Deel 5: zintuigen
Het oor
1 Bouw van het oor
1.1 Het uitwendige oor
• De oorschelp en gehoorgang behoren tot het uitwendige oor
• Oorschelp: kraakbeen bedekt met laagje huid
• Buitenste deel gehoorgang = kraakbeen, terwijl binnenste deel = hard bot
• Buitenste deel gehoorgang: haartjes & kliertjes die oorsmeer afscheiden
1.2 HET MIDDENOOR
• Middenoor start met trommelvlies (bevindt zich aan einde gehoorgang)
• Aan trommelvlies zit steel van de hamer vast, die aan aambeeld vastzit die aan stijgbeugel vastzit
(gehoorbeeldjes)
• Gehoorbeentjes zorgen dat geluidstrillingen op trommelvlies terechtkomen en naar binnenoor gaan
• Stijgbeugel zit vast aan ovale venster: voordeur binnenoor
• Trommelholte: holte met lucht gevuld, hier zitten gehoorbeentjes
1.3 HET BINNENOOR
• Binnenoor is met vloeistof gevulde ruimte in het rotsbeen
• Bestaat uit: vestibulum, halfcirkelvormige kanalen en cochlea (= slakkenhuis)
• Halfcirkelvormige kanalen vormen 2 holtes in vestibulum: het evenwichtsorgaan
• Cochlea (slakkenhuis): orgaan verantwoordelijk voor geluidswaarneming
• Trillingsgolf: wanneer geluid de vloeistof v slakkenhuis bereikt
, 1.4 De gehoorzenuw
Via het oor worden geluiden dus opgevangen en doorgegeven aan de gehoorzenuw.
Het is de taak van de gehoorzenuw om het geluidssignaal naar de gehoorcentra in de hersenen te
geleiden.
Stuurt de gehoorzenuw een verkeerd signaal, dan is het voor je hersenen harder werken om de
geluiden nog tot woorden te maken.
De hersenen verwerken het binnengekomen geluidssignaal, zodat die kunnen bepalen waar het geluid vandaan
komt en wat de klanken en toonhoogtes zijn.
Ons brein zet de klanken om in woorden, zodat je de ander kunt verstaan.
De hersenen moeten de informatie natuurlijk wel goed verwerken.
“Horen doe je met je oren. Verstaan doe je met je brein!”
2 Functie en werking van het oor
2.1 Geluid – geluidsgolven
Geluid is trillingen van de luchtmoleculen.
Lucht kan in trilling worden gebracht door bijvoorbeeld je stembanden, de snaren van een gitaar, of de
speaker van je stereo-installatie.
In een omgeving zonder lucht kan je geen lucht in trilling brengen en zal er ook geen geluid te horen zijn.
In het heelal is het dus muisstil.
Geluid beweegt door de ruimte heen in golven.
Is de golf hoog, dan is het volume van het geluid hard.
Is de golf laag, dan is het volume van het geluid zacht.
De hardheid van het geluid of de geluidsintensiteit wordt uitgedrukt in
decibel (dB).
Is de golf lang, dan is de toonhoogte van het geluid laag
Is de golf kort, dan is de toonhoogte van het geluid wat je hoort hoog
De toonhoogte wordt bepaald door de frequentie en wordt uitgedrukt in hertz (Hz).
