OBSERVEREN
1. WAARNEMEN OF OBSERVEREN?
1.1 WAT IS WAARNEMEN?
Waarnemen is iets bij toeval opmerken met één van je zintuigen: horen, zien, voelen, ruiken, proeven.
- Gewaarworden = ontvangen van prikkels doormiddel van je zintuigen
- Waarnemen = interpreteren en begrijp prikkels
Je kunt niet ‘niet waarnemen’ : we zijn elke dag onbewust, voortdurend aan het waarnemen (= ALLEDAAGS
observeren)
Als ergotherapeut heb je inzicht nodig over je eigen vermogen tot waarnemen (= basis voor vermogen tot
observeren)
Als ergotherapeut kom je in contact met mensen die minder goed kunnen waarnemen:
- Personen met een psychose
- Personen met een visus- en/of auditieve beperking
- Personen met autisme
- Personen met dementie
- …
1.1.1 WAARNEMEN IS SELECTIEF
Wij kunnen onmogelijk alles waarnemen, vandaar dat waarnemen ook selecteren is. De selectie verloopt bij
iedereen op een andere manier.
→ Aandacht op opvallendheid en beweging
1.1.2 WAARNEMEN IS RELATIEF
De aandacht wordt afgeremd door adaptatie (= aanpassing) en gewenning.
→ Sommigen hebben overprikkeld zintuig (ring, bril erg goed voelen zitten)
1.1.3 WAARNEMEN IS EEN CONSTRUCTIE
We vormen gehelen in wat we waarnemen
- Het geheel is meer dan de som van de delen
- Door bepaalde elementen te beschouwen als voor/achtergrond → ordening
o Dicht bij elkaar staan
o Identiek zijn
o Eenvoud
1.1.4 WAARNEMEN IS EEN LEERPROCES
Hoe meer je over iets weet, hoe specifieker je het waarneemt
→ Linken leggen met zaken die je al weet (voorkennis)
, 1.1.5 GERICHT WAARNEMEN AAN DE HAND VAN ZINTUIGELIJK PROEFIEL
= Bewust zijn van je zintuigenpaspoort
7 Zintuigen:
1. Zien
2. Horen
3. Tastzintuig
4. Reukzintuig
5. Smaakzintuig
6. Proprioceptie
= Cellen die informatie doorgeven over de houding en beweging van het lichaam
7. Vestibulaire zintuig
= Structuren binnen in het oor die beweging en verandering in de stand van het hoofd waarnemen
Zintuigenpaspoort observeren bij een cliënt:
1.2 WAT IS OBSERVEREN?
Observeren is gericht waarnemen van gedrag
- Gericht : met een doel voor ogen (= observatiedoel)
- Waarnemen : met verschillende zintuigen
- Gedrag : waarneembaar gedrag (= wat we doen), gevoelens niet (onrechtstreeks wel)
Observeren is het bewust, doelgericht, systematisch en zo objectief mogelijk waarnemen en registreren van
gedragingen of gebeurtenissen
- Bewust : niet interpreteren, maar objectief de feiten weergeven
duidelijk plannen → ‘van welke activiteit op stage ga ik een observatieverslag maken?’
- Doelgericht : vanuit een observatievraag en doel, gericht op handelen (ET)
- Systematisch : volgens een bepaalde methode
- Objectief : los van persoonlijke visie en mening, !nooit! interpreteren, naar feiten kijken
PROFESSIONEEL observeren = bewust, doelgericht, systematisch en objectief waarnemen via je zintuigen.
Wanneer kiezen voor observaties?
- Wanneer je vraag een hoe- of wat-vraag is (bv. hoe verloopt een bepaalde activiteit?)
1. WAARNEMEN OF OBSERVEREN?
1.1 WAT IS WAARNEMEN?
Waarnemen is iets bij toeval opmerken met één van je zintuigen: horen, zien, voelen, ruiken, proeven.
- Gewaarworden = ontvangen van prikkels doormiddel van je zintuigen
- Waarnemen = interpreteren en begrijp prikkels
Je kunt niet ‘niet waarnemen’ : we zijn elke dag onbewust, voortdurend aan het waarnemen (= ALLEDAAGS
observeren)
Als ergotherapeut heb je inzicht nodig over je eigen vermogen tot waarnemen (= basis voor vermogen tot
observeren)
Als ergotherapeut kom je in contact met mensen die minder goed kunnen waarnemen:
- Personen met een psychose
- Personen met een visus- en/of auditieve beperking
- Personen met autisme
- Personen met dementie
- …
1.1.1 WAARNEMEN IS SELECTIEF
Wij kunnen onmogelijk alles waarnemen, vandaar dat waarnemen ook selecteren is. De selectie verloopt bij
iedereen op een andere manier.
→ Aandacht op opvallendheid en beweging
1.1.2 WAARNEMEN IS RELATIEF
De aandacht wordt afgeremd door adaptatie (= aanpassing) en gewenning.
→ Sommigen hebben overprikkeld zintuig (ring, bril erg goed voelen zitten)
1.1.3 WAARNEMEN IS EEN CONSTRUCTIE
We vormen gehelen in wat we waarnemen
- Het geheel is meer dan de som van de delen
- Door bepaalde elementen te beschouwen als voor/achtergrond → ordening
o Dicht bij elkaar staan
o Identiek zijn
o Eenvoud
1.1.4 WAARNEMEN IS EEN LEERPROCES
Hoe meer je over iets weet, hoe specifieker je het waarneemt
→ Linken leggen met zaken die je al weet (voorkennis)
, 1.1.5 GERICHT WAARNEMEN AAN DE HAND VAN ZINTUIGELIJK PROEFIEL
= Bewust zijn van je zintuigenpaspoort
7 Zintuigen:
1. Zien
2. Horen
3. Tastzintuig
4. Reukzintuig
5. Smaakzintuig
6. Proprioceptie
= Cellen die informatie doorgeven over de houding en beweging van het lichaam
7. Vestibulaire zintuig
= Structuren binnen in het oor die beweging en verandering in de stand van het hoofd waarnemen
Zintuigenpaspoort observeren bij een cliënt:
1.2 WAT IS OBSERVEREN?
Observeren is gericht waarnemen van gedrag
- Gericht : met een doel voor ogen (= observatiedoel)
- Waarnemen : met verschillende zintuigen
- Gedrag : waarneembaar gedrag (= wat we doen), gevoelens niet (onrechtstreeks wel)
Observeren is het bewust, doelgericht, systematisch en zo objectief mogelijk waarnemen en registreren van
gedragingen of gebeurtenissen
- Bewust : niet interpreteren, maar objectief de feiten weergeven
duidelijk plannen → ‘van welke activiteit op stage ga ik een observatieverslag maken?’
- Doelgericht : vanuit een observatievraag en doel, gericht op handelen (ET)
- Systematisch : volgens een bepaalde methode
- Objectief : los van persoonlijke visie en mening, !nooit! interpreteren, naar feiten kijken
PROFESSIONEEL observeren = bewust, doelgericht, systematisch en objectief waarnemen via je zintuigen.
Wanneer kiezen voor observaties?
- Wanneer je vraag een hoe- of wat-vraag is (bv. hoe verloopt een bepaalde activiteit?)
