Désirée Schoonbeek, Iris Temmink & Elseline van de Langemheen – VD01
MBG Intoxicatie
Omschrijving van het ziektebeeld met oorzaken en aard van de
oorzaken
Intoxicatie door overdosis
Merck manual (2003) schrijft: “Toxiciteit door overdosis is de ernstige, vaak
schadelijke en soms fatale toxische reactie op een onbedoelde overdosis van een
geneesmiddel (als gevolg van een fout van een arts, apotheker of de patiënt zelf)
of op een opzettelijke overdosis (moord of zelfmoord).”
Blootstelling aan toxische stoffen kan dus leiden tot een verhoogde belasting van
het lichaam met als gevolg klinische of subklinische symptomen van een
intoxicatie. Er moet onderscheid gemaakt worden tussen acute blootstelling
(eenmalige of enkele malen binnen een tijdsbestek van bijvoorbeeld 24 uur) en
chronisch intermitterende blootstelling (gedurende een langere periode, lagere
dosis). Deze blootstelling kan vervolgens leiden tot een acute of een chronische
intoxicatie. Bij toediening van geneesmiddelen wordt geprobeerd een gewenst
therapeutisch effect te bereiken, terwijl bij overdosering ongewenste effecten
kunnen optreden die beschouwd worden als een geneesmiddelenintoxicatie.”
(Meulenbelt, 2004)
Intoxicatie bij paracetamol
Bij inname van een eenmalige dosis > 70 mg/kg zijn toxische effecten te
verwachten; matig ernstige leverschade wordt gezien bij een dosis >140 mg/kg,
ernstige leverschade bij een dosis >200 mg/kg (Jansen, 2006)
Intoxicatie bij clomipramine
We spreken van een intoxicatie bij volwassenen als een dosis hoger is dan 250
mg per dag. Als je eenmalig 270mg inneemt, spreken we nog niet van een
intoxicatie, deze moet de dosis dan nog hoger liggen. De dosis voor een acute
intoxicatie bij clomipramine is niet duidelijk.
Normale bouw en functie aangedane orgaan of lichaamsdeel
Spijsverteringskanaal
De functie van het spijsverteringsstelsel kan opgesplitst worden in een aantal
afzonderlijke taken:
- opname van voedsel uit het milieu (eten en drinken)
- mechanische verkleining en menging van voedsel (kauwen en kneden)
- chemische bewerking voor enzymen (vertering)
- vervoer van voedsel door het spijsverteringskanaal (peristaltiek)
- overdracht van voedingsstoffen aan het bloed (resorptie)
- uitscheiding van onverteerde en onverteerbare stoffen (ontlasting)
Spijsverteringskanaal
- Mondholte (vacum oris) vormt het begin van de spijsverteringskanaal
Clomipramine en paracetamol wordt oraal ingenomen.
- De medicijnen gaan via de keelholte in de slokdarm
- Maag (ventriculus); in de maag bevindt zich maagsappen. Hierin zit HCl
(zoutzuur). De pH van HCl is 1,5. Het zuur vernietigt de buitenste laag van
de tabletten paracetamol en clomipramine.
- Dunne darm (intestinum tenue); onverteerbare en onverteerde resten
worden naar de dikke darm getransporteerd. Door de peristaltiek in de
darmen, wordt de inhoud in kleine nieuwe porties verdeeld en kan
daardoor intensieve menging met de spijsverteringssappen plaatsvinden.
In de dunne darm bevindt zich resorptie plaats. Dat betekent dat op deze
, Désirée Schoonbeek, Iris Temmink & Elseline van de Langemheen – VD01
plek clomipramine en paracetamol worden opgenomen in het bloed.
(Gregoire, 2007)
In de bijsluiter van Sandoz B.V. staat “Ongeveer twee derde van een
enkelvoudige dosis clomipramine wordt uitgescheiden via de urine als water
oplosbare verbindingen en ongeveer een derde wordt via de feces
uitgescheiden”. (Clomipramine HCl Sandoz® retard tablet 75, tabletten met
1311-V14 verlengde afgifte 75 mg, 2013)
Lever
De lever ligt rechtsboven in de buikholte. Hij ligt naast de maag, op de darmen
en is vergroeid met het diafragma. Het wordt door drie grote bloedvaten van
bloed voorzien. De lever heeft namelijk veel bloed nodig om haar functie te
kunnen uitvoeren. De leverslagader, arteria hepatica, vervoert zuurstofrijk bloed
naar de lever.De poortader, vena portae, vervoert alle bloed dat afkomstig is van
de milt en het spijsverteringsstelsel naar de lever. Uitzondering hierin zijn mond
en keelholte en het onderste deel van het rectum. Dit bloed is zuurstofarm en
voedingsstofrijk na een maaltijd. Deze voedingsstoffen worden vanuit de darm
geresorbeerd.De leveraders, venae hepaticae, vervoeren zuurstofarm bloed naar
de vena cava inferior.
