College 1
Bij bouwkunde 1 hebben we veel geleerd over de woning, type funderingen, constructie,
gevels, daken, dakvormen en afbouw.
Installaties (H24, H25, H26, H27, H28)
Installaties zijn erg belangrijk, want een installatie is een investering voor langere tijd. Deze
investeringen kunnen erg duur zijn, vooral als je duurzame installaties wilt toepassen en het
is daarom belangrijk om goed na te denken over welk type installatie wordt toegepast bij een
project.
Ontwikkelen van een project:
● Verouderde installaties?
● Hoge kosten noodzakelijk?
● Veiligheid
● Wetgeving
Waarom belangrijk om als vastgoedprofessional
kennis te hebben van installaties? Als we een
project gaan ontwikkelen, moeten we in ieder geval
de kennis hebben om te zien of er bijvoorbeeld
verouderde installaties in een project zitten en of er
hoge investeringen gedaan moeten worden om dit
project weer op te zetten. Ook is het belangrijk om
kennis te hebben over veiligheid en wetgeving met
betrekking tot installaties, veiligheid is namelijk erg
belangrijk als het gaat om installaties.
Welke vijf type installaties zijn er?
❏ Riolering
❏ Drinkwater
❏ Gasinstallatie
❏ Elektrische installatie/ Elektra
❏ CV/ Verwarming
1. Riolering
De riolering is ons afvalwatersysteem, dus huishoudelijk afvalwater maar ook regenwater
wordt afgevoerd via de riolering. In Nederland hebben wij pas sinds 1935 een
rioleringssysteem, hiervoor hadden wij een open riool.
De riolering wordt in een vroeg stadium in de bouw meegenomen, het is dus belangrijk om al
in een vroeg stadium deze positie te bepalen/ hierover na te denken.
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
,In het plaatje hier rechts zie je een schematische opbouw
van de riolering en binnenriolering.
In een woning zit een standleiding, dat is de verticale
leiding op het plaatje. Het is de verticale verzamelleiding
in je huis, deze zit verstopt achter de constructie of achter
de muur. Het is daarom belangrijk dat je van te voren
weet waar alles moet staan, zodat je dit op de goede
locatie kan gaan bouwen. Toiletten, kranen, douches en
keukens zijn zo dicht mogelijk bij deze standleiding
gepositioneerd. Een toilet heeft een dikke afvoerbuis,
deze wil je niet ver verslepen over de vloer, want deze
moet een lichte helling hebben en anders heb je een hele
dikke vloer nodig, als deze ver van de standleiding ligt.
Toiletten en badkamers zijn dus altijd dicht
gepositioneerd bij deze standleiding (boven elkaar)
Opbouw rioolstelsel
● Gemengd stelsel: dit is van toepassing in het grootste deel van Nederland. Het
huishoudelijke afvalwater (toilet, afwasmachine, douche) en het hemelwaterafvoer
komt allemaal samen in een rioolbuis en gaat naar een zuiveringsinstallatie.
● Gescheiden stelsel: het huishoudelijke afvalwater komt in een riolering en gaat naar
een zuivering. Het regenwater wordt apart opgevangen en kan met minder zuivering
naar het oppervlakte worden gevoerd.
● Verbeterd gescheiden stelsel: dit is het gescheiden stelsel, met een kleine
kanttekening, dat ze deze verbeterd hebben. Tegenwoordig zijn er hele heftige buien
die heel veel stof en vuil meenemen; we hebben liever niet dat dit in
oppervlaktewater terecht komt, via een eerste klep gaat dit regenwater wel naar het
rioolwaterzuivering, het eerste vervuilde water. Daarna toch naar oppervlaktewater.
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
,De gemeente verzorgt het riool onder de straat, want hier ligt de hoofdriolering. Ze
verzorgen ook de huisaansluiting tot een halve meter buiten de woning.
