Criminalistiek en bewijswaardering
Hoorcollege 1 – definities & geschiedenis criminalistiek:
Forensische wetenschap wordt vaak eenvoudigweg gedefinieerd als de toepassing van
wetenschap op vragen die van belang zijn voor de rechtbank. De criminalistiek is daarbij het
deel waarin de exacte wetenschappen worden toegepast.
Forensische wetenschap:
- De toepassing van wetenschappelijke principes en technologische praktijken ten
behoeve van justitie bij het bestuderen en oplossen van strafrechtelijke,
civielrechtelijke en regelgevende kwesties
- Een systematische poging om te beschrijven hoe gebeurtenissen van juridisch belang
hebben plaatsgevonden op basis van observatie, hypothesevorming en experimenten
Forensische wetenschap omvat disciplines die:
- Niet natuurwetenschappelijk zijn, zoals rechtspsychologie en forensische accountancy
- Die niet (hoofdzakelijk) op waarheidsvinding gericht zijn, zoals forensische
psychologie en psychiatrie
Criminalistiek:
- Het beroep en wetenschappelijke discipline gericht op de herkenning, identificatie,
individualisering en evaluatie van fysiek bewijs door toepassing van de natuur- en
natuurwetenschappen op rechtswetenschappelijke zaken
- Professionals die zich bezighouden met de wetenschappelijke analyse en het
onderzoek van fysiek bewijsmateriaal, de interpretatie ervan en de presentatie ervan in
de rechtszaal.
- De wetenschap van individualisatie (Kirk)
- Terugredeneren van gevolg naar oorzaak, met logica, kansrekening en methodologie
(het gebruik maken van sporen om steun te vinden voor hypothesen)
o Abductie: het type redeneren waarmee creatief hypothesen worden
gegenereerd, die – wanneer juist – de initiële waarnemingen het best verklaren
o Deductie: een type redenering waarmee je tot harde, zekere conclusies kunt
komen, die noodzakelijk juist zijn
o Inductie: een type redenering waarbij waarnemingen steun geven aan een
hypothese, maar deze nooit met zekerheid kan bewijzen (probabilistisch)
Criminologie: de wetenschappelijke studie van het ontstaan, de correctie en de preventie van
misdaad
Criminalistische processen:
- Identificatie: bepalen van de samenstelling van sporen (bv drugs)
- Classificatie: bepaal klasse, type of soort spoor (haren, vezels)
- Individualisatie: unieke bron van sporen bepalen (vingerafdrukken)
- Associatie: bepaal relevant contact tussen twee voorwerpen (vezels, glas, mes)
, - Reconstructie: bepalen hoe het gebeurde: aard en plaats van de gebeurtenissen in tijd
en ruimte
NFI: “aimed at truth, guided by science, for a safer society”
- Namens cliënten maakt het NFI gebruik van de modernste technologie en wetenschap
om forensische diensten van hoge kwaliteit te bieden
- Geen opsporingsbevoegdheden of -taken
- Geen toezichthoudende rol op het OM, de politie of andere opdrachtgevers
- Een onafhankelijke dienstverlener
- Aanvragers zijn vrij om een forensische dienstverlener te kiezen
Organisatie:
Kerntaken:
- 70% Onderzoek in strafzaken
- 15% Research & development
- 15% Centrum van kennis en expertise
Medisch/biologisch:
- DNA-analyse (ook niet-humaan)
- Bloedspoorpatroon analyse
- Leeftijdsschatting van levende personen
- Forensische antropologie
- Forensische geneeskunde (levende personen)
- Forensische pathologie (niet levenden)
o Vragen: doodsoorzaak & tijdstip van overlijden & beschrijving verwondingen
& wijze van overlijden
o Analyse: uitwendige en inwendige autopsie (verwondingen, afwijkingen)
o Interpretatie: relateer observatie aan medisch dossier en omstandigheden