De lever heeft meerdere taken, te denken aan suikerstofwisseling,
eiwitstofwisseling, ontgifting, stapeling, warmteproductie en galproductie. In de
casus is vooral ontgifting van belang.
Bij ontgifting breekt de lever lichaamsvreemde stoffen af en maakt overtollige en
giftige stoffen onwerkzaam. Deze stoffen worden vervolgens geschikt gemaakt
om te worden afgevoerd. Dit kan via de gal naar het spijsverteringskanaal gaan,
maar ook via het bloed en dan de nieren.
In de casus moeten er lichaamsvreemde stoffen worden afgebroken. De lever
maakt deze onwerkzaam door ze chemisch te veranderen zodat ze kunnen
worden uitgescheden via gal of urine. (Gregoire, 2007)
Paracetamol wordt voor 90% gebonden aan sulfaat of glucuronide en wordt
uitgescheden in de urine. De overige 10% zal onveranderd via de urine
uitgescheden worden of via een enzymsysteem in de lever veranderd worden. Bij
een overdosis zal er niet genoeg glucuronide en sulfaat aanwezig zijn, waardoor
de paracetamol zich niet kan binden. In dit geval zal een toxisch metaboliet
schade aanbrengen aan de lever en nieren. (Overdosering van paracetamol bij
kinderen (en volwassenen) , 2012)
Zenuwstelsel
Het zenuwstelsel heeft als taak het lichaam als een geheel te laten functioneren.
Om dit goed te laten verlopen stuurt de hersenen impulsen naar organen of
spieren. Deze impulsen lopen via de piramidebaan naar het ruggenmerg. Vanuit
hier gaat de impuls over naar dendrieten, die weer naar de celkern loopt. Vanuit
de celkern loopt de impuls naar de neuriet. En de neuriet eindigt bij een spier, die
reageert op de impuls.
Exciterende neurotransmitters:
Werken stimulerend op de impulsoverdracht. Bijv. noradrenaline.
Inhiberende neurotransmitters:
Verlagen de impulsoverdracht. Bijv. serotonine (hersenen)
(Gregoire, 2007)
MBG Intoxicatie
Omschrijving van het ziektebeeld met oorzaken en aard van de
oorzaken
Intoxicatie door overdosis
Merck manual (2003) schrijft: “Toxiciteit door overdosis is de ernstige, vaak
schadelijke en soms fatale toxische reactie op een onbedoelde overdosis van een
geneesmiddel (als gevolg van een fout van een arts, apotheker of de patiënt zelf)
of op een opzettelijke overdosis (moord of zelfmoord).”
Blootstelling aan toxische stoffen kan dus leiden tot een verhoogde belasting van
het lichaam met als gevolg klinische of subklinische symptomen van een
intoxicatie. Er moet onderscheid gemaakt worden tussen acute blootstelling
(eenmalige of enkele malen binnen een tijdsbestek van bijvoorbeeld 24 uur) en
chronisch intermitterende blootstelling (gedurende een langere periode, lagere
dosis). Deze blootstelling kan vervolgens leiden tot een acute of een chronische
intoxicatie. Bij toediening van geneesmiddelen wordt geprobeerd een gewenst
therapeutisch effect te bereiken, terwijl bij overdosering ongewenste effecten
kunnen optreden die beschouwd worden als een geneesmiddelenintoxicatie.”
(Meulenbelt, 2004)
Intoxicatie bij paracetamol
Bij inname van een eenmalige dosis > 70 mg/kg zijn toxische effecten te
verwachten; matig ernstige leverschade wordt gezien bij een dosis >140 mg/kg,
ernstige leverschade bij een dosis >200 mg/kg (Jansen, 2006)
Intoxicatie bij clomipramine
We spreken van een intoxicatie bij volwassenen als een dosis hoger is dan 250
mg per dag. Als je eenmalig 270mg inneemt, spreken we nog niet van een
intoxicatie, deze moet de dosis dan nog hoger liggen. De dosis voor een acute
intoxicatie bij clomipramine is niet duidelijk.
