhaving door of op grond van/krachtens het maatschappij gezag
B. Verschil tss objectief en subjectief recht
Objectief recht= het recht bestaande uit abstracte normen los van de concrete toepassing of de
individuele gevolgen voor burgers. BV: het burgerlijk recht, het strafrecht…
Subjectief recht= de concrete – door het objectieve recht erkende – bevoegdheid/macht om iets te
vragen, te eisen of te vorderen. BV: recht op betaling van een verkoper
C. Verschil tss natuurlijke personen en rechtspersonen
Natuurlijk persoon= mens van vlees en bloed Bv: Wouter Torfs
Rechtspersoon= groeperingen, instellingen en stichtingen die zoals natuurlijke personen, bepaalde
rechten en (juridische) plichten hebben Bv: Torfs= moet belastingen betalen en heeft
dus ook rechten en plichten
1
, 1.2. Scheiding der machten
Staatsmacht in belgie is verdeeld over 3 machten: → elk controleren en beperken ze de andere machten
- Federale Wetgevende macht
Maakt wetten → wet = rechtsregels met een abstract, algemeen en onpersoonlijk karakter die voor de duur
van hun gelding op een onbepaald aantal gevallen van toepassing zijn
+ Controleert uitvoerende macht + W uitgeoefend door federaal parlement en de koning
Federal parlement = Kamer van volksvertegenwoordigers (150 die rechtstreeks verkozen w door bevolking)
+ Senaat (niet-permanent orgaan die bestaat uit 60 leden)
+ Koning
- Federale Uitvoerende macht
Bestuurt land + zorgt ervoor dat wetten w toegepast en nageleefd + w uitgeoefend door de Koning en
federale regering
Federale regering= Premier
+ Maximum 15 ministers (aantal gelijk verdeeld tss nederlandstalig en franstalig)
- Rechterlijke macht
Doet uitspraken over geschillen + w uitgeoefend door hoven en rechtbanken + controleert de wettelijkheid
vd daden vd uitvoerende macht
1.3. Hoven en rechtbanken
A. Enkele algemene beginselen
- Eenheid van rechtspraak
Waarom: in gelijkaardige geschillen een gelijkaardige uitspraak bekomen
→ Daarom piramidale opbouw vd hoven en rechtbanken
2
, Arrest
Vonnis = ook arrest maar
andere benaming om Ondernem
instellingen te kunnen uit ingsrechtb
elkaar houden ank
- Dubbele aanleg
> Eerste aanleg= eerste inhoudelijke beoordeling
> Hoger beroep= tweede inhoudelijke beoordeling door ander rechtscollege
Principe → elke uitspraak in eerste aanleg is vatbaar voor hoger beroep
Maar uitzonderingen: ! Geen hoger beroep tegen oa:
Arrest Hof van Assisen
Vonnis v Vredegerecht en politierechtbank waarbij waarde v geschil kleiner dan 2000 euro
Vonnis van Rechtbank eerste aanleg en ondernemingsrechtbank waarbij waarde v geschil
kleiner dan 2500 euro
- Territoriale bevoegdheid
= elke rechtbank is bevoegd voor bepaald deel van grondgebeid (zie gerechtelijke piramide)
3
, B. Verschillende hoven en rechtbanken
o Vredegerecht
= rechter die dichtst bij burger staat
187 vredegerechten in Belgie → 1 vredegerecht per kanton= 1 of meerdere gemeentes
Is bevoegd voor volgende geschillen:
Alle geschillen kleiner dan 5000 euro
Huurgeschillen
Burenruzies
Geesteszieken
Geschillen mbt nutsvoorzieningen
o Rechtbank van eerste aanleg (REA)
Is bevoegd voor alle geschillen tenzij deze door wet worden toegewezen aan ander
rechtcollege
REA bestaat uit 4 afdelingen:
i. Burgerlijke rechtbank
ii. Familie en jeugdrechtbank (vanaf 2014) = bevoegd voor alle familiale gebonden
vorderingen, waaronder: echtscheidingen, verblijfsregeling kinderen, onderhoudsbijdrage
ex, schijnhuwelijken
iii. Correctionele rechtbank
iiii. Strafuitvoeringsrechtbank
13 REA in totaal: per gerechtelijk arrondissement 1REA met uitzondering v Brussel die 2
o Arbeidsrechtbank en arbeidshof
Arbeidsrechtbank is bevoegd voor:
Sociale aangelgenheden waaronder: scoiale zekerheid, arbeidsgeschillen,
arbeidsongevallen
Verzoek toelating collectieve schuldenregeling= iem heeft veel schulden en vraagt
naar ander plan om schulden af te betalen
Arbeidshof is bevoegd voor hoger beroep tegen vonnis vd arbeidrechtbank
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Apachke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.47. You're not tied to anything after your purchase.
