Uitwerkingen BIAZ
Inhoud
BIAZ-inleiding.........................................................................................................................................1
BIAZ-respiratie......................................................................................................................................12
Longfysiologie...................................................................................................................................12
Respiratoire insufficiëntie.................................................................................................................16
Zuurbase evenwicht.........................................................................................................................22
Thoraxdrainage.................................................................................................................................23
BIAZ-inleiding
ABCDE-methodiek
1
,Waarom ABCDE?
Op een systematische manier een vitaal bedreigde patiënt onderzoeken.
Beoordelen of er sprake is van uitgevallen of bedreigde vitale functies.
De juiste interventies te kunnen uitvoeren.
Twee onderdelen ABCDE:
Primary survey (primaire onderzoeksfase): Fase waarin je direct levensbedreigende
aandoeningen op een systematische wijze identificeert en behandelt.
Secundary survey (secundaire onderzoeksfase): Deze fase volgt na de primary survey. In deze
fase breng je resterende letsels en aandoeningen in kaart en behandel je deze.
In de ABCDE-methodiek zijn de symptomen het uitgangspunt, niet de diagnose of ziektebeeld.
Bij iedere stap ABCDE:
Kijken
o Zichtbaar letsel of symmetrie
Luisteren
o Stethoscoop of percussie
Voelen
o Luchtstroom, beweging door ademhaling of symmetrie, abnormale consistentie zoals
subcutaan emfyseem, temperatuur van de huid, afwijkende vorm extremiteiten en
pijn bij palpatie
Monitoring
o Saturatie, bloeddruk, pols blijven meten
Noodzakelijke interventies
o Behandelen van acute levensbedreigende aandoeningen en voorkomen van
verslechtering
Aanvullend onderzoek
o Foto’s, scans, lab
Airway:
Luchtwegmanagement: vrijmaken en vrijhouden van de luchtweg.
Luchtweg is bedreigd bij alle bewusteloze patiënten, door inzakken zacht gehemelte, tong en
epiglottis. Ook is slik- en hoestreflex weg.
Kijken:
o Inspecteren van de mond.
Uitwendige obstructie
Letsel gezicht of trachea
Zwelling gezicht of trachea
Braaksel
Voorkeurshouding hoofd/nek
Inwendige obstructie
Losse tanden, kunstgebit, piercings
2
, Corpus alienum (inslikken lichaamsvreemd voorwerp)
Bloed
Braaksel/slijm
Oedeem
o See-saw ademhaling: bij inademing wordt de borstkas ingetrokken en bij uitademing
gaat de borstkas naar buiten. Teken van luchtwegobstructie.
Luisteren:
o Stridor (obstructie):
Inspiratoire bijgeluiden: extra-thoracale of bovenste luchtwegobstructie.
Expiratoire bijgeluiden: intra-thoracale of lagere luchtwegobstructie.
o Snurken (tong)
o Rochelen (vloeistof)
o Heesheid of afwijkende stem bij spreken
Voelen:
o Luchtverplaatsing in de mond.
o Botbreuken voelen in aangezicht.
Interventies:
o Patiënt op rug leggen, of voorkeurshouding patiënt zelf (zo kan patiënt optimaal
ademen)
o Vrijmaken luchtweg
o Uitzuigen
o Orofaryngeale tube (mayo tube), maat meten van mondhoek tot opening
gehoorgang
o Head tilt-chin lift
o Jaw-trust
o Heimlich
Breathing:
Oxygenatie: in hoeverre het lichaam is verzadigd met zuurstof.
Ventilatie = AMV (ademminuutvolume) = teugvolume (TV) x ademfrequentie.
Hypoxie: een te lage zuurstofconcentratie in de weefsels
Kijken:
o Ademhaling
o Thoraxexcursies (diepte en symmetrie)
o Cyanose
o Gebruik hulpademhalingsspieren
o Ademhalingsfrequentie
o Stuwing venae juglaris (halsader)
o Beschadiging thoraxwand
o Positie trachea (alleen bij hevige ademnood)
Luisteren:
o Stridor (zie A)
o Kreunen
o Snurken
o Ademgeruis met stethoscoop
3
Inhoud
BIAZ-inleiding.........................................................................................................................................1
BIAZ-respiratie......................................................................................................................................12
Longfysiologie...................................................................................................................................12
Respiratoire insufficiëntie.................................................................................................................16
Zuurbase evenwicht.........................................................................................................................22
Thoraxdrainage.................................................................................................................................23
BIAZ-inleiding
ABCDE-methodiek
1
,Waarom ABCDE?
