Samenvatting FAT
0
Max Stoopman
2021-2022
,Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 1 3
BLIK NAAR HET VERLEDEN 3
HUIDIGE FINANCIËLE VERSLAGGEVING 3
DOEL VAN DE CONTROLEREND ACCOUNTANT 4
DOEL VAN HET STRAMIEN VAN FINANCIËLE VERSLAGGEVING 4
CONSERVATIVE ACCOUNTING V.S. FAIR VALUE ACCOUNTING 4
RULES-BASED V.S. PRINCIPLES-BASED ACCOUNTING STANDARDS 4
DOEL VAN ACCOUNTING RESEARCH 4
INFORMATIE ASYMMETRIE 5
FINANCIAL ACCOUNTING THEORY (FAT) 5
HET FUNDAMENTELE PROBLEEM VAN FINANCIAL ACCOUNTING THEORY 5
OPLOSSINGEN VOOR HET FUNDAMENTELE PROBLEEM VAN FINANCIAL ACCOUNTING THEORY 6
NORMATIVE V.S. POSITIVE 6
HOOFDSTUK 2 7
THE PRESENT VALUE MODEL UNDER CERTAINTY 7
THE PRESENT VALUE MODEL UNDER UNCERTAINTY 8
INVLOED DIVIDEND BIJ HET PRESENT VALUE MODEL (DIVIDEND IRRELEVANCY) 10
EX ANTE V.S. EX POST 10
ARBITRAGE 10
PERSIST 10
EMBEDDED VALUE 10
RESERVE RECOGNITION ACCOUNTING (RRA) 10
MEASUREMENT BASES 11
HOOFDSTUK 3 12
SINGLE-PERSON DECISION THEORY 12
HET INFORMATIESYSTEEM 14
DE RATIONELE, RISK-AVERSE INVESTEERDER 15
THE PRINCIPLE OF PORTFOLIO DIVERSIFICATION 15
FIRM-SPECIFIC RISKS V.S. MARKET-WIDE RISKS 16
MANAGEMENT DISCUSSION AND ANALYSIS (MD&A) 16
HOOFDSTUK 4 17
EFFICIENT SECURITY MARKETS 17
HOW DO MARKET PRICES REFLECT ALL AVAILABLE INFORMATION 18
IMPLICATIONS OF EFFICIENT SECURITIES MARKETS FOR FINANCIAL REPORTING 18
THE INFORMATIVENESS OF PRICE 18
A MODEL OF COST OF CAPITAL 19
INFORMATION ASYMMETRY 20
FUNDAMENTAL VALUE 21
THE SOCIAL SIGNIFICANCE OF SECURITIES MARKETS THAT WORK WELL 21
HOOFDSTUK 5 22
REASONS OF MARKET RESPONS 22
FINDING THE MARKET RESPONS 22
SEPARATING MARKET-WIDE AND FIRM-SPECIFIC FACTORS 23
BALL & BROWN 23
EARNINGS RESPONSE COEFFICIENTS (ERC) 24
IMPLICATIONS OF ERC RESEARCH 25
MEASURING INVESTOR’S EARNINGS EXPECTATIONS 26
A CAVEAT ABOUT THE “BEST” ACCOUNTING POLICY 26
1
,HOOFDSTUK 6 27
INTRODUCTION TO BEHAVIOURAL FINANCE 27
PROSPECT THEORY 28
VALIDITY OF BETA AS THE SOLE RISK MEASURE 29
EXCESS STOCK MARKET VOLATILITY 29
EFFICIENT SECURITIES MARKET ANOMALIES 29
LIMITS TO ARBITRAGE 30
A DEFENCE OF AVERAGE INVESTOR RATIONALITY 31
DROPPING COMMON KNOWLEDGE 31
IMPLICATIONS OF SECURITIES MARKET INEFFICIENCY FOR FINANCIAL REPORTING 31
THE LOW VALUE RELEVANCE OF FINANCIAL STATEMENT INFORMATION 32
OHLSON’S CLEAN SURPLUS THEORY 32
AUDITOR’S LEGAL LIABILITY 33
HOOFDSTUK 8 34
EFFICIENT CONTRACTING THEORY AND ACCOUNTING 34
ACCOUNTING POLICIES FOR EFFICIENT CONTRACTING 34
CONTRACT RIGIDITY 35
EMPLOYEE STOCK OPTIONS 36
IMPLICIT CONTRACTS 37
NON-COOPERATIVE GAMES (SINGLE-PERIOD GAME) 37
HOOFDSTUK 9 38
AGENCY CONTRACTS BETWEEN FIRM OWNER AND MANAGER 38
EARNINGS MANAGEMENT 40
PROTECTING LENDERS FROM MANAGER INFORMATION ADVANTAGE 40
IMPLICATIONS OF AGENCY THEORY FOR ACCOUNTING 41
INCOMPLETE CONTRACTS 41
HOOFDSTUK 10 42
ARE INCENTIVE CONTRACTS NECESSARY? 42
MANAGERIAL COMPENSATION PLAN 43
THE THEORY OF EXECUTIVE COMPENSATION 43
THE ROLE OF RISK IN EXECUTIVE COMPENSATION 43
EMPIRICAL COMPENSATION RESEARCH 44
THE POWER THEORY OF EXECUTIVE COMPENSATION 44
SOCIAL SIGNIFICANCE OF MANAGERIAL LABOUR MARKETS 44
HOOFDSTUK 11 45
PATTERNS OF EARNINGS MANAGEMENT 45
EVIDENCE OF EARNINGS MANAGEMENT FOR BONUS PURPOSES 46
MOTIVATIONS FOR EARNINGS MANAGEMENT 47
THE GOOD SIDE OF EARNINGS MANAGEMENT 47
THE BAD SIDE OF EARNINGS MANAGEMENT 47
ROLE OF GAAP 47
HOOFDSTUK 12 48
HOOFDSTUK 13 50
