GESCHIEDENIS VWO 2 HOOFDSTUK 2
2.1
● Je kunt de middeleeuwse reizigers in drie hoofdcategorieën indelen:
➢ Kooplieden die vanwege handel op reis gingen
- belangrijke stedelijke gebieden → Vlaanderen en Italië
- belangrijke handelsroute via Hanzesteden
- Handelaren in contact met nieuwe producten, nieuwe ideeën en uitvindingen
➢ Pelgrims op reis voor hun geloof
- Ze deden dat om relikwieën van heiligen te zien
- Pelgrims waren bewapend en het doel was om het Heilige Land te bevrijden
➢ Studenten, kunstenaars, en geleerden
- Doel: kunst en cultuur van buitenland te ontdekken of om universiteiten te
bezoeken en dezelfde soorten te ontdekken
● Mensen maakten niet lange reizen, komt door het mens- en wereldbeeld van
Europeanen
- bepaald door de kerk en voor bijgeloof (ze waren bang voor het onbekende)
● In dichte bossen zaten duivels en demonen en in zeeën waren er zeemonsters
● Informatie middeleeuwse kaarten: mythes, legendes en religieuze motieven
● TO-kaart: wereld verdeeld in drie continenten, oosten stond bovenaan op de kaart
- Jeruzalem (de heilige stad) was het middelpunt
● Arabieren hadden kaarten uit de Klassieke Oudheid die gebaseerd waren op
geografische feiten
● Al Idris (1154) maakte een kaart gebaseerd op het werk van de Griekse geograaf
Ptolemaeus
2.2
● Ontdekkingstochten kwam tijdens de Renaissance
- ze hadden drang om buiten Europa plekken en dingen te ontdekken
● Deze ontwikkeling had verschillende oorzaken:
➢ Economische noodzaak
- Europa handelde met Azië, daar kwamen specerijen vandaan
- 15e eeuw →het Midden-Oosten bezet door de Turken, er kwam
ruzie
- daardoor was het lastig om met Azië handel te drijven
- Ze waren dus genoodzaakt om nieuwe handelswegen te zoeken
➢ Mogelijkheden voor grotere zeereizen
- Er kwamen betere navigatie-instrumenten (astrolabium en kaarten)
- Humanisten bekeken reisverslagen en schriften uit klassieke Oudheid
- Kaart van Ptolemaeus werd herontdekt in Europa
- Karveel: schepen die sneller en veiligere reizen maakten
➢ Opzoek naar Christelijke rijken en naar heidenen om ze te bekeren
- De kerk moedigde ontdekkingsreizen daarom aan
● Portugezen (als eerste Europeanen) opzoek naar nieuwe handelsmogelijkheden
- had te maken met koning Hendrik de Zeevaarder die veel geld en energie
stak in de zeevaart
, GESCHIEDENIS VWO 2 HOOFDSTUK 2
- hij wilde goud, zilver en ivoor die moslims vanuit Afrika door middel van
karavanen naar Europa brachten
- de koning wilde daar vanaf en rechtstreeks kostbaarheden uit Afrika halen
- Portugezen steeds verder naar zuiden, totdat Bartholomeus Diaz per toeval
Kaap bereikte
● Vanaf toen was de vaarroute naar Azië bereikt
● Columbus bekeek oude kaarten (Ptolemaeus) en vond een snellere route naar het
westen
● Isabella van Castilië gaf kans aan Columbus voor route
- Columbus vertrok in augustus 1492 met drie schepen naar het westen
● Hij noemde de inwoners indianen, gebieden leken niet op verslagen van Marco Polo
● Met kostbaarheden en indianen ging hij naar Spanje, maar hij kwam in Portugal aan
● Er kwam een conflict tussen Spanje en Portugal dat de paus opgelost heeft
- de paus verdeelde de veroverde gebieden tussen Spanje en Portugal
- dit heet het verdrag van Tordesillas
● Vasco de Gama (1498) wist route naar India via Afrika te vinden
● Amerigo Vespucci wist in 1500 te zeggen dat er een nieuw continent was: de
