Gezondheid en preventie Rose Deman
HOOFDSTUK 1: KINESITHERAPIE BINNEN DE GEZONDHEIDSZORG
1. Wat betekent kinesitherapie?
- k.o. = klinisch onderzoek
- kinesis = beweging
- therapia = verzorging, behandeling van het lichaam
- kinesitherapie = therapie (behandelen) door te bewegen
- kinesitherapeut zorgt ervoor dat iemand die beperkt is in zijn functioneren terug optimaal
functioneert
- door gekwetste spieren, letsels aan zenuwen (neurologische letsels), hart (cardiovasculaire
letsels), longen (pulmonaire letsels), mentale problemen
- via actief (patiënt) en passief (door therapeut) bewegingen
verschillende categorieën
1) manuele therapie
2) neurologie
3) psychomotriek
4) sportkinesitherapie
5) bekkenbodem re-educatie
6) relaxatietherapie
7) lymfedrainage
8) …
- Kinesitherapie = beroep binnen medische sfeer maar met paramedische kenmerken geen
van beide
- Praktijk: huisarts/ specialist verwijst patiënt door
- Paramedicus (paramedici) = iemand die voor zijn beroep medische behandelingen doet,
maar geen arts of tandarts is
- De wet spreekt echter over geneeskunst, de verpleegkunde, de kinesitherapie of een
paramedisch beroep
2. De gezondheidszorg
2.1 belang van de gezondheidzorg
- gericht op welzijn van de individuele burger = medische zorgverlening + transparante
communicatie
= primordiaal belang binnen maatschappij
- sociaal en medisch in onze samenstelling in een stroomversnelling vergrijzing, medische
technologie beleid ontwerpen dat klantvriendelijk en doeltreffend antwoord biedt op
deze ontwikkelingen
2.2 evolutie van de bevolking
evolutie van de wereldbevolking
aantal mensen bleef miljoenen jaren
constant
15 000 jaar geleden explosieve stijging
, Gezondheid en preventie Rose Deman
Bevolkingspiramide
Leeftijd
- brede basis
- 55% jongens
- 10-15 jaar: evenveel jongens als meisjes
- Nadien meer meisjes
- Helft bevolking jonger dan 15 = onproductief
Huidige bevolkingspiramide
- minder kinderen geboren,
meer kinderen overleven
- mensen worden ouder, vooral
vrouwen
- 15% bevolking jonger dan 15
- helft ouder dan 40
bevolkingspiramide toekomst
- paddenstoel-effect
- weinig kindersterfte
verklaring: geneeskunde grote ontwikkeling de pil als voorbehoedsmiddel (preventieve
geboortebeperking, minder geboorten) + kinderen geboren dankzij geneeskunde overleven
(verbetering hygiëne)
2.3 wie maakt deel uit van de gezondheidszorg?
- leden uit medische en paramedische sector
- Kinesitherapeut, arts, verpleegkundige, tandarts, psycholoog, ergotherapeut, logopedist,
klinisch laborant, …
2.4 Situering van de kinesitherapie binnen de gezondheidszorg
- Binnen gezondheidszorg
o Privé-praktijken
o Groepspraktijk
o Ziekenhuizen
o Revalidatiecentra
o Rust en verzorgingstehuizen
o Psychiatrische centra
o Medische-pedagogisch instellingen
o Scholen voor bijzonder onderwijs
- Buiten gezondheidszorg
o Fitnesscentra
o Sportclubs
o …
, Gezondheid en preventie Rose Deman
3. De taak van de kinesitherapeut binnen de gezondheidszorg
- locomotorisch systeem/ bewegingssysteem van de mens behandelen
- jaren ’60: mens = biopyschosociale eenheid op diverse vlakken ziek zijn
o bio = orgaanniveau (spieren)
o pysché = persoonsniveau
o sociaal = voor de mens en zijn omgeving in maatschappelijke en culturele context
- jaren ’80: MDBB-model = meerdimensionale belasting-belastbaarheidsmodel
- onderscheid in geneeskunde: preventieve geneeskunde en curatieve geneeskunde
