Les 03/10 H3: de (vroege en volle) Middeleeuwen
Data ’s;
o Oudheid; x- 500 (romeins recht zal herontdekt w)
o Middeleeuwen; 500 – 1500
o Vroegmoderne tijd; 1500 – 1800
o 1789; groot Europees perspectief
o 1795; de grote veranderingen bij ONS `
Soorten recht:
o Romeins
o Canonieke recht = kerkelijk recht (dicht bij het Romeinse recht)
o Gewoonte recht = Germaanse recht = costumier recht
1. De Germaanse verwoesting en heropbouw
a) Van Romeinen naar Germanen: een publiekrechtelijke
“achteruitgang”?
We maken deel uit vh Romeins rijk, maar dat w verdeeld door Germaanse volksstammen
Symbolisch; 476
Het einde West -Romeinse rijk
Einde Oudheid & beginpunt vd middeleeuwen in West - Europa
Maar bij ons zitten op dat moment al Germaanse volksstammen, zijn geleidelijk aan de Rijn
overgetrokken (komen uit DUI) gebied en beginnen door insijpeling onze volksgewesten te
bevolken
Die stam komt hier toe door militair geweld maar vaak ook een vorm van “ze w gevraagd “,
de romeinen hadden ze gevraagd (extra soldaten nodig) Germanen komen hier toe
De facto: Insijpeling
Acculturaltie = betekent dat er een vermenging is vd bevolking (= huidige
migratiestromingen) – Germanen komen met hun achterlijke cultuur die zich aanpassen aan
het romeins systeem
Hospitalitas = ze w gevraagd
Salische Franken als Romeinse soldaten (a° 359)
Specifiek belangrijk voor ons; Salische Franken (SAL= zout) zitten aan Noordzee
Er naast; Rijn – Franken = Reupaire Franken zitten aan de rijn (RIPA = oever)
allemaal Germaanse stammen
!!! bij ons de Salische franken die de bovenhand hadden en de Salische Franken die gans FR
in hun macht zullen krijgen
Onze gewesten; Frankrijk->
In het Noorden; de Germanen zullen domineren
, In het zuiden zullen dat nog de oorspronkelijke Gallo – Romeinse volken
Kaart dia 3; Germaanse volkstammen
Sal = zout (Salische franken – noordzee)
De belangrijkste leider van de Salische Franken = Clovis -> 500: een groot Frankisch ruijk
uitbouwt
Door onkunde of nalatigheid:
- Centrale staat gaat ten onder; de oude Romeinse gedachte van 1 groot rijk verdwijnt,
ook de gedachte aan 1 sterke leider, het romeins rijk w gekenmerkt door 1 sterke
keizer figuur (hij is de baas van dat zeer groot rijk)
- Bureaucratie = je hebt er ambtenaren die ervoor zorgen dat de staat draait,
magistratuur, infrastructuur, belastingen, recht enz verdwijnen (bij de Germaanse
invallen) - een Germaanse koning die beschouwt zich niet als het hoofd van een
organisatie
De leden van die Romeinse rijksadministratie spelen een rol -> ze beschouwen hun
job niet als een privébezit, maar als een functie ten dienste van het Imperium
Romanum
-> Deze organisatie valt met de germaanse invallen
+ inning vd belastingen -> praktisch probleem!
De vorst moet nu een beroep doen op vrijwillige giften vanwege de nobiles -> hij
trekt het land rond
die eerste Germaanse koninkrijken hebben geen hoofdplaats machtscentrum
is ambulant (=iets niet plaatsgebonden is)
+ niet één Germaanse volk, niet één Germaanse leider (zoals er één in Romeinse
princeps was) het zijn stammen vanuit Noord-Oost Europa :
Ze opereren los van elkaar
Geven weinig blijk aan onderlinge afspraken en publiekrechtelijke structuren
Elke stam heeft zijn eigen koning = hij is de tribale vorst
Ontstaan patrimoniumgedachte = het persoonlijk bezit van een koning, koning
die hun bezit als persoonlijke ruimte/ bezit zien, de romeinse keizers deden dat
niet!
