IRS Bestuursrecht Vrije Universiteit
HC I. Introductie bestuursrecht F.J van Ommeren
Bestuursrecht: heeft betreking op het functioneren van het openbaar bestuur en heeft
betrekking op het overheidshandelen.
- Toepassing van de wetten uit het Staatsrecht
- Voortgevloeid uit het Staatsrecht
Overheid tegen, van en met het bestuursrecht
Staatsrecht: betreft het systeem
Publiekrecht: verhouding tussen de overheid en de burgers
1. Staatsrecht
2. Bestuursrecht
3. Strafrecht: overtreding van de wetten, gehandhaafd door de overheid
Trias politica;
1. Wetgevende macht
2. Uitvoerende macht: openbaar bestuur
- Heeft betrekking tot het bestuursrecht
- Verhouding tussen de drie gebieden
3. Rechtelijke macht
Functies van het bestuursrecht;
1. Legitimerende functie: normen voor de bestuurshandeling
2. Instrumentele functie: instrumenten in handen van het openbaar bestuur
3. Waarborgfunctie: rechtsbescherming van het bestuur tegen het optreden van het
openbaar bestuur
Taak van het bestuur in de rechtsstaat;
a. Wetgeving uitvoeren en toepassen
b. Wettelijke ruimte invullen & uitwerken;
a. Aanvullende regels vaststellen;
b. Concrete beslissingen nemen;
c. Toezicht handhaven
C. bestuursrechtelijken normen in acht nemen (geschreven & ongeschreven
rechtsnormen)
Onderwerpen bestuursrecht;
1. Organisatie
2. Bevoegdheden
3. Normen
4. Handhaven
5. Rechtsbescherming
1
, IRS Bestuursrecht Vrije Universiteit
Rechtsstaat trekt op bij het algemeen belang = premisse (aanname van iets, hoeft niet
bewezen te worden) van het bezitsrecht
Wat is het algemeen, publieke belang?
a. Veiligheid
b. Economie
c. Milieu & klimaat
d. Gezondheidszorg
e. Onderwijs
f. Media
g. Ruimtelijke ordening
h. Wonen (volkshuisvestiging)
- Containerbegrip
Afwegen van verschillende deelbelangen, die met elkaar op gespannen voet kunnen
staan.
Bestuurlijke wetgeving
A. Burger & openbaar bestuur moeten zich aan de wet houden
B. Openbaar bestuur moet om op te treden een wettelijke bevoegdheidsgrondslag
hebben
- Organisatie van het OB
- Regels & besluiten van het OB
- Toezicht & handhaving door het OB
Legaliteitsvereiste: zowel de bevoegdheden als de gedraging waaraan ze zich
moeten houden.
Geleden normstelling: bovenste wetgeving zitten de meest abstracten normen vastgesteld
en onderaan staan de meest concrete normen vastgesteld, ze lopen van boven naar
beneden en vanuit elke laag wordt er een wet toegepast voor de burger bij de aanvraag van
vergunning bijvoorbeeld.
Bijzondere bestuursrechtelijke wetgeving: heeft betrekking op verschillende
maatschappelijke terreinen + geeft specifieke bestuursbevoegdheden toe aan een
bestuursorgaan.
Algemene wet bestuursrecht = Awb: heeft betrekking op het bestuur in het algemeen +
gemeenschappelijke onderwerpen voor alle terreinen.
Doelstelling van het Awb;
