MBA Bedrijfsadministratie
Inhoud
Deel 1; In- en verkopen van goederen en grondstoffen.........................................................................2
Hoofdstuk 1; Het boekhoudkundig proces in grote lijnen..................................................................2
Hoofdstuk 2; Boekingen van inkopen – waardering voorraad tegen inkoopprijs...............................4
Hoofdstuk 3; Boekingen van verkopen – waardering voorraad tegen inkoopprijs.............................8
Boek geschreven door A. Lammers.
1
, MBA Bedrijfsadministratie
Deel 1; In- en verkopen van goederen en grondstoffen
Hoofdstuk 1; Het boekhoudkundig proces in grote lijnen
Een bedrijf is een organisatie van mensen en middelen met als doel het leveren van producten of het
verlenen van diensten aan andere organisaties of particulieren. Het belangrijkste doel van een
administratie is dat, indien gegevens systematisch verzameld, vastgelegd en verwerkt worden in de
administratie, informatie beschikbaar komt waarmee:
verantwoording afgelegd kan worden aan de leiding van het bedrijf;
De leiding het bedrijf goed kan besturen, laten functioneren en beheersen.
Twee belangrijke overzichten binnen de financiële huishouding van het bedrijf zijn de balans en de
winst- en verliesrekening. De balans is een overzicht van bezittingen, schulden en eigen vermogen op
een bepaald moment. De balans is altijd in evenwicht. Bezittingen worden ook wel kapitaal of activa
genoemd.
Productiemiddelen kunnen bestaan uit duurzame productiemiddelen en niet duurzame
productiemiddelen. De stelregel is dat duurzame productiemiddelen over het algemeen langer
meegaan dan een jaar (bedrijfsgebouwen, inventaris en vervoermiddelen) en niet duurzame
productiemiddelen minder dan een jaar (voorraden, effecten en liquide middelen).
Het eigen vermogen kan berekend worden door:
Eigen vermogen = totale bezittingen – totale schulden
Eigen vermogen = totale activa – totale schulden
De winst-en-verliesrekening is een overzicht van baten en lasten over een bepaalde periode en
wordt ook wel een exploitatierekening of resultatenrekening genoemd. Baten zijn de werkelijke
opbrengsten en andere voordelen uit onderneming die leiden tot een toename van het eigen
vermogen. Lasten zijn de werkelijke kosten en verliezen van een onderneming die leiden tot een
afname van het eigen vermogen.
Boeking
Financieel feit debet of Toelichting
credit
Toename van bezit Debet Bezittingen staan debet op de balans
Afname van bezit Credit
Toename van schuld Credit Schulden staan credit op de balans
Afname van schuld Debet
Toename van eigen
vermogen Credit eigen vermogen staat credit op de balans
Afname van eigen vermogen Debet
Boeken van kosten Debet Kosten staan debet op de winst-en-verliesrekening
Opbrengsten staan credit op de winst-en-
Boeken van opbrengsten Credit verliesrekening (over het algemeen)
2
, MBA Bedrijfsadministratie
Rubieknummer Omschrijving Balans of winst-en-verliesrekening?
Vaste activa, eigen vermogen,
0 voorzieningen en lang vreemd Balans
vermogen
Vorderingen, liquide middelen, kort
1 Balans
vreemd vermogen
2 Controlerende tussenrekeningen Balans
3 Voorraad grond- en hulpstoffen Balans
4 Directie en indirecte kosten Winst-en-verliesrekening
5 indirecte kosten Winst-en-verliesrekening
6 Fabricageafdeling Winst-en-verliesrekening
Voorraad gereed product en producten
7 in bewerking/Voorraad Balans
handelsgoederen
8 Verkoopafdeling Winst-en-verliesrekening
9 Periodewinst Winst-en-verliesrekening
‘permanence de l’inventaire, des profits et des pertes’ = een voortdurend overzicht van bezittingen,
schulden, winsten en verliezen.
De boekhoudprincipes zijn:
1. Het realisatieprincipe;
2. Het matchingprincipe;
3. Het voorzichtigheidsprincipe;
4. Het stelselmatigheidsprincipe;
3
, MBA Bedrijfsadministratie
Hoofdstuk 2; Boekingen van inkopen – waardering voorraad tegen
inkoopprijs
Een handelsonderneming is een bedrijf dat goederen in- en verkoopt zonder iets te veranderen aan
het goed zelf. Productiebedrijven kopen grondstoffen in en met de inzet van arbeid en
productiemiddelen maken zij hier een product van.
