H4: rechtspleging (burgerlijke)
Rechtspleging
• Van geschil naar geding: het uitoefenen van de rechtsvordering door het instellen van
een eis (vordering) ® procesverhouding
Aan elk materieel recht is, een rechtsvordering (ius agendi) verbonden.
Die rechtsvorderingering = de wettelijke bevoegdheid krachtens welke een beroep kan
worden geplaatst op het gerecht, teneinde het materieel (subjecteif) recht waaarvan het
rechtssubject beweert titularis te zijn, te laten sanctioneren.
Uitoefening vvan deze bevoegdheid:
» Inleiden van een vordering of eis
» Hierdoor ontstaat ts de gedinginvoerende partijen, naast een materieelrechtelijke
rechtsverhouding, een processuele rechtsverhouding
à Bij P.: P. heeft verwondingen opgelopen is van mening dat de stad daarvoor
aansprakelijk is à dit ongeval leidt tot het creëren van een materiële rechtsverhouding
ts P. en de stad.
Haar oordeel:
P. is van oordeel dat de stad onzorgvuldig heeft gehandeld, nalatig is geweest waarvoor
de stad aansprakelijk is.
En op basis daarvan vordert P. , maakt ze aanspraak ten aanzien van de stad om
vergoeding te krijgen voor de schade die ze heeft geleden
Reactie Stad Gent:
De stad weigert dat.
Gevolg:
Dan kan P. naar de rechter stappen. En als P. dat doet, dan oefent ze de rechtsvordering
uit
à die rechtsvordering = is de bevoegdheid die elk rechtssubject (alle andere mensen op
wie het recht van toepassing is) de bevoegdheid om naar de rechter te stappen, om de
miskenning van een recht te doen sanctioneren door die rechter.
De miskenning bij P. is de miskenning op haar fysieke integriteit, moreel,…
Als P. die rechtsvordering uitoefent à wat ze concreet moet doen; via het instellen van
een eis of vordering tegen de stad gent ontstaat er naast die materiële rechtsverhouding
,die ontstaan is ingevolge het ongeval, komt er een processuele rechtsverhouding tot
stand ts P. en de stad
à Ze gaat proberen die miskenning van het materieel recht af te dwingen voor de
rechter. Ze doet dat via het uitoefenen van de rechtsvordering.
, Voorwaarden rechtsvordering
Om de rechtsvordering te kunnen uitoefenen, zijn er 4 ontvankelijkheids- of
toelaatbaatheidsvoorwaarden:
I. Het beschikken over juridische persoonlijkheid (“bestaan” als fysiek persoon of
rechtspersoon)
II. Handelingsbekwaam zijn (bevoegdheid om zelfstandig rechten en plichten uit te
oefenen)
III. Belang
IV. Hoedanigheid
I . juridische persoonlijkheid + II. Handelingsbekwaam à zie lessen Verschelden
III. Belang
Art. 17 Ger. W.
Het (procesrechtelijke) belang = elk materieel of moreel voordeel dat mag worden verwacht
door het rechtssubject tot een vordering instelt, waardoor zijn huidige rechtstoestand
gewijzigd en verbeterd zou kunnen worden.
à Eiser MOET voordeel kunnen putten uit het gegrond verklaren van zijn aanspraken door
de rechter
à Bij P.: ze hoopt door het instellen van die vordering, de schadevergoeding te krijgen van
de stad Gent. En als ze die schadevergoeding krijgt, verbetert haar rechtspositie want ze
wordt schadeloos gesteld.
• Reeds verkregen en dadelijk belang moet zijn
= als een rechts schending heeft plaats gehad en er dus een geschil of betwisting bestaat
Dus een abstract geval is dat zich niet reeds heeft voorgedaan dan ga je GEEN toegang
krijgen tot de rechter omdat de wet vereist dat het reeds een verkregen en dadelijk belang
is à we gaan dus de rechter NIET lastigvallen met hypotheses
Naar rechter stappen als je rechten AL geschonden is = reeds verkregen en dadelijk belang
(want zolang ze niet geschonden zijn, rijst niet de vraag of je schadevergoeding kan krijgen)
MAAR uitzondering: actio ad futurum
= actio ad futurum kan worden ingesteld om de schending van een ernstig bedreigd recht te
voorkomen
De voorwaarde van een reeds verkregen en dadelijk belang hangt nauw samen met de taak van de
rechter. De rechter wordt niet verondersteld juridisch advies te geven. Zijn opdracht is in tegendeel
beperkt tot de beslechting van rechtsgeschillen. De ratio van de voorwaarde is het vermijden van
juridische consultaties
• Persoonlijk en rechtstreeks belang = verbod op actio popularis
Staat niet in de wet maar is door de rechtspraak van HVC.
HVC vereist fat de eiser ook persoonlijk en rechtstreeks in zijn belangen moet geschaad zijn
om een geding aangangig te kunnen maken.
= een eiser (ongeacht of dit een natuurlijke persoon of RP betreft) zich niet op het algemeen
belang, belang van derden of op herstel kan beroepen.