1. De eenheid vinnen het bestuursrecht te bevorderen, middels structuur.
2. Systematiseren & vereenvoudigen van de bestuursregeling
o 6 weken om bezwaar te maken tegen een besluit van een bestuursorgaan
3. Codificeren van de bestuursrechtelijke jurisprudentie
o Het bestuur moet een besluit deugdelijk motveren (ongeacht op welk gebied
het besluit wordt genomen)
4. Algemenen nieuwe voorzieningen treffen, die niet in bijzondere wetgeving behoren.
o Elektronische besluiten mogelijk gemaakt, zonder dat er iets veranderd aan
de ‘uiterlijk’’ van een besluit
2
, IRS Bestuursrecht Vrije Universiteit
Structuur Awb;
1. Inleidende bepaling
2. Verkeer tussen burgers & bestuursorganen:
3. Algemene bepalingen over besluiten
4. Bijzondere bepalingen over besluiten
o Bepaalde soorten besluiten als Beschikkingen
o Subsidies
5. Handhaving: overtredingen van besluiten
6. Algemene bepalingen over bezwaar en beroep
7. Bijzondere bepalingen over bezwaar en administratief beroep
8. Bijzondere bepalingen over de wijze van procederen bij de bestuursrechter
9. Klachtbehandeling
10. Bepaling over bestuursorganen
AWB-structuur per hoofdstuk;
1. Hoofdstuk
2. Titel
3. Afdeling
4. Paragraaf
Gelaagde structuur van het bestuursrecht;
Binnen bestuursrecht = Awb vs. Bijzondere nestuursrechtelijke wetgeving
Binnen de Awb = tussen de hoofdstukken
Binnen de Awb-hoofdstukken = tussen de titels, afdelingen en paragrafen
Van de algemene -> specifiekere
Verhouding Awb vs. Bijzondere bestuursrechtelijke wetgeving;
Soorten Awb voorschriften;
a. Dwingend recht: mag niet van afgeweken worden in bijzondere wetgeving
- Komt het meeste voor
Mogelijkheid tot afwijking, is slechts toegestaan als het wordt aangegeven in
de bijzondere wet
o In afwijking van art… Awb
o Artikel…Awb is niet van toepassing
Mag slechts bij zware motivatieplicht van de bijzondere wetgever (MvT)
o ART.6:7 Awb
b. Regelend recht: de Awb geeft de hoofdregel voor normale gevallen, maar de
uitzonderingen worden aangegeven door het bijzonder bestuursrecht.
Afwijking is mogelijk als er in de Awb een standaardformulering wordt
aangegeven: ‘tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald dat…’
Motivatieplicht van bijzondere wetgeving (MvT)
3
HC I. Introductie bestuursrecht F.J van Ommeren
Bestuursrecht: heeft betreking op het functioneren van het openbaar bestuur en heeft
betrekking op het overheidshandelen.
- Toepassing van de wetten uit het Staatsrecht
- Voortgevloeid uit het Staatsrecht
Overheid tegen, van en met het bestuursrecht
Staatsrecht: betreft het systeem
Publiekrecht: verhouding tussen de overheid en de burgers
1. Staatsrecht
2. Bestuursrecht
3. Strafrecht: overtreding van de wetten, gehandhaafd door de overheid
Trias politica;
1. Wetgevende macht
2. Uitvoerende macht: openbaar bestuur
- Heeft betrekking tot het bestuursrecht
- Verhouding tussen de drie gebieden
3. Rechtelijke macht
Functies van het bestuursrecht;
1. Legitimerende functie: normen voor de bestuurshandeling
2. Instrumentele functie: instrumenten in handen van het openbaar bestuur
3. Waarborgfunctie: rechtsbescherming van het bestuur tegen het optreden van het
openbaar bestuur
Taak van het bestuur in de rechtsstaat;
a. Wetgeving uitvoeren en toepassen
b. Wettelijke ruimte invullen & uitwerken;
a. Aanvullende regels vaststellen;
b. Concrete beslissingen nemen;
c. Toezicht handhaven
C. bestuursrechtelijken normen in acht nemen (geschreven & ongeschreven
rechtsnormen)
Onderwerpen bestuursrecht;
1. Organisatie
2. Bevoegdheden
3. Normen
4. Handhaven
5. Rechtsbescherming
1
, IRS Bestuursrecht Vrije Universiteit
Rechtsstaat trekt op bij het algemeen belang = premisse (aanname van iets, hoeft niet
bewezen te worden) van het bezitsrecht
Wat is het algemeen, publieke belang?
a. Veiligheid
b. Economie
c. Milieu & klimaat
d. Gezondheidszorg
e. Onderwijs
f. Media
g. Ruimtelijke ordening
h. Wonen (volkshuisvestiging)
- Containerbegrip
Afwegen van verschillende deelbelangen, die met elkaar op gespannen voet kunnen
staan.
