lOMoAR cPSD| 2374147
Europese en Internationale omgeving
Deel 1 – Stabiliteit en verandering in de internationale economische omgeving .......................... 3
1 Introductie .......................................................................................................................... 3
1.1 Een bedrijf is een systeem van middeltransformatie & wat is het belang van stabiliteit voor
bedrijfsbeslissingen- en prestaties .................................................................................................................4
1.2 Observaties in de huidige handelsomgeving als gevolg van globalisatie ...........................................8
1.3 Regels en multilateralisme als een manier om met verschillende belangen om te gaan ............... 11
2 De internationale business omgeving ................................................................................ 14
2.1 Inleiding ........................................................................................................................................... 14
2.2 Multinationale onderneming .......................................................................................................... 14
2.3 Kenmerken van de internationale zakelijke omgeving (1): belangrijkste landverschillen .............. 15
2.4 Kenmerken van de internationale zakelijke omgeving (2): de toolbox voor overheidsinterventies in
markten ....................................................................................................................................................... 20
2.5 Waarom bemoeien overheden zich met markten? ........................................................................ 23
2.6 Bedrijven vertrouwen soms op de bescherming van hun overheid – waarom is dit niet duurzaam?
24
3 Rol, werking en impact van internationale instellingen ...................................................... 25
3.1 Inleiding ........................................................................................................................................... 25
3.2 Het International Monetair Fonds................................................................................................... 29
3.3 The World Bank (De Wereldbank) ................................................................................................... 34
3.4 The World Trade Organization (WTO) ............................................................................................. 36
4 De Europese bedrijfsvorming – de EU en het project voor Europese integratie ................... 39
4.1 Economische integratie ................................................................................................................... 39
4.2 De Europese Unie ............................................................................................................................ 42
4.3 De interne Europese markt ............................................................................................................. 45
5 Rol, werking en impact van de belangrijkste EU-instellingen .............................................. 49
5.1 Europa: “Samenhorigheid in diversiteit” ......................................................................................... 49
1
, lOMoAR cPSD| 2374147
5.2 Structuur en de belangrijkste instellingen van het EU-bestuurssysteem ....................................... 52
5.3 Wetten en besluitvormingsproces in de EU .................................................................................... 57
5.4 Gemeenschappelijk beleid in monetaire termen ............................................................................ 61
6 Gastpresentatie Dr. Benjamin Koch, Senior director, Member of the supervisory board,
Lufthansa: ‘Stability and Change in the International Air Transport Industry’. ........................... 62
6.1 The aviation industry and its market ............................................................................................... 62
6.2 The regulatory aviation environment and its development ........................................................... 62
6.3 The aviation stakeholder ................................................................................................................. 69
6.4 What the covid-19 pandemic means to the aviation world ............................................................ 71
6.5 The Lufthansa perspective............................................................................................................... 76
Deel 2 – Macro-economische veranderingen in de wereld: een inleidende kadering ................. 78
7 Introductie ........................................................................................................................ 78
7.1 Macro-economische omgeving – de basics ..................................................................................... 78
7.2 Veranderingen in de omgeving – Panta Rhei .................................................................................. 80
7.3 Onzekerheid van omgevingsfactoren – Economisch voorspellen ................................................... 83
8 Internationale handel en de economie (belang, verklaringen, globalisering) ...................... 86
8.1 Het belang van internationale handel ............................................................................................. 86
8.2 Internationale handel en de aggregatieve vraag ............................................................................ 90
8.3 Het macro-economische evenwicht ................................................................................................ 91
8.4 Verklaringen voor internationale handel en voordelen van vrijhandel .......................................... 92
8.5 Globalisering en de toename van de wereldhandel........................................................................ 98
8.6 Organismen ban internationale economische samenwerking ...................................................... 104
8.7 Vrije handel versus protectionisme: welvaartseffecten................................................................ 104
8.8 Slotbeschouwing............................................................................................................................ 108
9 Internationale monetaire stelsels .................................................................................... 109
9.1 Inleiding ......................................................................................................................................... 109
9.2 De betalingsbalans......................................................................................................................... 109
9.3 De wisselkoers en de wisselmarkt ................................................................................................. 114
2
, lOMoAR cPSD| 2374147
9.4 Het internationaal monetair stelstel ............................................................................................. 117
9.5 De Economische en Monetaire Unie in Europa............................................................................. 120
9.6 De financieel-economische crisis 2007-2012 ................................................................................ 122
10 Europese economische integratie ................................................................................. 127
10.1 De geschiedenis van de Europese economische integratie .......................................................... 127
10.2 De Europese Monetaire Unie & de euro ....................................................................................... 129
10.3 SWOT-analyse van de Europese (Monetaire) Unie ....................................................................... 132
10.4 Divergentie in prestaties en onevenwichtigheden bemoeilijken verdere vooruitgang en verdieping
132
10.5 De toekomst van Europa ............................................................................................................... 135
11 De economische impact van de coronacrisis, met speciale focus op de Belgische economie
139
11.1 Conjunctuuranalyse en voorspellen in onzekere tijden ................................................................ 139
11.2 COVID-19 in internationaal perspectief ........................................................................................ 143
11.3 Impact COVID-19 op de Belgische economie ................................................................................ 146
11.4 Structurele uitdagingen van de Belgische economie .................................................................... 152
12 Examenvragen ............................................................................................................. 162
Deel 1 – Stabiliteit en verandering in de internationale economische
omgeving
1 Introductie
Leerdoelen:
Begrijp het belang van regels en internationale instellingen voor stabiliteit en betrouwbaarheid van
economische activiteiten.
