Inhoudsopgave
Inleiding..................................................................................................................................................3
Pneumonie...........................................................................................................................................10
Hartfalen (decompensatio cordis)........................................................................................................12
Trombose en embolie...........................................................................................................................14
Diabetes mellitus (suikerziekte)............................................................................................................17
Circulatie...............................................................................................................................................18
Law of eight......................................................................................................................................18
Veneus aanbod.................................................................................................................................19
Hartritme..........................................................................................................................................20
Ademhaling..........................................................................................................................................31
Luchtwegen......................................................................................................................................31
Ademprikkel.....................................................................................................................................34
Ademarbeid......................................................................................................................................35
Gaswisseling.....................................................................................................................................38
Pulmonale doorbloeding..................................................................................................................39
Zuurstofvoorziening van het hart.........................................................................................................44
Zuurstofaanvoer...............................................................................................................................44
Zuurstofbehoefte..............................................................................................................................45
Observeren.......................................................................................................................................46
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................47
Spijsverteringsfuncties..........................................................................................................................49
Voedselinname.................................................................................................................................49
Afbraak en vertering.........................................................................................................................51
Transport..........................................................................................................................................53
Absorptie..........................................................................................................................................55
Verwerking.......................................................................................................................................55
Observeren.......................................................................................................................................58
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................59
Bloedwaarden......................................................................................................................................61
Zuur-base-evenwicht........................................................................................................................61
Zuurstoftransport.............................................................................................................................62
Stolling..............................................................................................................................................64
Klinische chemie...............................................................................................................................66
Observeren, basis.............................................................................................................................68
, Observeren hematologie..................................................................................................................68
Observeren klinische chemie............................................................................................................72
Observeren arteriële bloedgassen....................................................................................................76
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................78
Neurologische functies.........................................................................................................................80
Zintuiglijke input...............................................................................................................................80
Hogere cerebrale functies................................................................................................................80
Motorische output............................................................................................................................84
Observeren basis..............................................................................................................................85
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................87
Thermoregulatiesysteem......................................................................................................................89
Warmteafgifte..................................................................................................................................90
Observeren, basis.............................................................................................................................92
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................92
Huid en afweerfuncties........................................................................................................................94
Klinische aandachtspunten, belangrijk om te weten........................................................................94
Observeren, basis.............................................................................................................................96
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................96
Activiteiten en participatie...................................................................................................................98
,Inleiding
Proactive nursing praktijkmodel:
- Observeren – wat signaleer je op dit moment bij deze patiënt?
o Doel: verpleegkundige interpretatie van de algehele psychosociale en fysieke
gesteldheid in relatie tot het functioneren van de patiënt.
- Analyseren – wat gaat goed, is in gevaar, gaat niet goed en wat moet er gebeuren?
o Doel: verpleegkundige interpretatie van de gesteldheid van specifieke functies in
relatie tot het functioneren van de patiënt.
- Communiceren – met wie, over wie, hoe en wanneer en waarover?
o Doel: elkaar informeren en elkaars bevindingen delen om gezamenlijk tot eenduidige
en eendrachtige klinische besluitvorming te komen.
, SBAR
- S: de mentale en fysieke gezondheidstoestand
- B: de bestaande of eerder doorgemaakte ziekten, allergieën, behandelingen, zwangerschap,
huidige behandeling c.q. medicatiebeleid, een eventuele behandelingsbeperking, enzovoort
- A: de meetgegevens, observaties, bloedwaarden. De mogelijke oorzaken (werkdiagnose). De
urgentie van de situatie.
- R: jouw aanbevelingen ten aanzien van consultatie, aanvullend onderzoek, aanpassingen,
klinisch beleid en eventuele (over)plaatsing van de patiënt
ALTIS methode (bij anamnese): Aard van de klacht, Locatie, Tijd, Intensiteit, Samenhang.
Laboratorium onderzoek: microbiologisch, serologisch, anatomisch/pathologisch, enzovoort.
Beeldvormend onderzoek: hieronder vallen alle onderzoeken die een beeld geven van de inwendige
anatomie van het lichaam of organen zoals echo, röntgenologisch onderzoek, MRI-scintigrafie, CT-
scan, enzovoort.