De standleiding gaat door dak, omdat er in riolering stank ontstaat en druk in de vorm van
gasvorming. De standleiding heeft ontluchting en beluchting nodig. De standleiding gaat
vanaf het moment dat er geen apparaten meer op aangesloten zijn, door het dak heen, dit is
dus het ontspannings gedeelte van de standleiding.
Ook zie je aansluitleidingen, hier worden toiletten, douche, en bad op aangesloten en dit
komt samen in een verzamelleiding; je ziet dat deze altijd een beetje schuin ligt, want deze
leiding moet op afschot liggen.
Onder je toiletkraan zit een bochtje, dit is een stankafsluiter, dit noemen we ook wel een
waterslot. Dit betekent dat er in die leiding een klein laagje water zit, als dit er niet in zit dan
kan de stank vanuit het riool door je putje omhoog komen, dit voorkomt dat er stank komt.
Ook wel een sifon.
Badruimte en het bouwbesluit
Een nieuwbouwwoning moet ten minste één badruimte hebben, waarbij de oppervlakte ten
minste 1,6m2 is, breedte 80 cm x hoogte 2,30 m.
Een toiletruimte heeft minimaal; breedte 0,90 x lengte 1,20 x hoogte 2,30
2. Drinkwater
Leidingwaterinstallatie
● Kranen; Kraanwater
● Toilet
● CV
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Voor alle installaties zijn regelgeving erg belangrijk. Veiligheid en afmetingen zijn hierbij
belangrijke aspecten.
Veiligheid: om te voorkomen dat je lekkage krijgt; geen scheuren van leidingen in de muren
en het hebben van gezond drinkwater. Leidingwater in combinatie met elektra is erg
gevaarlijk.
Afmetingen: minimale afmetingen
Drinkwaterinstallatie
“De in een perceel aanwezige binnenleiding en de daarmee verbonden toestellen, indien
aterleidingbedrijf is verbonden, hetzij
de binnenleiding met het leidingnet van het w
rechtstreeks, hetzij door middel van onderbreking en het water bestemd of mede bestemd is
drinkwater.”
➔ t/m toestellen: het toilet en waterkraan behoren tot drinkwaterinstallatie
➔ t/m drinkwater: stel dat je water opvangt in een regenton, behoort dit niet tot de
drinkwaterinstallatie
Nen 1006: eisen i.v.m. volksgezondheid, doelmatigheid en veiligheid
Terugstroming
NEN 1006: de aansluiting van een gevaarlijk toestel moet voorzien zijn van een inrichting die
terugstroming voorkomt.
Bijvoorbeeld bij het wegvallen van leidingdruk; bij een wasmachine, je wilt niet dat het dat
vuile water terug in het leidingnet komt
VEWIN geeft aan welk toestel van welke beveiliging (bijv. afsluiter, zeef, controlekraan) moet
worden voorzien door middel van een code.
Legionella
● Een bacterievorming die kan ontstaan als water langdurig stilstaat en het erg warm is
geweest
● Dit kan gebeuren als je op vakantie bent geweest, tip: alle leidingen door laten lopen
met warm water, dan worden de bacteriën gedoofd
● Bij watertemperatuur tussen 25 en 50 graden
● Slijmlaagjes aan binnenkant leidingen of in bezinksel op bodem van leidingen en
reservoirs (langdurig stilstaand water)
● Besmetting via verneveling ingeademd (bijvoorbeeld via douche, whirlpool, airco)
● Bacterie dood bij temperatuur boven 60 graden
➔ Je moet nooit een koudwaterleiding naast een cv/ verwarmingsleiding leggen, want
deze verwarmingsleiding kan het koude water opwarmen. Er moet een afstand
tussen deze leidingen zijn
Waterwinning
70% uit grondwater
● Verdroging bodem (dalend grondwaterpeil)
● Hemelwaterafvoer minder kans om de grond in te dringen door toenemende
verharding
● Diffuse verontreiniging - zure regen, overbemesting, bestrijdingsmiddelen
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
Bij bouwkunde 1 hebben we veel geleerd over de woning, type funderingen, constructie,
gevels, daken, dakvormen en afbouw.
