Psychotherapeutische stromingen collegeaantekeningen

Psychotherapeutische stromingen

College 1
Centrale vraag van gedragstherapeuten: ‘Waarom vertoont iemand bepaald gedrag?’
 3 belangrijkste therapeuten & experimenten
1. John B. Watson > Klassieke conditionering -little Albert die geconditioneerd wordt
met een luid geluid bij het zien van een witte rat
- Gedrag wordt aangeleerd via associatie
- Generalisatie = niet alleen bang voor ratten maar ook voor konijnen
- Discriminatie = niet bang voor zwarte dieren bijvoorbeeld
2. B.F. Skinner > Operante conditionering - Skinnerbox met rat
- Gedrag ontstaat door aangeleerde consequenties
- Verschillende soorten > positieve/negatieve beloning of positieve/negatieve straf
- Positief duidt op een toevoeging om het gedrag te laten toenemen terwijl negatief
betrekking heeft op iets wegnemen
- 2 factoren volgens Mowrer (verklaart vermijdingsgedrag)
3. Albert Bandura > modelleren– kinderen worden agressief op pop na een voorbeeld
gezien te hebben
- Gedrag ontstaat door het te observeren




John B. Watson > beweert dat genen er niet toe doen, hij kan van elke baby een bepaald type
specialist maken
 Mensbeeld van behaviorisme > nurture, mens is gedetermineerd (gedrag ontstaat
door je omgeving, niet vanuit je eigen keuzes), mens is maakbaar
 Mogelijke interventies bij leertheorieën
- Exposure
- Gewenst gedrag belonen en huidige ‘beloningen’ weg
- Gewenst gedrag voordoen

, Gedragstherapeutische elementen in bestaande interventies > technieken komen in heel
veel programma’s terug omdat ze zo effectief zijn
 We moeten ons afvragen of de intenties erachter goed zijn of niet (casino VS
daadwerkelijke interventies)
 Anti-pestprogramma’s
 Coaching van leerkrachten > bijv. hoe met een lastige leerling om te gaan
 Opvoedinterventies
 Mediatietherapie

YourSkills > gericht op kinderen met boosheid
 O.a. kinderen laten oefenen met situaties om te gaan in een virtually reality wereld >
elke sessie een andere vaardigheid oefenen
 Stappen
1. Lastige situaties identificeren (exposure) > bijv. straf krijgen van docent, je moet
stoppen met gamen
2. Nieuwe skill aanleren (operante conditionering)
3. Nieuwe skill voordoen (modelleren)
4. Kind laten herhalen
5. Belonen
6. Ster in kleuren voor het behalen van een skill > bij 15 sterren een beloning
7. Oefenen in virtual reality (associatie leggen therapie-plezier)> beloond bij goed
gedrag en herhalend oefenen en belonen

College 2
Cognitieve gedragstherapie
 Ontstaan
1. Gedragstherapie/behaviorisme
- Willen verklaren en begrijpen van het waarneembare menselijk gedrag
- Idee dat gedrag aan en af te leren is d.m.v. stimulus (s) en reactie (r)
2. Cognitieve gedragstherapie >
- Idee dat emotie en/of gedrag niet alleen verklaard wordt door betekenis of
consequentie maar ook door interne processen
- Input (s)  ‘blackbox’  output (r)
 Doel > situaties reëler, functioneler of evenwichtiger leren beoordelen, waardoor je je
anders voelt en gaat gedragen
 Beck > grondlegger cognitieve gedragstherapie
- Psychopathologie is het gevolg van disfunctionele schema’s die afwijkingen in de
informatieverwerking (denkfouten) activeren wat resulteert in automatische
gedachten > schema’s kunnen opgespoord worden via automatische gedachten
- Cognitieve triade/schema’s = fundamentele manier van denken wordt bepaald door
ideeën die iemand heeft over zichzelf, anderen en de wereld