Bestuurlijke wetgeving
A. Burger & openbaar bestuur moeten zich aan de wet houden
B. Openbaar bestuur moet om op te treden een wettelijke bevoegdheidsgrondslag
hebben
- Organisatie van het OB
- Regels & besluiten van het OB
- Toezicht & handhaving door het OB
Legaliteitsvereiste: zowel de bevoegdheden als de gedraging waaraan ze zich
moeten houden.
Geleden normstelling: bovenste wetgeving zitten de meest abstracten normen vastgesteld
en onderaan staan de meest concrete normen vastgesteld, ze lopen van boven naar
beneden en vanuit elke laag wordt er een wet toegepast voor de burger bij de aanvraag van
vergunning bijvoorbeeld.
Bijzondere bestuursrechtelijke wetgeving: heeft betrekking op verschillende
maatschappelijke terreinen + geeft specifieke bestuursbevoegdheden toe aan een
bestuursorgaan.
Algemene wet bestuursrecht = Awb: heeft betrekking op het bestuur in het algemeen +
gemeenschappelijke onderwerpen voor alle terreinen.
Doelstelling van het Awb;
1. De eenheid vinnen het bestuursrecht te bevorderen, middels structuur.
2. Systematiseren & vereenvoudigen van de bestuursregeling
o 6 weken om bezwaar te maken tegen een besluit van een bestuursorgaan
3. Codificeren van de bestuursrechtelijke jurisprudentie
o Het bestuur moet een besluit deugdelijk motveren (ongeacht op welk gebied
het besluit wordt genomen)
4. Algemenen nieuwe voorzieningen treffen, die niet in bijzondere wetgeving behoren.
o Elektronische besluiten mogelijk gemaakt, zonder dat er iets veranderd aan
de ‘uiterlijk’’ van een besluit
2
, IRS Bestuursrecht Vrije Universiteit
Structuur Awb;
1. Inleidende bepaling
2. Verkeer tussen burgers & bestuursorganen:
3. Algemene bepalingen over besluiten
4. Bijzondere bepalingen over besluiten
o Bepaalde soorten besluiten als Beschikkingen
o Subsidies
5. Handhaving: overtredingen van besluiten
6. Algemene bepalingen over bezwaar en beroep
7. Bijzondere bepalingen over bezwaar en administratief beroep
8. Bijzondere bepalingen over de wijze van procederen bij de bestuursrechter
9. Klachtbehandeling
10. Bepaling over bestuursorganen
AWB-structuur per hoofdstuk;
1. Hoofdstuk
2. Titel
3. Afdeling
4. Paragraaf
Gelaagde structuur van het bestuursrecht;
Binnen bestuursrecht = Awb vs. Bijzondere nestuursrechtelijke wetgeving
Binnen de Awb = tussen de hoofdstukken
Binnen de Awb-hoofdstukken = tussen de titels, afdelingen en paragrafen
Van de algemene -> specifiekere
Verhouding Awb vs. Bijzondere bestuursrechtelijke wetgeving;
Soorten Awb voorschriften;
a. Dwingend recht: mag niet van afgeweken worden in bijzondere wetgeving
- Komt het meeste voor
Mogelijkheid tot afwijking, is slechts toegestaan als het wordt aangegeven in
de bijzondere wet
o In afwijking van art… Awb
o Artikel…Awb is niet van toepassing
Mag slechts bij zware motivatieplicht van de bijzondere wetgever (MvT)
o ART.6:7 Awb
b. Regelend recht: de Awb geeft de hoofdregel voor normale gevallen, maar de
uitzonderingen worden aangegeven door het bijzonder bestuursrecht.
Afwijking is mogelijk als er in de Awb een standaardformulering wordt
aangegeven: ‘tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald dat…’
Motivatieplicht van bijzondere wetgeving (MvT)
3