Nieuwe Wereld
● Waldseemüller streef het nieuwe continent op de kaart en benoemde het naar
Vespucci: Amerika
2.3
● Na Columbus → steeds meer Spanjaarden naar de Nieuwe Wereld
- waren aangetrokken door: kostbaarheden, zoals goud en zilver
● Grote indianenrijken: de Mayas en Azteken in Mexico en de Inca’s in Peru
● Hoofdsteden indianen rijken bestonden uit schitterende beelden en tempels
● Men voorziende onderdanen met drinkwater en voedsel
● Conquistadores in aanraking met heidense gebruiken van de stammen
- indianen geloofden in meerdere goden en hielden er wrede rituelen op na
● Azteken: denken wereld vergaan zonder mensenoffers aan de goden
● Conquistadores wilde indianenstammen bekeren tot het Christendom
● Indianen met meer: Cortes (Azteken) en Pizarro (Inca’s) veroveren de indianen
Oorzaken waardoor conquistadores in staat waren grote indian rijken snel te veroveren:
➢ Conquistadores hadden wapens van ijzer, vuurwapens en paarden
- indianen hadden wapens van hout en vulkanisch glas of gesteente
➢ Conquistadores getraind in tactieken die de indianen niet kende (uithongeren)
➢ Indianen zagen conquistadores als gasten en zagen hun kwade bedoelingen niet
- daarom Spanjaarde eerst informatie verzamelen en hun aanval voorbereiden
➢ Conquistadores → geholpen door indianenstammen omdat ze onderdrukt
werden door de Azteken of de Inca’s
➢ Indianen last krijgen van onbekende ziektes die Spanjaarden meebrachten (pokken)
● 1500 → grote delen Midden- en Zuid-Amerika Spaans gebied geworden
● Komst Spanjaarden gevolgen: indianen ziek en stierf 90% aan Europese ziektes
● Sommige voor Spanjaarden werken in mijnbouw voor zilver, goud of plantages
2.1
● Je kunt de middeleeuwse reizigers in drie hoofdcategorieën indelen:
➢ Kooplieden die vanwege handel op reis gingen
- belangrijke stedelijke gebieden → Vlaanderen en Italië
- belangrijke handelsroute via Hanzesteden
- Handelaren in contact met nieuwe producten, nieuwe ideeën en uitvindingen
➢ Pelgrims op reis voor hun geloof
- Ze deden dat om relikwieën van heiligen te zien
- Pelgrims waren bewapend en het doel was om het Heilige Land te bevrijden
➢ Studenten, kunstenaars, en geleerden
- Doel: kunst en cultuur van buitenland te ontdekken of om universiteiten te
bezoeken en dezelfde soorten te ontdekken
● Mensen maakten niet lange reizen, komt door het mens- en wereldbeeld van
Europeanen
- bepaald door de kerk en voor bijgeloof (ze waren bang voor het onbekende)
● In dichte bossen zaten duivels en demonen en in zeeën waren er zeemonsters
● Informatie middeleeuwse kaarten: mythes, legendes en religieuze motieven
● TO-kaart: wereld verdeeld in drie continenten, oosten stond bovenaan op de kaart
- Jeruzalem (de heilige stad) was het middelpunt
● Arabieren hadden kaarten uit de Klassieke Oudheid die gebaseerd waren op
geografische feiten
● Al Idris (1154) maakte een kaart gebaseerd op het werk van de Griekse geograaf
Ptolemaeus
2.2
● Ontdekkingstochten kwam tijdens de Renaissance
- ze hadden drang om buiten Europa plekken en dingen te ontdekken
● Deze ontwikkeling had verschillende oorzaken:
➢ Economische noodzaak
- Europa handelde met Azië, daar kwamen specerijen vandaan
- 15e eeuw →het Midden-Oosten bezet door de Turken, er kwam
ruzie
- daardoor was het lastig om met Azië handel te drijven