Installaties (H24, H25, H26, H27, H28)
Installaties zijn erg belangrijk, want een installatie is een investering voor langere tijd. Deze
investeringen kunnen erg duur zijn, vooral als je duurzame installaties wilt toepassen en het
is daarom belangrijk om goed na te denken over welk type installatie wordt toegepast bij een
project.
Ontwikkelen van een project:
● Verouderde installaties?
● Hoge kosten noodzakelijk?
● Veiligheid
● Wetgeving
Waarom belangrijk om als vastgoedprofessional
kennis te hebben van installaties? Als we een
project gaan ontwikkelen, moeten we in ieder geval
de kennis hebben om te zien of er bijvoorbeeld
verouderde installaties in een project zitten en of er
hoge investeringen gedaan moeten worden om dit
project weer op te zetten. Ook is het belangrijk om
kennis te hebben over veiligheid en wetgeving met
betrekking tot installaties, veiligheid is namelijk erg
belangrijk als het gaat om installaties.
Welke vijf type installaties zijn er?
❏ Riolering
❏ Drinkwater
❏ Gasinstallatie
❏ Elektrische installatie/ Elektra
❏ CV/ Verwarming
1. Riolering
De riolering is ons afvalwatersysteem, dus huishoudelijk afvalwater maar ook regenwater
wordt afgevoerd via de riolering. In Nederland hebben wij pas sinds 1935 een
rioleringssysteem, hiervoor hadden wij een open riool.
De riolering wordt in een vroeg stadium in de bouw meegenomen, het is dus belangrijk om al
in een vroeg stadium deze positie te bepalen/ hierover na te denken.
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
,In het plaatje hier rechts zie je een schematische opbouw
van de riolering en binnenriolering.
In een woning zit een standleiding, dat is de verticale
leiding op het plaatje. Het is de verticale verzamelleiding
in je huis, deze zit verstopt achter de constructie of achter
de muur. Het is daarom belangrijk dat je van te voren
weet waar alles moet staan, zodat je dit op de goede
locatie kan gaan bouwen. Toiletten, kranen, douches en
keukens zijn zo dicht mogelijk bij deze standleiding
gepositioneerd. Een toilet heeft een dikke afvoerbuis,
deze wil je niet ver verslepen over de vloer, want deze
moet een lichte helling hebben en anders heb je een hele
dikke vloer nodig, als deze ver van de standleiding ligt.
Toiletten en badkamers zijn dus altijd dicht
gepositioneerd bij deze standleiding (boven elkaar)
Opbouw rioolstelsel
● Gemengd stelsel: dit is van toepassing in het grootste deel van Nederland. Het
huishoudelijke afvalwater (toilet, afwasmachine, douche) en het hemelwaterafvoer
komt allemaal samen in een rioolbuis en gaat naar een zuiveringsinstallatie.
● Gescheiden stelsel: het huishoudelijke afvalwater komt in een riolering en gaat naar
een zuivering. Het regenwater wordt apart opgevangen en kan met minder zuivering
naar het oppervlakte worden gevoerd.
● Verbeterd gescheiden stelsel: dit is het gescheiden stelsel, met een kleine
kanttekening, dat ze deze verbeterd hebben. Tegenwoordig zijn er hele heftige buien
die heel veel stof en vuil meenemen; we hebben liever niet dat dit in
oppervlaktewater terecht komt, via een eerste klep gaat dit regenwater wel naar het
rioolwaterzuivering, het eerste vervuilde water. Daarna toch naar oppervlaktewater.
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
,De gemeente verzorgt het riool onder de straat, want hier ligt de hoofdriolering. Ze
verzorgen ook de huisaansluiting tot een halve meter buiten de woning.