à dus door iemand anders dan het O.M.; bewaker van het algemeen belang en die kan dat
doen maar een individu NIET
Rechtspleging
• Van geschil naar geding: het uitoefenen van de rechtsvordering door het instellen van
een eis (vordering) ® procesverhouding
Aan elk materieel recht is, een rechtsvordering (ius agendi) verbonden.
Die rechtsvorderingering = de wettelijke bevoegdheid krachtens welke een beroep kan
worden geplaatst op het gerecht, teneinde het materieel (subjecteif) recht waaarvan het
rechtssubject beweert titularis te zijn, te laten sanctioneren.
Uitoefening vvan deze bevoegdheid:
» Inleiden van een vordering of eis
» Hierdoor ontstaat ts de gedinginvoerende partijen, naast een materieelrechtelijke
rechtsverhouding, een processuele rechtsverhouding
à Bij P.: P. heeft verwondingen opgelopen is van mening dat de stad daarvoor
aansprakelijk is à dit ongeval leidt tot het creëren van een materiële rechtsverhouding
ts P. en de stad.
Haar oordeel:
P. is van oordeel dat de stad onzorgvuldig heeft gehandeld, nalatig is geweest waarvoor
de stad aansprakelijk is.
En op basis daarvan vordert P. , maakt ze aanspraak ten aanzien van de stad om
vergoeding te krijgen voor de schade die ze heeft geleden
Reactie Stad Gent:
De stad weigert dat.
Gevolg:
Dan kan P. naar de rechter stappen. En als P. dat doet, dan oefent ze de rechtsvordering
uit
à die rechtsvordering = is de bevoegdheid die elk rechtssubject (alle andere mensen op
wie het recht van toepassing is) de bevoegdheid om naar de rechter te stappen, om de
miskenning van een recht te doen sanctioneren door die rechter.
De miskenning bij P. is de miskenning op haar fysieke integriteit, moreel,…
Als P. die rechtsvordering uitoefent à wat ze concreet moet doen; via het instellen van
een eis of vordering tegen de stad gent ontstaat er naast die materiële rechtsverhouding
,die ontstaan is ingevolge het ongeval, komt er een processuele rechtsverhouding tot
stand ts P. en de stad
à Ze gaat proberen die miskenning van het materieel recht af te dwingen voor de
rechter. Ze doet dat via het uitoefenen van de rechtsvordering.
, Voorwaarden rechtsvordering
Om de rechtsvordering te kunnen uitoefenen, zijn er 4 ontvankelijkheids- of
toelaatbaatheidsvoorwaarden:
I. Het beschikken over juridische persoonlijkheid (“bestaan” als fysiek persoon of
rechtspersoon)
II. Handelingsbekwaam zijn (bevoegdheid om zelfstandig rechten en plichten uit te
oefenen)
III. Belang
IV. Hoedanigheid
I . juridische persoonlijkheid + II. Handelingsbekwaam à zie lessen Verschelden
III. Belang
Art. 17 Ger. W.
Het (procesrechtelijke) belang = elk materieel of moreel voordeel dat mag worden verwacht
door het rechtssubject tot een vordering instelt, waardoor zijn huidige rechtstoestand
gewijzigd en verbeterd zou kunnen worden.
à Eiser MOET voordeel kunnen putten uit het gegrond verklaren van zijn aanspraken door
de rechter
à Bij P.: ze hoopt door het instellen van die vordering, de schadevergoeding te krijgen van
de stad Gent. En als ze die schadevergoeding krijgt, verbetert haar rechtspositie want ze
wordt schadeloos gesteld.
• Reeds verkregen en dadelijk belang moet zijn
= als een rechts schending heeft plaats gehad en er dus een geschil of betwisting bestaat
Dus een abstract geval is dat zich niet reeds heeft voorgedaan dan ga je GEEN toegang
krijgen tot de rechter omdat de wet vereist dat het reeds een verkregen en dadelijk belang
is à we gaan dus de rechter NIET lastigvallen met hypotheses
Naar rechter stappen als je rechten AL geschonden is = reeds verkregen en dadelijk belang
(want zolang ze niet geschonden zijn, rijst niet de vraag of je schadevergoeding kan krijgen)
MAAR uitzondering: actio ad futurum
= actio ad futurum kan worden ingesteld om de schending van een ernstig bedreigd recht te
voorkomen
De voorwaarde van een reeds verkregen en dadelijk belang hangt nauw samen met de taak van de
rechter. De rechter wordt niet verondersteld juridisch advies te geven. Zijn opdracht is in tegendeel
beperkt tot de beslechting van rechtsgeschillen. De ratio van de voorwaarde is het vermijden van
juridische consultaties
• Persoonlijk en rechtstreeks belang = verbod op actio popularis
Staat niet in de wet maar is door de rechtspraak van HVC.
HVC vereist fat de eiser ook persoonlijk en rechtstreeks in zijn belangen moet geschaad zijn
om een geding aangangig te kunnen maken.
= een eiser (ongeacht of dit een natuurlijke persoon of RP betreft) zich niet op het algemeen
belang, belang van derden of op herstel kan beroepen.
à dus door iemand anders dan het O.M.; bewaker van het algemeen belang en die kan dat
doen maar een individu NIET
