HC Malaria
Welke vijf factoren?
1. Mug
2. Parasiet
3. We hebben een mens nodig,
4. Water, temperatuur
5. Gedrag (klamboe’s etc)
We hebben dus mensen, anopheles mug, gedrag, malaria parasieten en vochtigheidsgraad.
Dit zijn aspecten die nodig zijn. Voor corona was er in NL 600 per jaar, het is aangifteplichtig.
In rest van wereld is het lastig, dus het gaat om miljoenen. Elke 30 s gaat er een kind dood
aan malaria, kinderen < 5 worden heel erg ziek van malaria en kunnen hieraan doodgaan.
Zwangere mug en mannetjes steken mens niet want die leven van nectar.
Epidemiologie
241 miljoen gevallen in 85 malaria endemische landen : 630.000 doden. Wat is endemisch?
Het betekent dat het doorlopend het hele jaar voorkomt. Er zijn ook landen wanneer het
alleen na het regenseizoen voorkomt. Er is ook invloed van corona pandemie geweest, zorg
is overbelast, preventie-diagnose behandeling is verstoord. Meest at risk zijn kinderen en
zwangeren. < 5 jaar ook grootste reservoir gametocyten, nodig voor gametocyten. Malaria
topica, p. falciparum. Alleen zwangere mug steekt in schemering of snachts, daarom is het
handig om ITN (insecticide treated bednets) te gebruiken als vector control tool voor met
name kinderen onder 5 jaar. Als mug steekt is het niet zo dat je meteen malaria krijgt, je
moet aantal keer gebeten worden voordat je het krijgt.
Vochtigheidsgraad en hoge temperatuur moet er zijn. Er was in NL tot 1970 een bepaalde
vorm aanwezig, voornamelijk p. vivax. Het werd opgelopen in haarlemmermeer, wanneer je
in noord holland woont dan ben je het meest at risk. Je hebt mug en mens en soms parasiet
erbij. Parasiet is er niet meer, daarom is NL malaria vrij verklaard.
Het is een protozoaire infectieziekte die wordt veroorzaakt door parasieten die via
muggenbeet in het lichaam terecht komt. Mug is vector, anopheles mosquitoes. Er zijn meer
dan 430 species van beken, 40-50 kunnen malaria bij zich dragen. Er zijn veel dieren die ook
malaria kunnen krijgen. Dat zijn andere muggen, andere plasmodium soorten die dieren
malaria geven. Het is belangrijk om te realiseren, we kenden eerst vier soorten ( = p.
falciparum, vivax, ovale, malariae), sinds 10 jaar kennen we p. knowlesi. Het komt eigenlijk
van apen in borneo, die is op de mens overgegaan. Komt eigenlijk alleen in dat gebied voor.
Het kan dat andere species ook naar mens kunnen.
Type muggen
Anopheles, aedes, culex. Ze werken als vectoren. Het gaat over arbovirussen, door
geleedpotigen overgedragen. Anopheles als ze steekt heeft ze een A vorm. De tijgermug
draagt dengue over. Aedes is gestreept en heet daarom tijgermug. Culex is lichter van kleur
en hariger, de aedes is gestreept en anopheles heeft stanje A. ze hebben verschil in
bijtgedrag, anopheles steekt snachts en als het donker wordt. Aedes steekt overdag en culex
steekt hele tijd door. Je hebt verschil in broedplaatsen, aedes broedt in de buurt van
, mensen. Ziekteverwekkers zijn verschillend, plasmodium zit alleen in anopheles mug.
Waardoor het aangetrokken wordt is ook anders, ene door CO2 in uitademingslucht, ander
door geur van persoon, door licht etc. Je moet snappen dat er verschillen zijn en dat het
belangrijk is om muggen te verminderen.
Moet je bang zijn voor mug?
De malaria mug, anopheles mug is de stille mug. Als mensen denken dat er niets gehoord is
en daarom niet geprikt kan worden dan hoeft dit dus niet waar te zijn, want het is een stille
mug.
Cyclus van mug
Ze leggen eitjes aan wateroppervlak, die zitten in een torpedo vormig geheel, dan worden
het larven. Die zwemmen door het water heen. Dan wordt er poppa gevormd, die hangt
onder wateroppervlak, dan komt mug tevoorschijn. Elke paar dagen neemt vrouwelijke mug
een bloedbaan, 2,5 microliter. Met een bloedbaan kunnen 300 eieren geproduceerd
worden. Kinderen zijn heel goed in herkennen van poppa.