2
, Hoofdstuk 1
Blik naar het verleden
Scott schetst een tijdlijn met de meest significante gebeurtenissen die ervoor hebben gezorgd dat
het stramien van financiële verslaggeving zich heeft gevormd tot de versie zoals we die op de dag
van vandaag kennen. Volgens Scott zijn de volgende vier punten (die uit het verleden als belangrijk
zijn ervaren) voor accountants relevant om te weten:
1. Financiële verslaggeving moet transparant zijn, zodat de investeerders de waarde van de
activa, passiva en de onderneming kunnen vaststellen. Met betrekking tot complexe
financiële activa en passiva moet volgens Scott tevens aan de volgende punten voldaan
worden om te spreken van transparantie:
a. Een overzicht van de gebruikte waarderingsmodellen; en
b. Een toelichting op alle gerelateerde verplichtingen en verbeteringen; en
c. Een toelichting op de risk exposure; en
d. Een toelichting op de strategieën voor het risicobeheer.
2. Doordat waardering tegen actuele waarde voor enkele balansposten gebaseerd is op de
marktwaarde of schattingen daarvoor, kan de contante waarde (bedrijfswaarde) onderschat
worden als de markten instorten als gevolg van bezwaren tegen de actuele waarde. Dit
creëert ook een behoefte aan onderzoek naar de oorzaken van waardering tegen de
liquiditeitswaarde en hoe de financiële verslaggeving kan helpen dit te beheersen.
3. Niet uit de balans blijkende activiteiten moeten gerapporteerd worden (zelfs wanneer deze
activiteiten buiten de consolidatie vallen), omdat deze activiteiten het management kunnen
stimuleren tot het nemen van buitensporige risico’s.
4. Substantiële wijzigingen ten aanzien van de verslaggevingsregels en andere regelgeving
(inclusief de toename van de toelichting over het beloningssysteem voor de manager)
hebben plaatsgevonden.
Huidige financiële verslaggeving
De huidige financiële verslaggeving is gebaseerd op een mixed measurement system. Dit houdt in
dat we voor de waardering van de activa en passiva verschillende waarderingsmethodes kunnen
gebruiken. De waarderingsmethodes die momenteel gebruikt worden zijn:
1. Historische kostprijs (Historical cost)
2. Actuele waarde (Current value)
1
a. Actuele kostprijs (N.v.t.)
b. Bedrijfswaarde2 (Value in use/Present value)
c. Marktwaarde3 (Fair value/Exit price/Opportunity cost)
4
d. Opbrengstwaarde (N.v.t.)
Een goed voorbeeld waaruit blijkt dat we gebruik maken van een mixed measurement system is de
impairment test (Ceiling test). Wanneer een actief gewaardeerd wordt tegen historische kostprijs en
er een indicatie is dat het actief wellicht te hoog gewaardeerd is, zal op basis van de bedrijfswaarde
en de opbrengstwaarde de realiseerbare waarde worden bepaald. Wanneer de realiseerbare waarde
lager is dan de boekwaarde zal er een correctieboeking moeten volgen. Hieruit blijkt dat de
waardering tegen historische kostprijs gecombineerd wordt met een andere waardering, wanneer
dit beter is voor het inzicht. Dus is er sprake van een “mix” van waarderingsmethodes.
1
De actuele inkoopprijs en de bijkomende kosten verminderd met afschrijvingen.
2
De contante waarde van de toekomstige kasstromen.
3
Het bedrag waarvoor het actief kan worden verkocht wanneer alle betrokken partijen goed geïnformeerd zijn.
4
Het maximale bedrag waartegen een actief kan worden verkocht verminderd met de daarbij behorende kosten.