• Gehoor bestaat uit luchtrillingen die via gehoorgang op trommelvlies komen
• Trommelvlies & gehoorbeentjes versterken & geleiden de trillingen naar slakkenhuis
• In slakkenhuis: bevinden zintuig(zenuw)cellen die trillingen omzetten in zenuwprikkels
• Zenuwprikkels via gehoorzenuw naar hersenen gebracht waar in ‘horen’ vertaald wordt
• Middenoor: gevuld met lucht, zelfde druk en samenstelling als buitenlucht
• Buis van Eustchius & slijmvlies maakt gasuitwisseling mogelijk, zodat luchtdruk voor & achter
trommelvlies hetzelfde is
• Ons gehoororgaan kunnen we indelen in: geleidingsdeel & perceptief deel
• Perceptief deel: wordt mechanische energie van geluid omgezet in elektrochemisch signaal dat via
gehoorzenuw naar hersenschors wordt geleid
• In hersenen speelt proces van perceptie: hier worden we bewust van de aanwezigheid geluid en vindt
de waarneming plaats
Het oor
1 Bouw van het oor
1.1 Het uitwendige oor
• De oorschelp en gehoorgang behoren tot het uitwendige oor
• Oorschelp: kraakbeen bedekt met laagje huid
• Buitenste deel gehoorgang = kraakbeen, terwijl binnenste deel = hard bot
• Buitenste deel gehoorgang: haartjes & kliertjes die oorsmeer afscheiden
1.2 HET MIDDENOOR
• Middenoor start met trommelvlies (bevindt zich aan einde gehoorgang)
• Aan trommelvlies zit steel van de hamer vast, die aan aambeeld vastzit die aan stijgbeugel vastzit
(gehoorbeeldjes)
• Gehoorbeentjes zorgen dat geluidstrillingen op trommelvlies terechtkomen en naar binnenoor gaan
• Stijgbeugel zit vast aan ovale venster: voordeur binnenoor
• Trommelholte: holte met lucht gevuld, hier zitten gehoorbeentjes
1.3 HET BINNENOOR
• Binnenoor is met vloeistof gevulde ruimte in het rotsbeen
• Bestaat uit: vestibulum, halfcirkelvormige kanalen en cochlea (= slakkenhuis)
• Halfcirkelvormige kanalen vormen 2 holtes in vestibulum: het evenwichtsorgaan
• Cochlea (slakkenhuis): orgaan verantwoordelijk voor geluidswaarneming
• Trillingsgolf: wanneer geluid de vloeistof v slakkenhuis bereikt
, 1.4 De gehoorzenuw
Via het oor worden geluiden dus opgevangen en doorgegeven aan de gehoorzenuw.
Het is de taak van de gehoorzenuw om het geluidssignaal naar de gehoorcentra in de hersenen te
geleiden.
Stuurt de gehoorzenuw een verkeerd signaal, dan is het voor je hersenen harder werken om de
geluiden nog tot woorden te maken.
De hersenen verwerken het binnengekomen geluidssignaal, zodat die kunnen bepalen waar het geluid vandaan
komt en wat de klanken en toonhoogtes zijn.
Ons brein zet de klanken om in woorden, zodat je de ander kunt verstaan.
De hersenen moeten de informatie natuurlijk wel goed verwerken.
“Horen doe je met je oren. Verstaan doe je met je brein!”
2 Functie en werking van het oor
2.1 Geluid – geluidsgolven
Geluid is trillingen van de luchtmoleculen.
Lucht kan in trilling worden gebracht door bijvoorbeeld je stembanden, de snaren van een gitaar, of de
speaker van je stereo-installatie.
In een omgeving zonder lucht kan je geen lucht in trilling brengen en zal er ook geen geluid te horen zijn.
In het heelal is het dus muisstil.
Geluid beweegt door de ruimte heen in golven.
Is de golf hoog, dan is het volume van het geluid hard.
Is de golf laag, dan is het volume van het geluid zacht.
De hardheid van het geluid of de geluidsintensiteit wordt uitgedrukt in
decibel (dB).
Is de golf lang, dan is de toonhoogte van het geluid laag
Is de golf kort, dan is de toonhoogte van het geluid wat je hoort hoog
De toonhoogte wordt bepaald door de frequentie en wordt uitgedrukt in hertz (Hz).
• Gehoor bestaat uit luchtrillingen die via gehoorgang op trommelvlies komen
• Trommelvlies & gehoorbeentjes versterken & geleiden de trillingen naar slakkenhuis
• In slakkenhuis: bevinden zintuig(zenuw)cellen die trillingen omzetten in zenuwprikkels
• Zenuwprikkels via gehoorzenuw naar hersenen gebracht waar in ‘horen’ vertaald wordt
• Middenoor: gevuld met lucht, zelfde druk en samenstelling als buitenlucht
• Buis van Eustchius & slijmvlies maakt gasuitwisseling mogelijk, zodat luchtdruk voor & achter
trommelvlies hetzelfde is
• Ons gehoororgaan kunnen we indelen in: geleidingsdeel & perceptief deel
• Perceptief deel: wordt mechanische energie van geluid omgezet in elektrochemisch signaal dat via
gehoorzenuw naar hersenschors wordt geleid
• In hersenen speelt proces van perceptie: hier worden we bewust van de aanwezigheid geluid en vindt
de waarneming plaats
