Inhoud
Deel 1: Basisconcepten..........................................................................................................................4
Hoofdstuk 1: Wat is economie?.....................................................................................................4
1.1. Keuze, afruil en opportuniteitskosten.........................................................................................5
1.2. Kosten tegenover baten (marginale analyse)..............................................................................5
1.3. Gebruik van modellen en aannames...........................................................................................5
1.4. Eerste model: De grens van de productiemogelijkheden............................................................6
1.5. Tweede model: De economische kringloop.................................................................................7
Hoofdstuk 2: Economische scholen...............................................................................................7
2.1. De Klassieke School.....................................................................................................................7
2.2. De Neoklassieke School...............................................................................................................8
2.3. De Marxistische School................................................................................................................9
2.4. De Oostenrijkse School................................................................................................................9
2.5. De Keynesiaanse School..............................................................................................................9
2.6. De Institutionele School...............................................................................................................9
2.7. De Gedragseconomische School................................................................................................10
Hoofdstuk 3: Voordelen van samenwerking...............................................................................10
3.1. Evidente samenwerking............................................................................................................10
3.2. Absolute en comparatieve voordelen........................................................................................10
Deel 2: Vraag en aanbod.....................................................................................................................11
Hoofdstuk 4: Vraag, aanbod en marktevenwicht.......................................................................11
4.1. Vraag.........................................................................................................................................11
4.2. Aanbod......................................................................................................................................13
4.3. Marktevenwicht........................................................................................................................14
Hoofdstuk 5: Elasticiteit...............................................................................................................14
5.1. Inleiding.....................................................................................................................................14
5.2. Prijselasticiteit van de vraag......................................................................................................14
5.3. Inkomenselasticiteit van de vraag.............................................................................................15
5.4. Kruisprijselasticiteit van de vraag..............................................................................................15
5.5. Samenvatting elasticiteit van de vraag......................................................................................16
5.6. Prijselasticiteit van het aanbod..................................................................................................16
Deel 3: Welvaart en overheidsingrijpen..............................................................................................16
Hoofdstuk 6: Welvaart.................................................................................................................16
1
, 6.1. Welvaartseconomie...................................................................................................................16
6.2. Welvaart van de consument......................................................................................................16
6.3. Welvaart van de producent.......................................................................................................17
6.4. Welvaart op de markt................................................................................................................17
Hoofdstuk 7: Gevolgen van overheidsingrepen..........................................................................18
7.1. Indirecte belastingen.................................................................................................................18
7.2. Subsidies....................................................................................................................................20
7.3. Prijsinterventie..........................................................................................................................21
7.4. Quota (limieten op aantallen)...................................................................................................21
Deel 4: De gezinnen.............................................................................................................................22
Inleiding.......................................................................................................................................22
Hoofdstuk 8: Gezinnen consumeren...........................................................................................22
8.1. Budgetbeperking.......................................................................................................................22
8.2. Voorkeuren................................................................................................................................23
8.3. Indifferentiecurve......................................................................................................................23
8.4. Keuze van de gezinnen: algemeen evenwicht...........................................................................23
8.5. Wijzigingen in het algemeen evenwicht....................................................................................24
8.6. Afleiding van de vraagcurve......................................................................................................25
Hoofdstuk 9: Gezinnen bieden arbeid aan..................................................................................25
9.1. Budgetlijn..................................................................................................................................25
9.2. Voorkeuren................................................................................................................................26
9.3. Keuze van de gezinnen: algemeen evenwicht...........................................................................26
9.4. Wijzigingen in het loon..............................................................................................................26
Deel 5: De producent...........................................................................................................................27
Hoofdstuk 10: Basisbegrippen.....................................................................................................27
10.1. Bedrijf......................................................................................................................................27
10.2. Productie en productiefactoren..............................................................................................27
10.3. Productieproces.......................................................................................................................28
10.4. Productiefunctie......................................................................................................................28
10.5. Productiviteit...........................................................................................................................29
Hoofdstuk 11: De optimale factorcombinatie.............................................................................30
11.1. Productie-isoquant..................................................................................................................30
11.2. Isokostenlijn............................................................................................................................31
11.3. Optimale factorkeuze..............................................................................................................31
Hoofdstuk 12: Productiekosten...................................................................................................31
2
, 12.1. Vaste, variabele en totale kosten............................................................................................32
12.2. Gemiddelde kosten.................................................................................................................32
12.3. Marginale kosten.....................................................................................................................33
12.4. Kostenverloop op lange termijn..............................................................................................33
12.5. Schaaleffecten.........................................................................................................................33
Deel 6: Marktvormen..........................................................................................................................34
Inleiding.......................................................................................................................................34
Hoofdstuk 13: Perfecte concurrentie..........................................................................................34
13.1. Eigenschappen.........................................................................................................................34
13.2. Opbrengsten, winstmaximalisatie en de aanbodcurve van de individuele producent............34
13.5. Is perfecte concurrentie efficiënt?...........................................................................................38
Hoofdstuk 14: Monopolie............................................................................................................39
14.1. Eigenschappen.........................................................................................................................39
14.2. Hoe ontstaan monopolies?......................................................................................................39
14.3. Opbrengsten, winstmaximalisatie en het gedrag van de monopolist......................................39
14.4. Monopolie en welvaart...........................................................................................................40
Hoofdstuk 15: Monopolistische concurrentie.............................................................................40
15.1. Eigenschappen.........................................................................................................................40
15.2. Opbrengsten, winstmaximalisatie en monopolistische concurrentie op korte termijn..........41
15.5. Welvaart..................................................................................................................................41
Hoofdstuk 16: Oligopolie.............................................................................................................41
16.1. Eigenschappen.........................................................................................................................41
16.2. Evenwicht, strategische interactie en speltheorie...................................................................42
16.3. Collusie, kartels en prijsleiderschap.........................................................................................43
Hoofdstuk 17: Twee- en meerzijdige markten............................................................................44
17.1. Wat zijn tweezijdige markten?................................................................................................44
17.2. Deeleconomie als specifieke vorm van platformeconomie.....................................................44
Deel 7: De overheid.............................................................................................................................46
Inleiding.......................................................................................................................................46
Hoofdstuk 18: Mededingingsbeleid............................................................................................47
18.1. De overheid als bewaker van competitie.................................................................................47
18.2. Competitie?.............................................................................................................................48
18.3. Efficiëntie?...............................................................................................................................49
18.4. Concurrentieverstorende praktijken en hun impact................................................................49
18.5. Fusies en overnames - staatssteun..........................................................................................51
3
, Hoofdstuk 19: Externe effecten...................................................................................................53
19.1. Negatieve externe effecten.....................................................................................................53
19.2. Positieve externe effecten.......................................................................................................57
Deel 1: Basisconcepten
Hoofdstuk 1: Wat is economie?
Economie = °Grieks -> oikos nemein (orde van het huishouden)
-> Hoe tijd en geld spenderen?
PROSUMENT (consument + producent) =
Prosumenten zijn consumenten die ook goederen of diensten
aanbieden in markten die voorheen door de klassieke producenten of bedrijven bespeeld werden.
SCHAARSTE (≠ zeldzaamheid) = Een middel is schaars
wanneer de mogelijke aanwendingen van een middel
de beschikbaarheid van dat middel overstijgen. behoeften middelen
Schaarste is relatief, want behoeften veranderen in de tijd.
4