Circulatie
1. Hart ondersteunende systemen
Als verpleegkundige moet je in staat zijn om:
- Anamnese verslagen
- Medische dossiers te begrijpen
- Operatieverslagen
Daaruit, gedestilleerde, begrijpbare informatie te verstrekken aan:
- De zorgontvanger
- De naasten
- Zorgkundigen, studenten VPK, …
1.1 elektrische ondersteuning
- pacemaker
- ICD (inplantend cardioverter defibrilator)
1.2 mechanische ondersteuning
- Ventrikelfunctie ondersteunen
- Factoren: preload, gecorrigeerd metabolisme
1.3 doelstellingen
tweedelig:
- Verhoogd E-aanbod aan het hart en de algemene circulatie
➔ Verhoging van het bloedvolume
➔ Verhoging zuurstofaanvoer
- De arbeidsbelasting van het hart verminderen
1.4 IABP
=intra aortic balloon pomp
=contrapulsatie techniek
- Fysiologisch:
➔ Bevloeiing van het myocard van het LV tijdens de diastole (tijdens de systole is de
transmurale druk te hoog)
- IABP:
➔ druk in de aorta tijdens de diastole doen stijgen
➔ verhoogde coronaire perfusie
➔ verhoogt zuurstof aanbod in het hart
- De transmurale druk ik het verschil in druk tussen de twee zijden van een wand.
1.4.1 (contra) indicaties
- Indicaties:
➔ Cardiogene shock
➔ Ondersteuning bij een PCI (voor of na angiografie)
➔ Pre-en postOP bij cardiochirurgie
, - Contra indicaties:
➔ Aortaklepinsufficiëntie
➔ Bloed loopt terug in LV
➔ Aorta aneurysma
➔ Ernstige atherosclerose van de aorta
1.5 IABP plaatsing
- Interventionele techniek
- Via a. femoralis
- In aorta
- Instelling door:
- Cardioloog
- VPK-perfusionist
1.6 IABP werking
- https://www.youtube.com/watch?v=naEaPo7PPJE
- Ratio: 1/1, 2/1 ,3/1 ,…
➔ 1/1 = elke systole wordt ondersteund
➔ 2/1= één systole wel, één systole niet ondersteund
- instelling wordt gebruikt om de werking na te gaan
➔ “Weanen”= ontwennen =afbouwen
➔ Ratio verminderen
➔ Ballon volume ↓
1.7 IABP aandachtspunten
- Curve opvolgen
- Insteekplaats controleren
➔ Bloeding, infecties,…
- Bevloeiing lidmaat (zijde insteekpunt sheet)
1.8 VAD
= Ventrikel Assist Device, steunhart
- Bloedcirculatie gedeeltelijk of volledig over te nemen
- Oxygenatie door longfunctie van de zorgontvanger
- (Biventriculaire ondersteuning)
- LVAD= left…
- De medische naam voor een steunhart is Ventricular Assist Device ofwel VAD
- Ventricular= wil zeggen met betrekking tot de ventrikels, de kamers van het hart.
- Assist Device betekent ondersteunings- apparaat.
- Ondersteunt het apparaat uitsluitend de linker hartkamer dan komt er een letter voor de
afkorting en spreekt me van een LVAD: een linker ventricular assist device. In de praktijk
wordt er meestal een linker steunhart geplaatst. Een rechter steunhart, ter ondersteuning
van de rechter hartkamer, wordt zelden geïmplanteerd. W e spreken in dit artikel dan ook
enkel over de implantatie van een linker steunhart.
- Een steunhart is een pomp die in de borstkas op het hart wordt geplaatst en een verbinding
vormt tussen de linker hartkamer en de grote lichaamsslagader (aorta).
, - Het verschil tussen een steunhart en een harttransplantatie is dat die laatste het eigen hart
vervangt, terwijl een steunhart naast het eigen hart functioneert. Met een steunhart blijft
het hart zoveel mogelijk een eigen bijdrage leveren.
- Het hoofddoel van een steunhart is het falende hart ontlasten en te helpen in de
bloedvoorziening van de vitale organen zodat falen van de nieren en lever wordt voorkomen
of hersteld. Door het herstellen van de bloedsomloop hebben patiënten minder last van
hartfalensymptomen en kunnen ze een groot deel van hun dagelijkse activiteiten hervatten.
