BIJZONDER BESTUURSRECHT VOOR NOTARIËLEN 2021-2022: OPGAVEN WEEK 4
Opgave 1
Bollenboom is een akkerbouwer gevestigd in het westen van het land. In zijn gronden bevinden zich
leidingen voor het transport van aardgas en een bijbehorende afsluiterschema. (Een afsluiterschema
is een formatie van gasafsluiters bij elkaar, zie de afbeelding.)
In het voorjaar van 2016 spreken Bollenboom en Liander af dat Liander vervangende gasleidingen en
een vervangend afsluiterschema in zijn perceel mag aanleggen, op het deel van het perceel dat niet
voor akkerbouw wordt gebruikt.
In afwijking van deze afspraak legt Liander het afsluiterschema aan in het deel van het perceel dat
voor akkerbouw wordt gebruikt. Na protesten van Bollenboom verzoekt Liander de Minister van I en
M (tegenwoordig: I en W, Infrastructuur en Waterstaat) om Bollenboom een gedoogplicht op te
leggen. Dat verzoek wordt ingewilligd. Bij besluit van 17 februari 2017 legt de Minister van I en M op
grond van artikel 2 lid 5 Belemmeringenwet privaatrecht (BP) Bollenboom de plicht op te gedogen
dat een afsluiterschema (met bijbehorende werken) in stand wordt gehouden op Bollenbooms
perceel, meer in het bijzonder op de plaats waar het afsluiterschema is aangelegd. Tevens bepaalt de
Minister op grond van artikel 4 lid 6 BP dat met dit gedogen niet kan worden gewacht totdat de in
artikel 4 lid 1 BP vermelde termijn is verstreken of door het bevoegde gerechtshof op het in die
bepaling bedoelde verzoekschrift is beslist.
Bollenboom is boos. Na tevergeefs bezwaar te hebben gemaakt, stelt hij bij de rechtbank beroep in,
waarbij hij aanvoert dat er op het moment van de aanleg van het afsluiterschema nog geen
gedoogplicht was en dat de aanleg op die plaats dus illegaal was. Nu de Minister hiermee geen
rekening heeft gehouden, is diens beoordeling te beperkt geweest, aldus Bollenboom. Hij meent dat
de gedoogplicht daarom niet in stand kan blijven.
Hoe oordeelt u over de kans van slagen van dit betoog?
Er wordt een gedoogplicht opgelegd op verzoek Liander voor instandhouding van
afsluiterschema
Daartegen appelleert Bollenboom: want op moment aanleg afsluiterschema, te
onderscheiden van instandhouding van het afsluiterschema, was er nog GEEN gedoogplicht
en de aanleg op die plaats is dus illegaal
Bollenboom: omdat de Minister hiermee bij het opleggen van de gedoogplicht voor de
instandhouding van het afsluiterschema, is vergeten rekening te houden, is de beoordeling te
beperkt geweest
DUS: wat Bollenboom feitelijk zegt, is: bij beoordeling van het verzoek van Liander om
gedoogplicht op te leggen voor instandhouding van afsluiterschema, had Minister OOK in
beoordeling moeten betrekken of de aanleg wel legaal was.
, Uit NIETS blijkt dat Minister zijn beoordeling zou moeten uitbreiden tot iets waar het verzoek
GEEN betrekking op heeft (namelijk de aanleg van het afsluiterschema). Procedure tegen
instandhouding afsluiterschema van Bollenboom, zal niet slagen!
Minister moet criteria voor gedoogplicht in acht nemen, maar hoeft niet verder te gaan dan
tot waar het verzoek zich strekt, want mag niet buiten aanvraag treden!
Bollenboom zou tegen de illegale aanleg een civiele (onrechtmatige daads)actie moeten
instellen.
Opgave 2
Een provincie in het midden van het land heeft plannen voor de ontwikkeling van een regionaal
bedrijventerrein. De gemeente Beugelsdijk wil niet meewerken aan de ontwikkeling van het
bedrijventerrein, omdat zij van plan is op de benodigde gronden een golfbaan met hotel aan te
leggen. Daartoe is een bestemmingsplan vastgesteld dat inmiddels onherroepelijk is geworden. De
voor de golfbaan benodigde gronden zijn eigendom van Blom, die ter plaatse een agrarisch bedrijf
uitoefent. Op deze gronden heeft de gemeenteraad een voorkeursrecht gevestigd als bedoeld in
artikel 3 Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg). Omdat de gemeente Beugelsdijk niet bereid is om
mee te werken aan de plannen voor het regionale bedrijventerrein, hebben Provinciale Staten het
voornemen om een inpassingsplan vast te stellen als bedoeld in artikel 3.26 Wro. Daartoe hebben PS
op 1 oktober 2014 de “Structuurvisie Bedrijventerreinen Midden-Nederland” vastgesteld. Ook PS
vestigen een voorkeursrecht op de gronden van Blom. Vanwege problemen met de
milieueffectrapportage en ander onderzoek duurt de voorbereiding van het inpassingsplan langer
dan verwacht. Pas op 1 december 2017 wordt het inpassingsplan vastgesteld. Blom heeft inmiddels
plannen om zijn gronden te verkopen aan projectontwikkelaar Waardenburg & Zn. De
projectontwikkelaar raadpleegt de registers en stelt dat op de gronden van Blom geen gemeentelijk
of provinciaal voorkeursrecht meer is gevestigd.
