Hindoeïsme
Naam en oorsprong:
- Veelkleurig en veelvormig (nauwelijks spreken 1 religie)
- Religieus oerwoud aan godengestalten, leerstellingen, riten,
religieuze oefeningen
- Naam komt van rivier Indus, die in Pakistan uitmondt in zee
- Indiërs noemen hun religie zelf Sanatana Dharma ‘’Eeuwige leer of
bestemming’’
- Innerlijke strijden worden niet als probleem ervaren – alle rivieren
stromen naar dezelfde zee – alle religieuze wegen brengen je naar
hetzelfde doel – verlossing
- 2 lagen onderscheiden 1 Oeroude natuurreligie van oorspronkelijke
bewoners
India, natuurkrachten worden als
goden/geesten gezien
(God van vuur, aarde, rond rivieren, bomen
etc.)
2 Religie van Ariërs, volksstammen die na
2000 langzaam India beheersten en stempel
gezet op sociale orde – uitgegroeid latere
kastelenstelsel. Onder invloed van
Brahmanen, de priesterkaste, doordenking
van hindoeïsme plaatsgevonden.
Uiteindelijke bestemming:
- Niet in deze wereld, maar in het goddelijke, dat je door vervolmaken
van jezelf bereikt
Kosmische orde:
- In de wereld heerst een kosmische orde, die alles in evenwicht
houdt, kan verstoord worden maar keert terug – tot die orde hoort
ook het kastelenstelsel
Kaste:
- Door geboorte kom je in kaste of varna (kleur), sociale groep met
dezelfde naam, beroep, tradities en religieuze praktijken – kaste
geeft kleur aan je leven
- Hoofdkasten zijn:
o Brahmanen – priesters, zieners, filosofen – hogere beroepen
o Ksatriya’s – strijders, ridders, prinsen, koningen,
landbestuurders, militairen
o Vaisya’s – boeren, kooplieden, handelaren, geschoolde
arbeiders
, o Sjoerda’s/dasa’s – ongeschoolde arbeiders, slaven, bedienden
(Buiten systeem – onaanraakbare, de dalits) – onreine
werkzaamheden
- Deel oorspronkelijke bevolking India kwam in 4e kaste, andere deel
viel buiten het systeem – de dalits – straten vegen, koeienmest
verzamelen
- De 4 kasten kennen ook nog subkasten of jati’s (jati – geboorte) met
hun eigen sociale regels en beroepsgroepen
Uiteindelijke verlossing:
- Verlossing bereiken? Houden aan de regels van je kaste, anders
gaat orde maatschappij verloren – je hoort binnen je eigen kaste te
trouwen
- Via wedergeboorte kun je een hogere bestemming bereiken
Dharma:
- Gaat niet alleen om orde van natuur, maar ook morele orde van de
samenleving met leefregels en reinheidsvoorschriften die horen bij
kaste en levensstadium
Algemene principes van Dharma voor morele orde:
- Geduld en tevredenheid, gelijkmoedigheid, vergevingsgezindheid,
matigheid, respecteren van andermans bezit, rein leven naar
lichaam en geest, beheersing van zinnen, ontwikkelen van wijsheid,
verwerven van kennis en liefde voor waarheid
Veda’s:
- Ariërs - verzamelingen gebeden, lofliederen, offerspreuken,
mondeling overgeleverd
- Tussen 1500 – 800, woorden opgeschreven – oudste literatuur, van
Indische godsdienst Veda’s (weten), voorschriften offers, spreuken,
liederen, matra’s, rituelen, magische handelingen en hoe je om
moet gaan met zieke boze geesten
- Geschreven in Sanskriet, wordt gezien als goddelijke openbaring
Oepanisjaden:
- Eind vedische periode ontstaan geschriften Oepanisjaden (zij die
zitten aan voeten leermeester), zoeken naar laatste waarheid achter
bestaan van wereld en de goden
- Optimisme verdwijnt, daarvoor in plaats meer pessimistisch
wereldbeeld
- Ontstaan ideeën over relatie Brahman en Atman
- Brahman oergrond van al het bestaan
- Atman aangeduid met beroemde woorden tat twam asi – dat zijt
gij (monisme)
Karma en reïncarnatie:
- Hindoeïsme gaat ervan uit dat er een transcendente of
bovennatuurlijke werkelijkheid is
- Transcendente werkelijkheid kan abstract gezien worden en als
persoonlijk
Naam en oorsprong:
- Veelkleurig en veelvormig (nauwelijks spreken 1 religie)
- Religieus oerwoud aan godengestalten, leerstellingen, riten,
religieuze oefeningen
- Naam komt van rivier Indus, die in Pakistan uitmondt in zee
- Indiërs noemen hun religie zelf Sanatana Dharma ‘’Eeuwige leer of
bestemming’’
- Innerlijke strijden worden niet als probleem ervaren – alle rivieren
stromen naar dezelfde zee – alle religieuze wegen brengen je naar
hetzelfde doel – verlossing
- 2 lagen onderscheiden 1 Oeroude natuurreligie van oorspronkelijke
bewoners
India, natuurkrachten worden als
goden/geesten gezien
(God van vuur, aarde, rond rivieren, bomen
etc.)