Hoe presenteert iemand zich met malaria?
Koorts, koude rillingen, gewrichtspijn, moeheid, algehele malaise, hoofdpijn, spierpijn,
misselijkheid, braken, droge hoest, buikpijn. Gevoel van algehele malaise, griepachtige
verschijnselen. Het zijn hele aspecifieke klachten. Het is niet altijd koorts, niet altijd koude
rillingen. Bij de een wel en bij ander niet. Het kan gepaard gaan met misselijkheid, braken,
hoestje, maar het hoeft niet. We denken bij vage klachten vandaag de dag aan COVID. We
denken aan influenza. We weten dat persoon in tropen geweest is, dan denken we aan
infectieziekten. We denken dus aan malaria, dengue, chikungunya en zika. We kunnen ook
denken aan buiktyfus, slamonella typhi. Het is een bacteriele infectie. Iemand kan hele brede
DD hebben. We gaan altijd vanuit infectie ziekten : bacterieel, viraal en parasitair.
griepachtige verschijnselen veroorzaakt delay bij patient en bij arts
CASUS
37 jaar oud, hoge koorts na verblijf in Uganda, adequaat gevaccineerd. Wat wil je nog meer
weten? 2 weken geweest, bijkomende klachten is niet helemaal lekker, ze is in kleine
hotelletjes gebleven, niet alleen in stad, geen onbeschermd seksueel contact, muggenbeet,
geen malaria profylaxe. Je wil weten wat iemand gedaan heeft en waar hij geweest is. Een
dag ziek, koorts naar terugkeer 40 graden, pijn aan hoofd. Malaria profylaxe niet goed
ingenomen.
Lichamelijk onderzoek
Helder bewustzijn, RR 130/80 mmhg, pols 120 per minuut regulair aequaal. Niet nekstijf,
geen pathologische lymfeklieren, normale ademfrequentie, pulmonem : normaal
ademgeruis, lever en milt niet palpabel.
Wat valt er op?
De hoge pols valt op, hart is aan het kloppen om iets gereguleerd te krijgen. De rest is niet zo
verontrustend. Wanneer je denkt aan iemand met koorts uit tropen is het tropisch vs niet
tropische ziekte. Je kan natuurlijk ook blaasontsteking hebben. Wees je bewust dat DD breed
is.
Welke vijf factoren?
1. Mug
2. Parasiet
3. We hebben een mens nodig,
4. Water, temperatuur
5. Gedrag (klamboe’s etc)
We hebben dus mensen, anopheles mug, gedrag, malaria parasieten en vochtigheidsgraad.
Dit zijn aspecten die nodig zijn. Voor corona was er in NL 600 per jaar, het is aangifteplichtig.
In rest van wereld is het lastig, dus het gaat om miljoenen. Elke 30 s gaat er een kind dood
aan malaria, kinderen < 5 worden heel erg ziek van malaria en kunnen hieraan doodgaan.
Zwangere mug en mannetjes steken mens niet want die leven van nectar.
Epidemiologie
241 miljoen gevallen in 85 malaria endemische landen : 630.000 doden. Wat is endemisch?
Het betekent dat het doorlopend het hele jaar voorkomt. Er zijn ook landen wanneer het
alleen na het regenseizoen voorkomt. Er is ook invloed van corona pandemie geweest, zorg
is overbelast, preventie-diagnose behandeling is verstoord. Meest at risk zijn kinderen en
zwangeren. < 5 jaar ook grootste reservoir gametocyten, nodig voor gametocyten. Malaria
topica, p. falciparum. Alleen zwangere mug steekt in schemering of snachts, daarom is het
handig om ITN (insecticide treated bednets) te gebruiken als vector control tool voor met
name kinderen onder 5 jaar. Als mug steekt is het niet zo dat je meteen malaria krijgt, je
moet aantal keer gebeten worden voordat je het krijgt.
Vochtigheidsgraad en hoge temperatuur moet er zijn. Er was in NL tot 1970 een bepaalde
vorm aanwezig, voornamelijk p. vivax. Het werd opgelopen in haarlemmermeer, wanneer je
in noord holland woont dan ben je het meest at risk. Je hebt mug en mens en soms parasiet
erbij. Parasiet is er niet meer, daarom is NL malaria vrij verklaard.