3
0
Max Stoopman
2021-2022
,Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 1 3
BLIK NAAR HET VERLEDEN 3
HUIDIGE FINANCIËLE VERSLAGGEVING 3
DOEL VAN DE CONTROLEREND ACCOUNTANT 4
DOEL VAN HET STRAMIEN VAN FINANCIËLE VERSLAGGEVING 4
CONSERVATIVE ACCOUNTING V.S. FAIR VALUE ACCOUNTING 4
RULES-BASED V.S. PRINCIPLES-BASED ACCOUNTING STANDARDS 4
DOEL VAN ACCOUNTING RESEARCH 4
INFORMATIE ASYMMETRIE 5
FINANCIAL ACCOUNTING THEORY (FAT) 5
HET FUNDAMENTELE PROBLEEM VAN FINANCIAL ACCOUNTING THEORY 5
OPLOSSINGEN VOOR HET FUNDAMENTELE PROBLEEM VAN FINANCIAL ACCOUNTING THEORY 6
NORMATIVE V.S. POSITIVE 6
HOOFDSTUK 2 7
THE PRESENT VALUE MODEL UNDER CERTAINTY 7
THE PRESENT VALUE MODEL UNDER UNCERTAINTY 8
INVLOED DIVIDEND BIJ HET PRESENT VALUE MODEL (DIVIDEND IRRELEVANCY) 10
EX ANTE V.S. EX POST 10
ARBITRAGE 10
PERSIST 10
EMBEDDED VALUE 10
RESERVE RECOGNITION ACCOUNTING (RRA) 10
MEASUREMENT BASES 11
HOOFDSTUK 3 12
SINGLE-PERSON DECISION THEORY 12
HET INFORMATIESYSTEEM 14
DE RATIONELE, RISK-AVERSE INVESTEERDER 15
THE PRINCIPLE OF PORTFOLIO DIVERSIFICATION 15
FIRM-SPECIFIC RISKS V.S. MARKET-WIDE RISKS 16
MANAGEMENT DISCUSSION AND ANALYSIS (MD&A) 16
HOOFDSTUK 4 17
EFFICIENT SECURITY MARKETS 17
HOW DO MARKET PRICES REFLECT ALL AVAILABLE INFORMATION 18
IMPLICATIONS OF EFFICIENT SECURITIES MARKETS FOR FINANCIAL REPORTING 18
THE INFORMATIVENESS OF PRICE 18
A MODEL OF COST OF CAPITAL 19
INFORMATION ASYMMETRY 20
FUNDAMENTAL VALUE 21
THE SOCIAL SIGNIFICANCE OF SECURITIES MARKETS THAT WORK WELL 21
HOOFDSTUK 5 22
REASONS OF MARKET RESPONS 22
FINDING THE MARKET RESPONS 22
SEPARATING MARKET-WIDE AND FIRM-SPECIFIC FACTORS 23
BALL & BROWN 23
EARNINGS RESPONSE COEFFICIENTS (ERC) 24
IMPLICATIONS OF ERC RESEARCH 25
MEASURING INVESTOR’S EARNINGS EXPECTATIONS 26
A CAVEAT ABOUT THE “BEST” ACCOUNTING POLICY 26
1
,HOOFDSTUK 6 27
INTRODUCTION TO BEHAVIOURAL FINANCE 27
PROSPECT THEORY 28
VALIDITY OF BETA AS THE SOLE RISK MEASURE 29
EXCESS STOCK MARKET VOLATILITY 29
EFFICIENT SECURITIES MARKET ANOMALIES 29
LIMITS TO ARBITRAGE 30
A DEFENCE OF AVERAGE INVESTOR RATIONALITY 31
DROPPING COMMON KNOWLEDGE 31
IMPLICATIONS OF SECURITIES MARKET INEFFICIENCY FOR FINANCIAL REPORTING 31
THE LOW VALUE RELEVANCE OF FINANCIAL STATEMENT INFORMATION 32
OHLSON’S CLEAN SURPLUS THEORY 32
AUDITOR’S LEGAL LIABILITY 33
HOOFDSTUK 8 34
EFFICIENT CONTRACTING THEORY AND ACCOUNTING 34
ACCOUNTING POLICIES FOR EFFICIENT CONTRACTING 34
CONTRACT RIGIDITY 35
EMPLOYEE STOCK OPTIONS 36
IMPLICIT CONTRACTS 37
NON-COOPERATIVE GAMES (SINGLE-PERIOD GAME) 37
HOOFDSTUK 9 38
AGENCY CONTRACTS BETWEEN FIRM OWNER AND MANAGER 38
EARNINGS MANAGEMENT 40
PROTECTING LENDERS FROM MANAGER INFORMATION ADVANTAGE 40
IMPLICATIONS OF AGENCY THEORY FOR ACCOUNTING 41
INCOMPLETE CONTRACTS 41
HOOFDSTUK 10 42
ARE INCENTIVE CONTRACTS NECESSARY? 42
MANAGERIAL COMPENSATION PLAN 43
THE THEORY OF EXECUTIVE COMPENSATION 43
THE ROLE OF RISK IN EXECUTIVE COMPENSATION 43
EMPIRICAL COMPENSATION RESEARCH 44
THE POWER THEORY OF EXECUTIVE COMPENSATION 44
SOCIAL SIGNIFICANCE OF MANAGERIAL LABOUR MARKETS 44
HOOFDSTUK 11 45
PATTERNS OF EARNINGS MANAGEMENT 45
EVIDENCE OF EARNINGS MANAGEMENT FOR BONUS PURPOSES 46
MOTIVATIONS FOR EARNINGS MANAGEMENT 47
THE GOOD SIDE OF EARNINGS MANAGEMENT 47
THE BAD SIDE OF EARNINGS MANAGEMENT 47
ROLE OF GAAP 47
HOOFDSTUK 12 48
HOOFDSTUK 13 50
2