2 Religie van Ariërs, volksstammen die na
2000 langzaam India beheersten en stempel
gezet op sociale orde – uitgegroeid latere
kastelenstelsel. Onder invloed van
Brahmanen, de priesterkaste, doordenking
van hindoeïsme plaatsgevonden.
Uiteindelijke bestemming:
- Niet in deze wereld, maar in het goddelijke, dat je door vervolmaken
van jezelf bereikt
Kosmische orde:
- In de wereld heerst een kosmische orde, die alles in evenwicht
houdt, kan verstoord worden maar keert terug – tot die orde hoort
ook het kastelenstelsel
Kaste:
- Door geboorte kom je in kaste of varna (kleur), sociale groep met
dezelfde naam, beroep, tradities en religieuze praktijken – kaste
geeft kleur aan je leven
- Hoofdkasten zijn:
o Brahmanen – priesters, zieners, filosofen – hogere beroepen
o Ksatriya’s – strijders, ridders, prinsen, koningen,
landbestuurders, militairen
o Vaisya’s – boeren, kooplieden, handelaren, geschoolde
arbeiders
, o Sjoerda’s/dasa’s – ongeschoolde arbeiders, slaven, bedienden
(Buiten systeem – onaanraakbare, de dalits) – onreine
werkzaamheden
- Deel oorspronkelijke bevolking India kwam in 4e kaste, andere deel
viel buiten het systeem – de dalits – straten vegen, koeienmest
verzamelen
- De 4 kasten kennen ook nog subkasten of jati’s (jati – geboorte) met
hun eigen sociale regels en beroepsgroepen
Uiteindelijke verlossing:
- Verlossing bereiken? Houden aan de regels van je kaste, anders
gaat orde maatschappij verloren – je hoort binnen je eigen kaste te
trouwen
- Via wedergeboorte kun je een hogere bestemming bereiken
Dharma:
- Gaat niet alleen om orde van natuur, maar ook morele orde van de
samenleving met leefregels en reinheidsvoorschriften die horen bij
kaste en levensstadium
Algemene principes van Dharma voor morele orde:
- Geduld en tevredenheid, gelijkmoedigheid, vergevingsgezindheid,
matigheid, respecteren van andermans bezit, rein leven naar
lichaam en geest, beheersing van zinnen, ontwikkelen van wijsheid,
verwerven van kennis en liefde voor waarheid
Veda’s:
- Ariërs - verzamelingen gebeden, lofliederen, offerspreuken,
mondeling overgeleverd
- Tussen 1500 – 800, woorden opgeschreven – oudste literatuur, van
Indische godsdienst Veda’s (weten), voorschriften offers, spreuken,
liederen, matra’s, rituelen, magische handelingen en hoe je om
moet gaan met zieke boze geesten
- Geschreven in Sanskriet, wordt gezien als goddelijke openbaring
Oepanisjaden:
- Eind vedische periode ontstaan geschriften Oepanisjaden (zij die
zitten aan voeten leermeester), zoeken naar laatste waarheid achter
bestaan van wereld en de goden
- Optimisme verdwijnt, daarvoor in plaats meer pessimistisch
wereldbeeld
- Ontstaan ideeën over relatie Brahman en Atman
- Brahman oergrond van al het bestaan
- Atman aangeduid met beroemde woorden tat twam asi – dat zijt
gij (monisme)
Karma en reïncarnatie:
- Hindoeïsme gaat ervan uit dat er een transcendente of
bovennatuurlijke werkelijkheid is
- Transcendente werkelijkheid kan abstract gezien worden en als
persoonlijk
