Centrale Zenuwstelsel
Hersenvliezen
Drie gespecialiseerde membranen die de hersenen en het ruggenmerg omgeven. Ze zorgen
voor versteviging en werken als schokbreker voor het weefsel van het CZS. Bloedvaten die
zich binnen deze lagen vertakken, voeren constant veel zuurstof en voedingsstoffen aan
vanwege de hoge stofwisselingssnelheid van het zenuwweefsel.
Bij het achterhoofdsgat van de schedel gaan de hersenvliezen over in de ruggenmergvliezen.
Daar lopen ze uiteindelijk over in het bindweefsel rond de perifere zenuwen.
De drie vliezen zijn de dura mater, de arachnoidea en de pia mater.
Dura mater
Vormt de buitenste deklaag van het CSZ. De dura mater rond de hersenen bestaat uit twee
stevige vezelige lagen. De buitenste laag is vergroeid met het beenvlies van de schedel en de
twee lagen zijn gescheiden door een smalle ruimte die weefselvloeistof en bloedvaten bevat
(durale sinus). De binnenste laag van de dura mater loopt diep in de schedelholte door en
vormt de durale plooien, die als veiligheidsriemen voor de hersenen dienen.
In het ruggenmerg is de buitenste laag van de dura mater niet met beenweefsel vergroeid.
De dura mater is gescheiden van de wanden van het weefselkanaal d.m.v. de epidurale
ruimte, die los bindweefsel, bloedvaten en vetweefsel bevat.
De arachnoidea
Wordt met een smalle subdurale ruimte, gevuld met lymfevocht, gescheiden van het
binnenste oppervlak van de dura mater. De arachnoidea bestaat uit een laag
plaveiselepitheelcellen (dekweefsel).
Diep onder deze dekweefsellaag ligt de subarachoïdale ruimte, een fijn web van collagene
en elastische vezels. Deze ruimte is gevuld met cerebrospinale vloeistof, die werkt als
schokbreker en opgeloste gassen, voedingsstoffen, chemische signaalstoffen en afvalstoffen
bevat.
De pia mater
Deze laag is stevig met het
ondergelegen zenuwweefsel
verbonden en is sterk
doorbloed. De bloedvaten die
de hersenen en het
ruggenmerg voorzien van
zuurstof en voedingsstoffen
lopen langs het oppervlak
van deze laag, binnen de
subarachnoïdale ruimte, en
vertakken zich over het
oppervlak van de hersenen.
, Het ruggenmerg
De hersenen
Volwassen hersenen hebben 6 grote gebieden:
Het cerebrum (grote hersenen)
Hier ontstaan bewuste gedachten, gevoelens, verstandelijke functies, herinneringen
en complexe bewegingen.
Het diencephalon
Bestaat uit de thalamus, hypothalamus en de pijnappelklier (deel van de
epithalamus). De thalamus bevat schakel- en verwerkingscentra voor sensorische
informatie. De hypothalamus bevat centra die zijn betrokken bij emoties, autonome
functies en hormoonproductie. De hypofyse, verbonden aan de hypothalamus met
een dunne steel, is de belangrijkste verbinding tussen het zenuwstelsel en het
hormoonstelsel.
Mesencephalon (middenhersenen)
Kernen in de middenhersenen verwerken informatie van de ogen en oren en
genereren onwillekeurige motorische reacties. Bevat centra die het bewustzijn in
stand houden.
De pons
Verbindt het cerebellum met de hersenstam. Het bevat banen, schakelcentra en
kernen die zijn betrokken bij de motorische aansturing van het lichaam en de
ingewanden. De pons is ook verbonden met de medulla oblongata.
De medulla oblongata (het verlengde merg)
Gedeelte van de hersenen dat met het ruggenmerg is verbonden. Het schakelt
sensorische informatie door naar de thalamus en andere centra in de hersenstam.
Bevat ook centra die autonome functies reguleren zoals hartslag, bloeddruk,
ademhaling en spijsvertering.