Op een systematische manier een vitaal bedreigde patiënt onderzoeken.
Beoordelen of er sprake is van uitgevallen of bedreigde vitale functies.
De juiste interventies te kunnen uitvoeren.
Twee onderdelen ABCDE:
Primary survey (primaire onderzoeksfase): Fase waarin je direct levensbedreigende
aandoeningen op een systematische wijze identificeert en behandelt.
Secundary survey (secundaire onderzoeksfase): Deze fase volgt na de primary survey. In deze
fase breng je resterende letsels en aandoeningen in kaart en behandel je deze.
In de ABCDE-methodiek zijn de symptomen het uitgangspunt, niet de diagnose of ziektebeeld.
Bij iedere stap ABCDE:
Kijken
o Zichtbaar letsel of symmetrie
Luisteren
o Stethoscoop of percussie
Voelen
o Luchtstroom, beweging door ademhaling of symmetrie, abnormale consistentie zoals
subcutaan emfyseem, temperatuur van de huid, afwijkende vorm extremiteiten en
pijn bij palpatie
Monitoring
o Saturatie, bloeddruk, pols blijven meten
Noodzakelijke interventies
o Behandelen van acute levensbedreigende aandoeningen en voorkomen van
verslechtering
Aanvullend onderzoek
o Foto’s, scans, lab
Airway:
Luchtwegmanagement: vrijmaken en vrijhouden van de luchtweg.
Luchtweg is bedreigd bij alle bewusteloze patiënten, door inzakken zacht gehemelte, tong en
epiglottis. Ook is slik- en hoestreflex weg.
Kijken:
o Inspecteren van de mond.
Uitwendige obstructie
Letsel gezicht of trachea
Zwelling gezicht of trachea
Braaksel
Voorkeurshouding hoofd/nek
Inwendige obstructie
Losse tanden, kunstgebit, piercings
2
, Corpus alienum (inslikken lichaamsvreemd voorwerp)
Bloed
Braaksel/slijm
Oedeem
o See-saw ademhaling: bij inademing wordt de borstkas ingetrokken en bij uitademing
gaat de borstkas naar buiten. Teken van luchtwegobstructie.
Luisteren:
o Stridor (obstructie):
Inspiratoire bijgeluiden: extra-thoracale of bovenste luchtwegobstructie.
Expiratoire bijgeluiden: intra-thoracale of lagere luchtwegobstructie.
o Snurken (tong)
o Rochelen (vloeistof)
o Heesheid of afwijkende stem bij spreken
Voelen:
o Luchtverplaatsing in de mond.
o Botbreuken voelen in aangezicht.
Interventies:
o Patiënt op rug leggen, of voorkeurshouding patiënt zelf (zo kan patiënt optimaal
ademen)
o Vrijmaken luchtweg
o Uitzuigen
o Orofaryngeale tube (mayo tube), maat meten van mondhoek tot opening
gehoorgang
o Head tilt-chin lift
o Jaw-trust
o Heimlich
Breathing:
Oxygenatie: in hoeverre het lichaam is verzadigd met zuurstof.
Ventilatie = AMV (ademminuutvolume) = teugvolume (TV) x ademfrequentie.
Hypoxie: een te lage zuurstofconcentratie in de weefsels
Kijken:
o Ademhaling
o Thoraxexcursies (diepte en symmetrie)
o Cyanose
o Gebruik hulpademhalingsspieren
o Ademhalingsfrequentie
o Stuwing venae juglaris (halsader)
o Beschadiging thoraxwand
o Positie trachea (alleen bij hevige ademnood)
Luisteren:
o Stridor (zie A)
o Kreunen
o Snurken
o Ademgeruis met stethoscoop
3