Klinische anatomie
Hoofdstuk 1: Tractus respiratorius
EMBRYOLOGIE
Extra informatie toevoegen!!!
• Op de afbeelding links: normale ontwikkeling
• Afbeelding rechts: er gaat iets mis
De Oesophagus zien we in het geel en de trachea in het blauw => die gaan normaal van elkaar
afscheiden en 2 aparte organen vormen.
Bij Fistula: is die afscheiding niet volledig waardoor er een verbinding is tussen de oesophagus en de
trachea => gevolg: vloeistof in luchtwegen
1
,BELANGRKIJK EXAMEN!!!
Acinus = deel van de longen dat bestaat uit een terminale
bronchiolus, alveolaire kanalen en alveolaire zakken die
bestaan uit clusters van alveoli waar de gasuitwisseling
met het bloed plaatsvindt.
=> kleinste deel van de longen waar de gasuitwisseling
plaats vindt = synoniem voor alveoli
Op tekening zien we tekeningen in:
• Oranjerood = prenataal
• Geel = postnataal
=> Bij de geboorte zijn de longen nog niet volledig
ontwikkeld, de ontwikkeling blijft doorgaan tot het 7de
levensjaar.
• Bij een diepe ademhaling => signaal naar de hersenen => ontspannen en
kalmeren.
• Vervolgens sturen de hersenen dit signaal naar je lichaam.
• In gespannen situaties zul je meestal op een meer oppervlakkige, onrustige
manier ademhalen.
o Bij gespannen situatie ga je minder goed ventileren => minder O2
naar de hersenen => processen in cellen die zuurstof nodig hebben
verlopen minder goed
• Het ritme van je ademhaling zegt dus veel over je lichamelijke en geestelijke
toestand.
Een snelle ademhaling kan leiden tot klachten (examenvraag: impact snelle ademhaling en
gevolgen):
1. Ademhalingsklachten: Kortademigheid, beklemd gevoel op de borst, veel zuchten
2. Hartklachten: hartkloppingen, pijn of steken in de borst (doordat er minder O2 naar de
spieren gaat)
3. Krampklachten: stijfheid van de spieren, tintelingen in handen of rond de mond
4. Klachten van het CZS: duizeligheid (= door onevenwicht in gasuitwisseling), zwart voor de
ogen, droge mond, transpireren
5. Maagdarmklachten: misselijkheid, buikpijn, opgeblazen gevoel, overgeven
• Maagdarmklachten hebben te maken met signaal die naar hersenen wordt gestuurd.
6. Algemene klachten: gespannenheid, angst, paniek, slaapproblemen
Kine kan inspelen op goede ademhaling door het aanleren en de bewustwording ervan. Angst speelt
een grote rol in het ontstaan en onderhouden van de klachten. Omgeving speelt daar ook een
belangrijke rol in!! Bv situatie waar je niet weg kan: een lift, vaste gevolgen of iets meemaken bv
verlies van een dierbare, conflictsituaties. => allemaal triggers. Kine heeft dus een rol om in te spelen
op psychologisch aspect.
2
,Op de afbeelding zien we het proces in de cel in groen => veranderingen in de
ademhaling hebben een effect op dit systeem. Er zijn bepaalde processen die
enkel kunnen plaatsvinden met behulp van zuurstof! Ze hebben dus zuurstof
nodig om te functioneren. Ventilatie van bovenuit ➔ de huid !!
ADEMHALING
1. Status van de ingeademde lucht varieert:
• Droog, koud, stoffig, warm, vochtig = afhankelijk van seizoen
• Ideale temperatuur van O2 die je inademt is lichaamstemperatuur
• Vb: vliegtuig met airco = droge lucht => neusslijmvliezen en keel
zijn uitgedroogd
2. De ingeademde lucht wordt verwarmd of gekoeld naar
lichaamstemperatuur
3. Verzadigd met waterdamp
4. Gezuiverd door mucus (aanhechting stofdeeltjes)
• Slijmvlies ( mucus) werkt pas als het goed vochtig is
• neusharen zorgen ook voor zuivering!!
CAVUM NASI
• Voornaamste aanvoerroute van de lucht
• Conchae nasalis (soort schubben) vergroten het oppervlak en veroorzaken turbulenties. Zo
zal de lucht zo veel mogelijk in contact komen met het neusslijmvlies en de bloedvaten in de
neus
o De bloedvaten zullen de lucht opwarmen.
o Turbulenties zorgen voor filtering door middel van de neusharen en de mucus
• Belangrijk bij sporten om door de neus te ademen door de filtering en de opwarming
o In de mond mis je een barrière om de lucht te zuiveren
Opwarming:
• Hiervoor zorgt de enorme doorbloeding van de neusslijmvliezen
Filtering en zuivering:
• Haren van de voorste nares vangen de grotere deeltjes
• Mucosa vangt kleinere deeltjes op (stof en bacteriën)
• Mucosa beschermt onderliggend epitheel tegen irritatie en uitdroging
• Trilharen drijven het slijm naar de keel waar het wordt doorgeslikt of opgehoest
Bevochtiging:
• Luchtverplaatsing over vochtig slijmvlies
Neus is eerste orgaan die vertering gaat opstarten, ruiken van lekkere dingen. Reukorgaan kan ook
werken als verdediging van de longen. Bv: bij het ruiken van giftige stoffen gaat de epiglottis dicht
om zo de longen te beschermen. Niezen wordt veroorzaakt door irritaties in de neus.