De standleiding gaat door dak, omdat er in riolering stank ontstaat en druk in de vorm van
gasvorming. De standleiding heeft ontluchting en beluchting nodig. De standleiding gaat
vanaf het moment dat er geen apparaten meer op aangesloten zijn, door het dak heen, dit is
dus het ontspannings gedeelte van de standleiding.
Ook zie je aansluitleidingen, hier worden toiletten, douche, en bad op aangesloten en dit
komt samen in een verzamelleiding; je ziet dat deze altijd een beetje schuin ligt, want deze
leiding moet op afschot liggen.
Onder je toiletkraan zit een bochtje, dit is een stankafsluiter, dit noemen we ook wel een
waterslot. Dit betekent dat er in die leiding een klein laagje water zit, als dit er niet in zit dan
kan de stank vanuit het riool door je putje omhoog komen, dit voorkomt dat er stank komt.
Ook wel een sifon.
Badruimte en het bouwbesluit
Een nieuwbouwwoning moet ten minste één badruimte hebben, waarbij de oppervlakte ten
minste 1,6m2 is, breedte 80 cm x hoogte 2,30 m.
Een toiletruimte heeft minimaal; breedte 0,90 x lengte 1,20 x hoogte 2,30
2. Drinkwater
Leidingwaterinstallatie
● Kranen; Kraanwater
● Toilet
● CV
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Voor alle installaties zijn regelgeving erg belangrijk. Veiligheid en afmetingen zijn hierbij
belangrijke aspecten.
Veiligheid: om te voorkomen dat je lekkage krijgt; geen scheuren van leidingen in de muren
en het hebben van gezond drinkwater. Leidingwater in combinatie met elektra is erg
gevaarlijk.
Afmetingen: minimale afmetingen
Drinkwaterinstallatie
“De in een perceel aanwezige binnenleiding en de daarmee verbonden toestellen, indien
aterleidingbedrijf is verbonden, hetzij
de binnenleiding met het leidingnet van het w
rechtstreeks, hetzij door middel van onderbreking en het water bestemd of mede bestemd is
drinkwater.”
➔ t/m toestellen: het toilet en waterkraan behoren tot drinkwaterinstallatie
➔ t/m drinkwater: stel dat je water opvangt in een regenton, behoort dit niet tot de
drinkwaterinstallatie
Nen 1006: eisen i.v.m. volksgezondheid, doelmatigheid en veiligheid
Terugstroming
NEN 1006: de aansluiting van een gevaarlijk toestel moet voorzien zijn van een inrichting die
terugstroming voorkomt.
Bijvoorbeeld bij het wegvallen van leidingdruk; bij een wasmachine, je wilt niet dat het dat
vuile water terug in het leidingnet komt
VEWIN geeft aan welk toestel van welke beveiliging (bijv. afsluiter, zeef, controlekraan) moet
worden voorzien door middel van een code.
Legionella
● Een bacterievorming die kan ontstaan als water langdurig stilstaat en het erg warm is
geweest
● Dit kan gebeuren als je op vakantie bent geweest, tip: alle leidingen door laten lopen
met warm water, dan worden de bacteriën gedoofd
● Bij watertemperatuur tussen 25 en 50 graden
● Slijmlaagjes aan binnenkant leidingen of in bezinksel op bodem van leidingen en
reservoirs (langdurig stilstaand water)
● Besmetting via verneveling ingeademd (bijvoorbeeld via douche, whirlpool, airco)
● Bacterie dood bij temperatuur boven 60 graden
➔ Je moet nooit een koudwaterleiding naast een cv/ verwarmingsleiding leggen, want
deze verwarmingsleiding kan het koude water opwarmen. Er moet een afstand
tussen deze leidingen zijn
Waterwinning
70% uit grondwater
● Verdroging bodem (dalend grondwaterpeil)
● Hemelwaterafvoer minder kans om de grond in te dringen door toenemende
verharding
● Diffuse verontreiniging - zure regen, overbemesting, bestrijdingsmiddelen
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
