Technische uitrusting en onderhoud
1. Brandveiligheid
1.1 Inleiding
1.1.1 Algemeen
Tientallen mensen slachteroffer brand, rookvergiftiging, emotioneel moeilijk te verwerken,
instorten constructies,...
Ook milieu wordt aangetast door brand, omdat giftige verbrandingsproducten, vervuilde
bluswater en brandresten ongecontroleerd in omgeving terecht komen.
Dodelijke slachtoffers: vrijkomen giftige stoffen zoals blauwzuurgas, koolmonoxide en
zoutzuur.
1.1.2 De oorzaken van brand
20% branden: oorzaak onbekend
Bekende oorzaken: 1/3 technische defecten, 1/3 brandstichting, 1/3 andere oorzaken
zoals roken
50% branden in scholen = brandstichting
1.1.3 Wat is brand?
Brand= ongewenste verbranding met vuur. Het is een oxidatiereactie waarbij voldoende
warmte vrij komt om het proces in stand te houden.
>> Materiaal te laten branden: delen van dat materiaal moeten overgaan in gasvorm en
mengen met lucht. Brand ontstaat als dat mengsel van gassen en zuurstof ontsteekt. Door
vrijkomende warmte gaan steeds meer stoffen over in asvorm, waardoor brand in stand
houdt of uitbreidt.
Explosie= brandbare gassen en lucht zo goed gemengd dat verbranding extreem snel
verloopt.
1.1.4 Gevaar van rook!
De rook die vrijkomt bij brand bestaat uit veel bestanddelen. Combinatie van: hete
gasvormige en dampvormige verbrandingsproducten, giftige gassen, de vaste en vloeibare
bestanddelen koolstof en teer, vaste en gloeiende halfverbrande deeltjes en hoeveelheid
lucht.
Rook veroorzaakt: schade aan gezondheid + materiële schade.
Hoge temperatuur belemmert de goede werking van de ademhalingswegen en kan leiden
tot beschadiging van de bloedvaten in de longen met dodelijke afloop.
Brand is belangrijkste doodsoorzaak bij brand in gebouwen!
Plafond: overdruk
Vloer: onderdruk
1
, 1.2 Brandklassen
Klasse A: Vaste Stoffen
o Papier, karton, kolen, textiel
Klasse B: Vloeistoffen
o Benzine, alcohol, teer, vetten
Klasse C: Gassen
o Aardgas, methaan, propaan, butaan
Klasse D: Metalen
o Magnesium, aluminium, natrium, titanium
(Klasse E of Elektriciteit)
o Elektr. cabines, computers, audiovisuele middelen, elektr. schakelborden
o Geen erkende klasse
1.3 Begrip brandwerendheid
Brandwerendheid= geeft aan hoe goed een bouwcomponent voor een bepaalde tijdsduur
het vuur kan tegenhouden en kan voorkomen dat het van de ene ruimte naar de andere
overslaat.
Basiscriteria die gebruikt worden om de brandwerendheid van een product te kenmerken:
R: Draagvermogen (zorgen voor structurele stabiliteit van het gebouw)
E: Vlamdichtheid (om het element intact te houden)
I: Temperatuurisolatie (om temperatuur aan de niet-opgewarmde zijde laag te
houden, uitgedrukt in minuten
o BV.: Product dat 45min lang aan deze criteria voldoet, geklasseerd als REI 45
Andere veiligheidskenmerken naast deze basiscriteria: straling (W), mechanische
actie (M), zelfsluitendheid (C)
1.4 Fasen bij brand
1. Het initiatiestadium
= Hier vindt de ontsteking van het materiaal dat het eerste gaat branden plaats. Daaraan
vooraf gaat nog de opwarming en thermische ontleding van dit materiaal.
2. Het ontwikkelingsstadium
= Hier wordt in eerste instantie de ontwikkeling van de brand alleen bepaald door de
eigenschappen van de brandstof, de vorm en verdeling van het materiaal en een eventueel
aanwezige katalysator. Daarna begint ook de invloed van de ruimte een rol te spelen.
Vlamoverslag (flash-over)= overgang van een zich ontwikkelende brand naar een volledig
ontwikkelde brand waaraan alle brandbare onderdelen in de ruimte deelnemen.
o Temperatuur boven 300°: warmtestraling zo intens dat brandbare materialen
die nog niet bij brand betrokken waren, beginnen te ontleden
2
1. Brandveiligheid
1.1 Inleiding
1.1.1 Algemeen
Tientallen mensen slachteroffer brand, rookvergiftiging, emotioneel moeilijk te verwerken,
instorten constructies,...
