Ontwikkelingspsychologie samenvatting Hoofdstuk 8
t/m 16
Peuter en kleuter
Hoofdstuk 8: Fysieke ontwikkeling
8.1 fysieke groei
Lichamelijke veranderingen
De fysiek groei loopt gestaag. Individuele verschillen in lengte en gewicht
kunnen komen door geslacht en status. De lichaamsvorm en verhoudingen
veranderen rond 6 jaar (slanker, sterker en volwassener).
Hersenen
Verbindingen tussen cellen en de hoeveelheid myeline om de neuronen
heen neemt toe. Myeline is een vettige substantie die neuronen
beschermt en de overdracht van zenuwsignalen versnelt. Via lateralisatie
beginnen de 2 hersenhelften zich in functies te specialiseren. De helften
functioneren als eenheid en de verschillen zijn klein. Lateralisatie is het
proces waarbij bepaalde functies hun plek eerder in de ene hersenhelft
vinden dan in de andere hersenhelft.
Invloed van hersengroei
De toename van myeline zorgt voor de groei van cognitieve vermogens en
betere concentratie en geheugen. Doordat de hersenen snel groeien,
groeien de taalvermogens ook heel snel. De werking van zintuigen
verbeterd ook: controle oogbeweging, scherpstellen, perceptuele
schematisering (zicht), minder gevoelig voor veranderingsblindheid
(op meer kunnen focussen dan 1 ding en verandering merken), scherper
gehoor en geluid isoleren is lastig.
8.2 Motorische ontwikkeling
Grove motoriek
- Ontwikkelt snel
- Meer controle over spieren
- Veel oefenen en experimenteren
- Hoogtepunt activiteitsniveau: 3 jaar
- Geslachtsverschillen: -jongens: sterker en actiever
-meisjes: betere coördinatie
- Invloed: genetische en omgevingsfactoren
Fijne motoriek
- Veel oefenen
- Subtielere bewegingen
- Links en rechtshandig ( eind kleutertijd)
- Stadia tekeningen: 1. Krabbelstadium
2. Vormstadium
3. Ontwerpstadium
4. Picturale stadium
Zindelijkheid
Rijpheidssignalen:
, Interesse in en comfortabel op het potje, natte luier aangeven en grotere
blaascapaciteit.
Hoofdstuk 9: cognitieve ontwikkeling
9.1. Intellectuele ontwikkeling
Piaget
Pre-operationele stadium: nog niet georganiseerd, formeel en logisch
kunnen denken. Maar wel symbolisch denken. Ontwikkeling van centratie
(onvermogen om zich op meer dan 1 aspect te concentreren) en
conservatie (inzicht dat kwantiteit niet gerelateerd is aan fysieke
verschijning. Onvolledig begrip van transformatie. Egocentrisme
(onvermogen om zich te verplaatsen in een ander) neemt toe.
Intuïtief denken ontstaat: primitief redeneren om kennis te verwerven
waardoor ze niet-kloppende verklaringen hebben op wat ze zien.
(rudimentaire redeneer-vaardigheden)
Informatieverwerkingsbenaderingen
- Opslag herinnering en kwantitatieve veranderingen (aandacht en
geheugen)
- Getalbegrip goed ontwikkeld
- Geheugen kan onbetrouwbaar zijn
Vygotsky
- Sociale en culturele context (begrip door interacties)
- De zone van naast ontwikkeling door scaffolding (begeleiden boven
niveau)
9.2 Taalontwikkeling
Taalvermogen ontwikkelt
Kinderen gaan van tweewoordzin naar complexere zinnen doordat de
grammatica en vocabulaire groeit. De woordenschat vergroot door
Fastmapping (woorden aan betekenis koppelen). Door egocentrisch
taalgebruik ontwikkelen pragmatische vermogens en het sociale
taalgebruik neemt toe. De ontwikkeling van taalvermogen is afhankelijk
van sociaaleconomische status, door veel en gevarieerde taal.
Taalontwikkeling stoornis
- Taal langzaam en moeizaam
- Klanken en woorden moeilijk onthouden
- Moeite met grammatica, planning en omgang van emoties
9.3 Invloed van educatie
Vrijwillig onderwijs
- Nederland: peuterspeelzalen tot 4 jaar. Leerplicht is vanaf 5 jaar
- België: kleuteronderwijs 2.5-6 jaar
Invloeden
Positieve invloed op cognitief en sociaal vlak. Negatieve invloed door
stress en druk (vroege nadruk op schoolprestaties. Specifiek, individuele
ontwikkeling is van belang.
t/m 16
Peuter en kleuter
Hoofdstuk 8: Fysieke ontwikkeling
8.1 fysieke groei
Lichamelijke veranderingen
De fysiek groei loopt gestaag. Individuele verschillen in lengte en gewicht
kunnen komen door geslacht en status. De lichaamsvorm en verhoudingen
veranderen rond 6 jaar (slanker, sterker en volwassener).
