Hoofdstuk 2
Paragraaf 1
Moedernegotie
17e eeuw = gouden eeuw voor Nederland -> economie, kunst, wetenschap bloeide
op
Nederland -> grootste handelsvloot -> politiek heel machtig
Tussen 1600 & 1700 -> gemiddelde inkomen steeg met ruim 50%
o.a. verdiende Nederlanders met handel -> bij Oostzee, Middellandse Zee, Indië
Handel met Oostzee -> moedernegotie -> moederhandel -> vanaf 14e eeuw ->
vooral graan, rogge en tarwe
Verre reizen
Handel met Indië -> specerijen
Reis was heel duur ->schip uitrusten, bemanning meer dan een jaar betalen -> maar
1 op de 4 schepen kwam niet terug -> daarom handelscompagnieën
1602 -> VOC -> de verenigde Oost-Indische Compagnie -> kreeg het monopolie ->
alleenrecht -> handel op Indië, bestuur van overzeese gebieden -> Nederlanders
konden aandelen kopen en kreeg dan winst uitgekeerd -> Eerste weken al voor 6,5
miljoen gulden
1621 -> WIC -> West-Indische Compagnie -> slavenhandel, kaapvaart
Nederland was tot 1648 met Spanje in oorlog
Meeste handelswaren gingen naar Amsterdam -> groeide uit tot grootste
stapelmarkt(=plek waar producten werden aangevoerd, opgeslagen en
doorgevoerd) van Europa
Tot 1585 -> was Antwerpen belangrijkste havenstad -> de Spanjaarden namen toen
de stad in en de mensen vluchten naar het noorden en de noordelijk gewesten
blokkeerden de toegang tot de haven -> handel Antwerpen viel stil
Visserij, landbouw en nijverheid
Haringvangst en walvisvangst -> droegen ook bij aan de welvaart van de republiek
Mensen investeerden ook in landbouw -> daarom al in de middel eeuwen stukken
drooggelegd -> op natte veengronden geen graan -> ze specialiseerde zich ->
meekrap, hennep, hop, koolzaad -> voor nijverheid
Belangrijke onderdelen nijverheid: textiel, scheepsbouw, suikerraffinaderijen ->
nijverheid is in stad -> 1650 -> 60% van Hollanders in een stad van ruim 10.000 ->
Amsterdam toen 175.000 mensen
, Iedereen rijk?
De gouden eeuw was niet voor iedereen -> vooral in de zee gewesten waren erg
welvarend in de gouden eeuw -> andere gewesten hadden minder nijverheid en
boerenbedrijven waren kleiner en weinig gespecialiseerd -> ook in zee gewesten niet
voor iedereen -> de matrozen bijv. Profiteerde veel minder dan de kooplieden en in
Holland moesten nog heel wat mensen bij de armenzorg aankloppen -> vergeleken
bij andere landen in Europa waren de armen hier er minder slecht aan toe
Grof geld geeft vuile handen
In Gouden eeuw verdiende slimme ondernemers veel geld -> Louis de Geer -> liet bij
overlijden 1.500.000 gulden achter(12 miljoen euro) -> door de wapenhandel ->
leverde kanonnen voor de VOC & WIC, ook buitenlanders -> 1618 -> wapens naar
Zweden toen Louis naar Zweden ging kreeg hij daar het monopolie van wapens en
werd verheven in de adel -> Louis kon nu de mensen van zijn grondgebied dwingen
tot gratis herendiensten -> de vele oorlogen waar voor Louis een bron van
inkomsten
Paragraaf 1
Moedernegotie
17e eeuw = gouden eeuw voor Nederland -> economie, kunst, wetenschap bloeide
op
Nederland -> grootste handelsvloot -> politiek heel machtig
Tussen 1600 & 1700 -> gemiddelde inkomen steeg met ruim 50%
o.a. verdiende Nederlanders met handel -> bij Oostzee, Middellandse Zee, Indië
Handel met Oostzee -> moedernegotie -> moederhandel -> vanaf 14e eeuw ->
vooral graan, rogge en tarwe
Verre reizen
Handel met Indië -> specerijen
Reis was heel duur ->schip uitrusten, bemanning meer dan een jaar betalen -> maar
1 op de 4 schepen kwam niet terug -> daarom handelscompagnieën
1602 -> VOC -> de verenigde Oost-Indische Compagnie -> kreeg het monopolie ->
alleenrecht -> handel op Indië, bestuur van overzeese gebieden -> Nederlanders
konden aandelen kopen en kreeg dan winst uitgekeerd -> Eerste weken al voor 6,5
miljoen gulden
1621 -> WIC -> West-Indische Compagnie -> slavenhandel, kaapvaart
Nederland was tot 1648 met Spanje in oorlog
Meeste handelswaren gingen naar Amsterdam -> groeide uit tot grootste
stapelmarkt(=plek waar producten werden aangevoerd, opgeslagen en
doorgevoerd) van Europa
Tot 1585 -> was Antwerpen belangrijkste havenstad -> de Spanjaarden namen toen
de stad in en de mensen vluchten naar het noorden en de noordelijk gewesten
blokkeerden de toegang tot de haven -> handel Antwerpen viel stil
Visserij, landbouw en nijverheid
Haringvangst en walvisvangst -> droegen ook bij aan de welvaart van de republiek
Mensen investeerden ook in landbouw -> daarom al in de middel eeuwen stukken
drooggelegd -> op natte veengronden geen graan -> ze specialiseerde zich ->
meekrap, hennep, hop, koolzaad -> voor nijverheid
Belangrijke onderdelen nijverheid: textiel, scheepsbouw, suikerraffinaderijen ->
nijverheid is in stad -> 1650 -> 60% van Hollanders in een stad van ruim 10.000 ->
Amsterdam toen 175.000 mensen
, Iedereen rijk?
De gouden eeuw was niet voor iedereen -> vooral in de zee gewesten waren erg
welvarend in de gouden eeuw -> andere gewesten hadden minder nijverheid en
boerenbedrijven waren kleiner en weinig gespecialiseerd -> ook in zee gewesten niet
voor iedereen -> de matrozen bijv. Profiteerde veel minder dan de kooplieden en in
Holland moesten nog heel wat mensen bij de armenzorg aankloppen -> vergeleken
bij andere landen in Europa waren de armen hier er minder slecht aan toe
Grof geld geeft vuile handen
In Gouden eeuw verdiende slimme ondernemers veel geld -> Louis de Geer -> liet bij
overlijden 1.500.000 gulden achter(12 miljoen euro) -> door de wapenhandel ->
leverde kanonnen voor de VOC & WIC, ook buitenlanders -> 1618 -> wapens naar
Zweden toen Louis naar Zweden ging kreeg hij daar het monopolie van wapens en
werd verheven in de adel -> Louis kon nu de mensen van zijn grondgebied dwingen
tot gratis herendiensten -> de vele oorlogen waar voor Louis een bron van
inkomsten