Ook milieu wordt aangetast door brand, omdat giftige verbrandingsproducten, vervuilde
bluswater en brandresten ongecontroleerd in omgeving terecht komen.
Dodelijke slachtoffers: vrijkomen giftige stoffen zoals blauwzuurgas, koolmonoxide en
zoutzuur.
1.1.2 De oorzaken van brand
20% branden: oorzaak onbekend
Bekende oorzaken: 1/3 technische defecten, 1/3 brandstichting, 1/3 andere oorzaken
zoals roken
50% branden in scholen = brandstichting
1.1.3 Wat is brand?
Brand= ongewenste verbranding met vuur. Het is een oxidatiereactie waarbij voldoende
warmte vrij komt om het proces in stand te houden.
>> Materiaal te laten branden: delen van dat materiaal moeten overgaan in gasvorm en
mengen met lucht. Brand ontstaat als dat mengsel van gassen en zuurstof ontsteekt. Door
vrijkomende warmte gaan steeds meer stoffen over in asvorm, waardoor brand in stand
houdt of uitbreidt.
Explosie= brandbare gassen en lucht zo goed gemengd dat verbranding extreem snel
verloopt.
1.1.4 Gevaar van rook!
De rook die vrijkomt bij brand bestaat uit veel bestanddelen. Combinatie van: hete
gasvormige en dampvormige verbrandingsproducten, giftige gassen, de vaste en vloeibare
bestanddelen koolstof en teer, vaste en gloeiende halfverbrande deeltjes en hoeveelheid
lucht.
Rook veroorzaakt: schade aan gezondheid + materiële schade.
Hoge temperatuur belemmert de goede werking van de ademhalingswegen en kan leiden
tot beschadiging van de bloedvaten in de longen met dodelijke afloop.
Brand is belangrijkste doodsoorzaak bij brand in gebouwen!
Plafond: overdruk
Vloer: onderdruk
1
, 1.2 Brandklassen
Klasse A: Vaste Stoffen
o Papier, karton, kolen, textiel
Klasse B: Vloeistoffen
o Benzine, alcohol, teer, vetten
Klasse C: Gassen
o Aardgas, methaan, propaan, butaan
Klasse D: Metalen
o Magnesium, aluminium, natrium, titanium
(Klasse E of Elektriciteit)
o Elektr. cabines, computers, audiovisuele middelen, elektr. schakelborden
o Geen erkende klasse
1.3 Begrip brandwerendheid
Brandwerendheid= geeft aan hoe goed een bouwcomponent voor een bepaalde tijdsduur
het vuur kan tegenhouden en kan voorkomen dat het van de ene ruimte naar de andere
overslaat.
Basiscriteria die gebruikt worden om de brandwerendheid van een product te kenmerken:
R: Draagvermogen (zorgen voor structurele stabiliteit van het gebouw)
E: Vlamdichtheid (om het element intact te houden)
I: Temperatuurisolatie (om temperatuur aan de niet-opgewarmde zijde laag te
houden, uitgedrukt in minuten
o BV.: Product dat 45min lang aan deze criteria voldoet, geklasseerd als REI 45
Andere veiligheidskenmerken naast deze basiscriteria: straling (W), mechanische
actie (M), zelfsluitendheid (C)
1.4 Fasen bij brand
1. Het initiatiestadium
= Hier vindt de ontsteking van het materiaal dat het eerste gaat branden plaats. Daaraan
vooraf gaat nog de opwarming en thermische ontleding van dit materiaal.
2. Het ontwikkelingsstadium
= Hier wordt in eerste instantie de ontwikkeling van de brand alleen bepaald door de
eigenschappen van de brandstof, de vorm en verdeling van het materiaal en een eventueel
aanwezige katalysator. Daarna begint ook de invloed van de ruimte een rol te spelen.
Vlamoverslag (flash-over)= overgang van een zich ontwikkelende brand naar een volledig
ontwikkelde brand waaraan alle brandbare onderdelen in de ruimte deelnemen.
o Temperatuur boven 300°: warmtestraling zo intens dat brandbare materialen
die nog niet bij brand betrokken waren, beginnen te ontleden
2