PHARYNX = keelholte
• 12 to 14cm lange buis van schedelbasis tot ± C6
3
, • Achter de neus, mond en larynx en breder aan de bovenkant
• Bestaat uit 3 belangrijke onderdelen:
o Nasopharynx
o Oropharynx
o Laryngopharynx
Nasopharynx (=opening neus):
• Achter de neusholte boven het palatum molle (zachte verhemelte)
• Lateraal uitmonding tuba auditiva (Eustachius) = verbinding middenoor
• Achterwand tonsillae pharyngeae (neusamandelen)
• Vooral zichtbaar bij kinderen tot 7j atrofiëren daarna geleidelijk
Oropharynx (= opening mond):
• Achter de mondholte (palatum molle tot C3)
• Zijwanden lopen over in zacht verhemelte waardoor 2 plooien
ontstaan
o Arcus Palatoglossus
o Arcus Palatopharyngeus
o Tussen deze plooien bevindt zich reticulair bindweefsel =
Tonsilla Palatina
Tong is een grote spier in de mond die tot achteraan de keel gaat. Tijdens
slikbeweging worden de naso- en oropharynx van elkaar gescheiden door de
Uvula (huig). De tong duwt dan het voedsel naar achteren.
Laryngopharynx:
• Strekt zich uit van de oropharynx tot C6
Functies pharynx:
• Doorgang voedsel
• Opwarming en bevochtiging
• Smaak (via N. olfactorius)
• Bescherming (lymfecellen in reticulair bindweefsel)
• Spraak (resonantiekamer samen met sinussen)
o Stemklank hangt af van pharynxvorm. Als je hees bent dan is het niet goed om te
fluisteren anders ga je ze extra belasten.
4
Hoofdstuk 1: Tractus respiratorius
EMBRYOLOGIE
Extra informatie toevoegen!!!
• Op de afbeelding links: normale ontwikkeling
• Afbeelding rechts: er gaat iets mis
De Oesophagus zien we in het geel en de trachea in het blauw => die gaan normaal van elkaar
afscheiden en 2 aparte organen vormen.
Bij Fistula: is die afscheiding niet volledig waardoor er een verbinding is tussen de oesophagus en de
trachea => gevolg: vloeistof in luchtwegen
1
,BELANGRKIJK EXAMEN!!!
Acinus = deel van de longen dat bestaat uit een terminale
bronchiolus, alveolaire kanalen en alveolaire zakken die
bestaan uit clusters van alveoli waar de gasuitwisseling
met het bloed plaatsvindt.
=> kleinste deel van de longen waar de gasuitwisseling
plaats vindt = synoniem voor alveoli
Op tekening zien we tekeningen in:
• Oranjerood = prenataal
• Geel = postnataal
=> Bij de geboorte zijn de longen nog niet volledig
ontwikkeld, de ontwikkeling blijft doorgaan tot het 7de
levensjaar.
• Bij een diepe ademhaling => signaal naar de hersenen => ontspannen en
kalmeren.
• Vervolgens sturen de hersenen dit signaal naar je lichaam.
• In gespannen situaties zul je meestal op een meer oppervlakkige, onrustige
manier ademhalen.
o Bij gespannen situatie ga je minder goed ventileren => minder O2
naar de hersenen => processen in cellen die zuurstof nodig hebben
verlopen minder goed
• Het ritme van je ademhaling zegt dus veel over je lichamelijke en geestelijke
toestand.
Een snelle ademhaling kan leiden tot klachten (examenvraag: impact snelle ademhaling en
gevolgen):
1. Ademhalingsklachten: Kortademigheid, beklemd gevoel op de borst, veel zuchten
2. Hartklachten: hartkloppingen, pijn of steken in de borst (doordat er minder O2 naar de
spieren gaat)
3. Krampklachten: stijfheid van de spieren, tintelingen in handen of rond de mond
4. Klachten van het CZS: duizeligheid (= door onevenwicht in gasuitwisseling), zwart voor de
ogen, droge mond, transpireren
5. Maagdarmklachten: misselijkheid, buikpijn, opgeblazen gevoel, overgeven
• Maagdarmklachten hebben te maken met signaal die naar hersenen wordt gestuurd.