De waardering van de voorraad handelsgoederen op de balans vindt plaats tegen de verkrijgingsprijs
en die bestaat uit de inkoopprijs plus de bijkomende kosten (zoals invoerrechten en transport).
Kwantumkortingen en rabatten met betrekking tot de inkoop worden in mindering gebracht op de
inkoopprijs.
Zodra de handelsgoederen worden verkocht, wordt de verkrijgingsprijs in de winst-en-
verliesrekening als ‘inkoopwaarde van de omzet’ opgenomen. Bij fungibele goederen (goederen die
onderling verwisselbaar zijn) kan voor de waardering van de voorraad worden gekozen uit de
volgende methoden
1. fifo (first in first out): wat als eerst binnenkomt, wordt ook weer als eerste verkocht.
2. lifo (last in first out): het goed dat het laatst is ingekocht, wordt ook weer als eerste verkocht.
3. gemiddelde inkoopprijzen: bij elke nieuwe aankoop wordt op basis van de aanwezige
voorraad een nieuwe gemiddelde inkoopprijs berekend.
Contante inkopen:
700 Voorraad handelsgoederen (inkoopprijs) € 100,00
170 Te verrekenen OB € 21,00
aan 100 Kas (inkoopprijs inclusief OB) € 121,00
Inkopen op rekening:
700 Voorraad handelsgoederen (inkoopprijs) € 550,00
170 Te verrekenen OB € 115,50
aan 140 Crediteuren (inkoopprijs inclusief OB) € 665,50
Wanneer de inkoopfactuur is betaald wordt de volgende journaalpost gemaakt in het bankboek
140 Crediteuren € 665,50
aan 110 Bank € 665,50
Op deze manier loopt de post crediteuren af en is er geen openstaand saldo betreffende die
inkoopfactuur.
Wanneer in een opgave staat ‘Op 3 juni bestelt de handelsonderneming…’ wordt er nog géén
journaalpost gemaakt! De journaalpost wordt pas gemaakt nadat de inkoopfactuur en/of het product
wordt geleverd.
Bij ontvangst van een creditnota wordt bovenstaande journaalpost precies andersom geboekt.
140 Crediteuren € 665,50
aan 170 Te verrekenen OB € 115,50
aan 700 Voorraad handelsgoederen € 550,00
4
Inhoud
Deel 1; In- en verkopen van goederen en grondstoffen.........................................................................2
Hoofdstuk 1; Het boekhoudkundig proces in grote lijnen..................................................................2
Hoofdstuk 2; Boekingen van inkopen – waardering voorraad tegen inkoopprijs...............................4
Hoofdstuk 3; Boekingen van verkopen – waardering voorraad tegen inkoopprijs.............................8
Boek geschreven door A. Lammers.
1
, MBA Bedrijfsadministratie
Deel 1; In- en verkopen van goederen en grondstoffen
Hoofdstuk 1; Het boekhoudkundig proces in grote lijnen
Een bedrijf is een organisatie van mensen en middelen met als doel het leveren van producten of het
verlenen van diensten aan andere organisaties of particulieren. Het belangrijkste doel van een
administratie is dat, indien gegevens systematisch verzameld, vastgelegd en verwerkt worden in de
administratie, informatie beschikbaar komt waarmee:
verantwoording afgelegd kan worden aan de leiding van het bedrijf;
De leiding het bedrijf goed kan besturen, laten functioneren en beheersen.
Twee belangrijke overzichten binnen de financiële huishouding van het bedrijf zijn de balans en de
winst- en verliesrekening. De balans is een overzicht van bezittingen, schulden en eigen vermogen op
een bepaald moment. De balans is altijd in evenwicht. Bezittingen worden ook wel kapitaal of activa
genoemd.
Productiemiddelen kunnen bestaan uit duurzame productiemiddelen en niet duurzame
productiemiddelen. De stelregel is dat duurzame productiemiddelen over het algemeen langer
meegaan dan een jaar (bedrijfsgebouwen, inventaris en vervoermiddelen) en niet duurzame
productiemiddelen minder dan een jaar (voorraden, effecten en liquide middelen).
Het eigen vermogen kan berekend worden door:
Eigen vermogen = totale bezittingen – totale schulden
Eigen vermogen = totale activa – totale schulden
De winst-en-verliesrekening is een overzicht van baten en lasten over een bepaalde periode en
wordt ook wel een exploitatierekening of resultatenrekening genoemd. Baten zijn de werkelijke
opbrengsten en andere voordelen uit onderneming die leiden tot een toename van het eigen
vermogen. Lasten zijn de werkelijke kosten en verliezen van een onderneming die leiden tot een
afname van het eigen vermogen.