- Ze waren dus genoodzaakt om nieuwe handelswegen te zoeken
➢ Mogelijkheden voor grotere zeereizen
- Er kwamen betere navigatie-instrumenten (astrolabium en kaarten)
- Humanisten bekeken reisverslagen en schriften uit klassieke Oudheid
- Kaart van Ptolemaeus werd herontdekt in Europa
- Karveel: schepen die sneller en veiligere reizen maakten
➢ Opzoek naar Christelijke rijken en naar heidenen om ze te bekeren
- De kerk moedigde ontdekkingsreizen daarom aan
● Portugezen (als eerste Europeanen) opzoek naar nieuwe handelsmogelijkheden
- had te maken met koning Hendrik de Zeevaarder die veel geld en energie
stak in de zeevaart
, GESCHIEDENIS VWO 2 HOOFDSTUK 2
- hij wilde goud, zilver en ivoor die moslims vanuit Afrika door middel van
karavanen naar Europa brachten
- de koning wilde daar vanaf en rechtstreeks kostbaarheden uit Afrika halen
- Portugezen steeds verder naar zuiden, totdat Bartholomeus Diaz per toeval
Kaap bereikte
● Vanaf toen was de vaarroute naar Azië bereikt
● Columbus bekeek oude kaarten (Ptolemaeus) en vond een snellere route naar het
westen
● Isabella van Castilië gaf kans aan Columbus voor route
- Columbus vertrok in augustus 1492 met drie schepen naar het westen
● Hij noemde de inwoners indianen, gebieden leken niet op verslagen van Marco Polo
● Met kostbaarheden en indianen ging hij naar Spanje, maar hij kwam in Portugal aan
● Er kwam een conflict tussen Spanje en Portugal dat de paus opgelost heeft
- de paus verdeelde de veroverde gebieden tussen Spanje en Portugal
- dit heet het verdrag van Tordesillas
● Vasco de Gama (1498) wist route naar India via Afrika te vinden
● Amerigo Vespucci wist in 1500 te zeggen dat er een nieuw continent was: de
Nieuwe Wereld
● Waldseemüller streef het nieuwe continent op de kaart en benoemde het naar
Vespucci: Amerika
2.3
● Na Columbus → steeds meer Spanjaarden naar de Nieuwe Wereld
- waren aangetrokken door: kostbaarheden, zoals goud en zilver
● Grote indianenrijken: de Mayas en Azteken in Mexico en de Inca’s in Peru
● Hoofdsteden indianen rijken bestonden uit schitterende beelden en tempels
● Men voorziende onderdanen met drinkwater en voedsel
● Conquistadores in aanraking met heidense gebruiken van de stammen
- indianen geloofden in meerdere goden en hielden er wrede rituelen op na
● Azteken: denken wereld vergaan zonder mensenoffers aan de goden
● Conquistadores wilde indianenstammen bekeren tot het Christendom
● Indianen met meer: Cortes (Azteken) en Pizarro (Inca’s) veroveren de indianen
Oorzaken waardoor conquistadores in staat waren grote indian rijken snel te veroveren:
➢ Conquistadores hadden wapens van ijzer, vuurwapens en paarden
- indianen hadden wapens van hout en vulkanisch glas of gesteente
➢ Conquistadores getraind in tactieken die de indianen niet kende (uithongeren)
➢ Indianen zagen conquistadores als gasten en zagen hun kwade bedoelingen niet
- daarom Spanjaarde eerst informatie verzamelen en hun aanval voorbereiden
➢ Conquistadores → geholpen door indianenstammen omdat ze onderdrukt
werden door de Azteken of de Inca’s
➢ Indianen last krijgen van onbekende ziektes die Spanjaarden meebrachten (pokken)
● 1500 → grote delen Midden- en Zuid-Amerika Spaans gebied geworden
● Komst Spanjaarden gevolgen: indianen ziek en stierf 90% aan Europese ziektes
● Sommige voor Spanjaarden werken in mijnbouw voor zilver, goud of plantages