1. Beschrijf het bedrijf als systeem van middelentransformatie dat ingebed is in zijn omgeving,
en begrijp het belang van stabiliteit voor bedrijfsbeslissingen –en prestaties
2. Realiseren dat conflicten zich voordoen ondanks (of omdat) het succesverhaal van
globalisatie, en het nadelige effect van onzekerheid op het bedrijfsleven
3
, lOMoAR cPSD| 2374147
3. Herken regels en multilateralisme als een manier om met verschillende belangen om te gaan
1.1 Een bedrijf is een systeem van middeltransformatie & wat is het belang van
stabiliteit voor bedrijfsbeslissingen- en prestaties
1.1.1 Het bedrijf als set van transformatie-activiteiten
De secundaire ondernemingsactiviteiten (H&R, technologie…) zijn nodig om de primaire
ondernemingsactiviteiten om een correcte manier uit te kunnen oefenen (het maken van producten).
1.1.2 Het bedrijf is ingebed in een set van relaties en verschillende omgevingen
4
Europese en Internationale omgeving
Deel 1 – Stabiliteit en verandering in de internationale economische omgeving .......................... 3
1 Introductie .......................................................................................................................... 3
1.1 Een bedrijf is een systeem van middeltransformatie & wat is het belang van stabiliteit voor
bedrijfsbeslissingen- en prestaties .................................................................................................................4
1.2 Observaties in de huidige handelsomgeving als gevolg van globalisatie ...........................................8
1.3 Regels en multilateralisme als een manier om met verschillende belangen om te gaan ............... 11
2 De internationale business omgeving ................................................................................ 14
2.1 Inleiding ........................................................................................................................................... 14
2.2 Multinationale onderneming .......................................................................................................... 14
2.3 Kenmerken van de internationale zakelijke omgeving (1): belangrijkste landverschillen .............. 15
2.4 Kenmerken van de internationale zakelijke omgeving (2): de toolbox voor overheidsinterventies in
markten ....................................................................................................................................................... 20
2.5 Waarom bemoeien overheden zich met markten? ........................................................................ 23