Hoe oordeelt u over het standpunt van de projectontwikkelaar?
2 in combinatie met 3 Wvg: gemeente kan voorkeursrecht vestigen op basis van
bestemmingsplan. Die bevoegdheid komt OOK toe aan de provinciale staten, ALS die van
plan zijn een inpassingsplan vast te stellen ex 9a lid 1 in combinatie met 4 Wvg.
Kennelijk volgt in casu het voorkeursrecht van provinciale staten. 9a lid 1 Wvg: als provinciale
staten het voornemen hebben toepassing te geven aan 3.26 lid 1 en 4 Wro, dan kunnen ze
op gelijke wijze als de gemeenteraad overeenkomstig 2 in samenhang met 3, 4 of 5 gronden
aanwijzen met dien verstande dat aanwijzing
9b lid 1 Wvg: vanaf tijdstip van inwerkingtreding van een besluit als bedoeld in 9a lid 1 of 2
Wvg komt een EERDER besluit tot aanwijzing van rechtswege te vervallen (in casu is dit het
geval, want provinciaal voorkeursrecht is in werking getreden)
3.26 lid 3 Wro: bestemmingsplan van de gemeente kan zijn werking verliezen op het moment
dat inpassingsplan van de provincie in werking is getreden
9a lid 1 Wvg en 4 lid 1 Wvg jo 2.1 Wro: voorkeursrecht van de gemeente heeft van
rechtswege plaatsgemaakt voor voorkeursrecht van de provincie
TUSSENCONCLUSIE: je bent nu AF van het voorkeursrecht van de gemeente, maar hoe zit het
nu met het provinciale voorkeursrecht?
Voorkeursrecht is gevestigd op basis van 4 Wvg, want er is nog GEEN inpassingsplan
vastgesteld
Opgave 1
Bollenboom is een akkerbouwer gevestigd in het westen van het land. In zijn gronden bevinden zich
leidingen voor het transport van aardgas en een bijbehorende afsluiterschema. (Een afsluiterschema
is een formatie van gasafsluiters bij elkaar, zie de afbeelding.)
In het voorjaar van 2016 spreken Bollenboom en Liander af dat Liander vervangende gasleidingen en
een vervangend afsluiterschema in zijn perceel mag aanleggen, op het deel van het perceel dat niet
voor akkerbouw wordt gebruikt.
In afwijking van deze afspraak legt Liander het afsluiterschema aan in het deel van het perceel dat
voor akkerbouw wordt gebruikt. Na protesten van Bollenboom verzoekt Liander de Minister van I en
M (tegenwoordig: I en W, Infrastructuur en Waterstaat) om Bollenboom een gedoogplicht op te
leggen. Dat verzoek wordt ingewilligd. Bij besluit van 17 februari 2017 legt de Minister van I en M op
grond van artikel 2 lid 5 Belemmeringenwet privaatrecht (BP) Bollenboom de plicht op te gedogen
dat een afsluiterschema (met bijbehorende werken) in stand wordt gehouden op Bollenbooms
perceel, meer in het bijzonder op de plaats waar het afsluiterschema is aangelegd. Tevens bepaalt de
Minister op grond van artikel 4 lid 6 BP dat met dit gedogen niet kan worden gewacht totdat de in
artikel 4 lid 1 BP vermelde termijn is verstreken of door het bevoegde gerechtshof op het in die
bepaling bedoelde verzoekschrift is beslist.
Bollenboom is boos. Na tevergeefs bezwaar te hebben gemaakt, stelt hij bij de rechtbank beroep in,
waarbij hij aanvoert dat er op het moment van de aanleg van het afsluiterschema nog geen
gedoogplicht was en dat de aanleg op die plaats dus illegaal was. Nu de Minister hiermee geen
rekening heeft gehouden, is diens beoordeling te beperkt geweest, aldus Bollenboom. Hij meent dat
de gedoogplicht daarom niet in stand kan blijven.
Hoe oordeelt u over de kans van slagen van dit betoog?