- Toxicologie (gif/drugs/medicijnen in overleden persoon)
o Vragen: welke vreemde stoffen worden gedetecteerd & in welke concentratie
& is de stof gerelateerd aan de doodsoorzaak, gedrag/bewustzijn,
rijvaardigheid, gezondheid
o Bewijsmateriaal: lichaamsvloeistoffen & organen & maaginhoud
o Analyse: chromatografie & elektroforese & UV-spectroscopie &
massaspectrometrie
, o Interpretatie: vergelijking resultaten et referentiewaarden & rekening houdend
met tijd tussen incident en bemonstering, postmortale veranderingen en
herverdeling, plaats van bemonstering
Fysisch/chemisch:
- Afvalstoffen en risico’s
- Brandstichting, technisch en materiaalonderzoek
o Vragen: classificatie & bron
o Bewijsmateriaal: vloeistoffen & brandresten
o Analyse: GC-MS-MS
o Interpretatie: Database & mening van deskundige
- Explosies en explosieven
- Werktuigsporen
- Verkeersongeval onderzoek
o Vragen: reconstructie & snelheid
o Bewijsmateriaal: voertuigen & bandensporen
o Analyse: Monte-Carlo simulatie (auto’s laten botsen in de computer)
o Interpretatie: op basis van ervaring, statistiek en simulatie
- Wapens en munitie
o Vragen: link wapen met kogel en zaken met elkaar & classificatie
o Bewijsmateriaal: vuurwapens, kogels, patronen
o Analyse: vergelijkingsmicroscoop
o Interpretatie: mening van deskundige & databases
Microsporen:
- Forensische elementen analyse
- Schotrestenonderzoek
o Vragen: zijn er schotresten op verdachte of slachtoffer & schotafstand
o Bewijsmateriaal: schiethanden (stubs = schietdeeltjes van oppervlak halen) &
kleding & munitie & vuurwapens
o Analyse: chemische tests & Scanning Electron Microscope (SEM) & röntgen
analyse
o Interpretatie: mening van deskundige
- Glas, plakband en lijm onderzoek
- Chemische identificatie
- Vezels en textiel
o Vragen: bron & overdracht mogelijkheden & plaats delict en verdachte &
activiteit
o Bewijsmateriaal: kleren, schoenen
o Analyse: microscopie, brekingsindex, röntgen fluorescentie
o Interpretatie: mening van deskundigen & statistische modellen
Verdovende middelen:
- Productie en vergelijkende onderzoek
o Vragen: classificatie & kwantificatie & drugs intelligence
Hoorcollege 1 – definities & geschiedenis criminalistiek:
Forensische wetenschap wordt vaak eenvoudigweg gedefinieerd als de toepassing van
wetenschap op vragen die van belang zijn voor de rechtbank. De criminalistiek is daarbij het
deel waarin de exacte wetenschappen worden toegepast.
Forensische wetenschap:
- De toepassing van wetenschappelijke principes en technologische praktijken ten
behoeve van justitie bij het bestuderen en oplossen van strafrechtelijke,
civielrechtelijke en regelgevende kwesties
- Een systematische poging om te beschrijven hoe gebeurtenissen van juridisch belang
hebben plaatsgevonden op basis van observatie, hypothesevorming en experimenten
Forensische wetenschap omvat disciplines die:
- Niet natuurwetenschappelijk zijn, zoals rechtspsychologie en forensische accountancy
- Die niet (hoofdzakelijk) op waarheidsvinding gericht zijn, zoals forensische
psychologie en psychiatrie
Criminalistiek:
- Het beroep en wetenschappelijke discipline gericht op de herkenning, identificatie,
individualisering en evaluatie van fysiek bewijs door toepassing van de natuur- en
natuurwetenschappen op rechtswetenschappelijke zaken
- Professionals die zich bezighouden met de wetenschappelijke analyse en het
onderzoek van fysiek bewijsmateriaal, de interpretatie ervan en de presentatie ervan in
de rechtszaal.
