Aangepaste bewegingsactiviteiten m.i.v. didactiek
1. Cerebrale parese (CP)
Wat is CP?
o Cerebral palsy (CP) is een niet-progressief letsel van het brein, dat voorkomt vóór,
tijdens of net na de geboorte en dat een invloed heeft op de normale ontwikkeling
van het brein.
o CP ontstaat door letsels aan die delen van het brein die de spiertonus, reflexen,
houding en beweging controleren.
o De gevolgen voor de spiertonus en reflexen hangen af van de locatie en de ernst van
het letsel en zijn afhankelijk van persoon tot persoon.
o In ontwikkelde landen komt CP bij 1,5 tot 5 kinderen op 1000 voor.
Oorzaken
o Schade aan delen van het brein die bewegingen controleren (bewegingssensoren)
Motorische cortex
Basale ganglia
Cerebellum (=hersenen)
o Door:
Een te kort aan O2
Een infectie
o Bewegingscentra
Evenwicht
Reflexen
houdingen
coördinatie
o Palsy = spierzwakte, functieverlies
Ernst van de beperking: GMFCS (Gross Hotor Function Classification System)
o = heel divers: van stappen tot elektrische rolstoel
o = afhankelijk van ernst en locatie van het letsel.
o Grote verscheidenheid: van zeer mild tot zeer ernstig
o Mild: problemen met coördinatie, zijn niet zo snel
o Ernstig: problemen met houding, niet zelf rolstoel aandrijven, voor alles hulp nodig
, Oorzaken
o = permanent maar niet-progressief letsel van het brein
o vóór, tijdens of net na de geboorte
o invloed op de normale ontwikkeling van het brein.
o Prenataal
Gemuteerde gen
Infectie
- Toxoplasmose
- Other
- Rubella
- CMV
- Herpesvirus
Placenta inefficiëntie
- Placenta geeft te weinig O2 aan baby
Vroeggeboren
- Gevoelige hersenen en schedel
o Perinataal
Infectie
- TORCH
O2 tekort door navelstreng rond nek
o Postnataal
Accident
- bv auto ongeluk
Infectie
- bacterie
O2 tekort
- Verdrinking
, Spastische CP = “stiff”
o Schade aan motorische cortex/piramidale banen
Zorgt voor controleren, plannen en het maken van bewegingen
o Gekenmerkt door hypertonie van de spieren
o Ernst
= meest voorkomende vorm van CP (70-80%)
= afhankelijk van welke en hoeveel lichaamsdelen zijn aangetast.
o Vormen
Schaarlopen
- Endorotatie van de benen (knieën overlappen elkaar)
- Spieren ontspannen tijdens paartrijden
Teenlopen
Halfzijding => hemiplegie
Volledig => quadriplegie
Dyskinetische CP = “onvrijwillige bewegingen” (6%)
o Schade aan basale ganglia
Zorgt voor het starten van bewegingen en inhiberen van onwillekeurige
bewegingen
o Verloopt extrapiramidaal
o Onvrijwillige bewegingen (gebeuren random)
Draaien
Knijpen/grijpen
Verergeren wanneer een persoon stress, van streek of bang is
Verminderen wanneer de persoon slaapt
, Ataxie = “Shaky” (onstabiele bewegingen) (5%)
o Schade aan het cerebellum
Moeilijkheden om voorwerpen te nemen, bewegingen te controleren,
evenwicht
o Dikwijls wijdbeens stappen, soms moeilijkheden met praten, slikken, …
o Invloed op evenwicht en houding
Spectrum van de beperking
o Afhankelijk van:
Hoeveel lichaamsdelen beschadigd zijn
In welke mate ze beschadigd zijn
2. Cerebral Palsy en Sport?
Verstoorde bewegingspatronen
o Normale ontwikkeling vindt niet plaats
Primitieve reacties
Totale bewegingspatronen afbreken
Het construeren van gedifferentieerde bewegingspatronen
Evenwichtsreacties
o Abnormale ontwikkeling treedt op
Soort tonusregeling
- Spasticiteit
- Dyskinesie
- Ataxie
Topografisch
- Quadriplegie, hemiplegie
Specifieke pathologische reflexen
- ATNR, STNR
- Positieve ondersteuningsreflex
1. Cerebrale parese (CP)
Wat is CP?