2.6 Bedrijven vertrouwen soms op de bescherming van hun overheid – waarom is dit niet duurzaam?
24
3 Rol, werking en impact van internationale instellingen ...................................................... 25
3.1 Inleiding ........................................................................................................................................... 25
3.2 Het International Monetair Fonds................................................................................................... 29
3.3 The World Bank (De Wereldbank) ................................................................................................... 34
3.4 The World Trade Organization (WTO) ............................................................................................. 36
4 De Europese bedrijfsvorming – de EU en het project voor Europese integratie ................... 39
4.1 Economische integratie ................................................................................................................... 39
4.2 De Europese Unie ............................................................................................................................ 42
4.3 De interne Europese markt ............................................................................................................. 45
5 Rol, werking en impact van de belangrijkste EU-instellingen .............................................. 49
5.1 Europa: “Samenhorigheid in diversiteit” ......................................................................................... 49
1
, lOMoAR cPSD| 2374147
5.2 Structuur en de belangrijkste instellingen van het EU-bestuurssysteem ....................................... 52
5.3 Wetten en besluitvormingsproces in de EU .................................................................................... 57
5.4 Gemeenschappelijk beleid in monetaire termen ............................................................................ 61
6 Gastpresentatie Dr. Benjamin Koch, Senior director, Member of the supervisory board,
Lufthansa: ‘Stability and Change in the International Air Transport Industry’. ........................... 62
6.1 The aviation industry and its market ............................................................................................... 62
6.2 The regulatory aviation environment and its development ........................................................... 62
6.3 The aviation stakeholder ................................................................................................................. 69
6.4 What the covid-19 pandemic means to the aviation world ............................................................ 71
6.5 The Lufthansa perspective............................................................................................................... 76
Deel 2 – Macro-economische veranderingen in de wereld: een inleidende kadering ................. 78
7 Introductie ........................................................................................................................ 78
7.1 Macro-economische omgeving – de basics ..................................................................................... 78
7.2 Veranderingen in de omgeving – Panta Rhei .................................................................................. 80
7.3 Onzekerheid van omgevingsfactoren – Economisch voorspellen ................................................... 83
8 Internationale handel en de economie (belang, verklaringen, globalisering) ...................... 86
8.1 Het belang van internationale handel ............................................................................................. 86
8.2 Internationale handel en de aggregatieve vraag ............................................................................ 90
8.3 Het macro-economische evenwicht ................................................................................................ 91
8.4 Verklaringen voor internationale handel en voordelen van vrijhandel .......................................... 92
8.5 Globalisering en de toename van de wereldhandel........................................................................ 98
8.6 Organismen ban internationale economische samenwerking ...................................................... 104
8.7 Vrije handel versus protectionisme: welvaartseffecten................................................................ 104
8.8 Slotbeschouwing............................................................................................................................ 108
9 Internationale monetaire stelsels .................................................................................... 109
9.1 Inleiding ......................................................................................................................................... 109
9.2 De betalingsbalans......................................................................................................................... 109
9.3 De wisselkoers en de wisselmarkt ................................................................................................. 114
2
, lOMoAR cPSD| 2374147
9.4 Het internationaal monetair stelstel ............................................................................................. 117
9.5 De Economische en Monetaire Unie in Europa............................................................................. 120
9.6 De financieel-economische crisis 2007-2012 ................................................................................ 122
10 Europese economische integratie ................................................................................. 127
10.1 De geschiedenis van de Europese economische integratie .......................................................... 127
10.2 De Europese Monetaire Unie & de euro ....................................................................................... 129
10.3 SWOT-analyse van de Europese (Monetaire) Unie ....................................................................... 132
10.4 Divergentie in prestaties en onevenwichtigheden bemoeilijken verdere vooruitgang en verdieping
132
10.5 De toekomst van Europa ............................................................................................................... 135
11 De economische impact van de coronacrisis, met speciale focus op de Belgische economie
139
11.1 Conjunctuuranalyse en voorspellen in onzekere tijden ................................................................ 139
11.2 COVID-19 in internationaal perspectief ........................................................................................ 143
11.3 Impact COVID-19 op de Belgische economie ................................................................................ 146
11.4 Structurele uitdagingen van de Belgische economie .................................................................... 152
12 Examenvragen ............................................................................................................. 162
Deel 1 – Stabiliteit en verandering in de internationale economische
omgeving
1 Introductie
Leerdoelen:
Begrijp het belang van regels en internationale instellingen voor stabiliteit en betrouwbaarheid van
economische activiteiten.
1. Beschrijf het bedrijf als systeem van middelentransformatie dat ingebed is in zijn omgeving,
en begrijp het belang van stabiliteit voor bedrijfsbeslissingen –en prestaties
2. Realiseren dat conflicten zich voordoen ondanks (of omdat) het succesverhaal van
globalisatie, en het nadelige effect van onzekerheid op het bedrijfsleven
3
, lOMoAR cPSD| 2374147
3. Herken regels en multilateralisme als een manier om met verschillende belangen om te gaan
1.1 Een bedrijf is een systeem van middeltransformatie & wat is het belang van
stabiliteit voor bedrijfsbeslissingen- en prestaties
1.1.1 Het bedrijf als set van transformatie-activiteiten
De secundaire ondernemingsactiviteiten (H&R, technologie…) zijn nodig om de primaire
ondernemingsactiviteiten om een correcte manier uit te kunnen oefenen (het maken van producten).
1.1.2 Het bedrijf is ingebed in een set van relaties en verschillende omgevingen
4