Fysiologisch functieonderzoek: dit zijn onderzoeken waarbij fysische (natuurkundige) parameters
gebruikt worden als beoordeling. Voorbeelden zijn biopsie, punctie, scopie, drukmeting, ECG, EEG,
EMG, longfunctietest, enzovoort.
Overzicht zes stappen klinisch redeneren en bijpassende redeneervaardigheden.
- Stap 1: oriëntatie op de situatie. Als verpleegkundige wordt van je verwacht dat je met
behulp van de SBAR-methode de actuele gezondheidssituatie van je patiënten in kaart kunt
brengen. Je kunt daarin een korte, bondige en concrete omschrijving geven van de SBAR.
- Stap 2: klinische problematiek. Er wordt van je verwacht dat je kunt beredeneren: welke
zorgthema’s betrokken zijn en wat de prioriteiten zijn, wat de bestaande of de te verwachten
problematiek is.
- Stap 3: aanvullend klinisch onderzoek. Er wordt van je verwacht dat je kunt beredeneren:
welk aanvullend onderzoek van belang is, wat de verwachte uitkomsten zijn en wanneer
uitkomsten urgent/ernstig zijn.
- Stap 4: klinisch beleid. Er wordt van je verwacht dat je kunt beredeneren: welke interventies
nodig zijn, wie er geconsulteerd moet worden, hoe de patiënt begeleid moet worden, hoe de
zelfzorgfuncties benaderd worden. Ook kun je beredeneren wat, in hoofdlijnen, de volgorde
c.q. prioriteiten van handelen is.
- Stap 5: klinisch verloop. Er wordt van je verwacht dat je kunt redeneren: wat het gewenste
verloop op de korte termijn is, wat de prognose is, wat het ongewenste verloop op de korte
en lange termijn is, welke complicaties kunnen optreden en wat de risico’s van de
behandeling zijn, wat de prognose daarvan is.
- Stap 6: nabeschouwing. Er wordt van je verwacht dat je kunt beschouwen: waar en wanneer
de patiëntveiligheid niet optimaal was, waar en wanneer de kwaliteit van de
beroepsuitoefening niet optimaal was, waar en wanneer er sprake was van een ethisch
dilemma, wat je van de casus geleerd hebt.
Inleiding..................................................................................................................................................3
Pneumonie...........................................................................................................................................10
Hartfalen (decompensatio cordis)........................................................................................................12
Trombose en embolie...........................................................................................................................14
Diabetes mellitus (suikerziekte)............................................................................................................17
Circulatie...............................................................................................................................................18
Law of eight......................................................................................................................................18
Veneus aanbod.................................................................................................................................19
Hartritme..........................................................................................................................................20
Ademhaling..........................................................................................................................................31
Luchtwegen......................................................................................................................................31
Ademprikkel.....................................................................................................................................34
Ademarbeid......................................................................................................................................35
Gaswisseling.....................................................................................................................................38
Pulmonale doorbloeding..................................................................................................................39
Zuurstofvoorziening van het hart.........................................................................................................44
Zuurstofaanvoer...............................................................................................................................44
Zuurstofbehoefte..............................................................................................................................45
Observeren.......................................................................................................................................46
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................47
Spijsverteringsfuncties..........................................................................................................................49
Voedselinname.................................................................................................................................49
Afbraak en vertering.........................................................................................................................51
Transport..........................................................................................................................................53
Absorptie..........................................................................................................................................55
Verwerking.......................................................................................................................................55
Observeren.......................................................................................................................................58
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................59
Bloedwaarden......................................................................................................................................61
Zuur-base-evenwicht........................................................................................................................61
Zuurstoftransport.............................................................................................................................62
Stolling..............................................................................................................................................64
Klinische chemie...............................................................................................................................66
Observeren, basis.............................................................................................................................68
, Observeren hematologie..................................................................................................................68
Observeren klinische chemie............................................................................................................72
Observeren arteriële bloedgassen....................................................................................................76
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................78
Neurologische functies.........................................................................................................................80
Zintuiglijke input...............................................................................................................................80
Hogere cerebrale functies................................................................................................................80
Motorische output............................................................................................................................84
Observeren basis..............................................................................................................................85
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................87
Thermoregulatiesysteem......................................................................................................................89
Warmteafgifte..................................................................................................................................90
Observeren, basis.............................................................................................................................92
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................92
Huid en afweerfuncties........................................................................................................................94
Klinische aandachtspunten, belangrijk om te weten........................................................................94
Observeren, basis.............................................................................................................................96
Situaties met ernstige functiestoornissen........................................................................................96
Activiteiten en participatie...................................................................................................................98
,Inleiding
Proactive nursing praktijkmodel:
- Observeren – wat signaleer je op dit moment bij deze patiënt?
o Doel: verpleegkundige interpretatie van de algehele psychosociale en fysieke
gesteldheid in relatie tot het functioneren van de patiënt.