3.1 primaire preventie: ontwijken en voorkomen van letsels preventieve geneeskunde
= voorkomen van ziekten
- milieuhygiëne: fysisch en psychisch
o fysisch
veiligheidsmaatregelen (brandweer, verkeersveiligheid)
voorzieningen van collectieve hygiëne (voedsel- en drinkwatercontrole)
o psychisch
controle over communicatiemiddelen
- gezondheidsvoorlichtingen en opvoeding (GVO)
o aanleren van gezond bewegingspatroon, voedingspatroon, …
- vaccinatieprogramma’s
o infectieziekten verminderen
- genetisch onderzoek
o erfelijkheid van bepaalde ziekten
o genetic counseling = genetische manipulatie
o gevaarlijk: kans op angst, depressie, … ook al krijgt de persoon ziekte nooit
kinesitherapie ook preventief: atrofie voorkomen bij gipsimmobilisatie
3.2 secundaire preventie curatief
= ziekte/aandoening vroegtijdig op sporen en behandelen, zodat deze niet voortschrijdt
- prenataal onderzoek: bloedonderzoek antistoffen tegen rubella ernstige afwijkingen kind
als moeder tijdens zwangerschap rubella heeft
- EHBO
- Rode kruis
- Antigifcentrum
- Preventief kankeronderzoek
- Medisch schoolonderzoek
- …
3.3 tertiaire preventie: erger voorkomen curatief
= voorkomen van complicaties en gevolgen bij al bestaande ziekte
- Kinesitherapie: erger worden voorkomen + functionaliteit optimaal behouden blijven
- Revalidatiegeneeskunde: verschillende letsels herstellen
4. Beroepsprofiel van de kinesitherapeut
- werken in teamverband: team van medici en paramedici
- Goede vakkennis vereist
o Anatomie, pathologie, …
o Kinesitherapeutische vaardigheden
- Persoonlijkheidseigenschappen
o Sociaal: omgang met patiënten
, Gezondheid en preventie Rose Deman
o Werken in team: overleg met anderen
o Communicatief
o Luisterend
o Geduldig
o Interesse tonen: interesse voor de patiënt als persoon
o Interesse voor het vak: bereid zijn om bijscholing te volgen
o (zelf-) kritisch
o Gezonde dosis overtuigingsvermogen en zelfzekerheid
HOOFDSTUK 2: ETYMOLOGIE VAN DE MEDISCHE TERMINOLOGIE (zelfstudie, altijd vraag op examen)
1. Inleiding
- klaarheid brengen in etymologie, in de structuur van medische termen (afstammen van
Grieks en het Latijn)
Woord bestaat uit
- Basiselement
o Stam: duid deel van organisme aan waarvan sprake is
- Prefix
o Voorvoegsel: ontkenning, graad, aantal, plaats aanduiden
- Suffix
o Achtervoegsel: symptoom, aandoening, ingreep weergeven
2. Doelstellingen
- Van medische woord uitleg kunnen geven (alleen deze richting)
- Betekenis van alle medische woorden kennen
- Stam, prefix en suffix kunnen verklaren
3. Aanwijzingen
- Stam van medisch woord = genitief van Latijnse of Griekse woord, zonder uitgang
- Tussen stam en suffix: -o- = bindingselement (gastr-o-pathie)
- Suffix begint met -r- 2de -r- toevoegen (dia-rr-ee)
- Vernederlandste woorden
o Ae e, Ph f, Rh r,
o Th th met uitzondering: 1) einde van een woord (t) 2) voor een medeklinker
o Oe ee, eu of als oi uitspreken
- Latijnse woorden: behouden oorspronkelijke schrijfwijze tenzij woord in gewone
omgangstaal gebruikt wordt (astma bronchiale latijn= astma)
- Soms licht onderscheid tussen etymologisch en klinische betekenis
(anemie = bloedarmoede, in feite tekort aan rode bloedcellen)
- Gen = genitief, lat = latijn, gr = grieks, mv = meervoud
- Adjectief = bijvoeglijk naamwoord
- Genitief = ter aanduiding van een bezits- of afhankelijks relatie; vorm daarvan
