Summary
Samenvatting protocol ERWD
- Course
- Institution
Samenvatting van het protocol ernstige rekenwiskunde problemen en dyscalculie, behorende bij het onderdeel Rekenen van het vak Leer- en Onderwijsproblemen 1
[Show more]
4 reviews
By: nathalieurbanus • 6 year ago
By: a199421 • 7 year ago
By: marleenkas • 7 year ago
By: maaikei • 8 year ago
Seller
Follow
Araaanka
Reviews received
Content preview
Protocol Ernstige Reken Wiskundeproblemen en DyscalculieLees de samenvatting blz 15-20
H1 Visie en uitgangspunten
1.1 Visie
Dit protocol is ontwikkeld in het kader van Passend Onderwijs: elke leerling onderwijs aanbieden dat
aansluit bij zijn/haar mogelijkheden.
Passend onderwijs begint bij goed onderwijs. Leraar = professional heeft kennis van de
ontwikkelingen van leerlingen in het algemeen en rekenwiskundige ontwikkeling van leerlingen.
1.2 Uitgangpunten
Functionele gecijferdheid = het doel.
De uitgangspunten zijn:
1. Functionele gecijferdheid: adequaat handelen in functionele, dagelijkse situaties.
Horizontaal mathematiseren = vertaalslag van een rekenwiskundig probleem in een praktische,
functionele situatie naar een rekenwiskundige activiteit.
Rekenen = tool om in de maatschappij goed te kunnen functioneren.
2. Ontwikkeling van rekenwiskundige concepten als fundament
Het begrijpen van rekenwiskundige concepten verbanden er tussen zien.
- begrijpen relaties tussen maateenheden binnen het metriek stelsel
- inzicht hebben in het systeem van rekenen met geld
- begrijpen van het systeem van klokkijken en de kalender
- begrijpen dat breuken en procenten iets met elkaar te maken hebben.
Onbegrepen procedures leiden tot fragmentarische kennis, gebrekkige concepten en misconcepties
grotere kans op fouten.
Verticaal mathematiseren = proces van toenemende formalisering, semantisering en
conceptontwikkeling.
3. Ieder kind is anders
Kinderen hebben van nature een bepaalde gevoeligheid voor het ontwikkelen van rekenkennis, maar
verschillen in de mate.
SES van een gezin is een belangrijke factor voor de rekenwiskundige ontwikkeling van het kind.
4. Afstemming van het onderwijsaanbod op de onderwijsbehoeften van de leerling
Elke stap bouwt voor op eerder verworven inzichten, kennis & vaardigheden.
Onvoldoende of onjuiste afstemming brengt het proces van leren tot stilstand en kan leiden tot stagnatie
van de ontwikkeling.
Begrijpen van de structuur van getallen en eigenschapen van bewerkingen = belangrijke voorwaarde om
tot een goede rekenwiskundige ontwikkeling te komen.
5. Onderscheid tussen ernstige rekenwiskunde-problemen en dyscalculie in de praktijk erg lastig
Ernstige rekenwiskunde-problemen: onvoldoende afstemming tussen onderwijs en onderwijsbehoeften
Dyscalculie: ernstige rekenwiskunde-problemen ontstaan ondanks deskundige begeleiding en zorgvuldige
pogingen tot afstemming en hardnekkig blijken. kindkenmerken zijn waarschijnlijk de oorzaak.
Hardnekkig = geen vooruitgang na max. een half jaar intensieve deskundige begeleiding.
,In het onderwijs hebben we gradaties van problemen:
1. De normale, vrijwel ongestoorde ontwikkeling, waarbij de leerling voldoende baat heeft bij
het standaard onderwijsaanbod.
2. Een ontwikkeling met geringe rekenwiskunde-problemen, die op te lossen zijn binnen de
school met gerichte begeleiding.
3. Een ontwikkeling met ernstige rekenwiskunde-problemen, die in principe op te lossen zijn
met intensieve begeleiding binnen de school
4. Een ontwikkeling met ernstige en hardnekkige rekenwiskunde-problemen, die in principe te
begeleiden zijn binnen de school, eventueel met externe ondersteuning dyscalculie.
6. Vroegtijdige signalering en onderkenning
Voorkomen = beter dan genezen. Vanaf de tweede helft van groep 5 of aan het begin van groep 5
groter beroep gedaan op het redeneren op basis van getalnetwerken. Pas dan worden de rekenwiskunde-
problemen echt zichtbaar.
7. Diagnosticerend onderwijzen en handelingsgerichte diagnostiek
Goed rekenwiskunde-onderwijs = continu proces van observeren, analyseren en afstemmen.
Diagnosticerend onderwijzen = manier van lesgeven die voortdurend inspeelt op wat de leerlingen doen
en zeggen.
Het protocol biedt twee modellen om leerprocessen van leerlingen te observeren en analyseren:
> Handelingsmodel
> Drieslagmodel
HGD biedt aanknopingspunten voor begeleiding van de leerling na diagnostisch onderzoek.
systematische aanpak.
8. Resultaatgerichte begeleiding.
De totale ontwikkeling van het kind staat centraal. individueel handelingsplan met
ontwikkelingsdoelen en rekenwiskundige doelen.
Doelen op lange termijn, korte termijn en doelen per les.
1.3 Doel: waar mogelijk preventie, waar nodig zorg
Door de optimale afstemming van onderwijsaanbod op onderwijsbehoeften van alle leerlingen na te
streven krijgen zowel preventie als interventie een handelingsgericht karakter.
Het protocol biedt handreikingen en richtlijnen voor het handelen van de leraar, de rekenexpert en de
extern deskundige.