- Christendom niet langer staatsgodsdienst
In latere periode (vnf 300) de Rooms katholieke kerk enorm belangrijk is
In 313; had de keizer rooms katholiek geloof toegelaten
In 380; rooms katholieke kerk als staatsgodsdienst geworden (enig toegelaten)
Ex; rol vd kerk doorheen de cursus
De romeinse eenheidsstaat w vervangen door;
- Stamkoninkrijken
Data ’s;
o Oudheid; x- 500 (romeins recht zal herontdekt w)
o Middeleeuwen; 500 – 1500
o Vroegmoderne tijd; 1500 – 1800
o 1789; groot Europees perspectief
o 1795; de grote veranderingen bij ONS `
Soorten recht:
o Romeins
o Canonieke recht = kerkelijk recht (dicht bij het Romeinse recht)
o Gewoonte recht = Germaanse recht = costumier recht
1. De Germaanse verwoesting en heropbouw
a) Van Romeinen naar Germanen: een publiekrechtelijke
“achteruitgang”?
We maken deel uit vh Romeins rijk, maar dat w verdeeld door Germaanse volksstammen
Symbolisch; 476
Het einde West -Romeinse rijk
Einde Oudheid & beginpunt vd middeleeuwen in West - Europa
Maar bij ons zitten op dat moment al Germaanse volksstammen, zijn geleidelijk aan de Rijn
overgetrokken (komen uit DUI) gebied en beginnen door insijpeling onze volksgewesten te
bevolken
Die stam komt hier toe door militair geweld maar vaak ook een vorm van “ze w gevraagd “,
de romeinen hadden ze gevraagd (extra soldaten nodig) Germanen komen hier toe
De facto: Insijpeling
Acculturaltie = betekent dat er een vermenging is vd bevolking (= huidige
migratiestromingen) – Germanen komen met hun achterlijke cultuur die zich aanpassen aan
het romeins systeem
Hospitalitas = ze w gevraagd
Salische Franken als Romeinse soldaten (a° 359)
Specifiek belangrijk voor ons; Salische Franken (SAL= zout) zitten aan Noordzee
Er naast; Rijn – Franken = Reupaire Franken zitten aan de rijn (RIPA = oever)
allemaal Germaanse stammen
!!! bij ons de Salische franken die de bovenhand hadden en de Salische Franken die gans FR
in hun macht zullen krijgen
Onze gewesten; Frankrijk->
In het Noorden; de Germanen zullen domineren
, In het zuiden zullen dat nog de oorspronkelijke Gallo – Romeinse volken
Kaart dia 3; Germaanse volkstammen
Sal = zout (Salische franken – noordzee)
De belangrijkste leider van de Salische Franken = Clovis -> 500: een groot Frankisch ruijk
uitbouwt
Door onkunde of nalatigheid:
- Centrale staat gaat ten onder; de oude Romeinse gedachte van 1 groot rijk verdwijnt,
ook de gedachte aan 1 sterke leider, het romeins rijk w gekenmerkt door 1 sterke
keizer figuur (hij is de baas van dat zeer groot rijk)
- Bureaucratie = je hebt er ambtenaren die ervoor zorgen dat de staat draait,
magistratuur, infrastructuur, belastingen, recht enz verdwijnen (bij de Germaanse
invallen) - een Germaanse koning die beschouwt zich niet als het hoofd van een
organisatie
De leden van die Romeinse rijksadministratie spelen een rol -> ze beschouwen hun
job niet als een privébezit, maar als een functie ten dienste van het Imperium
Romanum
-> Deze organisatie valt met de germaanse invallen
+ inning vd belastingen -> praktisch probleem!
De vorst moet nu een beroep doen op vrijwillige giften vanwege de nobiles -> hij
trekt het land rond
die eerste Germaanse koninkrijken hebben geen hoofdplaats machtscentrum
is ambulant (=iets niet plaatsgebonden is)
+ niet één Germaanse volk, niet één Germaanse leider (zoals er één in Romeinse
princeps was) het zijn stammen vanuit Noord-Oost Europa :
Ze opereren los van elkaar
Geven weinig blijk aan onderlinge afspraken en publiekrechtelijke structuren
Elke stam heeft zijn eigen koning = hij is de tribale vorst
Ontstaan patrimoniumgedachte = het persoonlijk bezit van een koning, koning
die hun bezit als persoonlijke ruimte/ bezit zien, de romeinse keizers deden dat
niet!
- Christendom niet langer staatsgodsdienst
In latere periode (vnf 300) de Rooms katholieke kerk enorm belangrijk is
In 313; had de keizer rooms katholiek geloof toegelaten
In 380; rooms katholieke kerk als staatsgodsdienst geworden (enig toegelaten)
Ex; rol vd kerk doorheen de cursus
De romeinse eenheidsstaat w vervangen door;
- Stamkoninkrijken