o Cerebral palsy (CP) is een niet-progressief letsel van het brein, dat voorkomt vóór,
tijdens of net na de geboorte en dat een invloed heeft op de normale ontwikkeling
van het brein.
o CP ontstaat door letsels aan die delen van het brein die de spiertonus, reflexen,
houding en beweging controleren.
o De gevolgen voor de spiertonus en reflexen hangen af van de locatie en de ernst van
het letsel en zijn afhankelijk van persoon tot persoon.
o In ontwikkelde landen komt CP bij 1,5 tot 5 kinderen op 1000 voor.
Oorzaken
o Schade aan delen van het brein die bewegingen controleren (bewegingssensoren)
Motorische cortex
Basale ganglia
Cerebellum (=hersenen)
o Door:
Een te kort aan O2
Een infectie
o Bewegingscentra
Evenwicht
Reflexen
houdingen
coördinatie
o Palsy = spierzwakte, functieverlies
Ernst van de beperking: GMFCS (Gross Hotor Function Classification System)
o = heel divers: van stappen tot elektrische rolstoel
o = afhankelijk van ernst en locatie van het letsel.
o Grote verscheidenheid: van zeer mild tot zeer ernstig
o Mild: problemen met coördinatie, zijn niet zo snel
o Ernstig: problemen met houding, niet zelf rolstoel aandrijven, voor alles hulp nodig
, Oorzaken
o = permanent maar niet-progressief letsel van het brein
o vóór, tijdens of net na de geboorte
o invloed op de normale ontwikkeling van het brein.
o Prenataal
Gemuteerde gen
Infectie
- Toxoplasmose
- Other
- Rubella
- CMV
- Herpesvirus
Placenta inefficiëntie
- Placenta geeft te weinig O2 aan baby
Vroeggeboren
- Gevoelige hersenen en schedel
o Perinataal
Infectie
- TORCH
O2 tekort door navelstreng rond nek
o Postnataal
Accident
- bv auto ongeluk
Infectie
- bacterie
O2 tekort
- Verdrinking
, Spastische CP = “stiff”
o Schade aan motorische cortex/piramidale banen
Zorgt voor controleren, plannen en het maken van bewegingen
o Gekenmerkt door hypertonie van de spieren
o Ernst
= meest voorkomende vorm van CP (70-80%)
= afhankelijk van welke en hoeveel lichaamsdelen zijn aangetast.
o Vormen
Schaarlopen
- Endorotatie van de benen (knieën overlappen elkaar)
- Spieren ontspannen tijdens paartrijden
Teenlopen
Halfzijding => hemiplegie
Volledig => quadriplegie
Dyskinetische CP = “onvrijwillige bewegingen” (6%)
o Schade aan basale ganglia
Zorgt voor het starten van bewegingen en inhiberen van onwillekeurige
bewegingen
o Verloopt extrapiramidaal
o Onvrijwillige bewegingen (gebeuren random)
Draaien
Knijpen/grijpen
Verergeren wanneer een persoon stress, van streek of bang is
Verminderen wanneer de persoon slaapt
, Ataxie = “Shaky” (onstabiele bewegingen) (5%)
o Schade aan het cerebellum
Moeilijkheden om voorwerpen te nemen, bewegingen te controleren,
evenwicht
o Dikwijls wijdbeens stappen, soms moeilijkheden met praten, slikken, …
o Invloed op evenwicht en houding
Spectrum van de beperking
o Afhankelijk van:
Hoeveel lichaamsdelen beschadigd zijn
In welke mate ze beschadigd zijn
2. Cerebral Palsy en Sport?
Verstoorde bewegingspatronen
o Normale ontwikkeling vindt niet plaats
Primitieve reacties
Totale bewegingspatronen afbreken
Het construeren van gedifferentieerde bewegingspatronen
Evenwichtsreacties
o Abnormale ontwikkeling treedt op
Soort tonusregeling
- Spasticiteit
- Dyskinesie
- Ataxie
Topografisch
- Quadriplegie, hemiplegie
Specifieke pathologische reflexen
- ATNR, STNR
- Positieve ondersteuningsreflex