Functionele anatomie wervelkolom
1. De wervelkolom als één geheel
1.1. De wervelkolom als lichaamsas
Wervelkolom
- 7 halswervels: cervicale
o Ondersteuning hoofd
o Co = occiput
- 12 borstwervels : thoracale
o Beschermen samen met thorax vitale organen beschermen: hart en longen
- 5 lendenwervels : lumbaal
o Ondersteunt romp
- Het heiligbeen
o 5 sacrale wervels: os sacrum
- Het staartbeen
o Os coccyx: 3-4 rudimentaire staartwervels
Segment
- Bovenliggende wervel
- Discus intervertebralis
- Onderliggende wervel
- Omliggende ligamenten
= functionele eenheid
Bewegingen: segmentale beweging = in functie
van segment / regionale beweging = cervicale,
…
Bewegingsregio’s
- CTO: cervico thoracale overgang: C6 –
T2
- TLO: thoraco lumbale overgang: T11 –
L2
- LSO: lumbo sacrale overgang: L5 – S1
- Atypische vorm
Natuurlijke kromming
- Ontstaan
o Pasgeborene: rechtlijnig
o Ontwikkeling: ontstaan van kyphose & lordose
o 8 – 10jaar : definitief
o Doel: belasting beter opvangen
- Sagittaal vlak
o S-vorm
o Cervicaal: lordose
o Thoracaal: kyphose bol
o Lumbaal: lordose hol
o Sacraal: kyphose
o Afwijkende kromming: kromming niet in verhouding met andere kromming
(hypo/ hyper lordose / kyphose)
o Waarom krommingen?
Stabiliteit bieden
,Functionele anatomie wervelkolom
Mobiliteit: grote bewegingsuitslag mogelijk
- Frontaal vlak
o Normaal = rechtlijnig
o Afwijkend = S-vorm/ c-vorm = scoliose
o Dextro: grootste kromming naar rechts
o Sinistro: grootste kromming naar links
Functies
- Stabiliteit of steun & draagvermogen
- Mobiliteit / beweeglijkheid
- Bescherming voor ruggenmerg en zenuwen
Anatomische en mechanische eigenschappen
- /P/: Muscoloskeletale systeem: wervels, discus, kba
- /A/: MSK systeem: spieren & fasciae
- Neurale controle systeem: bewegingsreceptoren (in spieren, ligamenten)
Zorgen voor functies
1.2. De wervel
Verbindingen tussen wervels
- Corpora vertebrae : verbonden door disci intervertebralis
o Statische functie = stabiliteit
o 1 pilaar: hoofdpilaar
- Processus articularis: verbonden door synoviale gewrichten (superior & inferior)
o Dynamische functie = beweging
o 2 pilaren
- Foramina vertebralis: vormen samen canalis vertebralis ruggenmerg
1.3. De discus intervertebralis (DI)
- Fibrocartilagineuze verbinding tussen 2 wervels corpora
- Benoemd naar bovenliggende wervel: tussen T7 – T8 discus T7
Structuur
- Nucleus pulposus
- Anulus fibrosus: opgebouwd uit lamellen met vezels in alternerende richting
, Functionele anatomie wervelkolom
- Vertebrale eindplaat (VEP)
Functie
- Gewicht overbrengen
o Druk verdelen
o Hernia: NP uit AF treden AF gescheurd
o Samenwerking NP en AF zorgt voor stabiele geheel
o NP: collageen type 2 veel weerstand tegen druk bieden
o AF: collageen type 1 veel weerstand tegen rek bieden
- Absorberen van belastingen & dempen van schokken
o Druk opvangen door NP + gelijkmatig verdelen over AF
- Begeleiden van bewegingen tussen de wervels
o Axiale druk / compressie
Druk in NP toenemen (afgeplat) doorgeven aan AF (rek = lateraal)
o Axiale rek / tractie
Druk in NP afnemen (bolvormig) rek in AF toenemen (craniocaudaal)
Bij behandeling van hernia
o Buigen (flexie, extensie, lateroflexie)
Flexie: NP naar posterior, AF naar posterior, discale ruimte anterieur
neemt af
Rek AF stijgt posterieur
Extensie: disale ruimte posterieur daalt, NP en AF naar anterieur
Rek op AF stijgt anterieur
Lateroflexie
Naar links: NP naar rechts, rek AF rechts hoger
Druk AF links neemt toe
o Torsie/ rotaties
Rek op AF in vezels met zelfde richting toenemen
- Dikte discus intervertebralis verschilt
o Hoe groter verhouding discus en corpora grotere beweeglijkheid
o Cervicaal 2/5 > lumbaal 1/3 > thoracaal 1/5
1.4. Het capsuloligamentair systeem
Ligamentair systeem
- Samenstelling
o Water
o Collageenvezels
o Elastine
o Proteoglycanen
o Fibroblasten
- Oriëntatie in lengterichting
- Functie (3)
o Laten beweging toe en bieden stabiliteit
o Proprioceptieve functie stand lidmaat/ beweging: receptoren in lig. op rek
komen hersenen doorgeven stand lichaam: stretch sensitieve mechano
receptoren
o Bieden bescherming
Capsulair systeem
- Synoviaal facetgewricht proc. articulares
o Rond facetgewricht een kapsel
o In kapsel: synoviaal vocht, vetweefsel en meniscoide plooien beter bewegen
1. De wervelkolom als één geheel
1.1. De wervelkolom als lichaamsas
Wervelkolom
- 7 halswervels: cervicale
o Ondersteuning hoofd
o Co = occiput
- 12 borstwervels : thoracale
o Beschermen samen met thorax vitale organen beschermen: hart en longen
- 5 lendenwervels : lumbaal
o Ondersteunt romp
- Het heiligbeen
o 5 sacrale wervels: os sacrum
- Het staartbeen
o Os coccyx: 3-4 rudimentaire staartwervels
Segment
- Bovenliggende wervel
- Discus intervertebralis
- Onderliggende wervel
- Omliggende ligamenten
= functionele eenheid
Bewegingen: segmentale beweging = in functie
van segment / regionale beweging = cervicale,
…
Bewegingsregio’s
- CTO: cervico thoracale overgang: C6 –
T2
- TLO: thoraco lumbale overgang: T11 –
L2
- LSO: lumbo sacrale overgang: L5 – S1
- Atypische vorm
Natuurlijke kromming
- Ontstaan
o Pasgeborene: rechtlijnig
o Ontwikkeling: ontstaan van kyphose & lordose
o 8 – 10jaar : definitief
o Doel: belasting beter opvangen
- Sagittaal vlak
o S-vorm
o Cervicaal: lordose
o Thoracaal: kyphose bol
o Lumbaal: lordose hol
o Sacraal: kyphose
o Afwijkende kromming: kromming niet in verhouding met andere kromming
(hypo/ hyper lordose / kyphose)
o Waarom krommingen?