4. Studie van de stam
4.1. Cardiovasculair stelsel
Card-, cardi- Hart
Endo In, binnen
Endocard Binnenwand van het hart
Mys Spier
Myocard Hartspier
-itis Ontsteking
Peri- Rondom
Pericard Vlies rond het hart
HOOFDSTUK 1: KINESITHERAPIE BINNEN DE GEZONDHEIDSZORG
1. Wat betekent kinesitherapie?
- k.o. = klinisch onderzoek
- kinesis = beweging
- therapia = verzorging, behandeling van het lichaam
- kinesitherapie = therapie (behandelen) door te bewegen
- kinesitherapeut zorgt ervoor dat iemand die beperkt is in zijn functioneren terug optimaal
functioneert
- door gekwetste spieren, letsels aan zenuwen (neurologische letsels), hart (cardiovasculaire
letsels), longen (pulmonaire letsels), mentale problemen
- via actief (patiënt) en passief (door therapeut) bewegingen
verschillende categorieën
1) manuele therapie
2) neurologie
3) psychomotriek
4) sportkinesitherapie
5) bekkenbodem re-educatie
6) relaxatietherapie
7) lymfedrainage
8) …
- Kinesitherapie = beroep binnen medische sfeer maar met paramedische kenmerken geen
van beide
- Praktijk: huisarts/ specialist verwijst patiënt door
- Paramedicus (paramedici) = iemand die voor zijn beroep medische behandelingen doet,
maar geen arts of tandarts is
- De wet spreekt echter over geneeskunst, de verpleegkunde, de kinesitherapie of een
paramedisch beroep
2. De gezondheidszorg
2.1 belang van de gezondheidzorg
- gericht op welzijn van de individuele burger = medische zorgverlening + transparante
communicatie
= primordiaal belang binnen maatschappij
- sociaal en medisch in onze samenstelling in een stroomversnelling vergrijzing, medische
technologie beleid ontwerpen dat klantvriendelijk en doeltreffend antwoord biedt op
deze ontwikkelingen
2.2 evolutie van de bevolking
evolutie van de wereldbevolking
aantal mensen bleef miljoenen jaren
constant
15 000 jaar geleden explosieve stijging
, Gezondheid en preventie Rose Deman
Bevolkingspiramide
Leeftijd
- brede basis
- 55% jongens
- 10-15 jaar: evenveel jongens als meisjes
- Nadien meer meisjes
- Helft bevolking jonger dan 15 = onproductief
Huidige bevolkingspiramide
- minder kinderen geboren,
meer kinderen overleven
- mensen worden ouder, vooral
vrouwen
- 15% bevolking jonger dan 15
- helft ouder dan 40
bevolkingspiramide toekomst
- paddenstoel-effect
- weinig kindersterfte
verklaring: geneeskunde grote ontwikkeling de pil als voorbehoedsmiddel (preventieve
geboortebeperking, minder geboorten) + kinderen geboren dankzij geneeskunde overleven
(verbetering hygiëne)
2.3 wie maakt deel uit van de gezondheidszorg?
- leden uit medische en paramedische sector
- Kinesitherapeut, arts, verpleegkundige, tandarts, psycholoog, ergotherapeut, logopedist,
klinisch laborant, …
2.4 Situering van de kinesitherapie binnen de gezondheidszorg
- Binnen gezondheidszorg
o Privé-praktijken
o Groepspraktijk
o Ziekenhuizen
o Revalidatiecentra
o Rust en verzorgingstehuizen
o Psychiatrische centra
o Medische-pedagogisch instellingen
o Scholen voor bijzonder onderwijs
- Buiten gezondheidszorg
o Fitnesscentra
o Sportclubs
o …
, Gezondheid en preventie Rose Deman
3. De taak van de kinesitherapeut binnen de gezondheidszorg
- locomotorisch systeem/ bewegingssysteem van de mens behandelen
- jaren ’60: mens = biopyschosociale eenheid op diverse vlakken ziek zijn
o bio = orgaanniveau (spieren)
o pysché = persoonsniveau
o sociaal = voor de mens en zijn omgeving in maatschappelijke en culturele context
- jaren ’80: MDBB-model = meerdimensionale belasting-belastbaarheidsmodel
- onderscheid in geneeskunde: preventieve geneeskunde en curatieve geneeskunde