1.8.1 Indicaties
- Herstel
- Transplant
- Eindtherapie
➔ Patiëntenselectie
Het steunhart wordt in België tot op vandaag alleen ter beschikking gesteld aan patiënten die een
harttransplantatie moeten ondergaan, ter overbrugging van de wachttijd. Patiënten waarbij een
steunhart wordt geïmplanteerd worden dan ook automatisch op de wachtlijst voor
harttransplantatie geplaatst.
In sommige landen mag een steunhart geplaatst worden als alternatief voor een harttransplantatie,
de zogenaamde ‘destination therapy’. Deze patiënten krijgen geen harttransplantatie en worden
levenslang behandeld met het steunhart
Iemand komt in aanmerking voor een steunhart als men in een eindstadium van een hartziekte
verkeert met ernstige klachten en een slechte levensverwachting en waarbij alle behandelopties zijn
bekeken of toegepast
Omdat het steunhart momenteel alleen vergoed wordt als brug naar transplantatie, vindt er eerst
een evaluatie plaats voor harttransplantatie. De zorgverleners die verantwoordelijk zijn voor het
harttransplantatieprogramma maken een zorgvuldige afweging tussen alle factoren die de kans op
succes verhogen dan wel verkleinen, alvorens tot een behandelingsadvies te komen
Het harttransplantatieteam bekijkt ook of de plaatsing van een steunhart mogelijk is. Belangrijke
factoren hierbij zijn de rechterkamerfunctie, aortaklepfunctie en de longdruk, infecties,
stollingsstoornissen en de voedingstoestand van de patiënt. Er wordt ook bekeken of de patiënt
psychisch in staat is om met het steunhart te leven.
Visuele en auditieve beperkingen kunnen ook een obstakel vormen in de verzorging van het
steunhart, tenzij er sprake is van een vrijwel continue aanwezigheid van een mantelzorger
1.8.2 VAD: onderdelen
1= instroombuis ter hoogte van linker hartkamer
2=pomp
3
3=uitstroombuis in de grote lichaamsslagader
1
2
, 1.8.3 VAD: materiaal
- De eerste generatie steunharten was pulsatiel, dat wil zeggen met een boven- en een
onderdruk (systolisch-diastolisch) en hadden kunstkleppen om ervoor te zorgen dat het
bloed in 1 richting stroomde. Deze pulsatiele steunharten worden vandaag niet meer
gebruikt.
- De huidige generatie steunharten laten het bloed continu circuleren door het gebruik van
een inwendige motor. Deze ‘continue flow’-steunharten veroorzaken een continue
bloedstroom zonder polsgolf, ze zijn dus niet-pulsatiel [10]. De belangrijkste voordelen van
deze continue-flow pomp is dat deze kleiner, stiller en gemakkelijker te implanteren is dan
de pulsatiele pompen. De continue flow pomp gaat ook langer mee dan de eerste generatie
pompen [3,6,9].
- De twee meest gebruikte steunharttypes op dit moment zijn de HeartMate-II (Thoratec Corp)
en de HeartW are HVAD (HeartWare International) [6].