, Hoofdstuk 1
Blik naar het verleden
Scott schetst een tijdlijn met de meest significante gebeurtenissen die ervoor hebben gezorgd dat
het stramien van financiële verslaggeving zich heeft gevormd tot de versie zoals we die op de dag
van vandaag kennen. Volgens Scott zijn de volgende vier punten (die uit het verleden als belangrijk
zijn ervaren) voor accountants relevant om te weten:
1. Financiële verslaggeving moet transparant zijn, zodat de investeerders de waarde van de
activa, passiva en de onderneming kunnen vaststellen. Met betrekking tot complexe
financiële activa en passiva moet volgens Scott tevens aan de volgende punten voldaan
worden om te spreken van transparantie:
a. Een overzicht van de gebruikte waarderingsmodellen; en
b. Een toelichting op alle gerelateerde verplichtingen en verbeteringen; en
c. Een toelichting op de risk exposure; en
d. Een toelichting op de strategieën voor het risicobeheer.
2. Doordat waardering tegen actuele waarde voor enkele balansposten gebaseerd is op de
marktwaarde of schattingen daarvoor, kan de contante waarde (bedrijfswaarde) onderschat
worden als de markten instorten als gevolg van bezwaren tegen de actuele waarde. Dit
creëert ook een behoefte aan onderzoek naar de oorzaken van waardering tegen de
liquiditeitswaarde en hoe de financiële verslaggeving kan helpen dit te beheersen.
3. Niet uit de balans blijkende activiteiten moeten gerapporteerd worden (zelfs wanneer deze
activiteiten buiten de consolidatie vallen), omdat deze activiteiten het management kunnen
stimuleren tot het nemen van buitensporige risico’s.
4. Substantiële wijzigingen ten aanzien van de verslaggevingsregels en andere regelgeving
(inclusief de toename van de toelichting over het beloningssysteem voor de manager)
hebben plaatsgevonden.
Huidige financiële verslaggeving
De huidige financiële verslaggeving is gebaseerd op een mixed measurement system. Dit houdt in
dat we voor de waardering van de activa en passiva verschillende waarderingsmethodes kunnen
gebruiken. De waarderingsmethodes die momenteel gebruikt worden zijn:
1. Historische kostprijs (Historical cost)
2. Actuele waarde (Current value)
1
a. Actuele kostprijs (N.v.t.)
b. Bedrijfswaarde2 (Value in use/Present value)
c. Marktwaarde3 (Fair value/Exit price/Opportunity cost)
4
d. Opbrengstwaarde (N.v.t.)
Een goed voorbeeld waaruit blijkt dat we gebruik maken van een mixed measurement system is de
impairment test (Ceiling test). Wanneer een actief gewaardeerd wordt tegen historische kostprijs en
er een indicatie is dat het actief wellicht te hoog gewaardeerd is, zal op basis van de bedrijfswaarde
en de opbrengstwaarde de realiseerbare waarde worden bepaald. Wanneer de realiseerbare waarde
lager is dan de boekwaarde zal er een correctieboeking moeten volgen. Hieruit blijkt dat de
waardering tegen historische kostprijs gecombineerd wordt met een andere waardering, wanneer
dit beter is voor het inzicht. Dus is er sprake van een “mix” van waarderingsmethodes.
1
De actuele inkoopprijs en de bijkomende kosten verminderd met afschrijvingen.
2
De contante waarde van de toekomstige kasstromen.
3
Het bedrag waarvoor het actief kan worden verkocht wanneer alle betrokken partijen goed geïnformeerd zijn.
4
Het maximale bedrag waartegen een actief kan worden verkocht verminderd met de daarbij behorende kosten.
3
