Psychologie denken en intelligentie
Computer versus menselijke geest
§ Niet goed in abstract denken of humor
§ Vormt geen ideeën
§ Deelt informatie niet in naar betekenis
Metaforen voor de menselijke geest
§ Computermetafoor: het idee van de hersenen als informatieverwerker
suggereert dat denken niets meer of minder is dan informatieverwerking
§ Zwitsers zakmes: multifunctioneel stuk gereedschap dat zich kan aanpassen
aan allerlei omstandigheden en specifieke functies heeft
Kernvraag 4.1 Wat zijn de bouwstenen van denken?
Kernconcept 4.1 Denken heeft te maken met de manipulatie van mentale representaties
zoals concepten, beelden, schema’s en scripts
Wat is denken?
= Is het cognitieve proces dat betrokken is bij het vormen van een nieuwe mentale
representatie door beschikbare informatie te manipuleren
§ Organiseert de bouwstenen van cognitie op een betekenisvolle manier
4.1.1 Concepten
Concept “dier”
Concept = Mentale representatie van een categorie van items of ideeën, gebaseerd op
ervaring
§ Het vermogen om nieuwe stimuli of ervaringen onder te brengen in
vertrouwde mentale categorieën om ze te kunnen verwerken
§ We gebruiken ze als Bouwstenen van ons denken omdat dit ons helpr om
kennis op een systematische manier te organiseren
§ Niet rechtsreeks te observeren (vb “Hebzucht”)
Twee soorten concepten
- Natuurlijke concept = Mentale representatie van een voorwerp of gebeurtenis
gebaseerd op onze directe ervaring
§ Grove mentale classificaties die voortkomen uit dagelijkse ervaringen
§ Maakt gebruik van een prototype
• Het ideale of meest typische voorbeeld van een conceptuele categorie
- Artificiële concept = Concept dat gedefinieerd wordt door regels
§ Precies gedefinieerde ideeën of abstracties
§ Vb wiskundige formule
§ Vb betekenis woord/ definitie woordenboek
Conceptuele hiërarchie
§ Niveaus van concepten , van algemeen tot specifiek
§ Vormen een heel netwerk van concepten en associaties
§ Categorie staat in verbinding met een groot aantal concepten
, Cultuur, concepten en gedachten
Culturele verschillen
§ In het gebruik van concepten
§ In het gebruik van logica
§ Belang van artificiële concepten
4.1.2 Voorstellingsvermogen en cognitieve plattegrond
Cognitieve plattegrond = Een cognitieve representatie van een fysieke ruimte
§ Een speciale vorm van een visueel concept, hierdoor kan je de weg wijzen
4.1.3 Schema’s en scripts
Een cluster van verwante concepten die een algemeen conceptueel kader vormen voor het
denken over ene thema, gebeurtenis, voorwerp, persoon of situatie in je leven
Verwachtingen
§ Schema’s vormen de basis van onze verwachtingen
§ Schema’s en verwachtingen hebben een effect op de besluitvorming
§ Schema’s en verwachtingen kunnen op basis van bewuste inspanningen
gewijzigd worden
Gevolgtrekkingen maken
- nieuwe info die vaak dubbelzinnig is krijgt meer betekenis als je haar koppelt met
bestaande info uit reeds bestande schema’s
§ Schema’s zorgen ervoor dat nieuwe informatie betekenis krijgt door de
verbinding met bestaande informatie
§ Schema’s helpen om conclusies te trekken wanneer er informatie ontbreekt
§ Schema’s zijn circuits in brein
gebeurtenissen
Script = Cluster van informatie over reeksen van gebeurtenissen en handelingen die je
verwacht in een specifieke situatie specifiek schema gekoppeld aan een specifieke situatie
Vb restaurant
§ Schema dat bij een bepaalde gebeurtenis hoort
§ Scripts zijn circuits in het brein
Culturele invloeden op scripts , denken &hersenen, intuïtie NIET KENNEN
Computer versus menselijke geest
§ Niet goed in abstract denken of humor
§ Vormt geen ideeën
§ Deelt informatie niet in naar betekenis
Metaforen voor de menselijke geest
§ Computermetafoor: het idee van de hersenen als informatieverwerker
suggereert dat denken niets meer of minder is dan informatieverwerking
§ Zwitsers zakmes: multifunctioneel stuk gereedschap dat zich kan aanpassen
aan allerlei omstandigheden en specifieke functies heeft
Kernvraag 4.1 Wat zijn de bouwstenen van denken?