Normale bouw en functie aangedane orgaan of lichaamsdeel
Spijsverteringskanaal
De functie van het spijsverteringsstelsel kan opgesplitst worden in een aantal
afzonderlijke taken:
- opname van voedsel uit het milieu (eten en drinken)
- mechanische verkleining en menging van voedsel (kauwen en kneden)
- chemische bewerking voor enzymen (vertering)
- vervoer van voedsel door het spijsverteringskanaal (peristaltiek)
- overdracht van voedingsstoffen aan het bloed (resorptie)
- uitscheiding van onverteerde en onverteerbare stoffen (ontlasting)
Spijsverteringskanaal
- Mondholte (vacum oris) vormt het begin van de spijsverteringskanaal
Clomipramine en paracetamol wordt oraal ingenomen.
- De medicijnen gaan via de keelholte in de slokdarm
- Maag (ventriculus); in de maag bevindt zich maagsappen. Hierin zit HCl
(zoutzuur). De pH van HCl is 1,5. Het zuur vernietigt de buitenste laag van
de tabletten paracetamol en clomipramine.
- Dunne darm (intestinum tenue); onverteerbare en onverteerde resten
worden naar de dikke darm getransporteerd. Door de peristaltiek in de
darmen, wordt de inhoud in kleine nieuwe porties verdeeld en kan
daardoor intensieve menging met de spijsverteringssappen plaatsvinden.
In de dunne darm bevindt zich resorptie plaats. Dat betekent dat op deze
, Désirée Schoonbeek, Iris Temmink & Elseline van de Langemheen – VD01
plek clomipramine en paracetamol worden opgenomen in het bloed.
(Gregoire, 2007)
In de bijsluiter van Sandoz B.V. staat “Ongeveer twee derde van een
enkelvoudige dosis clomipramine wordt uitgescheiden via de urine als water
oplosbare verbindingen en ongeveer een derde wordt via de feces
uitgescheiden”. (Clomipramine HCl Sandoz® retard tablet 75, tabletten met
1311-V14 verlengde afgifte 75 mg, 2013)
Lever
De lever ligt rechtsboven in de buikholte. Hij ligt naast de maag, op de darmen
en is vergroeid met het diafragma. Het wordt door drie grote bloedvaten van
bloed voorzien. De lever heeft namelijk veel bloed nodig om haar functie te
kunnen uitvoeren. De leverslagader, arteria hepatica, vervoert zuurstofrijk bloed
naar de lever.De poortader, vena portae, vervoert alle bloed dat afkomstig is van
de milt en het spijsverteringsstelsel naar de lever. Uitzondering hierin zijn mond
en keelholte en het onderste deel van het rectum. Dit bloed is zuurstofarm en
voedingsstofrijk na een maaltijd. Deze voedingsstoffen worden vanuit de darm
geresorbeerd.De leveraders, venae hepaticae, vervoeren zuurstofarm bloed naar
de vena cava inferior.
De lever heeft meerdere taken, te denken aan suikerstofwisseling,
eiwitstofwisseling, ontgifting, stapeling, warmteproductie en galproductie. In de
casus is vooral ontgifting van belang.
Bij ontgifting breekt de lever lichaamsvreemde stoffen af en maakt overtollige en
giftige stoffen onwerkzaam. Deze stoffen worden vervolgens geschikt gemaakt
om te worden afgevoerd. Dit kan via de gal naar het spijsverteringskanaal gaan,
maar ook via het bloed en dan de nieren.
In de casus moeten er lichaamsvreemde stoffen worden afgebroken. De lever
maakt deze onwerkzaam door ze chemisch te veranderen zodat ze kunnen
worden uitgescheden via gal of urine. (Gregoire, 2007)
Paracetamol wordt voor 90% gebonden aan sulfaat of glucuronide en wordt
uitgescheden in de urine. De overige 10% zal onveranderd via de urine
uitgescheden worden of via een enzymsysteem in de lever veranderd worden. Bij
een overdosis zal er niet genoeg glucuronide en sulfaat aanwezig zijn, waardoor
de paracetamol zich niet kan binden. In dit geval zal een toxisch metaboliet
schade aanbrengen aan de lever en nieren. (Overdosering van paracetamol bij
kinderen (en volwassenen) , 2012)
Zenuwstelsel
Het zenuwstelsel heeft als taak het lichaam als een geheel te laten functioneren.
Om dit goed te laten verlopen stuurt de hersenen impulsen naar organen of
spieren. Deze impulsen lopen via de piramidebaan naar het ruggenmerg. Vanuit
hier gaat de impuls over naar dendrieten, die weer naar de celkern loopt. Vanuit
de celkern loopt de impuls naar de neuriet. En de neuriet eindigt bij een spier, die
reageert op de impuls.
Exciterende neurotransmitters:
Werken stimulerend op de impulsoverdracht. Bijv. noradrenaline.
Inhiberende neurotransmitters:
Verlagen de impulsoverdracht. Bijv. serotonine (hersenen)
(Gregoire, 2007)