6. Algemene klachten: gespannenheid, angst, paniek, slaapproblemen
Kine kan inspelen op goede ademhaling door het aanleren en de bewustwording ervan. Angst speelt
een grote rol in het ontstaan en onderhouden van de klachten. Omgeving speelt daar ook een
belangrijke rol in!! Bv situatie waar je niet weg kan: een lift, vaste gevolgen of iets meemaken bv
verlies van een dierbare, conflictsituaties. => allemaal triggers. Kine heeft dus een rol om in te spelen
op psychologisch aspect.
2
,Op de afbeelding zien we het proces in de cel in groen => veranderingen in de
ademhaling hebben een effect op dit systeem. Er zijn bepaalde processen die
enkel kunnen plaatsvinden met behulp van zuurstof! Ze hebben dus zuurstof
nodig om te functioneren. Ventilatie van bovenuit ➔ de huid !!
ADEMHALING
1. Status van de ingeademde lucht varieert:
• Droog, koud, stoffig, warm, vochtig = afhankelijk van seizoen
• Ideale temperatuur van O2 die je inademt is lichaamstemperatuur
• Vb: vliegtuig met airco = droge lucht => neusslijmvliezen en keel
zijn uitgedroogd
2. De ingeademde lucht wordt verwarmd of gekoeld naar
lichaamstemperatuur
3. Verzadigd met waterdamp
4. Gezuiverd door mucus (aanhechting stofdeeltjes)
• Slijmvlies ( mucus) werkt pas als het goed vochtig is
• neusharen zorgen ook voor zuivering!!
CAVUM NASI
• Voornaamste aanvoerroute van de lucht
• Conchae nasalis (soort schubben) vergroten het oppervlak en veroorzaken turbulenties. Zo
zal de lucht zo veel mogelijk in contact komen met het neusslijmvlies en de bloedvaten in de
neus
o De bloedvaten zullen de lucht opwarmen.
o Turbulenties zorgen voor filtering door middel van de neusharen en de mucus
• Belangrijk bij sporten om door de neus te ademen door de filtering en de opwarming
o In de mond mis je een barrière om de lucht te zuiveren
Opwarming:
• Hiervoor zorgt de enorme doorbloeding van de neusslijmvliezen
Filtering en zuivering:
• Haren van de voorste nares vangen de grotere deeltjes
• Mucosa vangt kleinere deeltjes op (stof en bacteriën)
• Mucosa beschermt onderliggend epitheel tegen irritatie en uitdroging
• Trilharen drijven het slijm naar de keel waar het wordt doorgeslikt of opgehoest
Bevochtiging:
• Luchtverplaatsing over vochtig slijmvlies
Neus is eerste orgaan die vertering gaat opstarten, ruiken van lekkere dingen. Reukorgaan kan ook
werken als verdediging van de longen. Bv: bij het ruiken van giftige stoffen gaat de epiglottis dicht
om zo de longen te beschermen. Niezen wordt veroorzaakt door irritaties in de neus.
PHARYNX = keelholte
• 12 to 14cm lange buis van schedelbasis tot ± C6
3
, • Achter de neus, mond en larynx en breder aan de bovenkant
• Bestaat uit 3 belangrijke onderdelen:
o Nasopharynx
o Oropharynx
o Laryngopharynx
Nasopharynx (=opening neus):
• Achter de neusholte boven het palatum molle (zachte verhemelte)
• Lateraal uitmonding tuba auditiva (Eustachius) = verbinding middenoor
• Achterwand tonsillae pharyngeae (neusamandelen)
• Vooral zichtbaar bij kinderen tot 7j atrofiëren daarna geleidelijk
Oropharynx (= opening mond):
• Achter de mondholte (palatum molle tot C3)
• Zijwanden lopen over in zacht verhemelte waardoor 2 plooien
ontstaan
o Arcus Palatoglossus
o Arcus Palatopharyngeus
o Tussen deze plooien bevindt zich reticulair bindweefsel =
Tonsilla Palatina
Tong is een grote spier in de mond die tot achteraan de keel gaat. Tijdens
slikbeweging worden de naso- en oropharynx van elkaar gescheiden door de
Uvula (huig). De tong duwt dan het voedsel naar achteren.
Laryngopharynx:
• Strekt zich uit van de oropharynx tot C6
Functies pharynx:
• Doorgang voedsel
• Opwarming en bevochtiging
• Smaak (via N. olfactorius)
• Bescherming (lymfecellen in reticulair bindweefsel)
• Spraak (resonantiekamer samen met sinussen)
o Stemklank hangt af van pharynxvorm. Als je hees bent dan is het niet goed om te
fluisteren anders ga je ze extra belasten.
4
