VERWEVENHEID VAN
WETENSCHAP EN
MAATSCHAPPIJ
FiA week 2.2
Colleges, literatuur en leesvragen
,College 1 – Categoriseren is onvermijdelijk maar ook riskant
- Co-creatie van wetenschap en maatschappij
- Concepten om te ordenen worden realiteit
- Classificaties worden dingen, ‘balck boxes’
- Waar-maken, verdinglijken
- Reificeren
- Politiek en moraal wordt ontzichtbaar
Infrastructuur: netwerk van verbindingen, hard, technisch, dominant, selectief, vele actoren en
afhankelijkheidsrelaties.
- De gezondheidszorg is een grote infrastuctuur:
o Gezond/ziek
o Wel/niet toegang universiteit
o Wel/niet op IC
o Verblijfstatus/illegaal
Instituties als infrastructuur voor sorteermachines → (on)gelijkheid
‘Risicokinderen’ → wijken af van de norm, de infrastructuur, de standaard
DSM 5 = internationale infrastructuur
Bowker & Star = de theorie
- Theorie over classificerende infrastructuren
- Classificaties zijn alomtegenwoordig, zijn overal
- Classificeren, ordenen is menselijk, onvermijdelijk
- Wetenschap = producent van classificaties
- Classificaties hebben morele/politieke impact
- Classificeren is moreel en politiek werk
Noodzakelijk om classificatiewerk in wetenschap en maatschappij te analyseren
Hoe classificaties begrijpen?
- Standaardbeeld: aristotelische benadering. Alle elementen en dimensies van de
werkelijkheid worden gevat in de classificatie. Classificatie is een exacte en precies
representatie van de werkelijkheid (geen mensenwerk, werkelijkheid dicteert).
- B & S: prototypische benadering. Classificatie is een constructie: selectief, rommelig,
incoherent, toevallig, willekeurig, ambigue (mensenwerk), restcategorieën, overlap, gaten,
sporen van de geschiedenis zichtbaar
Begrijpen/kenmerken classificaties
- Symbolisch-conceptueel en materiaal (apparaten, software, formulieren, etc.)
- Classificaties… omgezet in standaarden, richtlijnen, regels
- Constructie classificatie is onderhandelen, compromissen sluiten, geven en nemen:
(internationaal) politiek werk
- Veranderen is taai, infrastructureel werk (bv. homoseksualiteit uit de DSM of m/v uit
formulieren)
International classification of death/diseases
- Hoeveel categorieën is werkbaar? Pragmatische begrenzing (ca. 200)
- Ethische issues – wanneer begint leven, ziekte en dood?
- Taboes – zelfdoding, syphilis (geslachtsziekte), etc.
, - Veranderende inzichten en namen (bv. GRID-AIDS-HIV)
- Verschillende belangen en doelen
- Geschiedenis
ICD = morele-politieke onderneming
Voorbeeld: Peristat (monitoren perinatale sterfte EU) – infrastructuur
- Perinatale sterfte EU in beeld brengen, monitoren en evalueren
- Maken en koppelen van vele registraties
- Controverse → Nederland hoog sterfte cijfer
- Landen verschillen over definitie van perinatale sterfte en indicatoren → overleg: consensus
bijeenkomsten, compromissen
Bowker en Star toepassen op Peristat
- Registreren en ordenen = moreel en politiek werk
- Normen maken (normale sterfte, welke handen te hoog of laag, koppelen aan risico’s →
wel/niet roken door moeder en meegedaan aan screening)
- Morele en politieke impact – interpretatiestrijd tussen verloskundigen en gynaecologen om
de bevalling, ziekenhuis of thuisbevalling. Waar meeste sterfterisico’s?
Voorbeeld levensverzekeringen
en opbouw infrastructuur voor
risico selectie
Voorbeeld: verzorgingsstaat – rechten op basis van classificatie
- Leeftijd, gehuwd/samenwonen, alleenstaand, alleenstaande ouder, met medebewoners,
zelfstandige
➔ Wetten voor zorgarrangementen voor het geval iemand niet in eigen onderhoud kan
voorzien: zorgtoeslag, huurtoeslag, kindertoeslag en alimentatie
Verzorgingsstaat als infrastructuur
- Rechten/plichten op basis van classificatie
- Sterk gefragmenteerd als resultaat van continue dynamiek van vergelijking en ideaal van
rechtsgelijkheid
- Schuyt; machtigen: plichten vaag omschreven, rechten heel precies. Minder machtingen:
plichten precies omschreven, rechten vaag
Discussies over hokjes, rechten en plichten
Pensioenleeftijd ongehuwde vrouwen (net als gehuwde vrouwen of ongehuwde mannen?)
