Samenvatting Humanities SVJ Jaar 1 (h9,11&13)

Humanities samenvatting boek (zelf)

Hoofdstuk 9
Groepsprocessen

§9.2
De functies van groepen

Profijtbeginsel = we blijven lig van een groep zolang de voordelen groter zijn dan de nadelen
 Als we lid worden van een groep om bepaalde doelen te bereiken
 We hebben inspanning, tijd en geld ervoor over

Groepen:
 Voorzien in behoefte (veiligheid, erbij horen etc.)
 Nodig om bescherming bij te zoeken
 Biedt sociale steun (is buffer tegen stress)
 Zorgt voor een kleinere kans op fysieke/psychische problemen
 Verleent sociale identiteit en status

Sociale identiteit = bepaalde kenmerken die belangrijk zijn voor ons zelfbeeld

Referentiegroep = groepering waarmee mensen zich vergelijken

Primaire referentiegroepen: gezin en vriendengroepen
 Gezin: leven de basiswaarden, -normen en attitudes  heeft een normatieve functie = er
worden gedragsnormen gesteld

Secundaire referentiegroepen: verschaffen ons aanvullende normen, waarden en
opvattingen (bv. Werk)

Aspiratiegroep = groepering waar we nog niet bij horen maar wel bij willen horen
Anticiperende socialisatie = gedrag dat bij de aspiratiegroep hoort

Referentiegroep
 Positief (wij-groep/in-group): als we ze gebruiken om ons gedrag af te stemmen op het
gedrag dat wij waarnemen in referentiegroepen
 Negatief (zij-groep/out-group): bij wie we niet willen horen, we zetten ons tegen hen af
en vertonen ander gedrag

§9.5
Rollen en rolconflicten

Rol = het geheel van de verwachtingen die men heeft over het gedrag dat iemand in een
bepaalde situatie hoort te vertonen
 Groepsrollen
 Maatschappelijke groepen

, Roldistantie = we vertonen rolgedrag dat bij onze functie hoort, maar dat gedrag voelt
vreemd
Rol-overindentificatie = de rol dringt diep door in je persoonlijkheid  je hebt de neiging
altijd in die rol te reageren, ook als de situatie zich er niet voor leent

Taakrollen = mensen die leiderschapsfuncties uitoefenen, initiatieven nemen, voorstellen
doen of vragen stellen, regelingen en procedures bewaken enz.
Relatiegerichte rollen = mensen die meer letten op de sfeer in de groep, de kwaliteit van
onderlinge verhoudingen en de manier van communiceren, en het omgaan met elkaar
Formele rollen: kunnen taakgericht en relatiegericht zijn  Zijn formeel de baas maar
anderen (informeel) kunnen meer invloed uitoefenen

Rolconflict = de spanning die iemand kan ervaren die rollen vervult waaraan tegenstrijdige
verwachtingen zijn gekoppeld
 Intern: binnen één positie  tussen twee partijen met andere belangen
 Extern: binnen twee verschillende posities

Oplossen rolconflicten:
- Eén van de rollen zwaarder laten wegen
- Werk anders indelen  één van de rollen komt bij iemand anders te liggen
- Bepaalde rolactiviteiten minder waarneembaar maken  onderhandelaar kan
prettigere functioneren als hij niet dagelijks gecontroleerd wordt
- Accepteren dat het bij de positie hoort

Rolonduidelijkheid = het in niet duidelijk welk gedrag men van jou verwacht (in die rol of
positie)  kan spanning opleveren
Rolpatronen = de gevestigde ideeën in de maatschappij over de rollen van mannen en
vrouwen

§9.6
Groepsnormen

Socialisatie = het overnemen en verinnerlijken van gedrag, normen en waarden die binnen
een bepaalde groep algemeen aanvaard zijn
Groepsnorm = een ongeschreven regel waaraan groepsleden zicht moeten houden

Groepsleden hebben bepaalde opvattingen over gewenst gedrag, het ontstaan van de
opvattingen:
- Ze kunnen al heel lang bestaan
- Het kunnen voorschriften zijn (bv. Over hygiëne of veiligheid)
- Ze kunnen door groepsleden worden ingebracht of van buitenaf worden
gestimuleerd
- Ze kunnen toevallig ontstaan, als gevolg van bepaalde interacties
 Iedere groep ontwikkelt een eigen patroon van normen