- Analyseren – wat gaat goed, is in gevaar, gaat niet goed en wat moet er gebeuren?
o Doel: verpleegkundige interpretatie van de gesteldheid van specifieke functies in
relatie tot het functioneren van de patiënt.
- Communiceren – met wie, over wie, hoe en wanneer en waarover?
o Doel: elkaar informeren en elkaars bevindingen delen om gezamenlijk tot eenduidige
en eendrachtige klinische besluitvorming te komen.
, SBAR
- S: de mentale en fysieke gezondheidstoestand
- B: de bestaande of eerder doorgemaakte ziekten, allergieën, behandelingen, zwangerschap,
huidige behandeling c.q. medicatiebeleid, een eventuele behandelingsbeperking, enzovoort
- A: de meetgegevens, observaties, bloedwaarden. De mogelijke oorzaken (werkdiagnose). De
urgentie van de situatie.
- R: jouw aanbevelingen ten aanzien van consultatie, aanvullend onderzoek, aanpassingen,
klinisch beleid en eventuele (over)plaatsing van de patiënt
ALTIS methode (bij anamnese): Aard van de klacht, Locatie, Tijd, Intensiteit, Samenhang.
Laboratorium onderzoek: microbiologisch, serologisch, anatomisch/pathologisch, enzovoort.
Beeldvormend onderzoek: hieronder vallen alle onderzoeken die een beeld geven van de inwendige
anatomie van het lichaam of organen zoals echo, röntgenologisch onderzoek, MRI-scintigrafie, CT-
scan, enzovoort.
Fysiologisch functieonderzoek: dit zijn onderzoeken waarbij fysische (natuurkundige) parameters
gebruikt worden als beoordeling. Voorbeelden zijn biopsie, punctie, scopie, drukmeting, ECG, EEG,
EMG, longfunctietest, enzovoort.
Overzicht zes stappen klinisch redeneren en bijpassende redeneervaardigheden.
- Stap 1: oriëntatie op de situatie. Als verpleegkundige wordt van je verwacht dat je met
behulp van de SBAR-methode de actuele gezondheidssituatie van je patiënten in kaart kunt
brengen. Je kunt daarin een korte, bondige en concrete omschrijving geven van de SBAR.
- Stap 2: klinische problematiek. Er wordt van je verwacht dat je kunt beredeneren: welke
zorgthema’s betrokken zijn en wat de prioriteiten zijn, wat de bestaande of de te verwachten
problematiek is.
- Stap 3: aanvullend klinisch onderzoek. Er wordt van je verwacht dat je kunt beredeneren:
welk aanvullend onderzoek van belang is, wat de verwachte uitkomsten zijn en wanneer
uitkomsten urgent/ernstig zijn.
- Stap 4: klinisch beleid. Er wordt van je verwacht dat je kunt beredeneren: welke interventies
nodig zijn, wie er geconsulteerd moet worden, hoe de patiënt begeleid moet worden, hoe de
zelfzorgfuncties benaderd worden. Ook kun je beredeneren wat, in hoofdlijnen, de volgorde
c.q. prioriteiten van handelen is.
- Stap 5: klinisch verloop. Er wordt van je verwacht dat je kunt redeneren: wat het gewenste
verloop op de korte termijn is, wat de prognose is, wat het ongewenste verloop op de korte
en lange termijn is, welke complicaties kunnen optreden en wat de risico’s van de
behandeling zijn, wat de prognose daarvan is.
- Stap 6: nabeschouwing. Er wordt van je verwacht dat je kunt beschouwen: waar en wanneer
de patiëntveiligheid niet optimaal was, waar en wanneer de kwaliteit van de
beroepsuitoefening niet optimaal was, waar en wanneer er sprake was van een ethisch
dilemma, wat je van de casus geleerd hebt.