Stabiliteit bieden
,Functionele anatomie wervelkolom
Mobiliteit: grote bewegingsuitslag mogelijk
- Frontaal vlak
o Normaal = rechtlijnig
o Afwijkend = S-vorm/ c-vorm = scoliose
o Dextro: grootste kromming naar rechts
o Sinistro: grootste kromming naar links
Functies
- Stabiliteit of steun & draagvermogen
- Mobiliteit / beweeglijkheid
- Bescherming voor ruggenmerg en zenuwen
Anatomische en mechanische eigenschappen
- /P/: Muscoloskeletale systeem: wervels, discus, kba
- /A/: MSK systeem: spieren & fasciae
- Neurale controle systeem: bewegingsreceptoren (in spieren, ligamenten)
Zorgen voor functies
1.2. De wervel
Verbindingen tussen wervels
- Corpora vertebrae : verbonden door disci intervertebralis
o Statische functie = stabiliteit
o 1 pilaar: hoofdpilaar
- Processus articularis: verbonden door synoviale gewrichten (superior & inferior)
o Dynamische functie = beweging
o 2 pilaren
- Foramina vertebralis: vormen samen canalis vertebralis ruggenmerg
1.3. De discus intervertebralis (DI)
- Fibrocartilagineuze verbinding tussen 2 wervels corpora
- Benoemd naar bovenliggende wervel: tussen T7 – T8 discus T7
Structuur
- Nucleus pulposus
- Anulus fibrosus: opgebouwd uit lamellen met vezels in alternerende richting
, Functionele anatomie wervelkolom
- Vertebrale eindplaat (VEP)
Functie
- Gewicht overbrengen
o Druk verdelen
o Hernia: NP uit AF treden AF gescheurd
o Samenwerking NP en AF zorgt voor stabiele geheel
o NP: collageen type 2 veel weerstand tegen druk bieden
o AF: collageen type 1 veel weerstand tegen rek bieden
- Absorberen van belastingen & dempen van schokken
o Druk opvangen door NP + gelijkmatig verdelen over AF
- Begeleiden van bewegingen tussen de wervels
o Axiale druk / compressie
Druk in NP toenemen (afgeplat) doorgeven aan AF (rek = lateraal)
o Axiale rek / tractie
Druk in NP afnemen (bolvormig) rek in AF toenemen (craniocaudaal)
Bij behandeling van hernia
o Buigen (flexie, extensie, lateroflexie)
Flexie: NP naar posterior, AF naar posterior, discale ruimte anterieur
neemt af
Rek AF stijgt posterieur
Extensie: disale ruimte posterieur daalt, NP en AF naar anterieur
Rek op AF stijgt anterieur
Lateroflexie
Naar links: NP naar rechts, rek AF rechts hoger
Druk AF links neemt toe
o Torsie/ rotaties
Rek op AF in vezels met zelfde richting toenemen
- Dikte discus intervertebralis verschilt
o Hoe groter verhouding discus en corpora grotere beweeglijkheid
o Cervicaal 2/5 > lumbaal 1/3 > thoracaal 1/5
1.4. Het capsuloligamentair systeem
Ligamentair systeem
- Samenstelling
o Water
o Collageenvezels
o Elastine
o Proteoglycanen
o Fibroblasten
- Oriëntatie in lengterichting
- Functie (3)
o Laten beweging toe en bieden stabiliteit
o Proprioceptieve functie stand lidmaat/ beweging: receptoren in lig. op rek
komen hersenen doorgeven stand lichaam: stretch sensitieve mechano
receptoren
o Bieden bescherming
Capsulair systeem
- Synoviaal facetgewricht proc. articulares
o Rond facetgewricht een kapsel
o In kapsel: synoviaal vocht, vetweefsel en meniscoide plooien beter bewegen
