samenvatting boek sociologie

Sociologie 2021-2022, 1BA agogiek – Laura Frans



Sociologie

Inhoud
- Wat is sociologie?
o Contingent maar niet arbitrair
o Verlichting vs tegen verlichting
o Debat Habermans vs Luhmann
o Waarom al die zorgen om orde?
o Legimentaire verhalen
 Natuur
 Gesch
 Samenhang
- Taak en houding socioloog
o Taak
 Empirisch-analytische taak
 Kritische taak
 Praktische taak
o Houding
 Belangstelling samenhang
 Afstandelijke betrokkenheid
 Empirisch gezind
 Respectvol

- Ontdekking vd samenleving: individualistische variant
o Voorgeschiedenis
 Opkomst sociologie
 Verankerde mens
o Sociologie als satire/contingente als leidraad
 Mattheüs effect
 Onbedoelde gevolgen
o Onbedoelde gevolgen en perverse effecten
 Individuele redelijkheid en het probleem van collectieve actie
 Probleem van collectieve actie
 Waarom dan zoveel collectieve actie?
 Rational-choice theory
- Ontdekking vd samenleving: collectivistische variant
o Individu en samenleving: geheel is meer dan de som vd delen
o Over ziekte en misdaad
 Ziekterol
 La realite surpasse la fiction
o Individualisme en collectivisme


1
Blauw= namen vetgedrukt= theorieën geel= onderzoeken/experimenten

,Sociologie 2021-2022, 1BA agogiek – Laura Frans


Bouwstenen vd samenleving (collectivistische kijk)
- Rol en zelf
o Sociale werkelijkheid
o De rol
o Functionalistische verklaring en conflictsociologie
 Functionalisme
 Conflictsociologie
 Marxistische conflictsociologie
 Macht en functie
o Rollentheorie
 Dramaturgie
 Schouwspel naar tweede natuur
o De staat binnenin: van dwang naar drang
- Verwachten en verklaren in sociologie
o Verwachten: rondstof vh samenleven
o Verwachten, voorspellen, begrijpen: de sociologische verklaring
o Begrijpen en hermeneutiek
o Handeling en cultuur
 Doelgerichtheid van handelen
 Situatie: middelen en condities
 Normen: middel-doelrelaties
o Cultuur en situatie
o Communicatief handelen
 Definitie vd situatie
 Symbolen
o Cultuur, situatie en de interpretatie van gedrag
- Socialisatie en methoden van samenleven
o Praktische en discursieve kennis
o Lichaamstaal
o Etnomethodologie
o Grammatica vh samenleven
o Overzicht sociologische theorieen
o Robuustheid vh sociale
 Humor
 Tact
 Afwachten
 Uitleggen
 Verontschuldiging aanbieden en vergiffenis vragen
- Sociale controle
o Pijn en plezier
 Hoe natuurlijk zijn natuurlijke behoeften
 Overtuiging en verbondenheid
 Positieve, negatieve, interne en externe sancties
 Impliciete en opgestapelde sancties
o Verschuivingen in sanctioneringswijzen: van brandijzer tot therapie
2
Blauw= namen vetgedrukt= theorieën geel= onderzoeken/experimenten

,Sociologie 2021-2022, 1BA agogiek – Laura Frans


o Sanctioneerbaarheid
- De voorwaarden van maatschappelijke schaalvergroting
o Belonen en geld
 Neveneffecten vd schaalvergroting
o Straffen en reguliere macht
o Veralgemenen en specificeren van vertrouwen en invloed
 Vertrouwenscrisis
 Gebrek aan vertrouwen in de politiek als bescherming van andere
instellingen
- Criminaliteit
o Afwijkend gedrag: de 7 gordels van sociale controle
 Routine
 Het politieagentje binnenin
 Velden van gesanctioneerde verwachtingen
 Buffers
 Uitlaatkleppen
 Informele sancties
 Formele santies
o Wat heet crimineel
 Een grijze zone
 Gevoeliger voor geweld
 Witteboordencirminaliteit
 Het contingente van criminaliteit
o Wie wordt cirmineel?
 Het criminele type
 De sociale-controletheorie toegepast op criminaliteit
 Criminaliteit als rationele keuze
o Criminaliteit waarnemen
 De gerechtelijke statistiek
 Politiestatistiek
 Slachtofferenquetes

Macht en ongelijkheid
- Ongelijkheid
o Kaste, stand en klasse
 Kaste en stand
 Klasse
o Perverse compensaties
 Ongelijkheid en collectiviteit
 Statuscompensatie en bevestiging vd lage status
 Etikettering
 Ongelijkheid en smaak
o Theorie vd nietsdoende klasse
o Status, smaak en distinctie: de theorie van bourdieu
- Macht en stratificatie
3
Blauw= namen vetgedrukt= theorieën geel= onderzoeken/experimenten

, Sociologie 2021-2022, 1BA agogiek – Laura Frans


o Ongelijkheid van macht
o Soorten macht
o Stratificatie
 Verlagemeenbaarheid van status
 Een- en meerdimensionale stratificatie
 Armoede
 Van categorieen naar groepen
 Sociale mobiliteit en culturele macht of cultureel kapitaal
 Naar een meritocratie
 Een cognitieve klasse
- Macht en de architectuur vd samenleving
o Concentratie en scheiding van macht
 De heersende klasse
 Heersende klasse vs pluralisme
 Scheiding der machten
o Burgerschap: gegarandeerd minimum aan macht
 Groei vh moderne burgerschap
 Burgerschap en de 4 normen van macht
 Burgerschap en migratie
 Rechten en plichten vh burgerschap
o Spelregels, conflicten en breuklijnen
 Waardeconflict
 Economische conflicten
 De verzorgings- of welvaartstaat
 Breuklijnen


Modernisering
- De aanloop tot modernisering
o Een beschavingsproject
o Moderne beschaving
 400j modernisering
 De polysemie vh verleden
o De aanloop tot de moderniteit
 Moderne staatsvorming: van absolute naar penetrerende macht
 De dynamiek vh kapitalisme
 Wetenschap en technologie
 Puritanisme, rationalisering en verlichting
o Situatie en cultuur
o Geest vh kapitalisme
 Geest vh kapitalisme
 Protestantse ethiek
- De transformatie
o Voor de transformatie
o Na de transformatie
4
Blauw= namen vetgedrukt= theorieën geel= onderzoeken/experimenten