Classificeren = moreel politiek werk
WETENSCHAP EN
MAATSCHAPPIJ
FiA week 2.2
Colleges, literatuur en leesvragen
,College 1 – Categoriseren is onvermijdelijk maar ook riskant
- Co-creatie van wetenschap en maatschappij
- Concepten om te ordenen worden realiteit
- Classificaties worden dingen, ‘balck boxes’
- Waar-maken, verdinglijken
- Reificeren
- Politiek en moraal wordt ontzichtbaar
Infrastructuur: netwerk van verbindingen, hard, technisch, dominant, selectief, vele actoren en
afhankelijkheidsrelaties.
- De gezondheidszorg is een grote infrastuctuur:
o Gezond/ziek
o Wel/niet toegang universiteit
o Wel/niet op IC
o Verblijfstatus/illegaal
Instituties als infrastructuur voor sorteermachines → (on)gelijkheid
‘Risicokinderen’ → wijken af van de norm, de infrastructuur, de standaard
DSM 5 = internationale infrastructuur
Bowker & Star = de theorie
- Theorie over classificerende infrastructuren
- Classificaties zijn alomtegenwoordig, zijn overal
- Classificeren, ordenen is menselijk, onvermijdelijk
- Wetenschap = producent van classificaties
- Classificaties hebben morele/politieke impact
- Classificeren is moreel en politiek werk
Noodzakelijk om classificatiewerk in wetenschap en maatschappij te analyseren
Hoe classificaties begrijpen?
- Standaardbeeld: aristotelische benadering. Alle elementen en dimensies van de
werkelijkheid worden gevat in de classificatie. Classificatie is een exacte en precies
representatie van de werkelijkheid (geen mensenwerk, werkelijkheid dicteert).
- B & S: prototypische benadering. Classificatie is een constructie: selectief, rommelig,
incoherent, toevallig, willekeurig, ambigue (mensenwerk), restcategorieën, overlap, gaten,
sporen van de geschiedenis zichtbaar
Begrijpen/kenmerken classificaties
- Symbolisch-conceptueel en materiaal (apparaten, software, formulieren, etc.)
- Classificaties… omgezet in standaarden, richtlijnen, regels
- Constructie classificatie is onderhandelen, compromissen sluiten, geven en nemen:
(internationaal) politiek werk
- Veranderen is taai, infrastructureel werk (bv. homoseksualiteit uit de DSM of m/v uit
formulieren)
International classification of death/diseases
- Hoeveel categorieën is werkbaar? Pragmatische begrenzing (ca. 200)
- Ethische issues – wanneer begint leven, ziekte en dood?
- Taboes – zelfdoding, syphilis (geslachtsziekte), etc.
, - Veranderende inzichten en namen (bv. GRID-AIDS-HIV)
- Verschillende belangen en doelen
- Geschiedenis
ICD = morele-politieke onderneming
Voorbeeld: Peristat (monitoren perinatale sterfte EU) – infrastructuur
- Perinatale sterfte EU in beeld brengen, monitoren en evalueren
- Maken en koppelen van vele registraties
- Controverse → Nederland hoog sterfte cijfer
- Landen verschillen over definitie van perinatale sterfte en indicatoren → overleg: consensus
bijeenkomsten, compromissen
Bowker en Star toepassen op Peristat
- Registreren en ordenen = moreel en politiek werk
- Normen maken (normale sterfte, welke handen te hoog of laag, koppelen aan risico’s →
wel/niet roken door moeder en meegedaan aan screening)
- Morele en politieke impact – interpretatiestrijd tussen verloskundigen en gynaecologen om
de bevalling, ziekenhuis of thuisbevalling. Waar meeste sterfterisico’s?
Voorbeeld levensverzekeringen
en opbouw infrastructuur voor
risico selectie
Voorbeeld: verzorgingsstaat – rechten op basis van classificatie
- Leeftijd, gehuwd/samenwonen, alleenstaand, alleenstaande ouder, met medebewoners,
zelfstandige
➔ Wetten voor zorgarrangementen voor het geval iemand niet in eigen onderhoud kan
voorzien: zorgtoeslag, huurtoeslag, kindertoeslag en alimentatie
Verzorgingsstaat als infrastructuur
- Rechten/plichten op basis van classificatie
- Sterk gefragmenteerd als resultaat van continue dynamiek van vergelijking en ideaal van
rechtsgelijkheid
- Schuyt; machtigen: plichten vaag omschreven, rechten heel precies. Minder machtingen:
plichten precies omschreven, rechten vaag
Discussies over hokjes, rechten en plichten
Pensioenleeftijd ongehuwde vrouwen (net als gehuwde vrouwen of ongehuwde mannen?)
Classificeren = moreel politiek werk