- Afhankelijk van het type steunhart wordt de pomp geplaatst
1= instroombuis ter hoogte van
linker hartkamer
2=pomp
3=uitstroombuis in de grote
lichaamsslagader
1.8.4 VAD: complicaties
- Vroegtijdige problemen:
➔ bloeding in de borstholte
➔ rechter hartfalen
- Problemen die later kunnen optreden:
➔ Bloeding op een andere plaats dan in de borstholte
➔ Infectie
➔ Beroerte
➔ Ritmestoornissen
➔ Falen van de steunhartwerking
Bloeding
- De implantatie van een steunhart vereist hoge dosissen bloedverdunning terwijl de patiënt
aan de hart-longmachine gekoppeld is. Dit gegeven, samen met het feit dat de er een incisie
gemaakt wordt in de borstholte en de buik en dat patiënten vaak in een slechte
voedingstoestand zijn op het ogenblik van de operatie, verhoogt het risico op vroegtijdige
bloeding. Bij de meeste patiënten kan dit onder controle gehouden worden door het
1. Hart ondersteunende systemen
Als verpleegkundige moet je in staat zijn om:
- Anamnese verslagen
- Medische dossiers te begrijpen
- Operatieverslagen
Daaruit, gedestilleerde, begrijpbare informatie te verstrekken aan:
- De zorgontvanger
- De naasten
- Zorgkundigen, studenten VPK, …
1.1 elektrische ondersteuning
- pacemaker
- ICD (inplantend cardioverter defibrilator)
1.2 mechanische ondersteuning
- Ventrikelfunctie ondersteunen
- Factoren: preload, gecorrigeerd metabolisme
1.3 doelstellingen
tweedelig:
- Verhoogd E-aanbod aan het hart en de algemene circulatie
➔ Verhoging van het bloedvolume
➔ Verhoging zuurstofaanvoer
- De arbeidsbelasting van het hart verminderen
1.4 IABP
=intra aortic balloon pomp
=contrapulsatie techniek
- Fysiologisch:
➔ Bevloeiing van het myocard van het LV tijdens de diastole (tijdens de systole is de
transmurale druk te hoog)
- IABP:
➔ druk in de aorta tijdens de diastole doen stijgen
➔ verhoogde coronaire perfusie
➔ verhoogt zuurstof aanbod in het hart
- De transmurale druk ik het verschil in druk tussen de twee zijden van een wand.
1.4.1 (contra) indicaties
- Indicaties:
➔ Cardiogene shock
➔ Ondersteuning bij een PCI (voor of na angiografie)
➔ Pre-en postOP bij cardiochirurgie
, - Contra indicaties:
➔ Aortaklepinsufficiëntie
➔ Bloed loopt terug in LV
➔ Aorta aneurysma
➔ Ernstige atherosclerose van de aorta
1.5 IABP plaatsing
- Interventionele techniek
- Via a. femoralis
- In aorta
- Instelling door:
- Cardioloog
- VPK-perfusionist
1.6 IABP werking
- https://www.youtube.com/watch?v=naEaPo7PPJE
- Ratio: 1/1, 2/1 ,3/1 ,…
➔ 1/1 = elke systole wordt ondersteund
➔ 2/1= één systole wel, één systole niet ondersteund
- instelling wordt gebruikt om de werking na te gaan
➔ “Weanen”= ontwennen =afbouwen
➔ Ratio verminderen
➔ Ballon volume ↓
1.7 IABP aandachtspunten
- Curve opvolgen
- Insteekplaats controleren
➔ Bloeding, infecties,…
- Bevloeiing lidmaat (zijde insteekpunt sheet)
1.8 VAD
= Ventrikel Assist Device, steunhart
- Bloedcirculatie gedeeltelijk of volledig over te nemen
- Oxygenatie door longfunctie van de zorgontvanger
- (Biventriculaire ondersteuning)
- LVAD= left…
- De medische naam voor een steunhart is Ventricular Assist Device ofwel VAD
- Ventricular= wil zeggen met betrekking tot de ventrikels, de kamers van het hart.
- Assist Device betekent ondersteunings- apparaat.
- Ondersteunt het apparaat uitsluitend de linker hartkamer dan komt er een letter voor de
afkorting en spreekt me van een LVAD: een linker ventricular assist device. In de praktijk
wordt er meestal een linker steunhart geplaatst. Een rechter steunhart, ter ondersteuning
van de rechter hartkamer, wordt zelden geïmplanteerd. W e spreken in dit artikel dan ook
enkel over de implantatie van een linker steunhart.
- Een steunhart is een pomp die in de borstkas op het hart wordt geplaatst en een verbinding
vormt tussen de linker hartkamer en de grote lichaamsslagader (aorta).
, - Het verschil tussen een steunhart en een harttransplantatie is dat die laatste het eigen hart
vervangt, terwijl een steunhart naast het eigen hart functioneert. Met een steunhart blijft
het hart zoveel mogelijk een eigen bijdrage leveren.
- Het hoofddoel van een steunhart is het falende hart ontlasten en te helpen in de
bloedvoorziening van de vitale organen zodat falen van de nieren en lever wordt voorkomen
of hersteld. Door het herstellen van de bloedsomloop hebben patiënten minder last van
hartfalensymptomen en kunnen ze een groot deel van hun dagelijkse activiteiten hervatten.