Kernconcept 4.1 Denken heeft te maken met de manipulatie van mentale representaties
zoals concepten, beelden, schema’s en scripts
Wat is denken?
= Is het cognitieve proces dat betrokken is bij het vormen van een nieuwe mentale
representatie door beschikbare informatie te manipuleren
§ Organiseert de bouwstenen van cognitie op een betekenisvolle manier
4.1.1 Concepten
Concept “dier”
Concept = Mentale representatie van een categorie van items of ideeën, gebaseerd op
ervaring
§ Het vermogen om nieuwe stimuli of ervaringen onder te brengen in
vertrouwde mentale categorieën om ze te kunnen verwerken
§ We gebruiken ze als Bouwstenen van ons denken omdat dit ons helpr om
kennis op een systematische manier te organiseren
§ Niet rechtsreeks te observeren (vb “Hebzucht”)
Twee soorten concepten
- Natuurlijke concept = Mentale representatie van een voorwerp of gebeurtenis
gebaseerd op onze directe ervaring
§ Grove mentale classificaties die voortkomen uit dagelijkse ervaringen
§ Maakt gebruik van een prototype
• Het ideale of meest typische voorbeeld van een conceptuele categorie
- Artificiële concept = Concept dat gedefinieerd wordt door regels
§ Precies gedefinieerde ideeën of abstracties
§ Vb wiskundige formule
§ Vb betekenis woord/ definitie woordenboek
Conceptuele hiërarchie
§ Niveaus van concepten , van algemeen tot specifiek
§ Vormen een heel netwerk van concepten en associaties
§ Categorie staat in verbinding met een groot aantal concepten
, Cultuur, concepten en gedachten
Culturele verschillen
§ In het gebruik van concepten
§ In het gebruik van logica
§ Belang van artificiële concepten
4.1.2 Voorstellingsvermogen en cognitieve plattegrond
Cognitieve plattegrond = Een cognitieve representatie van een fysieke ruimte
§ Een speciale vorm van een visueel concept, hierdoor kan je de weg wijzen
4.1.3 Schema’s en scripts
Een cluster van verwante concepten die een algemeen conceptueel kader vormen voor het
denken over ene thema, gebeurtenis, voorwerp, persoon of situatie in je leven
Verwachtingen
§ Schema’s vormen de basis van onze verwachtingen
§ Schema’s en verwachtingen hebben een effect op de besluitvorming
§ Schema’s en verwachtingen kunnen op basis van bewuste inspanningen
gewijzigd worden
Gevolgtrekkingen maken
- nieuwe info die vaak dubbelzinnig is krijgt meer betekenis als je haar koppelt met
bestaande info uit reeds bestande schema’s
§ Schema’s zorgen ervoor dat nieuwe informatie betekenis krijgt door de
verbinding met bestaande informatie
§ Schema’s helpen om conclusies te trekken wanneer er informatie ontbreekt
§ Schema’s zijn circuits in brein
gebeurtenissen
Script = Cluster van informatie over reeksen van gebeurtenissen en handelingen die je
verwacht in een specifieke situatie specifiek schema gekoppeld aan een specifieke situatie
Vb restaurant
§ Schema dat bij een bepaalde gebeurtenis hoort
§ Scripts zijn circuits in het brein
Culturele invloeden op scripts , denken &hersenen, intuïtie NIET KENNEN