Het is een protozoaire infectieziekte die wordt veroorzaakt door parasieten die via
muggenbeet in het lichaam terecht komt. Mug is vector, anopheles mosquitoes. Er zijn meer
dan 430 species van beken, 40-50 kunnen malaria bij zich dragen. Er zijn veel dieren die ook
malaria kunnen krijgen. Dat zijn andere muggen, andere plasmodium soorten die dieren
malaria geven. Het is belangrijk om te realiseren, we kenden eerst vier soorten ( = p.
falciparum, vivax, ovale, malariae), sinds 10 jaar kennen we p. knowlesi. Het komt eigenlijk
van apen in borneo, die is op de mens overgegaan. Komt eigenlijk alleen in dat gebied voor.
Het kan dat andere species ook naar mens kunnen.
Type muggen
Anopheles, aedes, culex. Ze werken als vectoren. Het gaat over arbovirussen, door
geleedpotigen overgedragen. Anopheles als ze steekt heeft ze een A vorm. De tijgermug
draagt dengue over. Aedes is gestreept en heet daarom tijgermug. Culex is lichter van kleur
en hariger, de aedes is gestreept en anopheles heeft stanje A. ze hebben verschil in
bijtgedrag, anopheles steekt snachts en als het donker wordt. Aedes steekt overdag en culex
steekt hele tijd door. Je hebt verschil in broedplaatsen, aedes broedt in de buurt van
, mensen. Ziekteverwekkers zijn verschillend, plasmodium zit alleen in anopheles mug.
Waardoor het aangetrokken wordt is ook anders, ene door CO2 in uitademingslucht, ander
door geur van persoon, door licht etc. Je moet snappen dat er verschillen zijn en dat het
belangrijk is om muggen te verminderen.
Moet je bang zijn voor mug?
De malaria mug, anopheles mug is de stille mug. Als mensen denken dat er niets gehoord is
en daarom niet geprikt kan worden dan hoeft dit dus niet waar te zijn, want het is een stille
mug.
Cyclus van mug
Ze leggen eitjes aan wateroppervlak, die zitten in een torpedo vormig geheel, dan worden
het larven. Die zwemmen door het water heen. Dan wordt er poppa gevormd, die hangt
onder wateroppervlak, dan komt mug tevoorschijn. Elke paar dagen neemt vrouwelijke mug
een bloedbaan, 2,5 microliter. Met een bloedbaan kunnen 300 eieren geproduceerd
worden. Kinderen zijn heel goed in herkennen van poppa.
Hoe presenteert iemand zich met malaria?
Koorts, koude rillingen, gewrichtspijn, moeheid, algehele malaise, hoofdpijn, spierpijn,
misselijkheid, braken, droge hoest, buikpijn. Gevoel van algehele malaise, griepachtige
verschijnselen. Het zijn hele aspecifieke klachten. Het is niet altijd koorts, niet altijd koude
rillingen. Bij de een wel en bij ander niet. Het kan gepaard gaan met misselijkheid, braken,
hoestje, maar het hoeft niet. We denken bij vage klachten vandaag de dag aan COVID. We
denken aan influenza. We weten dat persoon in tropen geweest is, dan denken we aan
infectieziekten. We denken dus aan malaria, dengue, chikungunya en zika. We kunnen ook
denken aan buiktyfus, slamonella typhi. Het is een bacteriele infectie. Iemand kan hele brede
DD hebben. We gaan altijd vanuit infectie ziekten : bacterieel, viraal en parasitair.
griepachtige verschijnselen veroorzaakt delay bij patient en bij arts
CASUS
37 jaar oud, hoge koorts na verblijf in Uganda, adequaat gevaccineerd. Wat wil je nog meer
weten? 2 weken geweest, bijkomende klachten is niet helemaal lekker, ze is in kleine
hotelletjes gebleven, niet alleen in stad, geen onbeschermd seksueel contact, muggenbeet,
geen malaria profylaxe. Je wil weten wat iemand gedaan heeft en waar hij geweest is. Een
dag ziek, koorts naar terugkeer 40 graden, pijn aan hoofd. Malaria profylaxe niet goed
ingenomen.
Lichamelijk onderzoek
Helder bewustzijn, RR 130/80 mmhg, pols 120 per minuut regulair aequaal. Niet nekstijf,
geen pathologische lymfeklieren, normale ademfrequentie, pulmonem : normaal
ademgeruis, lever en milt niet palpabel.
Wat valt er op?
De hoge pols valt op, hart is aan het kloppen om iets gereguleerd te krijgen. De rest is niet zo
verontrustend. Wanneer je denkt aan iemand met koorts uit tropen is het tropisch vs niet
tropische ziekte. Je kan natuurlijk ook blaasontsteking hebben. Wees je bewust dat DD breed
is.