1.8.1 Indicaties
- Herstel
- Transplant
- Eindtherapie
➔ Patiëntenselectie
Het steunhart wordt in België tot op vandaag alleen ter beschikking gesteld aan patiënten die een
harttransplantatie moeten ondergaan, ter overbrugging van de wachttijd. Patiënten waarbij een
steunhart wordt geïmplanteerd worden dan ook automatisch op de wachtlijst voor
harttransplantatie geplaatst.
In sommige landen mag een steunhart geplaatst worden als alternatief voor een harttransplantatie,
de zogenaamde ‘destination therapy’. Deze patiënten krijgen geen harttransplantatie en worden
levenslang behandeld met het steunhart
Iemand komt in aanmerking voor een steunhart als men in een eindstadium van een hartziekte
verkeert met ernstige klachten en een slechte levensverwachting en waarbij alle behandelopties zijn
bekeken of toegepast
Omdat het steunhart momenteel alleen vergoed wordt als brug naar transplantatie, vindt er eerst
een evaluatie plaats voor harttransplantatie. De zorgverleners die verantwoordelijk zijn voor het
harttransplantatieprogramma maken een zorgvuldige afweging tussen alle factoren die de kans op
succes verhogen dan wel verkleinen, alvorens tot een behandelingsadvies te komen
Het harttransplantatieteam bekijkt ook of de plaatsing van een steunhart mogelijk is. Belangrijke
factoren hierbij zijn de rechterkamerfunctie, aortaklepfunctie en de longdruk, infecties,
stollingsstoornissen en de voedingstoestand van de patiënt. Er wordt ook bekeken of de patiënt
psychisch in staat is om met het steunhart te leven.
Visuele en auditieve beperkingen kunnen ook een obstakel vormen in de verzorging van het
steunhart, tenzij er sprake is van een vrijwel continue aanwezigheid van een mantelzorger
1.8.2 VAD: onderdelen
1= instroombuis ter hoogte van linker hartkamer
2=pomp
3
3=uitstroombuis in de grote lichaamsslagader
1
2
, 1.8.3 VAD: materiaal
- De eerste generatie steunharten was pulsatiel, dat wil zeggen met een boven- en een
onderdruk (systolisch-diastolisch) en hadden kunstkleppen om ervoor te zorgen dat het
bloed in 1 richting stroomde. Deze pulsatiele steunharten worden vandaag niet meer
gebruikt.
- De huidige generatie steunharten laten het bloed continu circuleren door het gebruik van
een inwendige motor. Deze ‘continue flow’-steunharten veroorzaken een continue
bloedstroom zonder polsgolf, ze zijn dus niet-pulsatiel [10]. De belangrijkste voordelen van
deze continue-flow pomp is dat deze kleiner, stiller en gemakkelijker te implanteren is dan
de pulsatiele pompen. De continue flow pomp gaat ook langer mee dan de eerste generatie
pompen [3,6,9].
- De twee meest gebruikte steunharttypes op dit moment zijn de HeartMate-II (Thoratec Corp)
en de HeartW are HVAD (HeartWare International) [6].
- Afhankelijk van het type steunhart wordt de pomp geplaatst
1= instroombuis ter hoogte van
linker hartkamer
2=pomp
3=uitstroombuis in de grote
lichaamsslagader
1.8.4 VAD: complicaties
- Vroegtijdige problemen:
➔ bloeding in de borstholte
➔ rechter hartfalen
- Problemen die later kunnen optreden:
➔ Bloeding op een andere plaats dan in de borstholte
➔ Infectie
➔ Beroerte
➔ Ritmestoornissen
➔ Falen van de steunhartwerking
Bloeding
- De implantatie van een steunhart vereist hoge dosissen bloedverdunning terwijl de patiënt
aan de hart-longmachine gekoppeld is. Dit gegeven, samen met het feit dat de er een incisie
gemaakt wordt in de borstholte en de buik en dat patiënten vaak in een slechte
voedingstoestand zijn op het ogenblik van de operatie, verhoogt het risico op vroegtijdige
bloeding. Bij de meeste patiënten kan dit onder controle gehouden worden door het