Er wordt een gedoogplicht opgelegd op verzoek Liander voor instandhouding van
afsluiterschema
Daartegen appelleert Bollenboom: want op moment aanleg afsluiterschema, te
onderscheiden van instandhouding van het afsluiterschema, was er nog GEEN gedoogplicht
en de aanleg op die plaats is dus illegaal
Bollenboom: omdat de Minister hiermee bij het opleggen van de gedoogplicht voor de
instandhouding van het afsluiterschema, is vergeten rekening te houden, is de beoordeling te
beperkt geweest
DUS: wat Bollenboom feitelijk zegt, is: bij beoordeling van het verzoek van Liander om
gedoogplicht op te leggen voor instandhouding van afsluiterschema, had Minister OOK in
beoordeling moeten betrekken of de aanleg wel legaal was.
, Uit NIETS blijkt dat Minister zijn beoordeling zou moeten uitbreiden tot iets waar het verzoek
GEEN betrekking op heeft (namelijk de aanleg van het afsluiterschema). Procedure tegen
instandhouding afsluiterschema van Bollenboom, zal niet slagen!
Minister moet criteria voor gedoogplicht in acht nemen, maar hoeft niet verder te gaan dan
tot waar het verzoek zich strekt, want mag niet buiten aanvraag treden!
Bollenboom zou tegen de illegale aanleg een civiele (onrechtmatige daads)actie moeten
instellen.
Opgave 2
Een provincie in het midden van het land heeft plannen voor de ontwikkeling van een regionaal
bedrijventerrein. De gemeente Beugelsdijk wil niet meewerken aan de ontwikkeling van het
bedrijventerrein, omdat zij van plan is op de benodigde gronden een golfbaan met hotel aan te
leggen. Daartoe is een bestemmingsplan vastgesteld dat inmiddels onherroepelijk is geworden. De
voor de golfbaan benodigde gronden zijn eigendom van Blom, die ter plaatse een agrarisch bedrijf
uitoefent. Op deze gronden heeft de gemeenteraad een voorkeursrecht gevestigd als bedoeld in
artikel 3 Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg). Omdat de gemeente Beugelsdijk niet bereid is om
mee te werken aan de plannen voor het regionale bedrijventerrein, hebben Provinciale Staten het
voornemen om een inpassingsplan vast te stellen als bedoeld in artikel 3.26 Wro. Daartoe hebben PS
op 1 oktober 2014 de “Structuurvisie Bedrijventerreinen Midden-Nederland” vastgesteld. Ook PS
vestigen een voorkeursrecht op de gronden van Blom. Vanwege problemen met de
milieueffectrapportage en ander onderzoek duurt de voorbereiding van het inpassingsplan langer
dan verwacht. Pas op 1 december 2017 wordt het inpassingsplan vastgesteld. Blom heeft inmiddels
plannen om zijn gronden te verkopen aan projectontwikkelaar Waardenburg & Zn. De
projectontwikkelaar raadpleegt de registers en stelt dat op de gronden van Blom geen gemeentelijk
of provinciaal voorkeursrecht meer is gevestigd.
Hoe oordeelt u over het standpunt van de projectontwikkelaar?
2 in combinatie met 3 Wvg: gemeente kan voorkeursrecht vestigen op basis van
bestemmingsplan. Die bevoegdheid komt OOK toe aan de provinciale staten, ALS die van
plan zijn een inpassingsplan vast te stellen ex 9a lid 1 in combinatie met 4 Wvg.
Kennelijk volgt in casu het voorkeursrecht van provinciale staten. 9a lid 1 Wvg: als provinciale
staten het voornemen hebben toepassing te geven aan 3.26 lid 1 en 4 Wro, dan kunnen ze
op gelijke wijze als de gemeenteraad overeenkomstig 2 in samenhang met 3, 4 of 5 gronden
aanwijzen met dien verstande dat aanwijzing
9b lid 1 Wvg: vanaf tijdstip van inwerkingtreding van een besluit als bedoeld in 9a lid 1 of 2
Wvg komt een EERDER besluit tot aanwijzing van rechtswege te vervallen (in casu is dit het
geval, want provinciaal voorkeursrecht is in werking getreden)
3.26 lid 3 Wro: bestemmingsplan van de gemeente kan zijn werking verliezen op het moment
dat inpassingsplan van de provincie in werking is getreden
9a lid 1 Wvg en 4 lid 1 Wvg jo 2.1 Wro: voorkeursrecht van de gemeente heeft van
rechtswege plaatsgemaakt voor voorkeursrecht van de provincie
TUSSENCONCLUSIE: je bent nu AF van het voorkeursrecht van de gemeente, maar hoe zit het
nu met het provinciale voorkeursrecht?
Voorkeursrecht is gevestigd op basis van 4 Wvg, want er is nog GEEN inpassingsplan
vastgesteld