Doel van het protocol:
- bieden van passend rekenwiskunde-onderwijs aan alle leerlingen
- het bieden van handreikingen voor de preventie van rekenwiskunde-problemen
- het bieden van handreikingen en richtlijnen om problemen in de rekenwiskundige
ontwikkeling vroegtijdig te signaleren en te verhelpen
- het verhogen van de kwaliteit van de begeleiding van leerlingen met (ernstige) rekenwiskunde
problemen of dyscalculie
- alle leerlingen te brengen tot een passend, acceptabel niveau van functionele gecijferdheid.
H2 Achtergronden, afbakening en plaatsbepaling
2.1 Leren in interactie
,Elk kind is in ontwikkeling: voortdurend in verandering.
Leren ontstaat doordat de situatie waarin het kind verkeert beïnvloed wordt door het kind zelf of door
zijn omgeving. Leren is een interactief proces leren door ervaring.
Onderwijs = dynamisch systeem. Leren is dus ook een dynamisch systeem, afhankelijk van verschillende
beschikbare groeibronnen (instructie, beschikbare informatie, hulp etc.)
Belangrijk kenmerk dynamisch systeem = iteratief karakter: gedrag van kind wordt bepaald door
voorafgaan gedrag van ouder/leraar en wordt ook weer gevolgd door gedrag van hen.
Bij sommige kinderen verloopt dit proces niet zo vanzelfsprekend. Sociaal-emotionele en cognitieve
kindkenmerken kunnen het kind in zijn ontwikkeling belemmeren.
Doordat altijd meerdere leerlingen in een groep zijn is het leren in de schoolsituatie een complex
dynamisch systeem. “Normaal” en “gemiddeld” zijn daarbij de norm. Bepaalde leerlingen worden dus
gezien als “abnormaal” en “uitzonderlijk”.
Soms is het niet wenselijk om naar gemiddelden te kijken, maar naar de unieke ontwikkeling van de
leerling zelf.
De oorzaken zijn nu nog steeds niet bekend.
Daar waar het kind zwak is moet de omgeving sterk zijn compenserend! Dat is in feite de essentie van
Passend onderwijs.
Leerlingen met rekenwiskunde-problemen komen in een vicieuze cirkel.
2.2 Ontwikkelingen binnen de neurowetenschappen
Verschillende theorieën op zoek naar een bepaald hersengebied. Maar er zijn ook onderzoekers die
de plasticiteit van de hersenen benadrukken.
Butterworth: numerosity = gevoeligheid voor ontwikkelen van getalsystemen. bepaalde
hersengebieden worden wel of niet geprikkeld.
Dahaene: kinderen ontwikkelen vanaf de geboorte een mental toolkit voor het ontwikkelen van
getalbegrip. (in de intrapariëtale groeve).
Onderzoek: bij dyscalculie is de intrapariëtale groeve is niet goed ontwikkeld en minder actief.
Er zijn ook onderzoekers die benadrukken dat bij kinderen met dyscalculie het gehele neutrale netwerk
zwakkere activiteit laat zien.
Maar zijn dit oorzaken of gevolgen? Andere hersengebieden hebben mogelijk de taken op zich genomen.
= plasticiteit!!
, 2.3 Ontwikkelingen binnen de orthopedagogiek
Factoren die de ontwikkeling van het kind beïnvloeden staan centraal.
Onderscheid rekenproblemen en rekenstoornissen:
> Problemen: horen bij het ontwikkelingsproces en zijn dus normaal
> Stoornis: onoplosbare problemen. Ernstig.
Dyscalculie: stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen met het leren en vlot/accuraat
oproepen/toepassen van reken-/wiskundekennis. Het onthouden van feiten en afspraken komt niet of
onvoldoende tot stand.
Dyscalculie kan een erfelijke basis hebben. Het komt voor bij 2 à 3 % van de bevolking.
Leseman: 2 systemen voor leren:
- globale herkenning van aantallen = analoge niet-exacte rekensysteem.
- verbaal systeem: benoemen van aantallen.
Verklaring voor ontstaan rekenwiskunde-problemen = integratie van analoge niet-exacte systeem met het
verbale systeem niet goed tot stand gekomen.
Uit onderzoek blijkt dat kinderen helemaal niet zo ervaringen opdoen met hoeveelheden en rekenen.
Vooral niet bij gezinnen met lage SES.
Kinderen met taalproblemen lopen ook het risico om ernstige rekenwiskunde-problemen te krijgen,
vanwege de rol van taal bij het rekenen.
Leerproblemen zijn niet direct te herleiden tot beschadigingen of afwijkingen in specifieke modulen
voor hogere cognitieve & taalfuncties. Het uiteindelijke effect staat niet los van de omgeving.
Er is geen principieel verschil tussen ernstige leerproblemen met een genetisch-biologische achtergrond
en leerproblemen met een culturele oorzaak.
Huidig onderzoek binnen orthopedagogiek: gericht op rol van werkgeheugen en executieve functies
(aansturen van handelen van individu).
Inhibitie: uitschakelen van afleidende info
Shifting: eerst gebruikte info opslaan in werkgeheugen en vervolgens relevante info uit het lange termijn
geheugen oproepen (retrieval).
Updating: tijdelijk info geordend opslaan en die vervolgens weer kunnen gebruiken.
Rekenwiskunde-problemen kunnen ontstaan door overbelasting van het werkgeheugen.
2.4 Ontwikkelingen binnen de vakdidactiek
Vakdidactiek: ontwikkelen van goed rekenonderwijs.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Araaanka. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.70. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now