Hoorcollege Bijzonder bestuursrecht

HOORCOLLEGE WEEK 5

- Grondbeleid: onteigening
 Belangrijkste grond voor onteigening: met het ook op een goede ruimtelijke ontwikkeling
- Wkpb (kort) (beperkingsbesluiten)

Onteigening
 Meest ingrijpende manier om grond te verkrijgen.
 Voorkeursrecht komt met aanbiedingsplicht. Als eigenaar wil verkopen eerst aan gemeente
aanbieden. Of dat gebeurt hangt ervan af wanneer de eigenaar/rechthebbende tot verkoop
over
 Nu: niet afhankelijk van bereidheid van verkopen. Als bereidheid ontbreekt kan er worden
onteigend.
 Voorbeeld; wiegenpolder. Was in eigendom van een Belg en moest teruggegeven worden
aan de natuur. Is onteigend en polder wordt aan de natuur teruggegeven. Uitmaten
ingrijpend. Dat karakter is zo dat die procedure met veel waarborgen wordt
gewezen/gedaan. (moet ook worden voorzien in schadeloosstelling
 Schadeloosstelling is vooral jurisprudentie recht/ heel casuïstisch.
 Onteigeningsprocedure kent 2 fasen: Administratieve procedure met daarop volgend een
gerechtelijke procedure
- Administratieve procedure
 Mondt uit in besluit waarin ter onteigening aangewezen (…) --. In dat bepaalde concreet
aangeduide onroerende zaken. Na besluit is genomen volgt gerechtelijke procedure
- Gerechtelijke procedure
 Mondt uit in vonnis waarin onteigening uitgesproken/schadeloosstelling vastgesteld (bedrag)
 In de praktijk vrijwel altijd: vervroegde onteigening
 D.w.z. beide beslismomenten losgekoppeld, eerst onteigeningsvonnis, dan doorprocederen
over schadeloosstelling
 eerst procederen over de onteigening en daarna de schadeloosstelling. Wordt vervoegde
onteigening genoemd. Is vanwege tijdwinst. Zijn aanpassingen (naast procedure bw) om de
procedure zo snel mogelijk te voltooien/laten lopen.
 Onteigeningswet: heel veel onteigeningsrecht is jurisprudentierecht.. het geeft wel de vraag
wat er afzonderlijk tot onteigening kan worden aangewezen.

Administratieve procedure
Wat kan afzonderlijk ter onteigening worden aangewezen?
- Onroerende zaken, plus bepaalde rechten:
 Recht van opstal
 Recht van vruchtgebruik
 Recht van gebruik en bewoning
 Recht van beklimming( variant van erfpacht, kan niet meer, maar ouder echten gelden nog)
 Recht van huurkoop
Andere rechten en lasten betreffende de zaak door onteigening van de zaak  die gaan over door
onteigening van de zaak. Je hoeft niet alles afzonderlijk te onteigenen, zie artikel 4 onteigeningswet.
Wat kan je zoal afzonderlijk aanwijzen ter onteigening?  kijk naar artikel 4 ow!!!

Administratieve procedure
Onteigening voor (onder meer)
- Aanleg, herstel, onderhoud e.d. van waterkeringen, militaire verdedigingswerken, wezen,
openbare drinkwatervoorziening, winning oppervlaktedelfstoffen
- Belang ruimtelijke ontwikkeling, volkshuisvesting  komt meeste voor
- Zie artikel 62, 72a, 72b, 72c en  staan grondslagen in opgesomd

, - Artikel 77 onteigeningswet (Titel IV)  de onteigening in belang van ruimtelijke ontwikkeling
en volkshuisvesting
- Onteigening steeds op verzoek van … (verzoek AAN DE KROON)
 Staat
 Provincie
 Gemeente
 Waterschap
 Natuurlijke of privaatrechtelijke rechtspersonen
Zie ook art. 1 Ow.
- Bij Koninklijk Besluit (‘onteigenings-KB’, of ‘het KB’)
 Verzoek wordt gericht tot de kroon. Dat verzoek mondt uit in een koninklijk besluit. ‘’het
KB’’/ onteigenings-KB))
- ‘verzoekbesluit; (zie art. 78 ow)
- Binnen bepaalde termijn aan de Kroon voor te dragen (art. 79 ow)
- Geen beroep bij de bestuursrechter (Bijlage 2 Awb, hoofdstuk 1, artikel 1,
‘’onteigeningswet’’)
 Er wordt een besluit genomen door de gemeente omtrent het doen tot verzoek van
onteigening aan de kroon = het verzoek besluit. Als dat besluit om dat verzoek te doen is
genomen, dan ontstaat er bepaalde onzekerheid die ongewenst is. om die reden bepaald
artikel 79 dat je dat verzoek besluit niet eindeloos geldig is. dat moet binnen bepaalde
termijn aan kroon worden toegedragen. Anders moet je overnieuw beginnen.
 Dit ook in verband met de rechtszekerheid.
 Verzoekbesluit dat is term van awb waar besluitbegrip wordt gedefinieerd.  een besluit is
in beginsel appellabel/beroep kan tegen instellen bij een bestuursrechter.
 Bij onteigening: ook besluiten genomen (kroon is bestuursorgaan) niettemin kun je als gaat
om alle besluiten die worden genomen in kader onteigeningsprocedure NIET in beroep bij
bestuursrechter maar alleen bij de burgerlijke rechter!!!!!!!!!!!!! Als het gaat om
verzoekbesluit
 Dus je blijft in civielrechtelijke traject.
 Voorbereiding onteigeningen KB  afdeling 4. 4 (uniforme openbare
voorbereidingsprocedure, artikel 78 ow) het is gewoon een voorbereidingsprocedure.
Daarom ontwerp kb moet worden opgesteld waarin de afwijzing van het verzoek staat of
juist de inwillig van het verzoek.
Moet ter inzage worden gelegd en toegezonden aan belanghebbende!!! Dit omdat het erg
ingrijpend is.
Het volstaat niet om het ontwerp kb ter inzage te leggen. Je moet ook bepaalde
belanghebbende afzonderlijk op de hoogte stellen. Die moeten het ontwerp ontvangen.

Administratieve procedure
- uniforme openbare voorbereidingsprocedure (art. 78 ow):
 terinzagelegging ontwerp-KB en toezending aan belanghebbenden
 voorafgaande kennisgeving terinzagelegging  om mensen de gelegenheid te geven er naar
te kijken en er over na te denken.
 zienswijzenmogelijkheid (van belanghebbende)
 gedurende zes weken  kunnen belanghebbende zienswijze inbrengen.
 KB binnen zes maanden na afloop zienswijzentermijn  beslistermijn voor de kroon. Die 6
maanden dienen om de kroon in staat te stellen om zienswijze te beoordelen en het besluit
te heroverwegen of gemotiveerd ingaan op de zienswijze en motivering waarom wat
gebeurd/waarom zienswijze niet goed is.
 verval KB na bepaalde tijd, tenzij … (art. 78 lid 1 ow)  Indien het besluit genomen is, tenzij
er een vervolgstap wordt gezet (bijv week 2 over de aanhoudingsplicht. Als niet binnen