Boeking
Financieel feit debet of Toelichting
credit
Toename van bezit Debet Bezittingen staan debet op de balans
Afname van bezit Credit
Toename van schuld Credit Schulden staan credit op de balans
Afname van schuld Debet
Toename van eigen
vermogen Credit eigen vermogen staat credit op de balans
Afname van eigen vermogen Debet
Boeken van kosten Debet Kosten staan debet op de winst-en-verliesrekening
Opbrengsten staan credit op de winst-en-
Boeken van opbrengsten Credit verliesrekening (over het algemeen)
2
, MBA Bedrijfsadministratie
Rubieknummer Omschrijving Balans of winst-en-verliesrekening?
Vaste activa, eigen vermogen,
0 voorzieningen en lang vreemd Balans
vermogen
Vorderingen, liquide middelen, kort
1 Balans
vreemd vermogen
2 Controlerende tussenrekeningen Balans
3 Voorraad grond- en hulpstoffen Balans
4 Directie en indirecte kosten Winst-en-verliesrekening
5 indirecte kosten Winst-en-verliesrekening
6 Fabricageafdeling Winst-en-verliesrekening
Voorraad gereed product en producten
7 in bewerking/Voorraad Balans
handelsgoederen
8 Verkoopafdeling Winst-en-verliesrekening
9 Periodewinst Winst-en-verliesrekening
‘permanence de l’inventaire, des profits et des pertes’ = een voortdurend overzicht van bezittingen,
schulden, winsten en verliezen.
De boekhoudprincipes zijn:
1. Het realisatieprincipe;
2. Het matchingprincipe;
3. Het voorzichtigheidsprincipe;
4. Het stelselmatigheidsprincipe;
3
, MBA Bedrijfsadministratie
Hoofdstuk 2; Boekingen van inkopen – waardering voorraad tegen
inkoopprijs
Een handelsonderneming is een bedrijf dat goederen in- en verkoopt zonder iets te veranderen aan
het goed zelf. Productiebedrijven kopen grondstoffen in en met de inzet van arbeid en
productiemiddelen maken zij hier een product van.
De waardering van de voorraad handelsgoederen op de balans vindt plaats tegen de verkrijgingsprijs
en die bestaat uit de inkoopprijs plus de bijkomende kosten (zoals invoerrechten en transport).
Kwantumkortingen en rabatten met betrekking tot de inkoop worden in mindering gebracht op de
inkoopprijs.
Zodra de handelsgoederen worden verkocht, wordt de verkrijgingsprijs in de winst-en-
verliesrekening als ‘inkoopwaarde van de omzet’ opgenomen. Bij fungibele goederen (goederen die
onderling verwisselbaar zijn) kan voor de waardering van de voorraad worden gekozen uit de
volgende methoden
1. fifo (first in first out): wat als eerst binnenkomt, wordt ook weer als eerste verkocht.
2. lifo (last in first out): het goed dat het laatst is ingekocht, wordt ook weer als eerste verkocht.
3. gemiddelde inkoopprijzen: bij elke nieuwe aankoop wordt op basis van de aanwezige
voorraad een nieuwe gemiddelde inkoopprijs berekend.
Contante inkopen:
700 Voorraad handelsgoederen (inkoopprijs) € 100,00
170 Te verrekenen OB € 21,00
aan 100 Kas (inkoopprijs inclusief OB) € 121,00
Inkopen op rekening:
700 Voorraad handelsgoederen (inkoopprijs) € 550,00
170 Te verrekenen OB € 115,50
aan 140 Crediteuren (inkoopprijs inclusief OB) € 665,50
Wanneer de inkoopfactuur is betaald wordt de volgende journaalpost gemaakt in het bankboek
140 Crediteuren € 665,50
aan 110 Bank € 665,50
Op deze manier loopt de post crediteuren af en is er geen openstaand saldo betreffende die
inkoopfactuur.
Wanneer in een opgave staat ‘Op 3 juni bestelt de handelsonderneming…’ wordt er nog géén
journaalpost gemaakt! De journaalpost wordt pas gemaakt nadat de inkoopfactuur en/of het product
wordt geleverd.
Bij ontvangst van een creditnota wordt bovenstaande journaalpost precies andersom geboekt.
140 Crediteuren € 665,50
aan 170 Te verrekenen OB € 115,50
aan 700 Voorraad handelsgoederen € 550,00
4