Hersenen
Verbindingen tussen cellen en de hoeveelheid myeline om de neuronen
heen neemt toe. Myeline is een vettige substantie die neuronen
beschermt en de overdracht van zenuwsignalen versnelt. Via lateralisatie
beginnen de 2 hersenhelften zich in functies te specialiseren. De helften
functioneren als eenheid en de verschillen zijn klein. Lateralisatie is het
proces waarbij bepaalde functies hun plek eerder in de ene hersenhelft
vinden dan in de andere hersenhelft.
Invloed van hersengroei
De toename van myeline zorgt voor de groei van cognitieve vermogens en
betere concentratie en geheugen. Doordat de hersenen snel groeien,
groeien de taalvermogens ook heel snel. De werking van zintuigen
verbeterd ook: controle oogbeweging, scherpstellen, perceptuele
schematisering (zicht), minder gevoelig voor veranderingsblindheid
(op meer kunnen focussen dan 1 ding en verandering merken), scherper
gehoor en geluid isoleren is lastig.
8.2 Motorische ontwikkeling
Grove motoriek
- Ontwikkelt snel
- Meer controle over spieren
- Veel oefenen en experimenteren
- Hoogtepunt activiteitsniveau: 3 jaar
- Geslachtsverschillen: -jongens: sterker en actiever
-meisjes: betere coördinatie
- Invloed: genetische en omgevingsfactoren
Fijne motoriek
- Veel oefenen
- Subtielere bewegingen
- Links en rechtshandig ( eind kleutertijd)
- Stadia tekeningen: 1. Krabbelstadium
2. Vormstadium
3. Ontwerpstadium
4. Picturale stadium
Zindelijkheid
Rijpheidssignalen:
, Interesse in en comfortabel op het potje, natte luier aangeven en grotere
blaascapaciteit.
Hoofdstuk 9: cognitieve ontwikkeling
9.1. Intellectuele ontwikkeling
Piaget
Pre-operationele stadium: nog niet georganiseerd, formeel en logisch
kunnen denken. Maar wel symbolisch denken. Ontwikkeling van centratie
(onvermogen om zich op meer dan 1 aspect te concentreren) en
conservatie (inzicht dat kwantiteit niet gerelateerd is aan fysieke
verschijning. Onvolledig begrip van transformatie. Egocentrisme
(onvermogen om zich te verplaatsen in een ander) neemt toe.
Intuïtief denken ontstaat: primitief redeneren om kennis te verwerven
waardoor ze niet-kloppende verklaringen hebben op wat ze zien.
(rudimentaire redeneer-vaardigheden)
Informatieverwerkingsbenaderingen
- Opslag herinnering en kwantitatieve veranderingen (aandacht en
geheugen)
- Getalbegrip goed ontwikkeld
- Geheugen kan onbetrouwbaar zijn
Vygotsky
- Sociale en culturele context (begrip door interacties)
- De zone van naast ontwikkeling door scaffolding (begeleiden boven
niveau)
9.2 Taalontwikkeling
Taalvermogen ontwikkelt
Kinderen gaan van tweewoordzin naar complexere zinnen doordat de
grammatica en vocabulaire groeit. De woordenschat vergroot door
Fastmapping (woorden aan betekenis koppelen). Door egocentrisch
taalgebruik ontwikkelen pragmatische vermogens en het sociale
taalgebruik neemt toe. De ontwikkeling van taalvermogen is afhankelijk
van sociaaleconomische status, door veel en gevarieerde taal.
Taalontwikkeling stoornis
- Taal langzaam en moeizaam
- Klanken en woorden moeilijk onthouden
- Moeite met grammatica, planning en omgang van emoties
9.3 Invloed van educatie
Vrijwillig onderwijs
- Nederland: peuterspeelzalen tot 4 jaar. Leerplicht is vanaf 5 jaar
- België: kleuteronderwijs 2.5-6 jaar
Invloeden
Positieve invloed op cognitief en sociaal vlak. Negatieve invloed door
stress en druk (vroege nadruk op schoolprestaties. Specifiek, individuele
ontwikkeling is van belang.