Hersenvliezen
Drie gespecialiseerde membranen die de hersenen en het ruggenmerg omgeven. Ze zorgen
voor versteviging en werken als schokbreker voor het weefsel van het CZS. Bloedvaten die
zich binnen deze lagen vertakken, voeren constant veel zuurstof en voedingsstoffen aan
vanwege de hoge stofwisselingssnelheid van het zenuwweefsel.
Bij het achterhoofdsgat van de schedel gaan de hersenvliezen over in de ruggenmergvliezen.
Daar lopen ze uiteindelijk over in het bindweefsel rond de perifere zenuwen.
De drie vliezen zijn de dura mater, de arachnoidea en de pia mater.
Dura mater
Vormt de buitenste deklaag van het CSZ. De dura mater rond de hersenen bestaat uit twee
stevige vezelige lagen. De buitenste laag is vergroeid met het beenvlies van de schedel en de
twee lagen zijn gescheiden door een smalle ruimte die weefselvloeistof en bloedvaten bevat
(durale sinus). De binnenste laag van de dura mater loopt diep in de schedelholte door en
vormt de durale plooien, die als veiligheidsriemen voor de hersenen dienen.
In het ruggenmerg is de buitenste laag van de dura mater niet met beenweefsel vergroeid.
De dura mater is gescheiden van de wanden van het weefselkanaal d.m.v. de epidurale
ruimte, die los bindweefsel, bloedvaten en vetweefsel bevat.
De arachnoidea
Wordt met een smalle subdurale ruimte, gevuld met lymfevocht, gescheiden van het
binnenste oppervlak van de dura mater. De arachnoidea bestaat uit een laag
plaveiselepitheelcellen (dekweefsel).
Diep onder deze dekweefsellaag ligt de subarachoïdale ruimte, een fijn web van collagene
en elastische vezels. Deze ruimte is gevuld met cerebrospinale vloeistof, die werkt als
schokbreker en opgeloste gassen, voedingsstoffen, chemische signaalstoffen en afvalstoffen
bevat.
De pia mater
Deze laag is stevig met het
ondergelegen zenuwweefsel
verbonden en is sterk
doorbloed. De bloedvaten die
de hersenen en het
ruggenmerg voorzien van
zuurstof en voedingsstoffen
lopen langs het oppervlak
van deze laag, binnen de
subarachnoïdale ruimte, en
vertakken zich over het
oppervlak van de hersenen.
, Het ruggenmerg
De hersenen
Volwassen hersenen hebben 6 grote gebieden:
Het cerebrum (grote hersenen)
Hier ontstaan bewuste gedachten, gevoelens, verstandelijke functies, herinneringen
en complexe bewegingen.
Het diencephalon
Bestaat uit de thalamus, hypothalamus en de pijnappelklier (deel van de
epithalamus). De thalamus bevat schakel- en verwerkingscentra voor sensorische
informatie. De hypothalamus bevat centra die zijn betrokken bij emoties, autonome
functies en hormoonproductie. De hypofyse, verbonden aan de hypothalamus met
een dunne steel, is de belangrijkste verbinding tussen het zenuwstelsel en het
hormoonstelsel.
Mesencephalon (middenhersenen)
Kernen in de middenhersenen verwerken informatie van de ogen en oren en
genereren onwillekeurige motorische reacties. Bevat centra die het bewustzijn in
stand houden.
De pons
Verbindt het cerebellum met de hersenstam. Het bevat banen, schakelcentra en
kernen die zijn betrokken bij de motorische aansturing van het lichaam en de
ingewanden. De pons is ook verbonden met de medulla oblongata.
De medulla oblongata (het verlengde merg)
Gedeelte van de hersenen dat met het ruggenmerg is verbonden. Het schakelt
sensorische informatie door naar de thalamus en andere centra in de hersenstam.
Bevat ook centra die autonome functies reguleren zoals hartslag, bloeddruk,
ademhaling en spijsvertering.