- De wetenschap van individualisatie (Kirk)
- Terugredeneren van gevolg naar oorzaak, met logica, kansrekening en methodologie
(het gebruik maken van sporen om steun te vinden voor hypothesen)
o Abductie: het type redeneren waarmee creatief hypothesen worden
gegenereerd, die – wanneer juist – de initiële waarnemingen het best verklaren
o Deductie: een type redenering waarmee je tot harde, zekere conclusies kunt
komen, die noodzakelijk juist zijn
o Inductie: een type redenering waarbij waarnemingen steun geven aan een
hypothese, maar deze nooit met zekerheid kan bewijzen (probabilistisch)
Criminologie: de wetenschappelijke studie van het ontstaan, de correctie en de preventie van
misdaad
Criminalistische processen:
- Identificatie: bepalen van de samenstelling van sporen (bv drugs)
- Classificatie: bepaal klasse, type of soort spoor (haren, vezels)
- Individualisatie: unieke bron van sporen bepalen (vingerafdrukken)
- Associatie: bepaal relevant contact tussen twee voorwerpen (vezels, glas, mes)
, - Reconstructie: bepalen hoe het gebeurde: aard en plaats van de gebeurtenissen in tijd
en ruimte
NFI: “aimed at truth, guided by science, for a safer society”
- Namens cliënten maakt het NFI gebruik van de modernste technologie en wetenschap
om forensische diensten van hoge kwaliteit te bieden
- Geen opsporingsbevoegdheden of -taken
- Geen toezichthoudende rol op het OM, de politie of andere opdrachtgevers
- Een onafhankelijke dienstverlener
- Aanvragers zijn vrij om een forensische dienstverlener te kiezen
Organisatie:
Kerntaken:
- 70% Onderzoek in strafzaken
- 15% Research & development
- 15% Centrum van kennis en expertise
Medisch/biologisch:
- DNA-analyse (ook niet-humaan)
- Bloedspoorpatroon analyse
- Leeftijdsschatting van levende personen
- Forensische antropologie
- Forensische geneeskunde (levende personen)
- Forensische pathologie (niet levenden)
o Vragen: doodsoorzaak & tijdstip van overlijden & beschrijving verwondingen
& wijze van overlijden
o Analyse: uitwendige en inwendige autopsie (verwondingen, afwijkingen)
o Interpretatie: relateer observatie aan medisch dossier en omstandigheden
- Toxicologie (gif/drugs/medicijnen in overleden persoon)
o Vragen: welke vreemde stoffen worden gedetecteerd & in welke concentratie
& is de stof gerelateerd aan de doodsoorzaak, gedrag/bewustzijn,
rijvaardigheid, gezondheid
o Bewijsmateriaal: lichaamsvloeistoffen & organen & maaginhoud
o Analyse: chromatografie & elektroforese & UV-spectroscopie &
massaspectrometrie
, o Interpretatie: vergelijking resultaten et referentiewaarden & rekening houdend
met tijd tussen incident en bemonstering, postmortale veranderingen en
herverdeling, plaats van bemonstering
Fysisch/chemisch:
- Afvalstoffen en risico’s
- Brandstichting, technisch en materiaalonderzoek
o Vragen: classificatie & bron
o Bewijsmateriaal: vloeistoffen & brandresten
o Analyse: GC-MS-MS
o Interpretatie: Database & mening van deskundige
- Explosies en explosieven
- Werktuigsporen
- Verkeersongeval onderzoek
o Vragen: reconstructie & snelheid
o Bewijsmateriaal: voertuigen & bandensporen
o Analyse: Monte-Carlo simulatie (auto’s laten botsen in de computer)
o Interpretatie: op basis van ervaring, statistiek en simulatie
- Wapens en munitie
o Vragen: link wapen met kogel en zaken met elkaar & classificatie
o Bewijsmateriaal: vuurwapens, kogels, patronen
o Analyse: vergelijkingsmicroscoop
o Interpretatie: mening van deskundige & databases
Microsporen:
- Forensische elementen analyse
- Schotrestenonderzoek
o Vragen: zijn er schotresten op verdachte of slachtoffer & schotafstand
o Bewijsmateriaal: schiethanden (stubs = schietdeeltjes van oppervlak halen) &
kleding & munitie & vuurwapens
o Analyse: chemische tests & Scanning Electron Microscope (SEM) & röntgen
analyse
o Interpretatie: mening van deskundige
- Glas, plakband en lijm onderzoek
- Chemische identificatie
- Vezels en textiel
o Vragen: bron & overdracht mogelijkheden & plaats delict en verdachte &
activiteit
o Bewijsmateriaal: kleren, schoenen
o Analyse: microscopie, brekingsindex, röntgen fluorescentie
o Interpretatie: mening van deskundigen & statistische modellen
Verdovende middelen:
- Productie en vergelijkende onderzoek
o Vragen: classificatie & kwantificatie & drugs intelligence