3.1 primaire preventie: ontwijken en voorkomen van letsels preventieve geneeskunde
= voorkomen van ziekten
- milieuhygiëne: fysisch en psychisch
o fysisch
veiligheidsmaatregelen (brandweer, verkeersveiligheid)
voorzieningen van collectieve hygiëne (voedsel- en drinkwatercontrole)
o psychisch
controle over communicatiemiddelen
- gezondheidsvoorlichtingen en opvoeding (GVO)
o aanleren van gezond bewegingspatroon, voedingspatroon, …
- vaccinatieprogramma’s
o infectieziekten verminderen
- genetisch onderzoek
o erfelijkheid van bepaalde ziekten
o genetic counseling = genetische manipulatie
o gevaarlijk: kans op angst, depressie, … ook al krijgt de persoon ziekte nooit
kinesitherapie ook preventief: atrofie voorkomen bij gipsimmobilisatie
3.2 secundaire preventie curatief
= ziekte/aandoening vroegtijdig op sporen en behandelen, zodat deze niet voortschrijdt
- prenataal onderzoek: bloedonderzoek antistoffen tegen rubella ernstige afwijkingen kind
als moeder tijdens zwangerschap rubella heeft
- EHBO
- Rode kruis
- Antigifcentrum
- Preventief kankeronderzoek
- Medisch schoolonderzoek
- …
3.3 tertiaire preventie: erger voorkomen curatief
= voorkomen van complicaties en gevolgen bij al bestaande ziekte
- Kinesitherapie: erger worden voorkomen + functionaliteit optimaal behouden blijven
- Revalidatiegeneeskunde: verschillende letsels herstellen
4. Beroepsprofiel van de kinesitherapeut
- werken in teamverband: team van medici en paramedici
- Goede vakkennis vereist
o Anatomie, pathologie, …
o Kinesitherapeutische vaardigheden
- Persoonlijkheidseigenschappen
o Sociaal: omgang met patiënten
, Gezondheid en preventie Rose Deman
o Werken in team: overleg met anderen
o Communicatief
o Luisterend
o Geduldig
o Interesse tonen: interesse voor de patiënt als persoon
o Interesse voor het vak: bereid zijn om bijscholing te volgen
o (zelf-) kritisch
o Gezonde dosis overtuigingsvermogen en zelfzekerheid
HOOFDSTUK 2: ETYMOLOGIE VAN DE MEDISCHE TERMINOLOGIE (zelfstudie, altijd vraag op examen)
1. Inleiding
- klaarheid brengen in etymologie, in de structuur van medische termen (afstammen van
Grieks en het Latijn)
Woord bestaat uit
- Basiselement
o Stam: duid deel van organisme aan waarvan sprake is
- Prefix
o Voorvoegsel: ontkenning, graad, aantal, plaats aanduiden
- Suffix
o Achtervoegsel: symptoom, aandoening, ingreep weergeven
2. Doelstellingen
- Van medische woord uitleg kunnen geven (alleen deze richting)
- Betekenis van alle medische woorden kennen
- Stam, prefix en suffix kunnen verklaren
3. Aanwijzingen
- Stam van medisch woord = genitief van Latijnse of Griekse woord, zonder uitgang
- Tussen stam en suffix: -o- = bindingselement (gastr-o-pathie)
- Suffix begint met -r- 2de -r- toevoegen (dia-rr-ee)
- Vernederlandste woorden
o Ae e, Ph f, Rh r,
o Th th met uitzondering: 1) einde van een woord (t) 2) voor een medeklinker
o Oe ee, eu of als oi uitspreken
- Latijnse woorden: behouden oorspronkelijke schrijfwijze tenzij woord in gewone
omgangstaal gebruikt wordt (astma bronchiale latijn= astma)
- Soms licht onderscheid tussen etymologisch en klinische betekenis
(anemie = bloedarmoede, in feite tekort aan rode bloedcellen)
- Gen = genitief, lat = latijn, gr = grieks, mv = meervoud
- Adjectief = bijvoeglijk naamwoord
- Genitief = ter aanduiding van een bezits- of afhankelijks relatie; vorm daarvan
4. Studie van de stam
4.1. Cardiovasculair stelsel
Card-, cardi- Hart
Endo In, binnen
Endocard Binnenwand van het hart
Mys Spier
Myocard Hartspier
-itis Ontsteking
Peri- Rondom
Pericard Vlies rond het hart
